شده (یك چین در سال) و دیگری با مدیریت برداشت مکرر (2 چین در سال) در سال 1385 دو آزمایش جداگانه با طرح پایه بلوك های كامل تصادفی با سه تكرار در ایستگاه تحقیقاتی، همند آبسرد واقع در شهرستان دماوند به اجرا در آمد. برای كود دهی، قبل از كشت، تجزیه خاك بعمل آمد و از میزان مواد معدنی (فسفات، اوره و پتاس) اطلاع حاصل گردید و بر اساس 100 كیلوگرم P2O5 در سال اول و 50 كیلوگرم نیتروژن N2 در هكتار در كمبود كود برطرف گردید. بعلت رشد ضعیف بوته در سال استقرار (1385) یادداشت برداری در این سال انجام نشد. در آزمایش فقط از نزولات جوی استفاده شد. تجزیه واریانس آنها در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد و به روش دانکن مقایسه میانگین در سطح احتمال 5درصد صورت گرفت. ضریب همبستگی فنوتیپی، بین میانگین صفات محاسبه گردید.‌ تجزیه رگرسیون براساس میانگین داده‌های اصلی صفات مورفولوژیک جمعیت‌ها صورت گرفت. یک بار عمکرد بذر به عنوان متغیر تابع وبقیه صفات به عنوان متغیر مستقل درنظر گرفته شد. جهت انجام تجزیه به مولفه‌های اصلی، ماتریس همبستگی بین آنها محاسبه گردید و بر اساس آن تجزیه به مولفه‌های اصلی در نرم افزار minitab14 انجام شد. نتایج این بررسی نشان داد که اثر ژنوتیپ عملکرد علوفه، قابلیت هضم و ADF معنی دار بود. همچنین اثر چین برداشت بر تمامی صفات شامل درصد خاکستر، ADF، پروتئین خام، قندهای محلول، قابلیت هضم، عملکرد علوفه و وضعیت شادابی گیاه معنی­دار بود. ژنوتیپ­های 1755M و 774M به ترتیب با 2739 و 1762 کیلوگرم درهکتار بیشترین و کمترین عملکرد علوفه داشتند. بطور كلی در برداشت مکرر (2چین)1755M با عملكرد 1530در برداشت حفاظت شده (یک چین) و 774P4 با 4190 برتر بودند و می توان از آنها بعنوان ارقام جدید استفاده نمود.
کلیدواژه ها:
صفات مورفولوژیکی، الگوی الکتروفورزی، Agropyrun elongatum ، تنوع ژنتیکی.
فهرست مطالب
فصل اول: كلیات
1-1 مقدمه. 2
1-2 اهداف… 6
1-3 مشخصات گیاه شناسی جنس Agropyron. 7
1-3-1 ریشه. 8
1-3-2 ساقه و برگ: 9
1-3-3 گل و گل انگیزی.. 10
1-3-4 بذر و میوه: 11
1-4 مشخصات گیاه شناسی Agropyrun elongatum.. 12
فصل دوم: بررسی منابع
2-1 مروری بر منابع. 15
2- 1-1 گونه های مهم گندمی و نیازهای اكولوژی آنها 15
2-1-2 اهداف اصلاحی گراس ها: 18
2-1-2-1 افزایش عملکرد علوفه: 19
2-1-2-2 ویگور گیاه: 19
2-1-2-3 اصلاح کیفیت علوفه: 19
2-1-2-4 افزایش نسبت برگ به ساقه: 20
2-1-2-5 افزایش خوش خوراکی: 20
2-1-2-6 افزایش جذب اختیاری: 20
2-1-2-7 کاهش مواد ضد کیفیت: 21
2-1-2-8 توسعه فصل چرا: 21
2-1-2-9 مقاومت به چرای دام: 21
2-2 مشخصات گیاهشناسی: 22
2-2-5 گونه­های مهم علف گندمی و نیازهای اکولوژیکی آنها: 26
2-3 الکتروفورز. 28
2-3-1 تاریخچه استفاده از الکتروفورز. 28
2-3-2 اصول الکتروفورز. 29
2-3-3 انواع الکتروفورز. 30
2-3-4 اطلاعاتی در مورد مکانیسم کار با الکتروفورز. 33
2-3-5 استفاده از الکتروفورز در بررسی تنوع ژنتیکی.. 35
2-3-5-1 الکتروفورز پروتئین‌ها 35
2-3-6 مدل‌های آماری برآورد تنوع. 36
2-3-6-1 تجزیه به

مولفه‌های اصلی.. 38
فصل سوم: مواد و روش ها
3-1 مشخصات اقلیمی و زراعی منطقه اجرای طرح.. 41
3-2 مواد گیاهی مورد آزمایش… 41
3-2 طرح آزمایشی و عملیات زراعی: 43
3-2-1 اندازه گیری عملکرد و صفات زراعی.. 43
3-2-2 اندازه گیری کیفیت علوفه: 44
2-3 روش‌های تجزیه آماری طرح.. 45
3-3-2 روش‌های آماری صفات مورفولوژی و جوانه‌زنی.. 47
3-4 مطالعات الکتروفورزی.. 48
3-4-1 استخراج پروتئین کل گیاهک… 48
3-4-2 الکتروفورز پروتئین‌ها 49
3-5 نکات: 54
3-5-1 رنگ‌آمیزی پروتئین‌ها و رنگ زدایی ژل. 54
3-5-2 طرزتهیه مارکر. 55
3-6 روش کار: 56
3-7 روش‌های آماری مورد استفاده 57
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها
4-1- بررسی تنوع ژنتیکی ژنوتیپهای علف گندمی بر اساس صفات مورفولوژیکی.. 60
4-1-1- تجزیه واریانس و مقایسه میانگینها: 60
4-1-2- تجزیه خوشهای ژنوتیپهای مورد مطالعه از نظر صفات مورفولوژیک… 76
4-1-3- تجزیه به مؤلفههای اصلی.. 77
2-3- پلی مورفیسم. 82
2-4- الگوی تنوع. 83
2-4- الگوی تمایز و تجزیه خوشهای.. 86
4-2-5- تجزیه واریانس مولکولی (AMOVA) 90
فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادها
5-1 نتیجه گیری.. 93
5-2پیشنهادات… 96
منابع و مأخذ. 97
1-1 مقدمه
از نظر اقتصادی غلات و گیاهان علوفه ای خانواده گرامینه مهمترین گیاهان دنیا محسوب می شوند. نقش عمده گیاهان علوفه ای این خانواده در تعلیف دام و در نتیجه تامین نیاز انسان به فرآورده‌های دامی از اهمیت غیرقابل انکاری برخوردار است. در کشور ما عدم توجه به افزایش کیفی و کمی علوفه موجب کمبود گوشت و مواد لبنی و پایین آمدن کیفیت آنها شده است. و از سوی دیگر فشار دام بر مراتع به نابودی بخش عظیمی از پوشش گیاهی موجود و فرسایش خاک انجامیده است (مدیر شانه‌چی، 1379) بحران انرژی و قیمت‌های صعودی غلات که همراه با آن است موجب شده که اکنون بر اهمیت و استفاده از گراس‌های علوفه ای تأکید فزاینده ای می شود (Walton، 1981). سطح وسیعی از خشکی‌ها را مراتع به خود اختصاص داده اند و دامداری در اکثر کشورها وابسته به مراتع می‌باشد و با توجه به این نکته که پوشش قالب مراتع از گراس‌ها تشکیل شده این دسته از گیاهان نقش بسزایی در دامها و تولید فرآورده‌های دامی، حفاظت خاک و تعادل اکولوژیکی هر منطقه دارد (ارزانی و همکاران، 1379). گیاهان علوفه ای و مراتع منبع اصلی انرژی برای دامها می باشند. اکثر گیاهان علوفه ای متعلق به دو خانواده گرامینه و لگومینوز می‌باشند. در مناطق خشک و نیمه خشک و در شرایط فاریاب گندم علوفه‌ای پر تولیدتر از لگومهای علوفه‌ای می باشند و از نظر مصرف آب نیز دارای کارهای بیشتر هستند (کوچکی، 1376). گراسها در اراضی غیرکشاورزی نیز در حفاظت خاک، تجدید حیاط و ایجاد منظره نقش مهمی را ایفا می‌کنند (Hopkins ، 2000). از دیدگاه کشاورزی پایدار کشت و کار گراس‌های علوفه‌ای ضمن اینکه از هدر رفتن حاصلخیزی خاک توسط عمل فرسایش در اثر شستشو جلوگیری می‌کنند، همزمان نیز در تولید علوفه برای دام و متعاقب آن در تولید غذای پروتئینی انسان نیز نقش مهمی دارد (Hodgson، 1979). در اراضی شیب دار در اثر کنترل فرسایش خاک گراس‌ها از اجزای اجتناب ناپذیر اکوسیستم مراتع هستند Francis)، 1982 (.