پایان نامه طلاق و اعتیاد/: تئوری­های فرزندان طلاق وبزهکاری
نظریه و تئوری­ها در ارتباط با فرزندان طلاق وبزهکاری

1- تئوری میدان از کورت لوین: میدان اجتماعی و روانی (عوامل فردی و محیطی) در گرایش فرزندان طلاق به بزهکاری مؤثر است.کورت لوین در این زمینه معتقد است، رفتار انسانی ، تابع عوامل مختلف و به هم وابسته است و این عوامل را می­توان به دو گونه خصایص شخصیتی و محیطی تقسیم کرد چرا که رفتار هر فرد تابع آن شرایط محدود زمانی و مکانی خاص است که او در آن زندگی می­کند. به عقیده کورت لوین، میدان اجتماعی شبکه­ای است از مواضع نسبی که اعضای یک گروه آن را اتخاذ کرده و وابستگی و همبستگی
که بین خود برقرار می­کنند، ساخت یک گروه و سازمان و پویایی آن گروه و سازمان را معین می­کند.[1]

2- تئوری فرزندان طلاق جودیت و الرستین وجون کلی: اشاره دارد به این مطلب «جدایی والدین از همدیگر  ،در گرایش فرزندان به بزهکاری مؤثر می­باشد.» کودکان پس از جدایی پدر و مادر در اغلب موارد، اضطراب عاطفی آشکار شده و از آن رنج می­برند. این دونظریه پرداز هم چنین می­گویند کودکانی که تجربه طلاق در زندگی خود را می­بینند، دچار اضطراب و فرار از خانه و خانواده می­شوند و در نتیجه در دام مشکلات ، انحراف­ها و بزهکاری­های مختلف می­افتند. بدون تردید بعضی از منحرفان جوان به خانواده­هایی تعلق دارند که دچار تعارض وکشمکش­های خانوادگی و اختلاف­های عاطفی هستند.[2]

وجود مسائلی چون متارکه، جدایی و طلاق که باعث شود تا کودک نزد دیگران دست به دست بگردد ، لاقیدی­های والدین نسبت به زندگی و فرزندان و سر و سامان زندگی کیفیت روابط زوجین و والدین براساس تضاد و یا هماهنگی بر بزهکاری جوانان تأثیر دارد.[3]

3- نظریه اسگود و همکارانش: عدم حضور یک شخص مقتدر مانند پدر و مادر در بزهکاری اطفال
و جوانان تأثیر دارد، در این راستا به 4 دسته از عوامل مؤثر در نظریه اسگود و همکارانش اشاره می­شود:

1- فراهم بودن شرایط انحراف (مثلاً امکان دسترسی به عواملی نظیر الکل، سیگار ، حشیش و …)

2- میزان گذراندن زمان با جوان­های همسن در گروه­های همسن، انسان کارهایی را انجام می­دهد تا از جانب همسن­ها تشویق شده یا توبیخ نشود.

3– عدم حضور یک شخصیت مقتدر: بیشتر کارهای انحرافی در خانواده­ها وقتی روی می­دهد که یک عضو مقتدر خانواده در منزل نباشد.

4- زندگی برنامه­ریزی شده : به همان میزان که جوانان دارای برنامه در زندگی موفق می­شوند، به همان میزان وقت برای کارهای غیربرنامه­ریزی شده کم می آورند.

4ـ تئوری هرم نیازهای آبراهام مازلو: براساس این تئوری، میزان امیدواری برای ارضای نیازها در گرایش به بزهکاری موثر می باشد. مازلو نیازهای موجود برای هر انسان را به 5 دسته تقسیم می کند که به شرح

زیرعبارتند از:

1ـ نیازهای جسمانی، که هدف آن حفظ حیات زیستی انسان می باشد.

2ـ حس صیانت(امنیت، آزادی).

3ـ حس تعلق خاطر و عشق(محبت).

4ـ ارزش، منزلت(خود و دیگران).

5ـ پرورش و رشد شخصی

باید توجه کرد که بزهکاری وقتی پیش می آید که یکی یا چند مورد از نیازها در جامعه ارضاء نشوند و در نتیجه فرد برای اینکه بتواند این نیازهای موجود را رفع نماید دست به اعمال خلاف می زند، چرا که خود در وهله اول، باعث و بانی عدم ارضای نیازها شده است لذا فرد نیز به بزهکاری روی می آورد[4].

[1] . توسلی، غلام عباس، نظریه­های جامعه شناختی،چاپ پنجم،تهران، انتشارات سمت، 1375،ص 85.

[2] – کی نیا، مهدی، پژوهشی در عوامل اجتماعی طلاق،چاپ اول، قم، انتشارات مطبوعات دینی، 1373، ص495.

[3] . قائمی، علی ،آسیب­ها و عوارض اجتماعی، ریشه­یابی ، پیشگیری ، درمان، پیشین، ص144.

[4] – شکر بیگی، عالیه، بررسی رابطه بین طلاق و بزهکاری فرزندان، فصلنامه تخصصی جامعه شناسی، سال دوم،شماره1، 1389، ص78.

لینک جزییات بیشتر و دانلود این پایان نامه: