1-3 ضرورت و اهمیت تحقیق……………………… 6

1-4 اهداف پژوهش………………………………………………………………………………………………………………………………….. 9

1-5 فرضیه های تحقیق…………………………. 9

1-6 تعاریف نظری…………………………….. 10

1-7 تعاریف عملیاتی………………………….. 10

فصل دوم : ادبیات و پیشینه تحقیق

2- 1 مقدمه…………………………………. 12

2- 2 مبانی نظری…………………………….. 13

2-2-1 تاریخچه تکلیف شب………………………. 14

2-3 انواع ارائه تکلیف شب…………………….. 15

2-3-1 تکلیف تمرینی…………………………… 15

2-3-2 تکلیف آمادگی و آماده سازی………………. 15

2-3-3 تکلیف بسطی و امتدادی…………………… 15

2-3-4 تکلیف خلاقیتی………………………….. 16

2- 4 نظراندیشمندان تعلیم و تربیت درباره ارائه تکلیف شب  16

2-4-1 برونر………………………………… 16

2-4-2 اسکینر……………………………….. 16

2-4-3 ثورندایک…………………………….. 17

2-5 خصوصیات تکلیف از نظر تحقیقات تربیتی……….. 19

2-6 علل کم کاری و تنبلی دانش آموزان………….. 20

2-7 تکلیف شب و اولیا ……………………….. 21

2-8 تکلیف شب و مدرسه………………………… 23

2-9 شناخت روش یادگیری کودک…………………… 24

2-10 شرایط وشتن تکلیف شب…………………….. 25

2-10-1 هدف انجام تکلیف شب…………………………………………………………………………………………………………… 25

الف

2-10-2 آثار مثبت تکلیف شب

……………………………………………………………………………………………………………   26

2-10-3 آثار منفی تکلیف شب……………………. 26

2-11 چگونه دانش آموزان را تکلیف پذیر کنیم؟…….. 27

2-11-1 وقت انجام تکلیف شب……………………. 27

2-11-2 نقش والدین در انجام تکلیف شب ………….. 28

2-12 نظریات موافقان ومخالفان تکلیف شب…………. 29

2-13 اهمالکاری در انجام تکلیف شب……………… 31

2-14 عوامل موثر در یادگیری ………………….. 34

2-14-1 آمادگی………………………………. 34

2-14-2 انگیزه و هدف…………………………. 34

2-14-3 تجارب گذشته………………………….. 34

2-14-4 موقعیت و محیط یادگیری …………………………………………………………………………………………………………34

2-14-5 روش تدریس معلم …………………………………………………………………………………………………………………… 35

2-14-6 تمرین و تکرار …………………………………………………………………………………………………………………………… 35

2-15 تمرین وتکلیف شب……………………………………………………………………………………………………………………….. 35

2-16 کمک مدرسه در انجام تکلیف ………………………………………………………………………………………………………..36

2-17 ایجاد شرایط مطلوب برای انجام تکلیف شب …………………………………………………………………………………37

2-18 خصوصیات سطح سنی کودکان دوره دوم ابتدایی …………………………………………………………………………37

2-18-1 خصوصیات بدنی………………………………………………………………………………………………………………………….37

2-18-2 خصوصیات اجتماعی ………………………………………………………………………………………………………………….38

2-18-3 خصوصیات عاطفی ……………………………………………………………………………………………………………………..39

2-18-4 خصوصیات ذهنی ………………………………………………………………………………………………………………….. 39

2-19 عملکرد تحصیلی ………………………………………………………………………………………………………………………………40

2-19-1 پیشرفت ………………………………………………………………………………………………………………………………………40

2-19-2 عملکرد تحصیلی………………………………………………………………………………………………………………………….40

2-19-3 اسناد ها بعد از موفقیت و شکست ……………………………………………………………………………………………40

2-20 عوامل موثر بر عملکرد تحصیلی ……………………………………………………………………………………………………..41

2-20-1 محیط خانواده …………………………………………………………………………………………………………………………….41

2-20-2 بی سوادی یا کم سوادی والدین ………………………………………………………………………………………………..42

2-20-3 ناکافی بودن امکانات داخل خانه ………………………………………………………………………………………………..42

2-20-4 فقراقتصادی………………………………………………………………………………………………………………………………….43

2-20-5 معلمان و اولیای مدرسه ……………………………………………………………………………………………………………..43

2- 21 تأثیر عملکرد تحصیلی بر انگیزش و یادگیری……………………………………………………………………………… 43

2-22 خسارت های مستقیم افت تحصیلی ……………………………………………………………………………………………..44

2-23 خسارت های غیر مستقیم افت تحصیلی…………………………………………………………………………………………44

2-24 نحوه برخورد با عملکرد تحصیلی دانش آموزان ……………………………………………………………………………..46

2-24-1 عوامل روحی و روانی افت تحصیلی ………………………………………………………………………………………….46

2-25 پیشینه عملی تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………………..47

2-25-1 تحقیقات انجام شده در داخل کشور …………………………………………………………………………………………47

2-25-2 تحقیقات انجام شده در خارج از کشور ……………………………………………………………………………………..49

2-26 نتیجه گیری کلی…………………………………………………………………………………………………………………………….51

فصل سوم : روش شناسی پژوهش

3-1 مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………………….53

3-2 روش تحقیق ………………………………………………………………………………………………………………………………………53

3-3 جامعه آماری……………………………………………………………………………………………………………………………………….54

3-4 نمونه آماری………………………………………………………………………………………………………………………………………..55

3-5 روش گردآوری اطلاعات…………………………………………………………………………………………………………………… 55

3-5-1 مطالعه کتابخانه ای………………………………………………………………………………………………………………………..56

3-5-2 پرسشنامه عملکرد تحصیلی…………………………………………………………………………………………………………..56

3-6 روش تجزیه و تحلیل دادها …………………………………………………………………………………………………………….. 58

فصل چهارم : تجزیه و تحلیل داده ها

4-1 مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………………………60

4-2 آمار توصیفی……………………………………………………………………………………………………………………………………….60

4-3 آمار استنباطی…………………………………………………………………………………………………………………………………….61

فصل پنجم : نتیجه گیری

5-1 بحث و نتیجه گیری ………………………………………………………………………………………………………………………. 74

5-2 پیشنهادات حاصل از نتایج تحقیق…………………………………………………………………………………………………….78

5-3 پیشنهادات برای تحقیقات آتی………………………………………………………………………………………………………… 79

5-4 محدودیت های تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………79

5-4-1 محدودیت های علمی تحقیق………………………………………………………………………………………………………..79

5-4-2 محدودیت های عملی تحقیق………………………………………………………………………………………………………..80

پیوست ها ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 81

منابع فارسی……………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 84

منابع انگلیسی ……………………………………………………………………………………………………………………………………………..87

چکیده انگلیسی………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 88

فهرست جداول

جدول 3- 1 طرح پیش آزمون – پس آزمون با گروه آزمایش و كنترل ……………………………………………………………….54

جدول 3-2 حجم جامعه آماری به تفكیك جنس ……………………………………………………………………………………………54

جدول 3- 3 حجم نمونه آماری……………………………………………………………………………………………………………………. 55

جدول 4-1 توزیع حجم نمونه آماری بر اساس گروه ………………………………………………………………………………………..60

جدول4 -2 بررسی تفاوت نمرات پس آزمون عملکرد تحصیلی گروه آزمایش و کنترل پس از حذف تاثیر پیش آزمون………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 61

جدول4-3 میانگین و انحراف معیار میزان عملکرد تحصیلی گروه آزمایش و کنترل در پیش آزمون………………………62

جدول 4-4 میانگین و انحراف معیار میزان عملکرد تحصیلی گروه آزمایش و کنترل درپس آزمون………………………..62

جدول4-5 بررسی تفاوت نمرات پس آزمون خود کارآمدی   گروه آزمایش و کنترل پس از حذف تاثیر پیش آزمون …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….63

جدول4-6 میانگین و انحراف معیار میزان خودکارآمدی گروه آزمایش و کنترل در پیش آزمون ………………………….64

جدول 4-7 میانگین و انحراف معیار میزان خود کارآمدی گروه آزمایش و کنترل در پس آزمون…………………………..64

جدول 4-8 بررسی تفاوت نمرات پس آزمون تاثیرات هیجانی گروه آزمایش و کنترل پس از حذف تاثیرپیشآزمون …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 65

جدول 4-9 میانگین و انحراف معیار میزان تاثیرات هیجانی گروه آزمایش و کنترل در پیش آزمون………………………..66

جدول4-10 میانگین و انحراف معیار میزان تاثیرات هیجانی گروه آزمایش و کنترل در پس آزمون ………………………..66

جدول 4-11 بررسی تفاوت نمرات پس آزمون برنامه ریزی فعالیت دانش آموزان گروه آزمایش و کنترل پس از حذف تاثیر پیش آزمون. ………………………………………………………………………………………………………………………………………….67

جدول4-12 میانگین و انحراف معیار میزان برنامه ریزی فعالیت دانش آموزان گروه آزمایش و کنترل در پیش آزمون……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………68

جدول4-13. میانگین و انحراف معیار میزان برنامه ریزی فعالیت دانش آموزان گروه آزمایش و کنترل در پس آزمون……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………68

جدول4-14 بررسی تفاوت نمرات پس آزمون فقدان کنترل پیامد دانش آموزان گروه آزمایش و کنترل پس از حذف تاثیر پیش آزمون …………………………………………………………………………………………………………………………………………. 69

جدول4-15 میانگین و انحراف معیار میزان فقدان کنترل پیامد دانش آموزان گروه آزمایش و کنترل در پیش آزمون… . ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….70

جدول4- 16 میانگین و انحراف معیار میزان فقدان کنترل پیامد دانش آموزان گروه آزمایش و کنترل در پس آزمون ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..70

جدول4-17 بررسی تفاوت نمرات پس آزمون انگیزش دانش آموزان گروه آزمایش و کنترل پس از حذف تاثیر پیش آزمون………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….71

جدول 4-18 میانگین و انحراف معیار میزان انگیزش دانش آموزان گروه آزمایش و کنترل در پیش آزمون………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….72

جدول 4-19 میانگین و انحراف معیار میزان انگیزش دانش آموزان گروه آزمایش و کنترل در پس آزمون …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 72

چكیده

پژوهش حاضرباهدف بررسی تأثیرارائه تكلیف به روش حل تمرین برعملكردتحصیلی دانش آموزان پایه پنجم ابتدایی آموزش وپرورش منطقه دشمن زیاری در سال تحصیلی 87 – 88 موردبررسی قرارگرفته است.

باتوجه به ماهیت واهداف تحقیق این تحقیق از نوع شبه تجربی(آزمایشی)بوده است.به این صورت كه دو گروه آزمودنی انتخاب شدند.گروهی كه تكالیف تمرینی به آن هاارائه شده،به عنوان گروه آزمایش؛وگروه دیگر که تكالیف تمرینی به آن ها ارائه نشده است،عنوان گروه كنترل بوده اند.در این پژوهش از طرح پیش آزمون – پس آزمون استفاده شده است.

جامعه آماری این تحقیق شامل كلیه دانش آموزان پایه پنجم ابتدایی آموزش و پرورش منطقه دشمن زیاری در سال تحصیلی 87 – 88 است ،كه با مراجعه به آموزش و پرورش منطقه دشمن زیاری كلیه دانش آموزان این پایه كه در حال تحصیل بوده اند،131نفر می باشد . بادرنظر گرفتن تعداد كل جامعه آماری،تعدادافراد نمونه 30 نفر انتخاب شده اند ، كه از این تعداد 15 نفر گروه آزمایش و 15 نفر گروه كنترل را شامل شده است.محقق اطلاعات رااز چند طرق مختلف از جمله : مراجعه كتابخانه ای،پرسشنامه عملكرد تحصیلی EPT جمع آوری كرده و سپس به تجزیه و تحلیل آن ها پرداخته است .و فرضیه های تدوین شده خود را مورد ارزیابی قرار داده و بر اساس نتایج آزمون،فرضیه هارا نتیجه گیری كرده و پاسخ مسأله خود را یافته است. به منظور تجزیه و تحلیل داده های تحقیق در سطح آمار توصیفی از شاخص های فراوانی،میانه و درصد استفاده شده است .

برای آزمون فرضیات تحقیق از روش آماری كو واریانس استفاده شده است.لازم به ذكر است جهت تسهیل و دقت در تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار آماری SPSS استفاده شده است .

نتایج تحقیق نشان می دهد كه ارائه تكلیف به روش حل تمرین بر عملكرد تحصیلی دانش آموزان پایه پنجم ابتدایی آموزش و پرورش منطقه دشمن زیاری تأ ثیر دارد .

مقدمه

انسان عصر حاضر بخش عمده ای از زندگی خویش را به عنوان یادگیرنده در مراكزآموزشی و تحصیلی سپری می كند و این موجب صرف مبالغ عظیمی در زمینه های آموزش و پرورش می شود.بدیهی است كه شناسایی عوامل مؤثردریادگیری و راه های بهبود آن همواره از دغدغه های متخصصین تعلیم و تربیت بوده است.علاوه بر این متخصصین در جستجوی راه هایی هستندكه به كمک آن نه تنها دانش آموزان مطالب ارائه شده رادرآموزشگاه بفهمند،بلكه در امور تحصیلی خودانگیخته، فعال و علاقمند باشند و پیشرفت تحصیلی قابل توجهی كسب نمایند(قاسمی،1380).

برای برآورده ساختن نیاز های آموزشی یك جامعه پویا ودرحال تحول،بایددر برنامه ریزی ها به طور مداوم تلاش هایی برای تحقق و تدوین یك سیستم آموزشی مؤثر در نظام آموزش و پرورش منظور شود.برای گسترش تاثیر تكلیف شب[1] و تدوین مطالب ومواد سودمند برای آموزش باید در زمینه هایی كه بحران به حساب می آیند،به تحقیق و مطالعه پرداخته شود(سیف،1386).

امروزه درآموزش و پرورش كشورما و بسیاری ازكشورهای دیگر موضوع تكلیف شب یكی از موضوعات بحث برانگیز تعلیم و تربیت به شمار می آید.

تكلیف تمرینی ابزاری است كه فرصت ها و فعالیت های خارج از مدرسه را برای رسیدن به اهداف برنامه درسی به طور مؤثر و آگاهانه به خدمت می گیرد.

انجام تكالیف به روش حل تمرین،موجب تثبیت و تعمیق آنها می شود،حس استقلال تقویت شده و موجب علاقمندی به علم مطالعه در فراگیر می شود.فراگیرهنگام انجام تمرین به این باور می رسد كه یادگیری درخارج از كلاس و مدرسه نیزامكان پذیرخواهد بود. همچنین دانش آموزان ضعیف بااستفاده از این فرصت می توانند خودرابا سایرین هم سطح كنند(قورچیان ،1371).

مسئله تكلیف شب همواره برای دانش آموزان،معلمان و اولیای مدرسه مطرح بوده و به عنوان یك حلقه ارتباطی بین خانه و مدرسه نقش خاصی ایفامی كند و می تواند به عنوان وسیله ای جهت ارتباط بین والدین،دانش آموزان و معلم به كار گرفته شود.