1-4-1- هدف اصلی.. 9

1-4-2- اهداف فرعی.. 9

1-5- سؤالات تحقیق.. 9

1-5-1- سؤال اصلی.. 9

1-5-2- سؤالات فرعی.. 9

1-6-فرضیات تحقیق.. 10

1-6-1-فرضیه اصلی.. 10

1-6-2- فرضیه‌های فرعی.. 10

1-7- تعریف عملیاتی و مفهومی‌متغیرها 10

 

فصل دوم: مروری بر ادبیات و پیشینه تحقیق

2-1- مقدمه. 13

2-2- آلکسی تایمیا 14

2-2-1- تعریف لغوی آلکسی تایمیا 14

2-2-2 -تعریف اصطلاحی آلکسی تایمیا 14

2-2-3- ویژگی‌های آلکسی تایمیا 15

2-2-4- ساختار  و انواع آلکسی تایمیا 16

2-3- ابراز گری هیجان. 22

2-3-1- تفاوت‌های فردی در ابراز گری هیجانی.. 23

2-3-2- تفاوتهای جنسی در ابرازگری هیجانی.. 27

2-3-3- دو سوگرایی در ابراز هیجان. 28

2-3-4- بازداری در ابراز هیجان. 28

2-3-5- کنترل هیجانی.. 31

2-3-5-1-کنترل خوش خیم. 32

2-3-5-2-  کنترل پرخاشگری.. 33

2-3-5-3- نشخوار. 33

2-3-6- دوسوگرایی در ابراز هیجان و سلامت روانی.. 35

2-3-7-دوسوگرایی در ابراز هیجان و سلامت جسمانی.. 37

2-3-8- تعریف هیجان. 38

2-3-9- مفاهیم و دیدگاه‌های هیجان. 40

 

2-3-10- ابعاد و مولفه‌های هیجان. 43

2-3-11- اجزای هیجان. 46

2-3-12- نظم هیجانی.. 47

2-3-13- هوش هیجانی.. 48

2-3-14- نظریه‌های ابراز هیجان. 48

2-4- شخصیت و تیپ شخصیتی.. 52

2-4-1- تعریف تیپ شخصیتی D.. 55

2-4-2 – تعریف تیپ شخصیت B.. 56

2-4-3- تعریف تیپ شخصیت A.. 56

2-4-4- تعریف تیپ شخصیت C.. 57

2-4-5 – نظریه‌های شخصیت… 57

2-4-5-1- نظریه روانکاوی.. 57

2-4-5-2- نظریّه‌های شناختی.. 58

2-4-5-3- نظریه‌های تیپ شناختی شخصیت… 59

2-4-5-4- نظریه یونگ… 60

2-4-5-5- نظریه صفات شخصیتی.. 60

2-4-5-5-1- نظریه گوردون آلپورت… 61

2-4-5-5-2- نظریه ۱۶ عامل شخصیت ریموند کتل.. 61

2-4-5-5-3- سه بعد شخصیت آیزنک… 62

2-4-5-5-4- نظریه پنج عامل شخصیت… 62

2-4-5-6-  رویکردهای موجود در باب شخصیت… 63

2-5- ارتباط آلکسی تایمیا  و ابرازگری هیجان. 64

2-6 – سبک‌های ابراز هیجان و خصوصیات شخصیتی.. 65

2-7-  یافته‌های توصیفی مربوط به متغیر‌های تحقیق.. 66

2-8- مطالعات انجام شده مرتبط با پژوهش… 66

2-8-1- مطالعات انجام شده خارج کشور. 66

2-8-2- پژوهش‌های انجام شده در داخل کشور. 70

 

فصل سوم: روش اجرای پژوهش

3-1- روش تحقیق.. 73

3-2- جامعه آماری، نمونه و روش نمونه گیری.. 73

3-3- روش گردآوری اطلاعات… 73

3-4- ابزار گرد آوری اطلاعات… 74

3-5-  تجزیه و تحلیل داده ها 76

 

فصل چهارم. : تجزیه و تحلیل داده ها

4-1- مقدمه 78

4-3- یافته‌های مربوط به فرضیه‌های تحقیق.. 82

 

فصل پنجم. : بحث و نتیجه گیری

5-2- محدودیت‌های تحقیق.. 96

5-3- پیشنهادات   96

5-3-1 پیشنهادهای کاربردی.. 96

5-3-2- پیشنهادهای پژوهشی.. 97

منابع و مـآخذ 98

چكیده انگلیسی  110

 

 

فهرست جدول‌ها

عنوان                                                                                       صفحه

 

جدول4-1 فراوانی و درصد نمونه مورد پژوهش بر حسب جنس… 78

جدول4-2 فراوانی و درصد نمونه مورد پژوهش بر حسب وضعیت تاهل.. 79

جدول4-3 فراوانی و درصد نمونه پژوهش بر حسب  رشته تحصیلی.. 79

جدول4-4 فراوانی و درصد نمونه مورد پژوهش بر حسب شهر محل سکونت… 80

جدول4-5 فراوانی و درصد نمونه مورد پژوهش بر حسب ترتیب تولد. 81

جدول4-6 گروه نمونه مورد پژوهش بر حسب سن.. 81

جدول4-7 ماتریس همبستگی متغیر‌های آلکسی تایمیا ،  تیپ شخصیتی D با سبک‌های ابراز هیجان. 82

جدول4-8 ماتریس همبستگی متغیر‌های تیپ شخصیتی D با سبک‌های ابراز هیجانی.. 83

جدول4-9 ماتریس همبستگی متغیر‌های الکسی تایمیا  با سبک‌های ابراز هیجان. 83

جدول4-10 ماتریس همبستگی متغیر‌های آلکسی تایمیا با کنترل گری در ابراز هیجان. 84

جدول4-11 ماتریس همبستگی متغیر‌های آلکسی تایمیا   با دو سو گرایی در ابراز هیجان. 84

جدول4-12 ماتریس همبستگی متغیر‌های تیپ شخصیت D  با دو سو گرایی در ابراز هیجان. 85

جدول4-13 مقایسه میانگین نمره الکسی تایمیا   در دانشجویان زن و مرد. 85

جدول 4-14 آزمون تی برای مقایسه میانگین نمرات الکسی تایمیا در بین دانشجویان زن و مرد. 86

جدول4-15 مقایسه میانگین نمره تیپ شخصیتی D در بین دانشجویان زن و مرد. 86

جدول 4-16 آزمون تی  برای مقایسه میانگین نمرات تیپ شخصیتی D در بین دانشجویان زن و مرد. 86

جدول4-17 مقایسه میانگین نمره زیر مولفه های سبک‌های ابراز هیجان در بین دانشجویان زن و مرد. 87

جدول 4-18 آزمون تی  برای مقایسه میانگین نمرات زیر مولفه های سبک‌های ابراز هیجان در بین دانشجویان زن و مرد 87

 

فهرست نمودارها

عنوان                                                                                       صفحه

 

نمودار ٢-١-روابط فرض شده بین یك الگوی هیچان-تولید (سطح حالت تحلیل و سه بعد پرسشنامه ابراز گری بر كلی (سطح صفت تحلیل )…………………………………………………………………………………………………… 24

نمودار ٢-٢ روابط بین سه بعد ابرازگری هیجانی.. 26

 

فصل اول

كلیات

 

1-1- مقدمه

مشکلات هیجانی و میان فردی در سر تاسر جهان در صدر لیست بیماری‌های روانی قرار دارد، به طوری که بیشتر از 46 میلیون نفر در آمریکا تنها از اختلالات هیجانی و خلقی رنج می‌برند (کسلر[1] و همکاران، 1994؛ به نقل از وکیلی عباسعلیلو، 1393). تأثیر بسیار زیاد این مشکلات بر روند زندگی افراد و جامعه (ازجمله؛ هزینه‌های بهداشتی و درمانی، از دست دادن شغل، مشکلات بین فردی و…)، موجب شده است تا تعداد قابل‌توجهی از تحقیقات معطوف به این موضوع شود. نتایج تحقیقات انجام شده شامل معرفی الگوی‌های شناختی، شخصیتی، روابط خانوادگی و…، برای درک و فهم علل مشکلات ذکر شده می‌باشد. عواطف و هیجان‌ها بخش مهم و اساسی زندگی انسان را تشكیل می دهند به گونه ای كه تصور زندگی بدون آن دشوار است. ویژگی‌ها و تغییرات عواطف، چگونگی ارتباط عاطفی و درك و تفسیر عواطف دیگران نقشی مهم در رشد و سازماندهی شخصیت، تحول اخلاقی و روابط اجتماعی، شكل گیری هویت و مفهوم خود دارد (لطف آبادی، 1379). هیجان احساسی ذهنی است كه بر افكار و رفتار و جسم تأثیر می گذارد و از آنها تأثیر می پذیرد (مسكن[2] و همکاران، 2000). ابراز هیجان نیز تأثیر زیادی بر روابط بین فردی دارد (كندی مور[3] و واتسون[4]، 2001). بطور کلی هیجان به دو شیوه قابل مطالعه است. 1. بررسی تأثیر محتوای هیجانی اطلاعات دریافت شده و 2. بررسی تأثیر حالت هیجانی فرد در هنگام یاد سپاری. ابرازگری هیجانی به عنوان یک مولفه اصلی هیجان‌ها به نمایش بیرونی هیجان بدون توجه به ارزش (مثبت یا منفی) یا روش (چهره ای، کلامی‌یا حالت بدنی) اطلاق می‌شود (لویس[5]، 2000). بر همین اساس، برخی از افراد هیجان‌های خود را آزادانه و بدون نگرانی از پیامدهای آن ابراز می‌کنند. این افراد دارای شیوه ابراز هیجان، از نوع ابرازگری هیجانی[6] هستند (ایمونز و کلبی[7]، 1995). برخی دیگر گرایش به بازداری در ابراز پاسخ های هیجانی خود دارند. این افراد دارای شیوه ابراز هیجان از نوع بازداری هیجانی هستند (کینگ[8] و ایمونز، 1990). در بررسی علل و عوامل تأثیر گذار بر سبک ابراز هیجان، تیپ های شخصیتی[9] از جمله متغیرهای مطرح در این زمینه بوده است که از میان تیپهای شخصیتی مختلف تیپ شخصیتی D اخیرا مورد توجه محققین قرار گرفته است (لیم[10] و همكاران، 2011).

تیپ شخصیتی D دارای دو مؤلفه ی عاطفه منفی و بازداری اجتماعی می باشد. عاطفه منفی با تمایل به بیان هیجانات منفی مشخص می شود. افراد دارای عاطفه منفی بالا، بیشتر تمایل به تجارب عاطفه منفی در همه اوقات، صرف نظر از موقعیت دارند (دنولت[11]، 1998). عاطفه منفی ممكن است هم به عنوان یك متغیر مداخله گر و هم به عنوان یك عامل خطر واقعی عمل كند (دنولت و همکاران، 2000).

بازداری اجتماعی با تمایل پایدار به بازداری تجربیات هیجانی و رفتاری در تعاملات اجتماعی مشخص می شود. افراد دارای بازداری اجتماعی بالا بیشتر تمایل دارند كه از طریق كنترل بیش از حد خود بیانگری (عدم ابراز و تصریح عقاید وخصوصیات خود) از واكنش های منفی دیگران جلوگیری كنند (ایمونسا[12] و همکاران، 2007) و همین رویکرد موجب ایجاد آشفتگیهای پایدار در این افراد میشود؛ بنابراین در این مبحث به بررسی ارتباطات بین الکسی تایمیا با سبکهای ابراز هیجان و تیپ شخصیتی D پرداخته شده است.

 

1-2- بیان مسئله

مهارت در ابراز هیجان مقابله با چالش‌های زندگی را آسان تر می‌کند و منجر به افزایش سلامت روانی در اینگونه افراد میشود (کینگ و امونز، 1990). افرادی که از نظر هیجانی توانمند هستند، در موقعیت‌های مختلف احساس‌های خود را تشخیص می‌دهند، مفاهیم ضمنی آن را درک می‌کنند و به گونه موثری حالت‌های هیجانی خود را برای دیگران بیان می‌کنند. این افراد در مقایسه با افرادی که توانایی درک و بیان حالت‌های هیجانی خود را ندارند، در کنار آمدن با تجربه‌های منفی از موفقیت بیشتری برخوردارند و سازگاری مناسب تری را در ارتباط با محیط و دیگران نشان می‌دهند (گلمن[13]،1995).

اصطلاح آلکسی تایمیا[14] (ناگویی خلقی)، اولین بار توسط سیفنوس[15] (1972، 1973) برای توصیف مجموعه ای از ویژگی‌های شناختی و عاطفی و در توصیف افرادی به کار برده شد که فقدان ظرفیت عاطفی آنها، منجر به شکست در توصیف هیجانات و به کلام در آوردن آنها می‌شد (میجر[16] و همکاران، 2006). آلکسی تایمیا به عنوان یک اختلال چند شامل دشواری در شناسایی احساسات[17]، دشواری در توصیف احساسات[18] و سبک تفکر بیرون مدار[19] میشود. درکل آلکسی تایمیا را می‌توان به عنوان نقص در بازنمایی هیجان ها، پردازش شناختی و تنظیم حالات هیجانی بین فردی در نظر گرفت (تیلور[20] و بگبی[21]، 2004). بنابراین آلکسی تایمیا یا نارسایی هیجانی بعنوان یک پدیده ی هیجانی شناختی به اختلال خاص در کارکرد روانی اطلاق می‌شود که در نتیجه ی فرآیند بازداری خودکار اطلاعات و احساسات هیجانی به وجود می‌آید. ناتوانی در ارزیابی و ابراز هیجان‌ها را با آلكسی تایمیا در ارتباط دانسته اند (بگبی و همکاران، 1994).