نکاتی که از نظریه خطابات قانونی امام خمینی (ره) قابل استنباط و استخراج است را به صورت زیر می توان یادآوری کرد:

1. خصوصیات افراد مکلفین دخیل در غرض قانون گذار نیست.
2. اوامر شرعی قانونی تعلق به طبیعت می گیرد و طبیعت آیینه افراد نیست.
3. خطابات قانونی به لحاظ متعلقاتشان مثل نماز، روزه، جهاد و دیگر افعالی که وجوب بدان ها تعلق پذیرفته است، تعدد و تکثر دارند ولی هر یک از این تکالیف به لحاظ افراد مکلفین انحلال نمی پذیرند؛ یعنی تکثر به لحاظ متعلقات شاهد بر تکثر به لحاظ افراد نیست.
4. خطابات قانونی عرفی به لحاظ افراد انحلال نمی پذیرند.
5. اخبار و حکایت نزد عرف به لحاظ موضوع انحلال می پذیرند[۲۳].

۵-۲٫ بحث از صحت یا عدم صحت امر با علم به انتفای شرط

امام خمینی تفاوت خطابات شخصی با خطابات قانونی را در بحث از «جواز امر با علم به انتفای شرط» نیز مد نظر داشته اند و چنین فرموده اند:
در اوامر شخصی مثل امر خداوند به حضرت ابراهیم می توان گفت که با علم به انتفای شرط دیگر بعث حقیقی برای انبعاث محال است بلکه حتی بعث نسب به کسی که مولا می داند از سر عصیان انبعاث ندارد، محال و غیرممکن است و همین طور زجر و نهی مولوی؛ چنان که در حق کسی که مولا می داند او خود به خود متعلق طلب را به جای می آورد و طلب مولوی هیچ اثری بر او ندارد، نیز بعث مولوی محال است.
بعث حقیقی از طرف مولا تنها در حق کسی است که مولا علم به تأثیر بعث در حق او دارد یا احتمال تأثیر را در حق او می دهد و وجه امتناع در مورد عاصی و موارد مشابه دیگر آن است که مبادی حکم مثل اراده در نفس مولا منقدح نمی شود و در این موارد فرقی نمی کند که مولا بداند انبعاث ذاتاً ممتنع است یا بداند که وقوعاً ممتنع است یا امتناع ذاتی و وقوعی نداشته باشد ولی مولا بداند که (به طور اتفاقی) انبعاث تحقق نمی یابد.
اما در اوامر قانونی، اراده تشریعی به گونه ای است که غایت آن انبعاث تک تک افراد نیست بلکه اگر اراده مولا نسبت به مکلفین در طول اعصار و امصار اثر کند، همین کافی برای صحت بعث مولوی است.
اگر اراده تشریعی در خطابات قانونی متوجه تک تک افراد باشد لازمه اش عدم تکلیف عاصیان و کافران خواهد بود بلکه لازمه اش عدم تکلیف اشخاصی است که به میل خودشان متعلق تکلیف را آورده اند و بعث مولوی هیچ اثری بر آن ها نداشته است.
بنابراین قضیه «امتناع امر با علم به انتفای شرط» مربوط به تکالیف شخصی است که در آنجا بعث حقیقی به دلیل انتفای مبادی اراده در مثل عاجز و عاصی، غیرممکن است اما خطابات قانونی که به خطابات متعدد و مستقلی به عدد افراد، منحل نمی شود و غایت مستقلی در تکلیف برای هر فرد ندارد، قضیه مذکور محال نیست.[۲۴]
همچنین در تقریرات درس امام آمده است که قاعده اشتراک تکلیف میان عالم و جاهل معنایش این نیست که هر فردی از مکلفین خطاب خاصی دارد[۲۵]. ملاک در تشریع قانونی آن است که بی تأثیر نباشد، پس اگر جمعی منبعث شوند کافی است.
از اینجا می توان فهمید که چرا امامیه معتقد است کفار مکلف به فروع هستند، همان طور که مکلف به اصول هستند. چون روشن است که فعلیت خطاب و حجت بودنش بر همه، متوقف بر انبعاث همه نیست و کافران و عاصیان و کسانی که متعلق تکلیف را به انگیزه و میل نفسانی خود می آورند، همه بدون استثنا در زمره مکلفین هستند. پس هرچند تکلیف برای خصوص آن ها اثری ندارد ولی چون تکلیف تنها متوجه به خصوص آن ها نیست، محذوری در مکلف بودن آن ها پدید نمی آید.[۲۶]

۵-۳٫ اشکالات نظریه خطابات شخصی

در مقابل اگر قائل شویم خطابات قانونی منحل می شوند و سر از خطابات شخصی در می آورند، مفاسدی چند دامن گیر می شوند که به برخی از آن ها به طور اجمالی اشاره می شود:

1. عدم صحت خطاب اشخاص عاصی؛ زیرا وقتی مولا قطع دارد که عاصی منبعث نمی شود و مرادش حاصل نمی شود، اراده جزمی برای مولا در لوح نفس پدید نمی آید.
2. عدم صحت تکلیف کفار به اصول و فروع.
3. قبح تکلیف صاحب مروت به ستر عورت یا کارهای دیگری که با مروت منافات دارد. چون از صاحب مروت به طبیعت حالش هیچ گاه کشف عورت و امثال آن سر نمی زند. پس تکلیف که برای ایجاد داعی است تأثیری در حال او ندارد و لغو است.

۵-۴٫ وجه تفسیر انحلال یا عدم انحلال

آیت الله مصطفی خمینی در این مورد می فرماید فهم عرفی و عقل حاکم است که خطابات قانونی به حسب افراد مکلفین واقعاً و موضوعاً انحلال نمی یابد. چون اراده مولوی واحد است ولی درعین حال می توان نوعی کثرت اعتباری برای آن تصور کرد. چون «مراد» یعنی «متعلق اراده» معنای کلی انحلالی است و بدین لحاظ می توان انحلال حکمی را قائل شد؛ مثلاً «یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا أَوْفُوا بِالْعُقُود[۲۷]» گرچه در قوه انحلال به حسب افراد مؤمن است ولی معنایش این نیست که هر فردی از افراد عموم، جامع همه شرایط معتبر در صحت توبه خطاب شخصی فعلی است. پس همه آن شرایطی که در خطاب شخصی فعلی لازم است در خطاب قانونی که افراد بالقوه مورد خطاب قرار می گیرند، لازم نیست[۲۸].
با توجه به آنچه که گفته شد درستی نظریه امام خمینی (ره) و نادرستی نظریه مقابل روشن گردید.

۶٫ قواعد حقوقی

قاعده حقوقی: «قاعده ای الزام آور است که، به منظور ایجاد نظم و استقرار عدالت، بر زندگی اجتماعی انسان حکومت می کند و اجرای آن از طرف دولت تضمین می شود».[۲۹]

۶-۱٫ اوصاف قواعد حقوقی

برای قواعد حقوق اوصاف گوناگون شمرده اند، ولی درباره اساسی بودن هیچ یک از آن ها اتفاق نظر وجود ندارد. این خصوصیات عبارت است از:

1. قاعده حقوقی الزام آور است؛
2. رعایت قاعده حقوقی از طرف دولت تضمین شده است؛
3. قاعده حقوقی کلی و عمومی است؛
4. حقوق نظامی است اجتماعی، یعنی هدف آن تنظیم روابط اجتماعی است، نه پاکی روح و وجدان انسان.[۳۰]

یکی از اوصافی که برای قاعده حقوقی ذکر گردید کلی بودن و عمومی بودن آن است که در توضیح آن می توان گفت:
مقصود از کلیت داشتن قاعده حقوقی این نیست که همه مردم موضوع حکم آن قرار گیرند. حقوق حاکم بر زندگی اجتماعی است و قواعد آن باید مجرد از خصوصیت های فردی باشد؛ و همین خاصیت است که قواعد حقوقی را از نظام فردی ممتاز می سازد. به عبارتی دیگر حقوق باید هنگام وضع مقید به فرد یا اشخاص معین نباشد و مفاد آن با یک بار انجام شدن از بین نرود، هرچند که تنها یک یا چند تن مشمول مقررات آن باشند؛ بنابراین، قوانین مربوط به مسئولیت وزیران و اختیارات رئیس جمهور با کلی بودن قواعد آن منافات ندارد، زیرا نسبت به تمام کسانی که در آن وضع قرار دارند قابل اجراست. مهم این است که قاعده حقوقی، هنگام وضع مقید به فرد یا اشخاص معین نباشد و مفاد آن با یک بار انجام شدن از بین نرود.
«کلی بودن» قواعد حقوقی از صفات اساسی آن است؛ زیرا برای این که حقوق بتواند به هدف نهایی خود برسد، باید مقید به شخص معین نباشد. قانون گذار نمی تواند برای هر یک از اعضای اجتماع حکم خاصی مقرر دارد و نتیجه هر کار را از پیش معین سازد. پس ناچار بایستی نوع روابط را بدون توجه به خصوصیت های فردی، در نظر بگیرد و برای آن قاعده وضع کند و تنها همین قواعد نوعی است که موضوع علم حقوق قرار می گیرد[۳۱].
با توجه به اینکه قاعده آمره یکی از قواعد حقوقی است و وصف کلی بودن آن مشابه نظریه خطابات قانونی امام خمینی (ره) است و نیز با توجه به اینکه قسمتی مهم از حقوق ایران مقتبس یا متأثر از فقه اسلامی است، مثلاً قانون مدنی ایران بیشتر از کتب فقهی امامیه گرفته شده و حتی اصطلاحات عقود و ایقاعات و شروط و غیره که در آن به کاررفته همان اصطلاحات فقهی است و در قوانینی که از فقه امامیه اقتباس نشده اند چون قانون گذار اسلامی احکامی را که وضع می کند در چارچوب قوانین شرع است، می توان قانون گذار را شارع عرفی در نظر گرفت و در نتیجه بررسی تطبیقی قواعد آمره و اوامر مولوی حاوی مطالب مفید و از ارزش زیادی برخوردار است.
فصل سوم: اوامر مولویه

۱٫ ماده امر

۱-۱٫ معنای لغوی امر (ماده امر)

لفظ امر در کتب لغت در معانی کار، چیز و دستور استعمال شده است[۳۲]: «وَ إِذا قَضى‏ أَمْراً فَإِنَّما یَقُولُ لَهُ کُنْ فَیَکُون‏»[۳۳]؛ هنگامی که فرمان وجود چیزی را صادر کند تنها می گوید: موجود باش و آن فوری موجود می شود. «أَمَرَ أَلَّا تَعْبُدُوا إِلَّا إِیَّاه‏»[۳۴]؛ فرمان داده که غیر او را نپرستید.

۱-۲٫ معنای اصطلاحی ماده امر

ماده امر در اصطلاح اصول فقه در معانی ذیل بکار رفته است:
طلب که هم شامل وجوب می شود و هم استحباب. وقتی امر در این معنا به طور مطلق و بدون قرینه بکار رفته باشد معنای وجوب به ذهن تبادر می کند.
شأن و فعل[۳۵]
به عقیده برخی اصولیون، غیر از معنای اول (طلب و دستور)، سایر معانی لفظ امر به یک معنا بازمی گردد که همان «شیء» است.[۳۶] امر به معنای طلب، به صورت «اوامر» جمع بسته می شود ولی به معنای غیر طلب (شیء) به صورت «امور» جمع بسته می شود.
بنابراین لفظ امر بین دو معنای طلب و شیء مشترک لفظی[۳۷] است. [۳۸]
دلالت کردن لفظ امر بر یکی از این معانی وضع شده برای آن جز با کمک قرینه فهمیده نخواهد شد.
مشهور علمای علم اصول معتقدند که لفظ امر، ظهور در وجوب دارد؛ یعنی اگر در آیه یا روایتی، لفظ امر یا مشتقات آن به کاررفته باشد، این لفظ دلالت بر فرمان حتمی و طلب الزامی می کند پس ظهور در وجوب دارد.
در زبان فارسی الفاظ «فرمان» و «دستور» ظهور در وجوب دارند یعنی دلالت بر الزام به انجام فرمان درخواست کننده می کنند؛ بنابراین، اگر رئیس به کارمند خود گفت: «من به تو امر می کنم که به مأموریت بروی» یا بگوید «به تو دستور می دهم» لفظ «امر» و «دستور» دلالت بر فرمان الزامی رئیس می کنند. [۳۹]
«در حقوق موضوعه امر با ماده نداریم».[۴۰]

۲٫ صیغه امر

منظور از صیغه امر، هیئت امر است. هیئت امر شامل، صیغه إفعل و امثال آن می شود و مقصود از صیغه إفعل[۴۱]هر صیغه و کلمه ای است که معنای طلب و بعث را برساند.[۴۲]

دراین فصل متدولوژی پژوهش شامل تعریف دقیق جامعه آماری وگروه نمونه مورد مطالعه، حجم نمونه وروش نمونه برداری، ابزارهای اندازه گیری به ویژه خصوصیات ابزار اندازه گیری مناسب مانند اعتبار وروایی اندازه ها، طرح پژوهش وروشهای آماری تجزیه وتحلیل داده ها ارائه شده است.
۳-۲ تعریف مفاهیم تحقیق
۳-۲-۱ امنیت
گام اول در تحقیق هر پدیده ای تعریف آن است. امنیت از جمله مفاهیمی است که به سختی میتوان آن را تعریف کرد مگر آنکه به واسطه ناامنی تعریف شود.
تعاریف گسترده ای از امنیت ارائه شده است، تعاریف لغوی عبارتند از:
حفاظت در مقابل خطر (امنیت عینی)، احساس ایمنی (امنیت ذهنی) و رهایی از تردید (اعتماد به دریافت های شخصی) می باشد (بوزان،۱۳۷۸: ص۵۲).
۳-۲-۲ احساس امنیت
احساس آزادی نسبی از خطر، این احساس وضع خوشایندی را در میان مردمان ایجاد می کند که فرد در آن دارای آرامش روحی و جسمی میگردد (چلبی،۱۳۸۴: ص۴۵).
به تعبیر دیگر احساس امنیت حالتی است که آحاد جامعه هراسی و بیمی نسبت به حقوق و آزادی های مشروع خود نداشته و به هیچ وجه حقوق آنان به مخاطره نیفتد (عربی،۱۳۷۳: ص۲۹۰).
به عبارتی دیگر احساس امنیت عبارت است از نوعی ذهنیت و جهت گیری روانی مثبت (رضایت بخش، قانع کننده و آرام بخش) شهروندان نسبت به عدم تأثیر گذاری حضور و بروز رویدادها و وقایع ضد امنیتی (تهدیدات) در شرایط فعلی و آتی، در حوزه های امنیت اجتماعی؛ ثبات سیاسی، انسجام هویتی یکپارچگی و امنیت سرزمین (حاجیانی،۱۳۸۴: ص۵۲).
۳-۲-۳ امنیت اجتماعی
امنیت اجتماعی عبارت است از توانایی گروه های مختلف صنفی، قومی، در حفظ هستی و هویت خود (بوزان، ۱۳۷۸: ص ۴۲-۱).
حالت فراغت همگانی از تهدید که کردار غیرقانونی فردی یا گروهی در تمامی یا بخشی از جامعه پدید می آورد (رفعتی،۱۳۸۶: ص۵۲).
۳-۲-۴ شهروندان
فردی است که در محدوده قانونی شهر زندگی میکند (چلبی،۱۳۸۴: ص۴۹).
۳-۲-۵ رضایتمندی
حالتی است که ارباب رجوع احساس می کند که ویژگی های فرآورده منطبق با انتظارات اوست. (همان،۱۳۸۴).
۳-۲-۶ اراذل و اوباش
اراذل جمع رذل به معنای پست تر، فرومایه تر است. و در اصطلاح به کسی اطلاق میشود که دارای صفات زشت مثل شرب خمر، منافی عفت،…..باشد.
اوباش جمع کلمه وبش یعنی جماعتی از مردم در هم آمیخته (از هرگونه جماعتی) هم چنین افرادی ولگرد، بی سر پا و ناکسان گفته میشود.
اراذل و اوباش در اصطلاح قضایی در شش عنوان مطرح است:
۱: تظاهر و قدرت نمایی با چاقو و قمه
۲: زورگیری و اخاذی
۳: ارعاب، تهدید و سلب آسایش و نظم عمومی
۴: اعمال خرابکارانه و هر گونه خرید و فروش و نگهداری و حمل سلاح غیر مجاز
۵: آدم ربایی و نزاع دسته جمعی، ایجاد مزاحمت برای بانوان در معابر و اماکن عمومی
۶: تجاوز به عنف، اعمال منافی عفت عمومی، ایجاد شبکه فساد و دائر نمودن مراکز قمار و فحشا، شرب خمر علنی و تظاهرات مستانه، خرید و فروش داروهای روانگردان (روزنامه کیهان،۱۳۸۴: ص ۱۵).
۳-۲-۶-۱ اراذل و اوباش از منظر پلیس و مردم
اراذل و اوباش از نظر نیروی انتظامی به افرادی گفته میشود که دارای چندمین سابقه کیفری باشد و غالبا جرم آنها چاقوکشی، درگیری و انواع نزاع با حالتی مستی باشد.
اراذل و اوباش از نظر مردم مزاحمت خیابانی است که افراد مزاحم در محافل عمومی و پر رفت و آمد با موتور یا وسیله دیگر برای مردم و نوامیس آنها ایجاد میکند لذا گروه اول از طریق پلیس های تخصصی به مراجع قضایی معرفی می شوند.
۳-۲-۶-۲ اجرای طرح های ضربتی
با عنایت به تنوع جرایم و نیازهای جامعه، نیروی انتظامی طرحهایی را پس از بررسی و کار کارشناسی به مرحله اجرا در می آورد.
در ادامه با اجرای نظر سنجی، مردم را در چگونگی اجرای این طرحها قرار می دهد که این مشخص کننده این موضوع است که این طرح ها ادامه پیدا می کنند و یا اینکه به صورت کامل متوقف میشود. در پی شکوائیه مستمر مردم چنین طرحی پیشنهاد شد که به طور جد و خاص با اینگونه افراد برخورد داشته باشد و از طرف مقام معظم رهبری فرمانی صادر شد که بدین شرح است:
« بگویید برخورد با اراذل و اوباش باید سخت و هوشیارانه و همه جانبه باشد این موضوع را دست کم نگیرید با اراذل و اوباش با نهایت شدت عمل شود»
لذا از سال ۱۳۸۵ براساس وظیفه ذاتی و اجرایی ناجا، فرمان مقام معظم رهبری به مرحله اجرا گذاشته شد که به طرح جمعآوری اراذل و اوباش و مزاحمین خیابانی نام گرفت (رفعتی،۱۳۸۶: ص۱۵۲).
۳-۲-۶-۳ وندالیسم
وندالیسم عبارت است از تخریب ارادی اموال و متعلقات عمومی به صورتی مداوم و مکرر (تبریزی،۱۳۸۳: ص۴۵). در متون جامعه شناسی انحرافات و آسیب شناسی اجتماعی وندالیسم کرارا به مفهوم داشتن نوعی روحیه بیمار گونه به کار رفته که مبین تمایل به تخریب آگاهانه، ارادی و خود خواسته اموال عمومی است (امل دورکیم،۱۳۷۰: ص۲۶۴).
۳-۳ روش تحقیق
طرح تحقیق را می توان تلاشی منظم و سازمان یافتـه برای بررسی مسأله ای خـاص که به یک راه حل نیاز دارد توصیف کرد و شامل گامهایی است که طراحی و پیگیری می شوند تا طی آن پاسخهایی برای مسأله مورد علاقه در محیط کاری به دست آید.تحقیق را به عنوان یک بررسی سازمان یافته، منظم وعلمی در زمینه یک مشکل ویـــژه تعریف می کنیم که با هــدف پـــاسخ یابی یا راه حل یـابی صــورت می گیـرد. لازم به ذکر است که مسایل موجـود در هـر زمینـه نه تنها با عــوامل بسیاری که در

درون هر نظـام سازمـانی وجود دارد در ارتبـاط هستند، بلکه باید در قـالب محیط خارجی که سازمان با آن روبرو است بـررسی شونـد. از جمـله عوامـل اقتـصادی جمعـیت شنـاختـی و نظایـر آن بـر جـریان عملیـات درون سازمـان تأثیر می گذارند. این عوامل را نیـز بایـد با دقـت بررسی کرد و تأثیر آنها را بر مسأله مورد پژوهش ارزیابی کرد (سکاران،۱۳۸۰)[۱۵].
تحقیق به دو منظور متفاوت انجام می گیرد. نخست مشکلاتی که در حال حاضر در محل کار وجود دارد و دوم، افزودن به مجموعه دانش بشری در زمینه خاصی که مورد علاقه محقق است. هنگامی که با هـدف برخورداری از نتایج یافته هـا برای حل مسایل موجـود در جامعـه به تحقیق صورت میگیرد آن را تحقیق کاربردی نامیده میشود. اما وقتی اساسا برای بهبـود درک مسایل بخصوصی که به طور معمول در محیط های اجتماعی روی می دهند و نیز چگونگی حل آنها تحقیق می شود. آن تحقیق را بنیادی یا پایه ای است که تحقیق محض نیز نامیده می شود.
این تحقیق از نظر ماهیت و اهداف از نوع کاربردی می باشد واز نظر جمع آوری داده ها و اطلاعات لازم از طریق مطالعات میدانی و طراحی و توزیع پـرسشنامه برای آزمـون فـرضیه ها انجام خواهد شد.
۳-۴ جامعه آماری

مجید سیف، تهران: میلاد، ۱۳۷۹
کلباسی، ایران (۱۳۷۱). ساخت اشتقاقی واژه در زبان فارسی امروز. تهران: مؤسسه ی مطالعات و تحقیقات فرهنگی
کاتامبا، فرانسیس و استونهام، جان (۱۳۹۱). واژشناسی. برگرداننده جلال رحیمیان. شیراز: مرکز نشر دانشگاه شیراز
گلفام، ارسلان (۱۳۸۵). اصول دستور زبان. تهران: انتشارات سمت
شقاقی، ویدا (۱۳۷۹). «فرایند تکرار در زبان فارسی» مجموعه مقالات چهارمین کنفرانس زبان شناسی نظری کاربردی. جلد اول صفحات ۵۳۳-۵۱۹٫
شقاقی ، ویدا و حیدرپور بیدگلی، تهمینه (۱۳۹۰). «رویکرد نظریه ی بهینگی به فرایند تکرار با نگاهی بر واژه های مکرر فارسی» مجله ی پژوهش های زبان شناسی. سال سوم، شماره ی اول صفحات ۶۶-۴۵٫
صفا، ذبیح الله (۱۳۸۴). تاریخ ادبیات ایران. تهران: انتشارات ققنوس
طباطبایی، علاء الدین (۱۳۸۴). «اتباع» دانشنامه ی زبان و ادب فارسی. جلد اول به سرپرستی اسماعیل سعادت تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی، صفحات ۲۰۳-۲۰۵٫
گلفام، ارسلان (۱۳۷۹). «رویکردی شناختی در تبیین تصویرگونگی، دستورشدگی و تغییر معنا» مجموعه مقالات پنجمین کنفرانس زبانشناسی. صفحات ۶۹۵-۷۱۸٫
گلفام، ارسلان و بهرامی خورشید، سحر (۱۳۸۸). «سببی سازی و تصویرگونگی:رویکردی شناختی» دو فصلنامه علمی-پژوهشی دانشگاه الزهرا. سال اول، شماره اول. صفحات ۱۴۳-۱۶۶٫
گلفام، ارسلان و محیی الدین قمشه ای، غلام رضا (۱۳۹۱). «تصویرگونگی دوگان ساخت ها در زبان فارسی؛ طبقه بندی معنایی» فصلنامه پژوهش های زبان و ادبیات تطبیقی، دوره ی سوم، شماره اول. صفحات ۱۵۳-۱۷۲٫
معین، محمد(۱۳۷۸)، فرهنگ فارسی، چاپ چهاردهم، تهران: امیرکبیر
محمودی بختیاری، بهروز و تاج آبادی، فرزانه (۱۳۹۱). «مقوله ی «اتباع» در لغت نامه ی دهخدا(یک بررسی مجدد)» فصلنامه ی پژوهش های زبان و ادبیات تطبیقی، دوره ی سوم، شماره ی سوم. صفحات ۱۷۵-۱۹۲٫
وفایی، عباسعلی و آلبوغبیش، عبدالله (۱۳۹۰). «بررسی روش تکرار در ساخت واژه در زبان فارسی» نشریه ی علمی _ پژوهشی پژوهشنامه ی زبان و ادب فارسی(گوهر گویا). سال پنجم، شماره اول صفحات ۱۶-۱٫
منابع انگلیسی
Aronoff (1982), “Re reduplication”, in Linguistic Inquiry, 13: 435- 82.
Aronoff، M.(1976).Word Formation in Generative Grammar (Linguistic inquiry Monographs; 1) Cambridge MA: MIT Press.
Botha، R.P. (1988). From and meaning in word formation: a study of Affricauns reduplication. Cambridge: Cambridge University Press.
Bussman Hadumod (1996). Routledge Dictionary of Language and Linguistics, translated and edited by Gregory P. Trauth and Kerstin Kazzazi, Lpndon Routledge.
Conradie, C. J. (2003). “The iconicity of Afrikaans reduplication.l”. In G. Muller Wolfgang & Olga Fischer (eds.). From Sign to Signing. pp. 203-223. Philadelphia: John Benjamins.
Ghomeshi, J., S. Ghaniabadi & N. Sadat-Tehrani. (2006) “Reduplication in Persian: A morphological Doubling Approach Actes du congres annuel de l’Association canadienne de linguistique 2006”. Proceedings of 2006 annual conference of the Canadian linguistic Association.Gruyter، Berlin، pp.63-88.
Haugen Jason D. (2008). Morphology at the Interfaces: Redupliacation and Noun Incorporation Uto- Aztecan, Amsterdam/ Philadelphia: John Benjamins Publishing Company.
Hutter, M and G. Hutter. (1997). “Readuplication in Ndyuka”. In Arthur Spears and Donald Winford (eds.). The structue and status of pidgins and creols: including selected papers from the Meating of Society of pidgin and creole linguistics. Amsterdam, philadelghia: John BenJamins pulishing Company. pp. 414-495.
Inkelas، S and Cheryle Zoll. (2005). Reduplication: Doubling in Morphology, Cambridge: Cambridge University Press.
Inkelas، Sharon.(2005). “Morphological Doubling Theory I:Evidence for morphological doubling in reduplication،” in Studies in Reduplication،Berhard Hurch(ed.)، Mouton de Gruyter، Berlin، pp.63-88.
Kajitani، Motomi.(2005).” Semantic properties of reduplication among the worldُ s. languages”، LSO working papers in linguistics 5:proceedings of WIGL، ۹۳-۱۰۶٫
Katamba, F and J Stonham.(2006). Morphology. 2nd ed. New York: Palgrave Macmillan.
Marantz A. (1982), “Re Reduplication”, in Linguistic Inquiry , Vol 13 No. 3, p.435- 82.
McCarthy, J and Al Prince (1995) “Faithfullness and Reduplicative Identity”, in University Of Massachusetts Occasional Papers in Linfuistics18: Papers in Optimality Theory, Jill Beckman, Laura Walsh Dickey and Suzanne Urbanczyk (eds), 249- 384, Amherst, MA: Graduate Linguistics Stdents Association.
Moravcsik،E .(1978).’Reduplicative Construction”، in Joseph H. Greenberg،(ed.) Universals of Human Language،Vol.3:World Structure، Stanford University Press، stanford، ۲۹۷-۳۳۴٫
Newmeyer, F. (2000). Language Form and Language Function,USA: MIT Press.
O’Grady, O. W. & V. P. de Guzman. (1996). “Morphology: The analysis of word structure”. In O. W O’Grady, M. Dobro lingvistics: An Introduction. UK: Addison Longman Limited.volsky & F. Katamba (eds.).
Regier, T. (1998). “reduplication and the arbitrariness of the sign”. In Proceedings of the Twentieth Annual conference of the Cognitive Science Society. M. Gernbacher & S.Derry (eds.). pp. 887-892. Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates. http://www.psych.unchicago.edu/~ regier/papers/redupcogsci98 .pdf (Last accessed on March 21, 2005).
Spenser A .(1991). Morphological Theory: An Introduction to Word Structure in Generative Grammar, Cambridge: Basill Blackwell.
Stonham J T. (1994). Combinational Morphology, Amsterdam/ Philadelphia: John Benjamins Publishing Company.
Tsao، F.(2001).”Semantics and syntax of verbal and adjectival reduplication in Mandarin and Taiwanese Southern Min”. Sinitis Grammar: Synchronic and Diachronic perspectives. Hilary Chappell (ed.). pp. 285-308. New York: Oxford University Press.
Zhang، M. (1999). “A comparative study on semantic models of reduplicative forms across Chinese dialects”. Synchronic and Diachronic Perspectives on the Grammar of Sinitic Languages. Yunji Wu (ed.). pp. 1-33. Guangzhou: Jinan University Press.
Marantz A. (1994), “Reduplication”, in The Encyclopedia of language and Linguistics, vol. 7, editor- in- chief R. E. Asher, Rad to Soc, Oxford: Pergamon Press, p. 3486-7.
پیوست ها
گونه گون
سوم روز خوان را به مرغ و بره بیاراستش گونه گون یکسره
ص۳۸
بدین بدره های گوهر گونه گون نجوئیم کین و بجوییم خون
ص۵۸
ز بس گونه گون پرنیانی درفش چه سرخ و چه سبز و چه زرد و بنفش
ص۸۹
هوا سر به سر زرد و سرخ و بنفش ز بس گونه گون نیزها و درفش
ص۲۴۷
ن
هادند خوان و خورش گونه گون همی ساختند از گمانی فزون
ص۳۱۴
کوه تا کوه
به ابر اندر آورده بالای اوی زمین کوه تا کوه پهنای اوی
ص۵۳
زمین کوه تا کوه پر خون کنیم ز خون شان جهان رود جیحون کنیم
ص۱۳۵
زمین کوه تا کوه پر خیمه بود سپید و سیاه و بنفش و کبود ص۴۱۲
هم آن روز که کیخسرو آنجا رسید زمین کوه تا کوه لشکر کشید
ص۳۷۳
سپه کوه تا کوه صف برکشید ز گرد سپه ماه شد ناپدید ص۱۳۴
سرتا سر
بد آن شهر بودش سرای نشست همه شهر سرتاسر آذین ببست
ص۱۳۲
سپه بود سر تا سر رودبار بیاورد کشتی و زورق هزار
ص۳۷۴
بدانید و سرتاسر آگه بوید همه ساله با بخت همره بوید
ص ۶۵۵
به پاسخ چنین گفت کای رزمجوی شنیدم ز سر تا سر این گفتگوی
ص۳۸۸
هر آن کس که بود اندر آباد بوم اسیرند سر تا سر اکنون بروم
ص۵۸۰
خیل خیل
ز هودج فرو هشته دیبا جلیل سپاه ایستاده رده خیل خیل ص۱۳۱
ز هاماوران بود صد ژنده پیل یکی لشکری ساخته خیل خیل
ص۱۳۴
به زرین عماری ز دیبا جلیل برفتند با خواسته خیل خیل
ص۱۸۹
سپاهی که از بردع و اردبیل بیامد بفرمود تا خیل خیل
ص۳۸۴
سربه سر
سپه سر به سر زار و گریان شدند برآن آتش سوگ بریان شدند ص۳۳
منم کدخدای جهان سر به سر نباید نشستن به یک جای بر
ص۴۶
ازیشان همی رزمگه کشته بود زمین سر به سر چون گل آغشته بود
ص۳۳۷
جهان سر به سر با فراز و نشیب چنینست مان رفتن اندر نهیب
ص۳۵۷
سران سر به سر پیش شاه آوریم همه پوزش اندر گناه آوریم ص۳۶۸
مر او را ستاینده کردار اوست جهان سر به سر پر ز آثار اوست
ص۳۷۱
که این تاج نو بر تو فرخنده باد جهان سر به سر پیش تو بنده باد
ص۴۱۵
حرامست می در جهان سر به سر اگر پهلوانست اگر پیشه ور
ص۶۰۷
ز دشمن جهان سر به سر کرد پاک به رزم اندرون نیستش ترس و باک
ص۴۷۲
همه پند من سر به سر یادگیر چنان هم که من دارم از اردشیر
ص۵۷۱
هنر در هنر
به مردی هنر در هنر ساخته سرش از هنرها برافراخته
ص۷۶
گونه گونه
درفشان زهر گونه گونه درفش جهانی شده سرخ و زرد و بنفش
ص۶۴
تنش سیم و شاخش ز یاقوت و زر برو گونه گونه نشانده گهر
ص۳۲۳
هوا شد چنان چون پرند بنفش ز تابیدن گونه گونه درفش
ص۳۶۳
ز بس نیزه و تیغ های بنفش درفشیدن گونه گونه درفش
ص۶۸۲
گرد گرد
بدو گفت بر گرد گرد جهان سه دختر گزین از نژاد مهان

(ال: ۱۲۸ )

۳-۳- آفرینش دنیا
عطّار، روایت می کند؛ حق تعالی ارواح را سه هزار سال پیش از اشباح آفرید و همه را در یک صف پیوست و قرار دارد و دنیا را بر آنها جلوه داد نه از ده ارواح به دنیا گراییدند، آنگاه بهشت از سوی راست پدید آمد، نه دهم از بقیه خواستار بهشت شدند تا از سمت چپ دوزخ آشکار گردید.نه یک باقی ماند، در خوف دوزخ گرفتار شدند و از آن میان اندکی بر جای ماندند که میل دنیا نکردند و آرزوی بهشت و بیم دوزخشان فرا نگرفته بود. خدا بدانها خطاب کرد که ای دیوانه دلان، شما چه می خواهید که از دنیا و آخرت آزادید؟ خروشی از آن جان های پاک برخاست که خدایا تو بهتر می دانی. ما تو را خواهیم و دگر هیچ، حق گفت پس آماده انواع فتنه ها و بلاها شوید که به شمار موی جانوران و ریگ بیابان و به عده قطرات باران و برگ درختان بر شما انواع بلا فرو خواهیم ریخت و سینه ریش شما را به خسک آتشین داغ خواهیم کرد:

راوی اصلی این روایت «ذوالنّون مصری» است (تذ: ۱۷۷) و البته شیخ به منبع خود اشاره ای ندارد چون در کلام سایر بزرگان طریقت نیز این مفهوم مندرج است چنانکه «[ابوالحسن خرقانی] گفت در سرای دنیا زیر خاربنی با خداوند زندگانی کردن از آن دوستتر دارم که در بهشت زیر درخت طوبی، که از او من خبری ندارم» (تذ: ۶۷۲). همچنین «[شیخ ابوعلی دقّاق] گفت سه رتبت است: سؤال ودعا و ثنا. سوال آن را که از دنیا خواهد، دعا آن را که عقبی خواهد، ثنای آن را که مولی خواهد » (تذ: ۶۵۲) و چنانچه مشاهده می شود در این سخن «ثنا» جای «ابتلا» را گرفته است یعنی فارغان از دنیا و آخرت به ثنای خداوند مشغول می شوند و حرفی از ابتلا نیست.
چنانچه آمد، عطّار معتقد است جان ها (ارواح ) پیش از عالم اجسام به وجود آمده اند. توضیح اینکه روح در عوالم برزخی و ملکوتی در قالب جسم های لطیف تری موجود و فعّال بوده است و چون به عالم ماده نزول وتنزّل کرد و دوباره شروع به سیر صعودی کرد واین مسیر حتّی پس از مرگ نیز در جسم های لطیفتر باقی می ماند (البتّه تا مدّتی) و فعّال است.محقّقان با استناد به اخبار و بعضی روایات به تأیید این مطلب پرداخته اند، از جمله این روایت ها، روایت «خَلَقّ الَارواح قَبلَ الاَجساد بِالفی عام» است که منظور از آن چنین است که ارواح دو هزار سال قبل از به وجود آمدن اجساد خلق شده اند (زمرّدیان، ۱۳۶۸: ۳۵۳).
همچنین گرفتار شدن به انواع بلاها و آزمایش های دنیوی برای افرادی که به میل خودشان ترک دنیا کردند، در سخن شیخ باز هم انعکاس یافته است؛از جمله به مناسبت حکایت شبلی که با جوانی آشنا شد که چون به زیارت کعبه رفته بود، دلش را از دست داد و به قدری ضعیف و ناتوان شد که بیم آن بود که جانش را از دست بدهد از زبان جوان می گوید:

,   ,

نمودار (۳-۲) اندازه گیری کارایی و مازاد عامل تولید
در این مدل OS بردار M×۱ مازاد محصول و IS بردار K×۱ مازاد عوامل تولید میباشد که از نقاط کارا فاصله دارند. M1 و K1 بردارهای M×۱ و K×۱ محصول و عوامل تولید میباشند (علامت   ترانسپوز این بردارها را نشان میدهد). در واقع مدل فوق، تنظیم مدل برنامهریزیخطی برای مرحله دوم است و باید توجه داشت که در برنامهریزیخطی مرحله دوم (معادله(۳-۱۴))،   متغیر نیست بلکه از برنامهریزیخطی مرحله اول (معادله Error! Reference source not found.)) به دست آمده و در اینجا استفاده میشود.
باید توجه نمود که این برنامه ریزی خطی (مرحله دوم) نیز باید برای هر یک از N بنگاه حل شود. این راهحل نیز مشکل را کاملاً برطرف ننموده و هنوز دو نقص وجود دارد:
اولین و واضحترین نقص این است که مجموع مازادها را بجای حداقل نمودن، حداکثر مینماییم. بنابراین به نزدیکترین نقطه کارا نخواهیم رسید بلکه دورترین نقطه کارا به دست خواهد آمد. مشکل مهم دیگر این است که با تغییر واحد اندازه گیری، جوابهای متفاوتی به دست خواهد آمد. مثلاً با تغییر واحد از کیلوگرم به تن، دو جواب مختلف خواهیم داشت. بنابراین با تغییر واحدها، نقاط کارایی متفاوتی به دست خواهد آمد.
لازم به ذکر است که در مطالعات تجربی معمولا از مرحله اول برنامهریزیخطی (معادله Error! Reference source not found.)) استفاده شده و مقدار معمولی کارایی (   ) و همچنین هر مقدار غیر صفر مازاد (Slack)، برای عامل تولید و یا محصول گزارش میشود.

با این حال یکی از نرمافزارهای اندازه گیری کارایی و بهره وری DEAP میباشد که سه انتخاب در اختیار استفادهکنندگان قرار میدهد که عبارتند از:

1. روش یک مرحلهای DEA، که شامل برنامهریزیخطی معادله (۳-۹)و محاسبه کارایی (   ) و ارائه مازادها میباشد.
2. روش دو مرحلهای DEA، که در آن حل برنامهریزیخطی با توجه به معادلات (۳-۹)و (۳-۱۴) انجام میپذیرد.
3. روش چند مرحلهای DEA، که در این روش برای رسیدن به نقطه کارا از سری برنامهریزیخطی (چند مرحله برنامهریزیخطی) برای به دست آوردن نقطه مورد نظرِ کارا استفاده مینماییم.

راهحل سوم موجب میشود تا نقاط کارای مشخص شده مستقل از واحدهای اندازه گیری باشند. در نتیجه استفاده از روش چند مرحلهای در مطالعات تجربی توصیه میشود.
قابل ذکر است که توجه بیش از حد به مشکل مازادها ضرورتی نداشته و چنانچه نمونه های بسیار زیادی (بنگاه ها) در دسترس باشند، عملاً این مشکل بروز نخواهد کرد. از طرف دیگر استدلال میشود که این مازادها در عدم کارایی تخصیصی ملحوظ میباشند.
بنابراین برای تحلیل کارایی فنی (   ) منطقی است که تنها به نتایج مربوط به برنامهریزیخطی DEA در مرحله اول تمرکز شود.
۳-۶-۳-مجموعه مرجع[۴۱]
در یک صنعت اگر تولیدکنندگانی قادر باشند با مقدار حداقلی از عوامل تولید، مقدار معینی از محصولات مختلف را تولید نمایند و یا اینکه با مقدار معینی از عوامل تولید، حداکثر ممکن از محصولات مختلف را تولید نمایند، سایر تولیدکنندگان این صنعت در صورتی کارا خواهند بود که بتوانند مشابه این تولیدکنندگان عمل نمایند. کلیه بنگاه های کارا بر روی منحنی هممقداری تولید یا منحنی تابع تولید مرزی قرار دارند. در روش DEA برای هر یک از بنگاه های غیر کارا، یک بنگاه کارا یا ترکیبی از دو یا چند بنگاه کارا به عنوان مرجع و الگو معرفی میگردند. از آنجایی که این بنگاه مرکب (ترکیب دو یا چند بنگاه کارا) ضرورتاً در صنعت وجود نخواهد داشت، به عنوان یک بنگاه مجازی کارا شناخته میشود. به عبارت دیگر بنگاه مرجع برای یک بنگاه غیر کارا، میتواند یک بنگاه واقعی یا در حالت کلی یک بنگاه مجازی باشد. ماحصل کلام اینکه، یکی از مزایای روش DEA، یافتن بهترین بنگاه مجازیِ کارا برای هر بنگاه واقعی (چه کارا و چه غیر کارا) میباشد. چنانچه بنگاهی کارا باشد، مجموعه مرجع آن (بنگاه مجازی کارا) خود این بنگاه خواهد بود.
توجه شود که سهم هر یک از بنگاه های کارا در تشکیل بنگاه مجازی کارا (الگوی مرجع) برای یک بنگاه غیر کارا بستگی به وزن   (   ) دارد که توسط روش DEA برای هر یک بنگاه های کارا محاسبه و ارائه میشود (کوئلی، ۱۹۹۶).
۳-۶-۴-مدل بازدهی متغیر نسبت به مقیاس (VRS)
فرض بازدهی ثابت نسبت به مقیاس تنها در صورتی قابل اعمال است که بنگاه ها در مقیاس بهینه عمل نمایند. در صورتیکه مسائل متفاوتی از قبیل اثرات رقابتی، محدودیت ها و غیره موجب می شوند بنگاه در مقیاس بهینه عمل ننماید.
مدل CCR با فرض بازده ثابت نسبت به مقیاس، کارایی فنی را ارائه مینمود که کارایی فنی خالص (کارایی ناشی از مدیریت)[۴۲] وکارایی ناشی از صرفهجویی مقیاس یک بنگاه را در بر میگیرد. لزومی ندارد در مورد ضرورت تفکیک این دو نوع کارایی توضیح دهیم. به عنوان نمونه برای ارزیابی تأثیرات تغییر و اصلاح ساختاری، اطلاعاتی در مورد کارایی مقیاس مورد نیاز میباشد. همچنین برای تشویق مدیران نمونه، داشتن اطلاعاتی در مورد کارایی ناشی از مدیریت ضرورت مییابد.
بانکر، چارنز و کوپر (۱۹۸۴، BBC) مدل CCR را به گونه ای بسط دادند که بازده متغیر نسبت به مقیاس را در بر گیرد. استفاده از فرض بازده ثابت نسبت به مقیاس، زمانی که تمام بنگاه ها در مقیاس بهینه فعالیت نمی نمایند، مقادیر محاسبه شده برای کارایی فنی (با در بر داشتن کارایی مقیاس) را دچار اختلال خواهد کرد. استفاده از بازده متغیر نسبت به مقیاس موجب می شود با محاسبه کارایی فنی بر حسب مقادیر کارایی ناشی از مقیاس و کارایی ناشی از مدیریت، تحلیل بسیار دقیقی ارائه گردد.
انجام این مهم در فرموله کردن مسأله دوگان در برنامه ریزی خطی با فرض بازده ثابت نسبت به مقیاس، بوسیله اضافه نمودن محدودیت   (قید تحدب) به برنامه ریزی خطی قبلی (معادله(۳-۹))، صورت گرفته و محاسبات با فرض بازده متغیر نسبت به مقیاس انجام می شوند.