1-10- روش و ابزار جمع آوری اطلاعات.. 11
1-11- قلمرو تحقیق.. 12
1-12- روش تجزیه وتحلیل.. 12
فصل دوم:ادبیات تحقیق… 13
2-1- مقدمه. 14
2-2- بودجه بندی و انواع روش های بودجه بندی.. 14
2-2-1- تعاریف بودجه. 15
2-2-2- سیر تکوین بودجه. 15
2-2-3- بودجه به عنوان ابزار مدیریت مالی.. 18
2-2-5- بودجه به عنوان ابزار راهبردی (استراتژیک) 19
2-2-6- ضرورت بودجه ریزی در سازمان ها 20
2-3- روش های بودجه بندی.. 20
2-4- شرایط اثر گذار بر بودجه بندی به طور عمومی.. 23
2-4-1- شرایط بیرونی.. 24
2-4-2- شرایط سیستمی.. 27
2-4-3- شرایط انسانی.. 32
2-5- بودجه عملیاتی.. 34
2-5-1- تعاریف دیگر بودجه ریزی عملیاتی.. 35
2-5-2- مسیر و خاستگاه بودجه ریزی عملیاتی.. 36
2-6- مراحل بودجه بندی عملیاتی.. 37
2-6-3- چالش های بودجه ریزی عملیاتی.. 38
2-6-4- الزامات بودجه ریزی عملیاتی در ایران.. 39
2-6-5-عناصر و مؤلفه های استقرار نظام بودجه ریزی عملیاتی.. 40
2-6-6- روش مناسب بودجه ریزی عملیاتی.. 42
2-6-7- مدل مفهومی برای بودجه بندی عملیاتی.. 44
2-7- ویژگی های مقایسه ای.. 45
2-8- مبانی نظری بودجه عملیاتی.. 46
2-8-1- طرز تنظیم بودجه عملیاتی.. 46
2-9- دلایل برتری بودجه بندی عملیاتی.. 49
2-10- کارآیی بودجه بندی عملیاتی.. 50
2-11- سیر تحول نظام بودجه ریزی عملیاتی در جهان.. 50
2-11-1-کانادا 50
2-11-2- انگلیس…. 52
2-11-3- آمریکا 54
2-11-4- ایرلند. 57
2-11-5- هلند. 58
2-12- مزایا و الزامات بودجه بندی عملیاتی.. 58
2-13- بودجه بندی عملیاتی در قوانین فدرال.. 65
2-14- تجربیات بودجه بندی عملکرد در کالیفرنیا 66
2-15- پیشینه تحقیق.. 67
فصل سوم: روش شناسی پژوهش…. 80
3-1–  مقدمه. 81
3-2– روش پژوهش…. 81
3-3–  متغیرهای پژوهش…. 82
3-3-1– بودجه ریزی عملیاتی.. 82
3-3-2- موانع محیطی.. 83
3-3-3- موانع فنی و تکنولوژیکی.. 83
3-3-4 موانع انسانی و رفتاری.. 83
3-5– گردآوری داده‌ها و ساختار پرسشنامه. 84
3-5-1– فراوانی پاسخ های هر گویه پرسشنامه. 85
3-5–  روایی (اعتبار) 87
3-5-1– تحلیل عاملی.. 88
3-5-2–  ویژگیهای لازم ماتریس همبستگی برای تحلیل عاملی.. 91
3-5-3–  استخراج عامل ها 92
3-5-4– تحلیل عاملی سؤالات پرسشنامه. 93
3-6–  پایایی تحقیق.. 97
3-7–  روش تجزیه و تحلیل دادهها 99
3-7-1–  بررسی نرمال بودن داده ها 99
3-8–  جامعه و نمونه آماری: برآورد حجم نمونه. 101
3-9– روش نمونه گیری.. 102
فصل چهارم: آنالیز داده های تحقیق… 103
4-1– مقدمه. 104
4-2 – تحلیل های آماری توصیفی.. 104
4-2-1– جنسیت… 104
4-2-2– سن.. 105
4-2-3–  میزان سابقه کار 107
4-2-4–استخدام. 107
4-2-5–  تحصیلات.. 108
4-3– آمار توصیفی متغیرهای تحقیق.. 109
4-4–  آزمون فرضیه ها با آمار استنباطی.. 109
4-4-1 – بررسی وضعیت بودجه ریزی عملیاتی.. 110
4-5–  آزمون سؤال های پژوهش…. 110
4-5-1– سؤال فرعی اول.. 111
 

/>4-5-2–  سؤال فرعی دوم. 114
4-5-3–  سؤال فرعی سوم. 117
4-6– بررسی صحت رگرسیون از طریق محاسبه هم خطی.. 120
4-7–   بررسی سؤال اصلی پژوهش  با رگرسیون گام به گام. 122
4-10– رتبه بندی متغیرها 124
فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری… 126
5-1– جمع بندی.. 127
5-2– نتایج آمار توصیفی.. 128
5-3–  بررسی وضعیت بودجه ریزی عملیاتی.. 129
5-4- بحث و سایر یافته ها 130
5-4-1- سؤال فرعی اول.. 130
5-4-2- سؤال فرعی دوم. 131
5-4-3- سؤال فرعی سوم. 133
5-4-2–  سؤال اصلی پژوهش…. 135
5-5- نتیجه گیری.. 135
5-6- پیشنهاد های برخاسته از نتایج.. 136
5-6-1- پیشنهادهایی برای تحقیقات آینده: 136
5-6- محدودیت های تحقیق.. 137
منابع  و ماخذ.. 138
 
فهرست جداول
جدول 3-1:  تعداد نشانگرهای متغیرهای پژوهش…. 85
جدول 3-2: طیف لیکرت برای پاسخ به سؤالات.. 85
جدول 3-3: فراوانی گویه های تحقیق در مؤلفه عوامل محیطی.. 85
جدول 3-4: فراوانی گویه های تحقیق در مؤلفه عوامل فنی و تکنولوژیکی.. 86
جدول 3-5: فراوانی گویه های تحقیق در مؤلفه عوامل انسانی و محیطی 87
جدول 3-6:  نتایج تحلیل عاملی تحقیق 93
جدول 3-7: واریانس توضیح داده شده توسط مؤلفه های استخراج شده 95
جدول 3-8: ماتریس همبستگی چرخش یافته برای فاکتورهای استخراج شده بودجه ریزی عملیاتی برای 6 مؤلفه اول.. 96
جدول 3-9: محاسبه پایایی متغیرهای تحقیق با ضریب آلفای کرونباخ. 98
جدول 3-10: میزان کشیدگی و چولگی عاملهای تحقیق.. 100
جدول 3-11 نتایج آزمون کولموگروف-اسمیرنوف را برای همه متغیرها 100
جدول 4-1: توزیع فراوانی مربوط به جنسیت پاسخ دهندگان.. 105
جدول 4-2: توزیع فراوانی سن پاسخ دهندگان  در این تحقیق.. 106
جدول 4-4: توزیع فراوانی تأهل پاسخ دهندگان در این تحقیق.. 107
جدول 4-4: توزیع فراوانی محل خدمت در این تحقیق.. 107
جدول 4-5: توزیع تحصیلات در این تحقیق.. 108
جدول  4-6 آمار توصیفی متغیرهای تحقیق.. 109
جدول 4-7:نتایج توصیفی برای بودجه ریزی عملیاتی.. 110
جدول 4-8: آزمون دوجمله ای برای بودجه ریزی عملیاتی.. 110
جدول 4-9: آزمون همبستگی پیرسون برای  رابطه بین بودجهریزی عملیاتی و عوامل محیطی.. 111
جدول 4-10: شاخص کفایت مدل رابطه بودجهریزی عملیاتی و عوامل محیطی.. 112
جدول 4-11: آزمون F جهت معنادار بودن واریانس…. 112
جدول 4-12: معنادار بودن ضرایب رگرسیونی بودجه ریزی عملیاتی و عوامل محیطی.. 114
جدول 4-13: آزمون همبستگی رابطه بین بودجه ریزی عملیاتی و عوامل فنی.. 114
جدول 4-14: شاخص کفایت مدل رابطه  میان بودجه ریزی عملیاتی و عوامل فنی.. 115
جدول 4-15: آزمون F جهت معنادار بودن واریانس…. 115
جدول 4-16: معنادار بودن ضرایب رگرسیونی بودجه ریزی عملیاتی و عوامل فنی.. 116
جدول 4-17: آزمون همبستگی پیرسون برای بودجه ریزی عملیاتی و عوامل انسانی.. 117
جدول 4-18: شاخص کفایت مدل رابطه بودجه ریزی عملیاتی و عوامل انسانی.. 118
جدول 4-19: آزمون F جهت معنادار بودن واریانس…. 118
جدول 4-20: معنادار بودن ضرایب رگرسیونی بودجه ریزی عملیاتی و عوامل انسانی.. 120
جدول 4-21: آزمون هم خطی در رگرسیون.. 121
جدول 4-22: آزمون هم خطی.. 121
جدول: 4-23: متغیر های ورودی و خروجی با استفاده از رگرسیون گام به گام. 122
جدول4-24: شاخص های کفایت مدل رگرسیونی گام به گام. 123
جدول4-25: آزمون F برای معناداری رگرسیون.. 123
جدول4-26:  معناداری ضرایب رگرسیون.. 123
 
 
فهرست شکل ها
شکل 1-1: مدل تحقیق.. 9
شکل 3-1: نردبان انتزاع تحقیق.. 84
 
 
فهرست نمودارها
نمودار 3-1: نمودار کتل مربوط به ابعاد بودجه ریزی عملیاتی 95
نمودار 3-2: نمودار اجزای چرخش یافته بودجه ریزی عملیاتی 96
نمودار 4-2: توزیع درصد فراوانی مربوط به سن پاسخ دهندگان.. 106
نمودار 4-1: توزیع درصد فراوانی مربوط به جنسیت پاسخ دهندگان.. 105
نمودار 4-3: فراوانی سابقه کار 107
نمودار 4-4: توزیع فراوانی محل خدمت… 108
نمودار 4-5: توزیع فراوانی تحصیلات.. 109
نمودار 4- 6 (الف): نرمال بودن باقیماندهها 113
نمودار 4- 6 (ب): نرمال بودن باقیماندهها 113
نمودار 4- 7 (الف): نرمال بودن باقیمانده ها 116
نمودار 4- 7 (الف): نرمال بودن باقیمانده ها 116
نمودار 4- 8 (الف): نرمال بودن باقیمانده ها 118
نمودار 4- 8 (الف): نرمال بودن باقیمانده ها 119
نمودار4-9:  نمودار الف: نرمال بودن باقی مانده ها 124
 
 
 
چکیده:
بودجه ریزی عملیاتی به دنبال ایجاد پیوند میان شاخصهای عملکرد و تخصیص منابع است بنابراین حول دو نکته “” ارتباط بودجه با نتیجه و ارتباط شاخص عملکرد و ارزیابی می چرخد. تحقیق حاضر به بررسی مشکلات پیاده سازی بودجه ریزی عملیاتی می پردازد و به صورت موردی بودجه در سازمان صنعت ، معدن و تجارت استان تهران را در نظر گرفته است. تلاش بر این است تا مهم ترین شاخص هایی که مربوط به مشکلات پیاده سازی بودجه ریزی عملیاتی می باشند را مورد بررسی قرار داده و همچنین راهکارهایی نیز در این خصوص ارائه گردد. این موانع، با توجه به مطالعه ادبیاتی صورت گرفته و همچنین نظر متخصصان و کارشناسان در امر بودجه ریزی، تحت «عوامل مدیریتی» عنوان شده است که این عوامل به سه دسته عوامل محیطی، فنی و انسانی طبقه بندی گردیده و به وسیله چندین شاخص، سنجیده و مورد ارزیابی قرار گرفته است. روش انجام تحقیق از نوع پیمایشی می باشد و به منظور آزمون فرضیه های تحقیق، اطلاعات مورد نیاز از طریق توزیع پرسشنامه هایی بین یک جامعه آماری از صاحب نظران و استادان دانشگاه ها و نیز مدیران و کارشناسان مرتبط با بودجه ریزی، جمع آوری گردید.
نتایج حاصل از این تحقیق نشان می دهد که موانع و مشکلات استقرار و پیاده سازی سیستم بودجه بندی  عملیاتی در سازمان صنعت ، معدن و تجارت استان تهران ، ناشی از عوامل مدیریتی می باشند. در حقیقت مشکلات پیاده سازی بودجه ریزی عملیاتی از نظر پاسخ دهندگان در جامعه آماری به ترتیب شامل عوامل: 1- فنی 2- محیطی 3- انسانی می باشند که با عوامل مدیریتی مرتبط هستند. نتایج  رتبه بندی متغیر ها نیز نشان می دهد که متغیرها دارای تفاوت معنی داری با هم هستند. بر این اساس عوامل محیطی دارای بیشترین رتبه و عوامل فنی دارای کمترین امتیاز است. عوامل انسانی در رتبه دوم قرار دارند. از این رو پیشنهاد میشود که در پیاده سازی بودجه بندی عملیاتی، این موانع شناسایی و نسبت به برطرف نمودن آن ها اقدام گردد.
کلمات کلیدی: بودجه ریزی عملیاتی، عوامل مدیریتی، عوامل: فنی، عوامل محیطی، عوامل انسانی
 

فصل اول: کلیات تحقیق
 
1-1- مقدمه
بودجه شاهرگ حیاتی دولت است، زیرا دولت تمام فعالیتهای مالی خود، اعم از کسب درآمد و پرداخت هزینه ها برای اجرای برنامه های متعدد و متنوع خود را در چارچوب قانون بودجه انجام میدهد بنابراین بودجه آیینه تمام نمای همه برنامه ها و فعالیت های دولت بوده و نقش بسیار مهم وحیاتی در توسعه اقتصادی ملی ایفا می نماید.
با توسعه وظایف دولت و افزایش سریع هزینه های دولتی و پیوند آن با وضعیت عمومی اقتصاد کشور، کنترل مخارج اهمیت خود را از دست داد و نیاز به بهبود در سیستم های برنامه ریزی، کنترل و مدیریت منابع بخش عمومی مطرح گردید تا تصمیم گیرندگان را قادر سازد دید وسیع تری پیدا کرده و اطلاعات وسیعی در مورد نتایج عملکردها و هزینه های اجرای فعالیت ها داشته باشند. این امر موجب توجه دولت ها به اقتصادی بودن، کارآیی و اثربخشی منابع دولت به عبارتی مدیریت مالی دولت شد. مواجهه با این شرایط نه تنها نیاز به بهبود روش­ها و رویه های بودجه بندی موجود برای افزایش هماهنگی سیستم را مطرح ساخت، بلکه بعد جدیدی برای تصمیم گیری در مدیریت مالی دولتی افزود یعنی سیستم بودجه ریزی عملیاتی و برنامه­ای را برای بازنگری و ارزیابی مدیریت فعالیت های دولتی مطرح ساخت. ویژگی و وجه تمایز این سیستم از سیستم بودجه متداول، تأکید روی اهداف، نتایج و منابع حاصل از هریک از اقلام هزینه ها و یافتن پاسخ به این سؤال بود که درآمد ها به چه منظور خرج میشود (United Nations 1982).
از ضرورت های اصلاح ساختار اقتصادی بخش بهداشت و درمان، اصلاح روش های بودجه ریزی و توزیع منابع آن می باشد. از آنجائیکه اختصاص هدفمند اعتبار به فعالیتهای هر سازمان می تواند ضمن شفاف سازی نحوه توزیع منابع، امکان پایش عملیاتی و انتظار برای دسترسی به نتایج هزینه ها را فراهم سازد، استفاده از روش بودجه بندی عملیاتی گام مؤثری در افزایش کارآیی و اثر