61/ 0
67/ 0
82/ 0
68/ 0
خود ارزشمندی
76/ 0
66/ 0
70/ 0
78/ 0
72/ 0
پیوند
77/ 0
70/ 0
75/ 0
88/ 0
74/ 0
راهنمایی
82/ 0

73/ 0
74/ 0
87/ 0
78/ 0
فرصت برای رشد
64/ 0
52/ 0
55/ 0
64/ 0
59/ 0
کل
93/ 0
91/ 0
93/ 0
95/ 0
93/ 0
جدول ‏32پایایی مقیاس کاترونا و راسل در نژادها و کشورهای گوناگون(زکی ،1387)
مقادیر مربوط به پایایی این پرسشنامه در پژوهش حاضر در جدول زیر آمده است:
مقیاس
پایایی
مقیاس
پایایی
مقیاس
پایایی
وابستگی
0.735
پیوند
0.732
حمایت اجتماعی
0.72
انسجام اجتماعی
0.469

راهنمایی
0.567
خود ارزشمندی
0.725
فرصت برای رشد
0.566
جدول ‏33 پایایی به دست آمده در پژوهش
بررسی روایی پرسشنامه کاترونا و راسل به شیوه ضریب همبستگی با پرسشنامه احساس خوشبختی گلدبرگ با 499/ 0 r = ( جدول شماره 3-4) نشان داد که رابطه معنی داری بین حمایت اجتماعی و احساس خوشبختی وجود دارد و گویای روایی ابزار است (زکی ،1387) .
زیر مقیاس
وابستگی
انسجام اجتماعی
خود ارزشمندی
پیوند
راهنمایی
فرصت رشد
حمایت اجتماعی
احساس خوشبختی
247 / 0
339 / 0
496 / 0
396 / 0
333 / 0
370 / 0
499 / 0
وابستگی
-
27 / 0
421/ 0
404 / 0
471 / 0
385 / 0
685 / 0
انسجام اجتماعی
-
-
418 / 0
31 / 0
279 / 0
485 / 0
611 / 0
خود ارزشمندی
-
-
-
509 / 0
474 / 0
528 / 0
768 / 0
پیوند و وصلت
67 / 0
444 / 0
784 / 0
راهنمایی
38 / 0
775 / 0
فرصت برای رشد
72 / 0
جدول ‏34ضرایب همبستگی ابعاد شش گانه حمایت اجتماعی
پرسشنامه سلامت عمومی گلدبرگ:
این پرسشنامه اولین بار در سال 1972توسط گلدبرگ مطرح گردید . فرم 28 سؤالی پرسشنامه که در این پ‍‍‍‍ژوهش از آن استفاده شده است ، ‌به وسیله گلدبرگ و هیلر در سال 1979 از طریق اجرای روش تحلیل عاملی بر روی فرم بلند آن ایجاد شده است . سؤالهای این پرسشنامه به بررسی وضعیت روانی فرد در یک ماهه اخیر می پردازد و شامل نشانه هایی مانند افکار و احساسات نابهنجار و جنبه هایی از رفتار قابل مشاهده است که بر موقعیت این جا و اکنون تأکید دارد . پرسشنامه با سؤالهای مربوط به علایم جسمانی شروع می شود و در ادامه سؤالهایی که بیشتر علایم روانپزشکی را مطرح می کنند ، ارائه می شود. پرسشنامه سلامت عمومی آزمونی است با ماهیت چندگانه و خود- اجرا که به منظور بررسی اختلالات غیر روان گسسته ، طراحی و از 4 خرده آزمون تشکیل شده که هرکدام 7 سؤال دارد . سؤالهای هر خرده آزمون به ترتیب و پشت سرهم آمده است . به نحوی که از سؤال 1 تا 7 مربوط به خرده‌آزمون نشانه های جسمانی ، از سؤال 8 تا 14 مربوط به خرده آزمون اضطراب و بی خوابی، سؤال 5 تا 21 مربوط به خرده آزمون اختلال کارکردی و از سؤال 22 تا 28 مربوط به خرده آزمون افسردگی می باشد .
در خرده آزمون نشانه های جسمانی ، ‌وضعیت سلامت عمومی و علایم جسمانی که فرد در یک ماه گذشته تجربه کرده است ، مورد بررسی قرار می گیرد . در خرده آزمون اضطراب و بی خوابی از علایم و نشانه های بالینی اضطراب شدید ، تحت فشار بودن،عصبانیت ودلشوره، بی خوابی و داشتن وحشت و هراس ارزیابی به عمل می آید . در خرده آزمون اختلال در کارکرد اجتماعی، توانایی فرد در انجام کارهای روزمره ، داشتن قدرت تصمیم گیری ، احساس رضایت در انجام وظایف، احساس مفید بودن در زندگی و لذت بردن از فعالیتهای روزمره مورد بررسی قرار می گیرد و در خرده آزمون افسردگی، علایم ویژه افسردگی از جمله احساس نا امیدی ،احساس بی ارزش بودن در زندگی ، داشتن افکار خودکشی و آرزوی مردن، احساس بی ارزشی و ناتوانی در انجام کارها مورد ارزیابی قرار می گیرد .
تمام گویه های پرسشنامه دارای 4 گزینه هستند و دونوع روش نمره گذاری برای این گزینه ها وجود دارد.یکی روش نمره گذاری GHQ، که در این روش گزینه های آزمون به صورت(1،1،0،0)نمره گذاری می شوند؛ در نتیجه نمره فرد از 0 تا 28 متغیر خواهد بود.روش دوم شیوه نمره گذاری لیکرت است که براساس این شیوه نمره گذاری هریک از سؤالهای آزمون 4 درجه ای به صورت (3،2،1،0) می باشد و در نتیجه نمره کل فرد از 0 تا 84 متغیر خواهد بود. در هر دو روش نمره گذاری نمره کمتر بیانگر سلامت روان بهتر می باشد.در این پژوهش از روش نمره گذاری لیکرت استفاده شده است.
این پرسشنامه به عنوان ابزار غربالگری اختلال های روانی استفاده می شود و از روایی و پایایی مناسبی برخوردار است(بخشی پور،1384) . در یک بررسی گلدبرگ و ویلیامز (1988)، اعتبار تنصیفی آن را که توسط 853 نفر تکمیل شده بود، 95/0 گزارش کردند . در ایران در پژوهش یعقوبی (1374 ) و پالاهنگی (1375) پایایی 91/ 0 و در پژوهش عاطف وحید و همکارانش(1379) به شیوه آزمون – باز آزمون 88 / 0 برای مقیاس GHQ به دست آمده است ( عاطف وحید و همکاران،1379) . همچنین تقوی (1380) با اجرای آن بر روی 75 دانشجو و استفاده از سه روش بازآزمایی، دو نیمه کردن و همسانی درونی ، به ترتیب ضرایب 72/0، 93/0 و 90/0 را به دست آورد که بسیار رضایت‌بخش است.
مقادیر مربوط به پایایی این پرسشنامه در پژوهش حاضر در جدول زیر آمده است:
مقیاس
پایایی
مقیاس
پایایی
مقیاس
پایایی
نشانه های جسمانی
0.772
اختلال در کارکرد
0.771
سلامت روان
0.88
اضطراب و بی خوابی
0.826
افسردگی
0.888
جدول ‏35 پایایی به دست آمده در پژوهش
برای بررسی روایی پرسشنامه سلامت عمومی نیز مطالعات متعددی انجام گرفته است . در پژوهشی چان و چان (1983)، به اجرای‌‌ آزمون GHQ بر روی 225 نفر از دختران مدرسه‌ای در هنگ کنگ پرداختند . این محققین جهت بررسی روایی همزمان از آزمون MMPI استفاده نمودند که حاصل آن ضریب همبستگی 54/0 بود . در سال‌های اخیر نیز مطالعات زیادی برای بررسی روایی GHQ صورت گرفت که همگی حاکی از روایی رضایت‌بخش آن بود (گلدبرگ و همکاران، 1997؛ هاونار و همکاران، 1996؛ کیلیک ، 1996). بررسی روایی پرسشنامه سلامت عمومی در ایران حاکی از آن است که همبستگی بین خرده آزمون‌های آن با کل پرسشنامه بین 72/0 تا 87/0 متغیر می‌باشد. بنابراین می‌توان پذیرفت که آزمون GHQ در جامعه ایران نیز

39. آیا از یکماه گذشته تا به امروز احساس کرده اید که در تمامی مدت عصبی هستید و دلشوره دارید؟
40. آیا از یکماه گذشته تا به امروز اتفاق افتاده که بر اثر نگرانی دچار بی خوابی شده باشید؟
41. آیا از یکماه گذشته تا به امروز شبها پس از به خواب رفتن ،از خواب بیدار شده اید؟
42. آیا از یکماه گذشته تا به امروز احساس کرده اید که دائما تحت فشار هستید؟
43. آیا از یکماه گذشته تا به امروز عصبانی و بدخلق شده اید؟
44. آیا از یکماه گذشته تا به امروز بدون هیچ دلیل قانع کننده ای هراسان و یا وحشت زده شده اید؟
45. .آیا از یکماه گذشته تا به امروز احساس کرده اید که انجام هر کاری از توانایی شما خارج است؟
بالاترین نمره در این بعد 21 و پایین ترین نمره 0 است و در سه سطح می توان دسته بندی نمود:
6-0 اضطراب و بی خوابی پایین
13- 7 اضطراب و بی خوابی متوسط
21- 14 اضطراب و بی خوابی بالا
اختلال در کارکرد اجتماعی:
تعریف نظری:
گستره توانایی افراد در مقابله با مسائل زندگی روزمره است و چگونگی کنارآمدن آنها را با موقعیت های متداول زندگی نشان می دهد.
تعریف عملیاتی:
منظور عدم توانایی فرد در انجام کارهای روزمره ، عدم توانایی تصمیم گیری ،عدم احساس رضایت در انجام وظایف، احساس ناکارآمد بودن در زندگی و لذت نبردن از فعالیتهای روزمره است که با 7 سؤال( 46 ، 47 ، 48 ، 49 ، 50 ، 51 ،52 ) مورد ارزیابی قرار می گیرد.
46. آیا از یکماه گذشته تا به امروز توانسته اید خودتان را سرگرم نگه دارید؟
47. آیا از یکماه گذشته تا به امروز اتفاق افتاده که وقت بیشتری را صرف انجام کارها نمائید؟
48. آیا ازیکماه گذشته تا به امروز بطور کلی احساس کرده اید که کارها را بخوبی انجام میدهید؟
49. آیا از یکماه گذشته تا به امروز قادر بوده اید از فعالیتهای روزمره زندگی لذت ببرید؟

50 . آیا از یکماه گذشته تا به امروز از نحوه انجام کارهایتان احساس رضایت کرده اید؟
51. آیا از یکماه گذشته تا به امروز احساس کرده اید که نقش مفیدی در انجام کارها به عهده دارید؟
52. آیا از یکماه گذشته تا به امروز توانایی تصمیم گیری درباره مسائل را داشته اید؟
بالاترین نمره در این بعد 21 و پایین ترین نمره 0 است و در سه سطح می توان دسته بندی نمود:
6-0 اختلال پایین در کارکرد اجتماعی
13- 7 اختلال متوسط در کارکرد اجتماعی
21- 14 اختلال بالا در کارکرد اجتماعی
افسردگی:
منظور علایم ویژه افسردگی از جمله احساس نا امیدی ،احساس بی ارزش بودن در زندگی، داشتن افکار خودکشی و آرزوی مردن، احساس بی ارزشی و بی کفایتی است که با 7 سؤال( 53 ،54 ،55 ،56 ،57 ،58 ،59 ) مورد ارزیابی قرار می گیرد.
53. آیا از یکماه گذشته تا به امروز فکر کرده اید که شخصی بی ارزش هستید؟
54. آیا از یکماه گذشته تا به امروز احساس کرده اید که زندگی کاملا نا امید کننده است؟
55. آیا از یکماه گذشته تا به امروز احساس کرده اید که زندگی ارزش زنده بودن را ندارد؟
56. آیا از یکماه گذشته تا به امروز به این مسئله فکر کرده اید که ممکن است دست به خودکشی بزنید؟
57. آیا از یکماه گذشته تا به امروز احساس کرده اید که چون اعصابتان خراب است نمی توانید کاری انجام دهید؟
58. آیا از یکماه گذشته تا به امروز به این نتیجه رسیده اید که کاش مرده بودید و کلا از زندگی خلاص می شدید؟
59. آیا از یکماه گذشته تا به امروز این فکر به ذهنتان رسیده است که بخواهید به زندگیتان خاتمه دهید؟
بالاترین نمره در این بعد 21 و پایین ترین نمره 0 است و در سه سطح می توان دسته بندی نمود:
6-0 افسردگی پایین
13- 7 افسردگی متوسط
21- 14 افسردگی بالا
میزان تحصیلات
منظور تعداد سالهایی است که فرد صرف کسب دانش و مهارتهای عمومی مطابق با نظام رسمی آموزشی نموده اند.
در این پژوهش،متغیرمیزان تحصیلات با سوال 3 در سطح مقیاس ترتیبی سنجیده می شود وبه صورت زیر کدگذاری شده است:
متوسطه و پایین تر کد1
دیپلم و فوق دیپلم کد2
لیسانس و فوق لیسانس کد3
میزان درآمد ماهیانه
تعریف نظری: عبارت است از مقدار پول دریافتی فرد که در ازای ارائه خدمات یا حقوق است.
تعریف عملیاتی:در این پژوهش، متغیر میزان درآمد ماهیانه فرد،که در ازای کار یا حقوق دریافت می کند که با سوال 5 و با کدهای زیر در سطح مقیاس ترتیبی قابل سنجش است:
دارای درآمد تا 400 هزار تومان کد 1
دارای درآمد 401 تا 700 هزار تومان کد 2
دارای درآمدبیشتر از 701هزار تومان کد 3
برای سنجش پایگاه اجتماعی _ اقتصادی مجموعه نمرات کسب شده از سه متغیر تحصیلات، درآمد و سمت شغلی ؛ در سه گروه پایگاه پایین، پایگاه متوسط و پایگاه بالا در نظر گرفته شده است .
میزان تحصیلات سواد کم 1 سواد متوسط 2 سواد بالا 3
نوع شغل خدمات 1 کارشناس 2 مدیر 3
میزان درآمد درآمد پایین 1 درآمد متوسط 2 درآمد بالا 3
جنس
تعریف نظری:
به تفاوت های بیولوژیک میان زن و مرد دلالت دارد و جنسیت ناظر بر ویژگی های شخصی و روانی است که جامعه آن را تعیین می کند و با مرد یا زن بودن و به اصطلاح مردانگی و زنانگی همراه است(گرت،1382 ،9)
تعریف عملیاتی : منظور از جنس در این پژوهش،مرد بودن یا زن بودن است که با سوال 1 در سطح اسمی سنجیده می شود.
وضعیت تاهل
به وضعیت زناشویی فرد اطلاق می گردد که در این پژوهش با سوال 4 در سطح اسمی سنجیده می شود:
مجرد(هرگز ازدواج نکرده)با کد1
متاهل با کد2
بی همسر در اثر طلاق با کد3
بی همسر در اثر فوت همسر4
متارکه کرده با کد5
فصل چهارم
تجزیه و تحلیل اطلاعات

فصل چهارم:تجزیه وتحلیل اطلاعات
مقدمه
یکی از مهم ترین قسمت های هر کار پژوهشی تجزیه و تحلیل داده های جمع آوری شده است چرا که ممکن است عدم دقت در تجزیه و تحلیل داده ها منجر به نتیجه گیری غلط و تعمیم نادرست آنها شود لذا این فصل شامل دو قسمت خواهد بود: تحلیل توصیفی داده ها و تحلیل تبیینی داده ها و آزمون فرضیات.
در قسمت مربوط به تحلیل توصیفی داده ها، جداول توزیع فراوانی پاسخگویان را براساس متغیرهای تحقیق ملاحظه نموده و ارائه فراوانی های جداول به صورت درصد و توضیحات مربوط به آنها مبنایی برای درک اطلاعات مربوط به جامعه پاسخگو را فراهم می آورد . در بخش جداول تبیینی به آزمون فرضیات تحقیق پرداخته می شود و آزمونهای آماری شامل آزمون رگرسیون و تحلیل واریانس مورد استفاده قرار گرفته است که با بهره گرفتن از این آماره ها مشخص می شود که کدام یک از فرضیات محقق تایید می گردد .
آمار توصیفی
توزیع فراوانی جنسیت
مقادیر
جنسیت
فراوانی
درصد
درصد خالص
درصد تجمعی
زن
166
51.9
52.0
52.0
مرد
153
47.8
48.0
100.0
مجموع
319
99.7
100.0
بی پاسخ
1
3
مجموع
320
100.0
‏41 توزیع فراوانی جنسیت
نمودار ‏4 1 توزیع درصد فراوانی جنسیت
در بررسی جنسیت همان گونه که در جدول 4-1 مشاهده می شود، 166نفر از پاسخ دهندگان معادل 52 % جمعیت ، زن و 153 نفر معادل 48% نیز مرد بوده اند.
توزیع فراوانی سن
مقادیر
سن
فراوانی
درصد
درصد خالص
درصد تجمعی
زیر 25 سال
75
23.4
23.6
23.6
بین25 تا 29 سال
188
58.8
59.1
82.7
بین 30 تا 35 سال
55
17.2
17.3
100.0
مجموع
318
99.4
100.0

بی پاسخ
2
6 .
مجموع
320
100.0
‏42توزیع فراوانی سن
‏42 توزیع درصد فراوانی سن
در بررسی سن همان گونه که در جدول 4-2 مشاهده می شود ، 75 نفر از پاسخ دهندگان معادل 23.6 % جمعیت ، دارای سنی زیر 25 سال،188 نفر معادل 59.1% دارای سنی بین 25 تا 30 سال و 55 نفر معادل17.3% دارای سنی بین 30 تا 35 سال بوده اند.
توزیع فراوانی تحصیلات
مقادیر
تحصیلات
فراوانی

 
 
5- اندازه گیری ارزش و عملکرد شرکت ها .
6- هم چنین اندازه گیری سرمایه فکری به طور کامل و دقیق، می تواند ارزش و عملکرد شرکتها را اندازه گیری کند چون در یک جامعه مبتنی بر دانش ، دانش بخش مهمی از ارزش یک کالا و نیز بخش مهمی از ثروت یک شرکت را تشکیل می دهد، و در نهایت باید گفت که شرکت ها نه تنها نیاز دارند تا دارایی های نامشهود خود را شناسایی ، اندازه گیری و مدیریت کنند، بلکه باید همواره سعی کنند تا این دارایی های نامشهود را به طور مستمر بهبود بخشند. سازمان هایی که نتوانند دارایی های دانشی خود را به طور مستمر ارتقاء دهند بقاء خود را با خطر از دست دادن فنای خود مبادله می کنند. اگرچه ما قادر به اندازه گیری دقیق این سرمایه ها نیستیم ولی حداقل با توجه به آنها و اطلاع از نقش آنها در عملکرد سازمانی سازمان ها به اهمیت سرمایه گذاری بر این دارایی هایی پی خواهیم برد(مار و همکارانش 2003،781-771).
هم چنین با توجه به اهمیت روزافزون سرمایه فکری به عنوان عاملی جهت بهبود عملکرد شرکت ها هدف این پژوهش بررسی رابطه بین مقیاس سرمایه فکری که براساس 6 مدل مورد محاسبه قرار گرفته است.
3-1-پیشینه پژوهش
1-3-1-تحقیق های داخلی:
انواری رستمی و سراجی، به بررسی رابطه میان سرمایه فکری و ارزش بازار سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران پرداختند. در این راستا، با بهره گرفتن از روش های کمّی و ریاضی پیشنهادی انواری رستمی و رستمی داده های 7 ساله شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادارتهران، سرمایه فکری شرکت ها سنجیده شده و پس رابطه بین نتایج هر روش و ارزش بازار شرکت های تحت بررسی از نظر آماری مورد آزمون قرار گرفته است. یافته های پژوهش حاکی از آن بود که تنها دو مورد از روش های پیشنهادی همبستگی بالا و معنی داری با ارزش بازار سهام شرکت های عضو بورس اوراق بهادار دارند. هم چنین در این مقاله به ادامه تحقیقات پیش خود پرداخته و سعی کرده است که به سؤال پاسخ دهد اول اینکه چگونه می توان ارزش سرمایه فکری را محاسبه و برآورد کرد؟ سؤال اساسی دوم آنکه آیا رابطه معنی داری میان سرمایه فکری محاسبه شده شرکت ها و ارزش بازار سهام آن ها وجود دارد و در نهایت اینکه جهت محاسبه سرمایه فکری کدام یک از روش های سنجش، از توان بالاتری برخوردار و رابطه بهتری با ارزش بازار سهام شرکت ها نشان می دهد؟(انواری رستمی و سراجی، 1384، 62-49).
خورشیدی ، م و حمید قریشی ، دانش سازمان مستقل از افراد بوده وهنگام ترک کار توسط کارکنان درسازمان باقی می ماند. (خورشیدی ، م و حمید قریشی،1381 ،254)
رهنمای رودپشتی و زنجیردار (1387)، نیز در تحقیق خود به بررسی تبیین ضریب حساسیت با بهره گرفتن از مدل CAPM و مدل D- CAPM در شرکت ایران خودرو دیزل پرداختند و به این نتیجه رسیدند که D- CAPM تبیین دقیق تر نسبت به CAPM از رابطه بین بازده مورد انتظار و بازده بازار ارائه می دهد. همچنین بین بتای تعدیلی و بتا تفاوت معناداری وجود دارد و بازده مورد انتظار دو مدل از تفاوت معناداری برخور دارند و نهایتاً استفاده از D- CAPM نسبت به CAPM در بازار جهت ارزشیابی دارایی های مالی ، به دلیل آنکه از توان بهتری برخوردار است، مناسب تر است(رهنمای رودپشتی و زنجیردار، 1387، 12-2.(
2-3-1-تحقیق های خارجی:
چن و همکاران، نیز رابطه بین سرمایه فکری با ارزش بازار و عملکرد مالی شرکت های پذیرفته شده در بورس سهام تایوان در دورۀ زمانی 2002-1992 را به گونه ای تجربی بررسی کردند آن ها سرمایه فکری را با بهره گرفتن از ضریب ارزش افزوده فکری و اجزای آن مخارج تحقیق و توسعه تقسیم بر ارزش دفتری سهام عادی و هزینه تبلیغات تقسیم بر ارزش دفتری سهام عادی و ارزش بازار و عملکرد مالی را با بهره گرفتن از نسبت های ارزش بازار به ارزش دفتری، بازده حقوق صاحبان سهام، بازده دارایی ها، رشد درآمد و بهره وری کارکنان اندازه گیری نمودند (چن و همکاران، 2005، 176-159)..
وانگ ، نشان داد که ارتباط مثبت بین سرمایه فکری و ارزش بازار شرکتهای موجود در صنعت الکترونیک موجود در شاخص S&P500 امریکا وجود دارد(وانگ، 2008، 563-546).
باسی و بورن ، در بررسی 500 شرکت امریکایی یافتند که ارتباط مثبت بین سرمایه گذاری در بخش سرمایه فکری و عملکرد مالی شرکت ها وجود دارد (باسی و بورن ، 1999، 432-414).
گارسیا و مارتینز (2007)،در یک مطالعه تجربی به بررسی ارتباط بین اطلاعات سرمایه فکری استفاده شده در تصمیمات سرمایه گذاری در شرکت های اسپانیایی پرداختند.
پی تان و همکارانش ،در پژوهش خود دریافتند که سرمایه فکری و عملکرد شرکت به طور مثبت با یکدیگر مرتبط بوده ، بعلاوه نرخ رشد سرمایه فکری نیزبه طور مثبت با عملکرد شرکت مرتبط می باشد.( پی تن و پلومن، هنکک ، 2007، 95-76).

4-1- چارچوب نظری تحقیق

به دلیل بالا رفتن درک مدیران در مورد نقش دارایی های نامشهود در ایجاد مزیت رقابتی تاکنون روش- های متعددی برای سنجش و انداز ه گیری سرمایه فکری بوجود آمده است ( نمازی وابراهیمی ،1388، شماره چهارم، ص10 ). پالیک روش آسانی را برای اندازه گیری سرمایه فکری توسعه داد او این گونه بیان می دارد که ارزش بازار یک سازمان بوسیله سرمایه بکار گرفته شده و سرمایه فکری خلق می شود و از طریق سرمایه ساختاری و سرمایه انسانی مورد استفاده قرار می گیرد . روش پالیک راهنمای را به منظور فراهم آوردن اطلاعات درباره اثر بخشی خلق ارزش دارایی های مشهود )سرمایه بکار گرفته شده) و دارایی های نامشهود) سرمایه انسانی و سرمایه ساختاری) یک سازمان پیشنهاد نموده است که پالیک این روش

را ضریب ارزش افزوده فکری نامید . محاسبه ضریب ارزش افزوده فکری به آسانی انجام می شود چرا که بطور غیر مستقیم سرمایه فکری را از طریق اندازه گیری کارایی سرمایه بکار گرفته شده ، کارایی سرمایه انسانی و کارایی سرمایه سا ختاری اندازه گیری می کند(مادیتینس و همکاران2011،151-132) .
در این تحقیق بنا به دلایل زیر از مدل ضریب ارزش افزوده فکری پالیک برای سنجش سرمایه فکری استفاده می شود( نمازی وابراهیمی ،1388، شماره چهارم).
1- مبنای سنجش در این روش ثابت و استاندارد است به گونه ای که امکان مقایسه نمونه های بزرگ در صنایع مختلف را فراهم می کند. سایر روش های سنجش سرمایه فکری از جهات زیر محدود هستند.
الف) از شاخص های مالی و غیر مالی منحصر به فردی استفاده می کنند که نمی توان به آسانی آنها را در یک معیار جامع واحد ترکیب کرد.
ب) متناسب با ویژگی های یک شرکت خاص هستند. از این رو، امکان استفاده از آنها برای انجام تحلیل های مقایسه ای در بین یک نمونه وسیع و متنوع از شرکت ها کاهش می یابد.
ج) از اطلاعاتی استفاده می کنند که خاص برخی از شرکت ها یا ملل است، برای نمونه داده های مرتبط با سهام.
2- کلیه داده های مورد استفاده در روش ضریب ارزش افزوده فکری ارزش افزوده از صورتهای مالی حسابرسی شده استخراج می شوند. بنابراین، محاسبات انجام شده عینی و قابل رسیدگی، هستند.
3- روش ضریب ارزش افزوده فکری یک تکنیک ساده و شفاف است. سادگی محاسباتی این روش امکان استفاده از آن را توسط ذینفعان برون سازمانی فراهم می کند. سایر روش های سنجش سرمایه فکری از این جهت محدود هستند که صرفاً گروه های درون سازمانی یا به وسیله مدل ها، تحلیل ها و اصول های پیچیده قابل محاسبه هستند.
4- این روش در پژوهش های متعددی (به عنوان نمونه، فایدر وویلیامز ، شیو ، چانگ و کاماث به کار گرفته شده است.

جدول 1-1: خلاصه ی نتایج تحقیقات انجام شده در ارتباط با سرمایه فکری
نام محقق نتایج به دست آمده از تحقیق
انواری رستمی و سراجی (1384) بیانگر اهمیت سرمایه فکری، درک اهمیت ارزش آن از سوی سرمایه گذاران و همبستگی بالای سرمایه فکری با ارزش بازار سهام شرکت های بورس اوراق بهادار تهران است.

پی تان ، پلومن و هنکک (2007) در پژوهش خود دریافتند که سرمایه فکری و عملکرد شرکت به طور مثبت با یکدیگر مرتبط بوده ، بعلاوه نرخ رشد سرمایه فکری نیزبه طور مثبت با عملکرد شرکت مرتبط می باشد. پی تن و پلومن هنکک ، 2007، 95-76) .
چن و همکارانش (2005) دریافتند که رابطه مثبت بین سرمایه فکری و عملکرد مالی جاری و آتی شرکت وجود دارد همچنین آن ها نشان دادند که سرمایه فکری می تواند بیانگر ایجاد ارزش اقتصادی در بازار باشد (چن و همکارانش ، 2005، 176-159). وانگ (2008) نشان داد که ارتباط مثبت بین سرمایه فکری و ارزش بازار شرکتهای موجود در صنعت الکترونیک موجود در شاخص S&P500 امریکا وجود دارد(وانگ، 2008، 563-546).
باسی و بورن (1999) در بررسی 500 شرکت امریکایی یافتند که ارتباط مثبت بین سرمایه گذاری در بخش سرمایه فکری و عملکرد مالی شرکت ها وجود دارد (باسی و بورن ، 1999، 432-414).
نیکومرام ، رهنمای رودپشتی ، هیبتی (1387) نشان دادند که سرمایه فکری با بازده سرمایه گذاری و ارزش افزوده ارتباط معنادار وجود دارد و سرمایه فکری برروی این شاخص ها تأثیرگذار بوده است.
هافمن و همکارانش ، 2007 پس از بررسی 8 شرکت IT سوئدی به این نتیجه رسیدند که ریسک غیرسیستماتیک و ریسک کل رابطه معناداری با سرمایه فکری برقرار نکرده است اما گزارشگری ریسک سیستماتیک در بررسی با سرمایه فکری به شفافیت آن می افزاید.

5-1 مدل تحقیق و شیوه اندازه گیری متغیرهای پژوهش

نمودار 1-1 مدل تحلیلی تحقیق

6-1- اهداف تحقیق :
هدف اصلی :
شناسایی رابطه بین سرمایه فکری و ریسک سیستماتیک در بورس اوراق بهادار تهران.
بررسی اینکه اندازه شرکت بر روابط سرمایه فکری با ریسک سیستماتیک تأثیرگذار است
اهداف فرعی :
3- شناسایی رابطه بین سرمایه فیزیکی با ریسک سیستماتیک در بورس اوراق بهادار تهران.
4- شناسایی رابطه بین سرمایه انسانی با ریسک سیستماتیک در بورس اوراق بهادار تهران.
5- شناسایی رابطه بین سرمایه ساختاری با ریسک سیستماتیک در بورس اوراق بهادار تهران.

7-1- سؤال های تحقیق :

سوال اصلی 1 :

آیا بین سرمایه فکری با ریسک سیستماتیک در بورس اوراق بهادار تهران ارتباط وجود دارد؟

تقدیم به:

ساحت مقدس نازنینی که چشم انتظار اوییم تا بیاید و
جهان را پر از عدل و داد نماید، مادر بزرگوارش که
بهانه خلقت است، پدر و مادر عزیزم ، همسر و فرزند
نازنینم که سختی ها را به جان خریدند و همه آنان که
مرا به هر نحوی یاری نمودند.

فهرست مطالب

 
 
مجموعه افراد شبکهای که i عضوی از آن است=A

ارزش منابع در اختیار عضو=Vi
احتمال اینکه عضوi بتواند این منابع را در اختیا بگیرد=Pi
میزان سرمایه اجتماعی قید شده در فرمول فوق، بستگی به سه عامل تعداد اعضای موجود در شبکه، احتمال واگذاری منابع در اختیار اعضای موجود در شبکه و میزان ارزش منابع در اختیار اعضای موجود در شبکه دارد به عبارتی هر چه شبکه گستردهتر و وسیعتر باشد، سرمایه اجتماعی تقویت گردید و بالعکس. همین طور هر چه میزان ارزش منابع و احتمال واگذاری منابع افزایش یابد، سرمایه اجتماعی به شکل تصاعدی افزوده میشود (نیکومرام و همکاران، 1392: 119).
سرمایه اجتماعی و مدیریت دانش
ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪﺍﻱ ﺍﺯ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻭ ﺫﺧﺎﻳﺮ ﺍﺭﺯﺷﻤﻨﺪﻱ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﺑﺎﻟﻘﻮﻩ ﺩﺭ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻱ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ، ﺛﺎﻧﻮﻱ ﻭ ﺩﺭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ. ﺑﺮﺧﻰ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺫﺧﺎﻳﺮ ﻛﻪ ﮔﺎﻩ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺍﺭﺯﺵﻫﺎﻱ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻧﻴﺰ ﻳﺎﺩ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ ﻋﺒﺎﺭﺗﻨﺪ ﺍﺯ ﺻﺪﺍﻗﺖ، ﺳلاﻣﺖ ﻧﻔﺲ، ﻫﻤﺪﺭﺩﻱ، ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ، ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﻰ ﻭ ﻓﺪﺍﻛﺎﺭﻱ. ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﺍﻳﻦ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻛﺎﺭ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺳﻄﻮﺡ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺧﺮﺩ، ﻣﻴﺎﻧﻰ ﻭ ﻛلاﻥ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺁﺳﺎﻥ، ﺳﺮﻳﻊ، ﻛﻢ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻭ ﻣﻄﻤﺌﻦ ﻣﻰﺳﺎﺯﺩ ﻭ ﺑﺪﻳﻦ ﻭﺳﻴﻠﻪ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺭﺳﻴﺪﻥ ﺑﻪ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻣﺸﺘﺮﻙ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻛﻤﻚ ﻣﻰﻛﻨﺪ (شارعپور،1383). ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﺍﺳﺎﺳﻲ ﺷﺒﻜﻪﻫﺎﻱ ﻗﻮﻱ، ﺭﻭﺍﺑﻂ ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ ﻭ ﻫﻤﻜﺎﺭﻱ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﺎﺕ ﺁﺷﻜﺎﺭ ﻣﻲﺳﺎﺯﺩ (جاکوب ، 1965). ﻧﺎﻫﺎﭘﻴﺖ و ﮔﻮﺷﺎﻝ ﺍﺯ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻲ، سرمایه اجتماعی ﺭﺍ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺟﻤﻊ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺑﺎﻟﻔﻌﻞ ﻭﺑﺎﻟﻘﻮﻩ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺩﺭ ﺩﺭﻭﻥ، ﻗﺎﺑﻞ ﺩﺳﺘﺮﺱ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﻭ ﻧﺎﺷﻲ ﺷﺪﻩ ﺍﺯ ﺷﺒﻜﻪ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﻳﻚ ﻓﺮﺩ ﻳﺎ ﻳﻚ ﻭﺍﺣﺪ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ. ﺍﺯ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﺁﻧﻬﺎ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﺩﺭ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖﻫﺎ ﻭ ﺩﺍﺭﺍﺋﻲﻫﺎﻱ ﻣﻬﻢ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﻪ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥﻫﺎ «در ﺧﻠﻖ ﻭ ﺗﺴﻬﻴﻢ ﺩﺍﻧﺶ ﻛﻤﻚ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻧﻤﺎﻳﺪ ﻭ ﺑﺮﺍﻱ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﺰﻳﺖ ﺭﻗﺎﺑﺘﻰ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ سازمانهای ﺩﻳﮕﺮ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻛﻨﺪ» (ناهاپیت و گوشال، 1998). ﺳﺎﺧﺘﺎﺭﻫﺎﻱ ﺭﺳﻤﻲ که در ﻧﻤﻮﺩﺍﺭﻫـﺎﻱ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻲ ﻧﻤﻮﺩ ﻣﻲﻳـﺎﺑﺪ، ﻗﻄﻌـﺎً ﻛﻞ ﺟﺮﻳﺎﻥﻫﺎﻱ ﻭﺍﻗﻌﻲ ﺩﺍﻧﺶ ﺭﺍ ﻧﺸﺎﻥ ﻧﻤﻰﺩﻫﺪ ﻭ ﺷﺒﻜﻪﻫﺎﻱ ﻏﻴﺮﺭﺳﻤﻲ ﺩﺭ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎ ﻧﻘﺶ ﺣﻴﺎﺗﻲ ﺩﺍﺭﻧﺪ. ﺩﺭ سالهای ﺍﺧﻴﺮ ﺷﺒﻜﻪﻫﺎﻱ ﻏﻴـﺮﺭﺳﻤﻲ ﺩﺭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥﻫﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﺴﻴﺎﺭﻱ ﺍﺯ ﻣﺪﻳﺮﺍﻥ ﺍﺭﺷﺪ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺧﻮﺩ ﺟﻠﺐ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ. ﺳﺎﺯﻣﺎﻥﻫﺎ ﺁﮔﺎﻩ ﺷﺪﻩ ﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺴﻴﺎﺭﻱ ﺍﺯ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﻫﻤﻜﺎﺭﺍﻧﻪ ﻭ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﺍﻳﻦ ﺷﺒﻜﻪﻫﺎ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻲﺷﻮﺩ. ﺑﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﺍﻳﻦ، ﺑﺴﻴﺎﺭﻱ ﺍﺯ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥﻫﺎ ﺍﺯ ﻧﺤﻮﻩ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺍﻳﻦ ﺷﺒﻜﻪﻫﺎﻱ ﻏﻴﺮﺭﺳﻤﻲ ﺍﻃلاﻉ ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ، ﺯﻳﺮﺍ آنها ﺭﺍ ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﻭ ﻏﻴـﺮﻗﺎﺑﻞ ﻛﻨﺘﺮﻝ یافتهاند. ﻣﺤﻘﻘﺎﻥ، ﺷﺒﻜﻪﻫﺎﻱ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻚ ﻋﺎﻣﻞ ﻛﻠﻴﺪﻱ ﺩﺭ ﺩﺭﻙ ﻓﺮﺁﻳﻨﺪ ﺧﻠﻖ ﺩﺍﻧﺶ دانستهاند. ﺑﺮﺍﻱ ﻣﺜﺎﻝ ﻫﻴﻠﺪﺭﺕ (2004) ﺍﻇﻬﺎﺭ ﻛﺮﺩﻩ ﻛﻪ ﺧﻠﻖ ﺩﺍﻧﺶ و ﺷﺒﻜﻪﻫﺎﻱ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﺟﺪﺍ ﻧﺸﺪﻧﻲ ﺑﻪ ﻫﻢ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻭ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﻣﺜﺒﺖ ﻣﻴﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﺩﻭ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ. ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻫﺎﻧﮓ (2006) ﻣﻌﺘﻘﺪﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﺭﺗﺒﺎﻃﺎﺕ ﻣﻴﺎﻥ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺩﺭ ﺷﺒﻜﻪ، ﺧﻠﻖ ﺩﺍﻧﺶ ﺭﺍ ﺗﺴﻬﻴﻞ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻭ ﺍﺯ ﺁﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﺩﺍﻧﺶ ﺩﺭ ﺍﺭﺗﺒﺎﻃﺎﺕ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺩﺭ ﺷﺒﻜﻪ ﺟﺎﻱ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ، ﻫﺮﭼﻪ ﺍﺭﺗﺒﺎﻃﺎﺕ ﻗﻮﻱﺗﺮ ﻭ ﭼﮕﺎﻟﻲ ﺷﺒﻜﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ، ﻣﻘﺪﺍﺭ ﺩﺍﻧﺸﻲ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺷﺒﻜﻪ ﺟﺎﻱ ﻣﻲﮔﻴﺮﺩ، ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺍﺳﺖ .ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺷﺒﻜﻪﻫﺎﻱ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺷﺎﻧﺲ ﻫﻤﻜﺎﺭﻱ ﺭﺍ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺍﺷﺘﺮﺍﻙ ﻭ ﺍﺩﻏﺎﻡ ﺍﻟﮕﻮﻫﺎﻱ ﺫﻫﻨﻲ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻭ ﺗﺌﻮﺭﻱﻫﺎﻱ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺍﺯ ﺣﻮﺯﻩﻫﺎﻱ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﺠﺎﺭﺏ ﻣﻲﺷﻮﺩ (جیراما ، 2005).
برای درک ارتباط بین دانش و سرمایه اجتماعی لازم است تا سرمایه جتماعی را به عنوان ترکیبی از دانش جمعی و فردی در نظر گرفت. به شبکه ارتباطاتی که بر مبنای نوعی اعتماد بین افراد سازمانها ایجاد می شود، سرمایه اجتماعی اطلاق می شود. این روابط که ناشی از تعاملات مستمر است، منبع ارزش در سازمانها است . چون سرمایه اجتماعی ظرفیت انجام اقدامات زیادی را دارد، لذا توانایی مدیریت نمودن دانش را دارد. از نظر خلق دانش، سرمایه اجتماعی از طریق اثرگذاری بر شرایط لازم برای مبادله و ترکیب منابع دانش، توسعهی ظرفیت تفکر جمعی را تسهیل می کند . در این حالت سرمایه تفکر جمعی به عنوان توانایی دانشی یک مجموعه اجتماعی (مانند سازمان ) در نظر گرفته می شود (ناهاپیت و گوشال ،1998). باید توجه کرد که یک پدیده مهم اجتماعی که در ادبیات سرمایه اجتماعی از قلم افتاده است، همان یادگیری اجتماعی یا نوآوری اجتماعی است که به سرمایه نو آوری اجتماعی معروف است و در ادبیات مدیریت دانش همان خلق دانش است چیزی که سرمایه اجتماعی نو آوری را برای نظریه سرمایه اجتماعی مهم جلوه می دهد این است که به طور مستدل منبع اغلب اشکال سرمایه، سرمایه اجتماعی است (محمدی و همکاران ،1387،95).در یک چش
م انداز کلی میتوان گفت سرمایه اجتماعی به دلیل اینکه اقدامات جمعی را کارآمد می سازد باعث ارتقاء کل فرایند مدیریت دانش شده و جایگزین خوبی برای تماسهای رسمی، پاداشها و مکانیزمهای نظارت است. به دلیل اینکه هدف مدیریت دانش، اثرگذاری برکیفیت اقدام در سیستم های اجتماعی از طریق کنترل کیفیت منطق یادگیری و حل مسئله است، میتوان آن را تحت عنوان مدیریت سرمایه اجتماعی نامگذاری نمود (همان ماخذ).