جذب و ذخیره­ی گاز­های آلاینده و در نتیجه حذف کردن آنها از اتمسفر، آلودگی هوا را کاهش می ­دهند. نقش پوشش درختی در اکوسیستم شهری در کنترل آلودگی­های هوا یکی از مهم­ترین مزایای فضاهای سبز شهری است. افزایش شهرسازی میکروکلیمای شهرها را تحت تاثیر قرار داده است. درختان در اکوسیستم­های شهری در معرض تنش­های بسیار متفاوتی با آنچه در مناطق جنگلی با آن روبرو می­شوند قرار دارند. تفاوت­های موجود میان اکوسیستم­های شهری و طبیعی باعث بوجود آمدن طیف گسترده­ایی از بیماری­های فیزیولوژیک یا غیرزیستی علاوه بر بیماری­های زیستی در مناطق شهری شده است که در اکوسیستم­های طبیعی با شدت کمتری انتشار می­یابند از سوی دیگر شرایط خاص موجود در مناطق شهری سبب شده بسیاری از بیماری­ها درختی در مناطق شهری شیوع پیدا نکنند و یا به ندرت طغیان ­یابند. در این تحقیق سعی شده است بر اساس مطالعات کتابخانه­ای و استفاده از مقالات علمی مربوط شایع­ترین بیماری­های درختان فضای سبز شهری و مهم­ترین روش­های مبارزه با این بیماری­ها شرح داده ­شود.

کلمات­کلیدی: اکوسیستم­های­شهری، فضای­سبز­شهری، بیماری­های­فیزیولوژیک، بیماری­های­زیستی

 

فهرست

 

1– مقدمه . 2

2- مهم­ترین بیماری­های غیرزیستی (بیماری فیزیولوژیک) فضاهای شهری.. 8

2-2- ویژگی بیماری­های غیرزیستی.. 8

2-3- تشخیص بیماری­های غیر زیستی.. 9

2-4- کمبود عناصر غذایی.. 11

2-4-1- کمبود آهن.. 12

2-4-2- کمبود نیتروژن. 13

2-4-3-کمبود فسفر. 14

2-4-4- کمبود پتاسیم. 16

2-5- گرمازدگی.. 17

2-6- سرمازدگی.. 18

2-7- تنش نوری.. 19

2-8- بیماری­های ناشی از فعالیت­های عمرانی انسان. 20

2-8-1- صدمات ناشی از عملیات حفاری.. 21

2-8-2- عملیات ساختمانی و عمرانی.. 21

2-8-3- آسیب­های ناشی از شوری خاک.. 22

 

2-9- آلودگی خاک.. 25

2-10- مسمومیت ناشی از مصارف نادرست سموم شیمیایی.. 27

2-11- آلاینده­های هوا 27

2-11-1- مهم­ترین گازهای آلاینده. 28

2-12- تنش آبی.. 29

2-13- تغییر اقلیم. 30

3-مهم­ترین بیماری­های زیستی فضاهای سبز شهری.. 33

3-1- بیماری مرگ هلندی نارون: 33

3-1-2- علائم بیماری.. 35

3-1-3- راه­های تشخیص ظاهری بیماری.. 36

3-1-4- مدیریت و کنترل. 38

3-2- پژمردگی ورتیسیلیومی.. 41

3-2-1- علائم بیماری.. 42

3-2-2- چرخه بیماری.. 45

3-2-3- مدیریت و کنترل. 47

3-3- پژمردگی ورتیسیلیومی افرا 49

3-3-1-علائم  بیماری.. 50

3-3-2- مدیریت و کنترل. 50

3-4-  پژمردگی ورتیسیلیومی زبان گنجشگ… 51

3-4-1- علائم بیماری.. 52

3-4-2- مدیریت و کنترل بیماری.. 52

3-5- بیماری پژمردگی ورتیسیلیومی زیتون. 53

3-5-1- علائم بیماری.. 53

3-6- زوال تدریجی.. 54

3-7- سیاهک… 55

3-7-1- مدیرت و کنترل بیماری.. 56

3-8- بیماری­های قارچی.. 56

3-8-1- تغییر رنگ و پوسیدگی در درختان. 58

3-8-2- قارچ سم اسبی (Fomes fomentarius). 59

3-8-2-1-کنترل و مدیریت.. 60

3-8-3- قارچ سفید عسلی.. 60

3-8-3-1- چرخه بیماری.. 61

3-8-3-2- کنترل و مدیریت.. 62

3-8-4-  سفیدک پودری (سفیدک سطحی). 62

3-8-5- سفیدک پودری شمشاد. 64

3-8-6- سفیدک پودر توری.. 65

3-8-7- سفیدک پودری چنار. 65

3-8-8- سفیدک پودری توت.. 66

3-8-8-2- کنترل و مدیریت.. 66

3-8-9- شانکر سیتوسپرایی (فتیله نارنجی). 67

3-8-9-1- علائم بیماری.. 67

3-8-9-2- کنترل و مدیریت.. 68

3-8-10- قارچ دوده ای (Fumago vagans). 69

3-8-10-1- کنترل و مدیریت.. 70

3-8-11- بیماری­های پیتیومی.. 70

3-8-11-1- کنترل و مدیریت.. 71

3-8-12- بیماری باکتریایی گال طوقه و ریشه (Agrobacterium tumefaciens). 72

3-8-12-1- کنترل و مدیریت.. 72

4- نتیجه­گیری.. 75

4-1 مدیریت عامل بیماری­زا 77

4-1-1 جلوگیری از ورود ماده­ی آلوده کننده. 77

4-1-2 اجتناب عامل بیماری­زا 77

4-1-3 نابودسازی عامل بیماری­زا 78

4-2 مدیریت میزبان. 78

4-3 کاربرد مواد شیمیای.. 79

4-3-1 سموم شیمیایی حفاظتی.. 80

4-3-2 سموم شیمیایی نابودکننده. 80

4-4 مبارزه بیولوژیک در مدیریت بیماری . 81

پیشنهادات            82

منابع          78

 

فهرست جداول

عنوان                                                                                                              صفحه

جدول 2-1 نام تجاری، نوع خاک و مقدار مصرف سه نوع کلات مهم در ایران. 12

فهرست اشکال

عنوان                                                                                                              صفحه

شکل 2-1 کمبود آهن.. 13

 شکل 2-2 کمبود نیتروژن. 14

 شکل 2-3 کمبود فسفر. 15

شکل 2-4 کمبود پتاسیم. 17

شکل 2-5 سرمازگی . 19

شکل 2-6 آسیب ناشی از فعالیت عمرانی انسان . 22

شکل 2-7 کاربرد نمک جهت یخ­زدایی در سطح شهر. 24

شکل 3-1 دالان­های ایجاد شده به­وسیله سوسک پوست­خوار . 36

شکل 3-2 بیماری ورتیسیلیومی.. 45

شکل 3-3 بیماری پژمردگی ورتیسیلیومی زیتون . 54

شکل 3-4 قارچ سم اسبی . 61

شکل 3-5  اندام باردهی قارچ سفید عسلی.. 62

شکل 3-6 سفیدک سطحی.. 64

شکل 3-7 بیماری سفیدک پودری شمشاد. 65

شکل 3-8 شانکر سیتوسپرایی.. 68

شکل 3-9 بیماری قارچ دوده­ای.. 70

 

فصل اول:

مقدمه و کلیات

 

 

 

مقدمه
امروزه شهرسازی یک پدیده­ی فراگیر در تمام جهان است. پارک­های شهری و فضاهای سبز  نقش­ مهمی در تعریف ساختارهای اکولوژیک اکوسیستم­های شهری دارند (گیلبرت[1]، 1989). آنها تنوع زیستی را حفظ و خدمات اکوسیستم مهمی ارائه می­دهند (بولاند و هان همر[2]، 1990؛ کرنه و کینزینگ[3]، 2005؛ گاستون و همکاران[4]، 2005؛ اسمیت و همکاران[5]، 2005). در اکوسیستم­های شهری متوسط درجه حرارت و غلظت گازهای گلخانه­ای در مقایسه با مناطق حاشیه­ای بالاتر است (گریم و همکاران[6]، 2008). نقش پوشش درختی در اکوسیستم شهری در کنترل آلودگی­های هوا یکی از مهم­ترین مزایای فضاهای سبز شهری است (باراک[7]، 2000). افزایش شهرسازی میکروکلیمای شهرها را تحت تاثیر قرار داده است. پارک­ها و فضاهای سبز هم­چنین خدمات زیست­محیطی، اجتماعی و فیزیولوژیکی بسیاری ارائه می­دهند که برای قابل زندگی بودن شهرهای مدرن و هم­چنین برای ساکنان شهر مهم هستند (فنگ و لینگ[8]، 2003؛  یانگ و همکاران[9]، 2005). درختان در اکوسیستم­های شهری با جذب و ذخیره­ی گاز­های آلاینده و در نتیجه حذف کردن آنها از اتمسفر، آلودگی هوا را کاهش می ­دهند (نواک[10]، 1994؛ نواک و همکاران[11]، 2006). درختان با ایجاد سایه و خنک کردن محیط، هوا را معتدل می­کنند. بنابراین به کاهش احتمال بیمارهای مربرط به گرما کمک می­کنند. اکوسیستم­های شهری پیچیده­ترین محیط­ها در مدیریت بیماری بشمار می­آیند. این اکوسیستم­ها محیط­هایی بسیار متنوع و ناهمگن هستند. انواع و شدت شیوع بیماری­ها، نماتدها و پاتوژن­های ایجاد کننده­ی بیماری در بیشتر موارد با مناطق جنگلی متفاوت است اکوسیستم­های شهری موقعیت خاصی برای کنترل بیماری­ها و آفات بویژه کنترل بیولوژیک ایجاد می­کند تعریف اهداف مدیریتی در اکوسیستم­های شهری بسیار دشوار است زیرا ارزش اقتصادی، مباحث زیبا شناختی و خطرات بیماری باید بصورت همزمان در نظر گرفته شوند. با این وجود اصول ارزیابی بیولوژی و اکولوژی بیماری برای مدیریت و کنترل در اکوسیستم­های شهری ضروری است (آهومنش، 1379). بسیاری از بیماری­ها درختی در مناطق شهری وجود ندارند و بسیاری از بیماری­ها در این اکوسیستم­ها به ندرت طغیان می­یابند. بیماری­های درختی در مناطق شهری دو تفاوت عمده با بیماری­های مناطق جنگلی دارند نخست اینکه اکوسیستم­های نزدیک جمعیت­های بزرگ انسانی تخریب شده هستند بنابراین جز اکوسیستم­های فقیر و کم ارزش محسوب می­شوند بنابراین نیاز است تعریف جدیدی از این بیماری­های ارائه و تعاریف سنتی اصلاح شود. دوم ارزش اقتصادی و زیبا شناختی درختان در اکوسیستم­های شهری است که با جنگل متفاوت است. این اصلاحات، اقدامات کنترلی خاص را  ممکن و توجیح می­کند (اطهری­پور، 1381).

درختان برای آشیان­های اکولوژیکی در اکوسیستم­های مختلف سازگار شده­اند. در حالی که برای زندگی در اکوسیستم­های شهری تمایز نیافتند. در واقع امکان کسب تمایز برای آنها وجود ندارد زیرا پراکنش و استقرار پایه­های جدید عمدتا از طریق کاشت نهال از جمعیت­های خارجی صورت می­گیرد تا کاشت بذر و استقرار طبیعی. بنابراین درختان در یک اکوسیستم بیگانه هستند که برای ادامه حیات در شرایط جدید بطور اختصاصی سازگاری کسب نکرده اند. یک اکوسیستم شهری نتیجه تعامل و برهم کنش دراز مدت موجودات زنده درون محیط زیست که در آن زندگی می­کنند نیست بلکه نتیجه تخریب اکوسیستم­های تکامل یافته­ی قبلی یا ایجاد یک اکوسیستم کاملا طرح ریزی شده (اکوسیستم مصنوعی) هستند (خداشناس و اطهری­پور، 1389).

یک اکوسیستم پایدار وابسته به چرخه­ی عناصر غذایی ضروری و زنجیره­های انرژی است. در یک اکوسیستم شهری این چرخه­ها شدیدا تحلیل یافته­اند. فعالیت­های ساختمان­سازی، سنگفرش و آسفالت جاده­ها و فشردگی خاک مانع نفوذ آب در خاک می­شود. برگ­ها و دیگر بخش­های درختی با تجزیه شدن درخاک مقادیری از آن را به خاک انتقال می­دهند. در اکوسیستم­های شهری با خود تنظیمی پایین یک کاهش مداوم انرژی و مواد غذایی وجود دارد. بنابراین درختان بویژه درختان بدلیل فقدان مواد غذایی و انرزی در شرایط تنش­زای دائمی قرار دارند.

درختان در اکوسیستم­های شهری در معرض تنش­های بسیار متفاوتی با آنچه درختان در مناطق جنگلی با آن روبرو می­شوند هستند تنش­های ذکر شده در این پژوهش باید به عنوان معیارهای گزینشی