فهرست مطالب

فصل اول : کلیات تحقیق

1-1 مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 2

2-1 تعریف و تبیین مساله تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 4

3-1 ضرورت انجام تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 6

4-1 اهداف تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 7

5-1 استفاده کنندگان از نتایج تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 8

6-1 جنبه نوآوری طرح………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 9

7-1 تعاریف مفهومی واژه های تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 9

8-1 خلاصه فصل 1………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 10

 

فصل دوم : ادبیات موضوع و مبانی نظری تحقیق

1-2 مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 12

2-2 هوش سازمانی………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 13

3-2 هوش عاطفی………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 16

1-3-2 تعریف هوش عاطفی………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 16

2-3-2 مدل توانمندی های هوش عاطفی گلمن………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 17

3-3-2 ابعاد هوش عاطفی………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 18

4-3-2 نقش هوش عاطفی در سازمان………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 19

4-2 هوش فرهنگی………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 22

1-4-2 تعریف هوش فرهنگی………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 23

2-4-2 ابعاد هوش فرهنگی………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 25

3-4-2 نقش هوش فرهنگی در سازمان………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 27

5-2 هوش معنوی………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 29

1-5-2 تعریف هوش معنوی………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 30

2-5-2 ابعاد هوش معنوی………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 32

6-2 رفتار شهروندی سازمانی………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 34

1-6-2 تعریف رفتار شهروندی سازمانی………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 35

2-6-2 تاثیر رفتارهای شهروندی سازمانی بر عملکرد سازمان………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 36

3-6-2 ابعاد رفتار شهروندی سازمانی………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 37

7-2 مبادلات اجتماعی رهبر-پیرو………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 39
1-7-2 تعریف مبادلات اجتماعی رهبر- پیرو………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 40

2-7-2 سطوح مبادلات اجتماعی رهبر- پیرو………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 42

3-7-2 نقش مبادلات اجتماعی رهبر- پیرو در سازمان………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 44

4-7-2 ابعاد مبادلات اجتماعی رهبر- پیرو………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 45

8-2 کیفیت خدمات………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 45

1-8-2 تعریف کیفیت خدمات………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 46

2-8-2 اهمیت کیفیت خدمات در سازمان………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 47

3-8-2 ابعاد کیفیت خدمات………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 48

9-2 پیشینه تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 49
10-2 خلاصه فصل 2………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 54

فصل سوم: روش تحقیق

1-3 مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 56

2-3 چارچوب نظری تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 56

3-3 نوع متغیرهای تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 57

4-3 فرضیات تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 57

5-3 روش تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 58
6-3 روش جمع آوری داده ها و ابزار سنجش سازه های تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 59

7-3 تعیین روایی و پایایی ابزار سنجش………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 62

8-3 قلمرو تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 63

1-8-3 قلمرو موضوعی تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 63

2-8-3 قلمرو زمانی تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 63

3-8-3 قلمرو مکانی تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 63

9-3 جامعه و نمونه آماری………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 64

10-3 روش تجزیه و تحلیل داده ها و آزمون های آماری………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 64

1-10-3 آمار توصیفی و استنباطی………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 64
2-10-3 مدل سازی معادله ساختاری در Amos Graphics………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 65

3-10-3 شاخص های برازش مدل………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 66

11-3 خلاصه فصل 3………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 67

 

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها

1-4 مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 70

2-4 آمار توصیفی………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 70

3-4 تحلیل عاملی اکتشافی برای سازه کیفیت خدمات………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 71

4-4 میانگین، انحراف معیار و آلفای کرونباخ هر یک از سازه های تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 73

5-4 آزمون میانگین تک نمونه ای شاخص های تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 74
6-4 همبستگی بین سازه های تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 76

7-4 آزمون فرضیه ها از طریق ضریب همبستگی پیرسون………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 77

8-4 ارزیابی مدل مفهومی تحقیق از طریق مدلسازی معادله ساختاری………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 78

1-8-4 مدل اندازه گیری هوش عاطفی………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 79

2-8-4 مدل اندازه گیری هوش فرهنگی………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 80

3-8-4 مدل اندازه گیری هوش معنوی………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 81

4-8-4 مدل اندازه گیری کیفیت خدمات………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 82

5-8-4 شاخص های برازش مدل های اندازه گیری………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 83

6-8-4 برآورد مدل ساختاری………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 84
7-8-4 شاخص های برازش مدل کلی تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 85

9-4 بررسی مقایسه ای متغیرهای مدل تحقیق به تفکیک گروه های جنسیت و سن………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 86

10-4 خلاصه فصل 4………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 87

فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات

1-5 مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 89

2-5 نتایج توصیفی تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 89

3-5 نتایج حاصل از برآورد و ارزیابی مدل تحقیق به روش مدل سازی معادله ساختاری………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 90

1-3-5 مدل اندازه گیری هوش عاطفی………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 90

2-3-5 مدل اندازه گیری هوش فرهنگی………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 92
3-3-5 مدل اندازه گیری هوش معنوی………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 93

4-3-5 مدل اندازه گیری کیفیت خدمات………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 94

5-3-5 نتایج حاصل از برآورد و ارزیابی مدل کامل………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 95

4-5 نتایج حاصل از میانگین متغیرهای تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 97

5-5 نتایج حاصل از بررسی فرضیه ها………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 99

6-5 نتایج حاصل از بررسی مقایسه ای متغیرهای تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 100

1-6-5 نتایج حاصل از مقایسه متغیرها در بین گروه های مرد و زن………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 100

2-6-5 نتایج حاصل از مقایسه متغیرها در بین گروه های سنی………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 100

7-5 بحث و بررسی………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 102
1-7-5 پیشنهادات حاصل از نتایج تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 103

2-7-5 پیشنهادات به محققین آینده………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 106

8-5 محدودیت های تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 107

9-5 خلاصه فصل 5………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 108

منابع و مواخذ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 110

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست نگاره ها

نگاره1-2 : مدل توانمندی های هوش عاطفی گلمن………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 17

نگاره2-2 : ابعاد هوش عاطفی از دیدگاه سالووی و مایر………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 19

نگاره3-2 : ابعاد هوش فرهنگی از دیدگاه ارلی و انگ ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 24

نگاره4-2 : ابعاد هوش معنوی از دیدگاه کینگ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 33

نگاره 1-3  : مدل مفهومی تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 56

نگاره2-3 : مدل مفهومی توسعه یافته تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 57

نگاره3-3 : منبع سوالات پرسشنامه………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 61

نگاره1-4 : آمار توصیفی پاسخ دهندگان………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 70

نگاره2-4 : آزمون بارتلت و KMO………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 71

نگاره3-4 : مقادیر اولیه و مقادیر استخراجی گویه های کیفیت خدمات………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 71

نگاره4-4 : کل واریانس تبیین شده توسط دو عامل استخراجی کیفیت خدمات………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 72

نگاره5-4 : نتایج حاصل از محاسبه میانگین، انحراف معیار و آلفای کرونباخ سازه های تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 73

نگاره6-4 : نتایج حاصل از آزمون t تک نمونه ای………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 74

نگاره7-4 : ضرایب همبستگی بین متغیرهای تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 76

نگاره8-4 : بررسی تایید یا عدم تایید فرضیه های تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 77

نگاره9-4 : ضرایب غیر استاندارد مسیرها در مدل اندازه گیری هوش عاطفی………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 79

نگاره10-4 : ضرایب استاندارد مسیرها در مدل اندازه گیری هوش عاطفی………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 79

نگاره11-4 : ضرایب غیر استاندارد مسیرها در مدل اندازه گیری هوش فرهنگی………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 80

نگاره12-4 : ضرایب استاندارد مسیرها در مدل اندازه گیری هوش فرهنگی………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 80

نگاره13-4 : ضرایب غیراستاندارد مسیرها در مدل اندازه گیری هوش معنوی………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 81

نگاره14-4 : ضرایب استاندارد مسیرها در مدل اندازه گیری هوش معنوی………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 81

نگاره15-4 : ضرایب غیر استاندارد مسیرها در مدل اندازه گیری کیفیت خدمات………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 82

نگاره16-4 : ضرایب استاندارد مسیرها در مدل اندازه گیری کیفیت خدمات………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 82

نگاره17-4 : شاخص های برازش مدل های اندازه گیری………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 83

نگاره18-4 : پارامتر های برآورد شده ی غیر استاندارد مدل مفهومی تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 84

نگاره19-4 : شاخص های برازش مدل کلی تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 85

نگاره20-4 : ضرایب استاندارد مسیرهای مدل ساختاری تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 85

نگاره21-4 : بررسی مقایسه ای سازه های تحقیق بین گروه های مرد و زن………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 86

نگاره22-4 : بررسی مقایسه ای سازه های تحقیق بین گروه های سنی………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 86

نگاره 1-5 : برآوردهای استاندارد ضرایب اثر در مدل ساختاری تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 97

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فصل اول

کلیات تحقیق

 

 

 

1-1 مقدمه

هوش سازمانی  به معنای کسب دانش  جامع از همه عوامل اثر گذار بر سازمان نظیر مشتریان، رقبا، محیط اقتصادی ، محیط فرهنگی ، فرایندهای سازمانی (مالی، اداری، حفاظتی، تولیدی، منابع انسانی، و …) است که تاثیر بسزایی بر کیفیت تصمیمات مدیریتی دارد. در واقع هوش سازمانی مدیران را برای تصمیم‌گیری هوشمندانه در سازمان توانمند می‌سازد.

اگر تصمیم‌گیری‌ها در سازمان مبتنی بر دانش واقعی و بروز باشد و نه بر مبنای حدسیات و یا آنچه که در گذشته انجام شده است، مدیران می توانند از حرکت سازمان در مسیر صحیح دستیابی به اهداف خود اطمینان حاصل کنند. پیاده سازی هوش سازمانی نیازمند تغییرپذیری مدیران، کارکنان، ساختارها، فرآیند ها و تکنولوژی ها در سازمان است. آلبرخت[1] هوش سازمانی را استعداد و ظرفیت سازمان در انتقال قدرت ذهنی اش و تمرکز این قدرت ذهنی  در تحقق رسالت سازمان می داند. وی هوشمندی سازمانی را “موفقیت سازمان در محیط متغیر اطرافش” تعریف می کند و معتقد است لازمه موفقیت سازمان های امروزی در محیط های به شدت پویا و در حال رقابت، استفاده از هوش سازمانی و نهادینه کردن معیارهای آن در میان کارکنان و فرآیند های سازمانیمی باشد(آلبرخت،2003).

امروزه با اطمینان کامل می‌توان ادعا کرد که استفاده از راه‌حل هوش سازمانی می‌تواند قدرت رقابت‌پذیری یک سازمان را افزایش دهد و آن را از دیگر سازمان‌ها متمایز سازد. این راه‌حل این امکان را به سازمان‌ها می‌دهد تا با بکارگیری اطلاعات موجود از مزایای رقابتی و پیشرو بودن بهره‌برداری نمایند. هوش سازمانی امکان درک بهتر تقاضاها و نیازمندی‌های مشتریان و مدیریت ارتباط صحیح با آنان را میسر می‌سازد. رهیافت هوش سازمانی این امکان را برای سازمان ها فراهم می آورد تا بتواند تغییرات مثبت یا منفی سازمانی را حس کنند. امروزه سازمان‌های پیشتاز به دنبال بهینه‌سازی فرآیندها از طریق ارزیابی و بهبود عملکرد خود و زیرمجموعه‌های وابسته به خود با کمک هوش سازمانی می‌باشند.

هوش عاطفی بعنوان یکی از عواملی که با منابع انسانی سازمان در ارتباط است، از زیر شاخه های هوش سازمانی محسوب می شود. از آنجا که روابط انسانی در سازمان بیشتر از آنکه تحت تاثیر عوامل منطقی و عقلانی باشند تحت تاثیر عوامل عاطفی و هیجانی هستند لذا اهمیت هوش عاطفی در سازمان ها بسیار مورد تاکید قرار گرفته است. برخی محققان معتقدند که با در نظر گرفتن فاکتورهای موثر در اثربخشی فردی، بهره ی عاطفی به اندازه ی بهره ی هوشی اهمیت دارد. در واقع هوش هیجانی افرادی که با ایفای وظایف مهم نقش قابل توجهی در رسیدن سازمان به اهدافش دارند، بسیار قابل توجه است. از اینرو می توان گفت که سازمان های موفق سازمان هایی هستند که افراد در آنها می توانند بطور صحیح با یکدیگر ارتباط برقرار کنند، احساسات خود را کنترل کرده و از این طریق بتوانند تواناییهای فنی خود را به نمایش بگذارند(سوینک[2]، 2001)

هوش فرهنگی که میزان سازگاری کارکنان را با افرادی از فرهنگ های مختلف نشان می دهد، یکی دیگر از زیر شاخه های هوش سازمانی به حساب می آید. در محیط های امروزی که تنوع فرهنگی روز به روز در حال افزایش است هر روز افراد بیشتری با گروه های جدید کار می کنند و با تنوعات فردی، فرهنگی و اجتماعی زیادی مواجه می شوند. لازمه ی موفقیت سازمان ها در چنین محیط هایی بهره مندی از کارکنانی با قابلیت های سازگاری و تطبیق پذیری بالا است. برای اینکه افراد به سادگی بتوانند فرهنگ های جدید را درک کنند و رفتارهای خود را برای موقعیت های متفاوت فرهنگی تنظیم کنند لازم است که مولفه های هوش فرهنگی را در خود تقویت نمایند.

اهمیت معنویت و رشد معنوی در کارکنان، در چند دهه گذشته به صورتی روز افزون توجه متخصصان علوم رفتار سازمانی را به خود جلب کرده است. نتایج تحقیقات صورت گرفته نشان می دهد هوش معنوی که یکی از جنبه های نرم هوش سازمانی محسوب می شود تاثیر قابل ملاحظه ای بر موفقیت فردی و کاری افراد دارد. هوش معنوی به افراد این امکان را می دهد که با معنا و عمق بیشتری به زندگی خود ادامه دهند و در فعالیت های شغلی خود در جستجوی معنایی فراتر از نیازهای جسمی و سطح پایین زندگی باشند(ویلیامز[3]، 2003).