نظریه تضمین حق//پایان نامه آلودگی هوا |
این نظریه بیان میدارد: هر کس از افراد جامعه حق دارد، که در جامعهای سالم و در امنیت کامل زندگی کند و از اموالش استفاده نماید. دیگران نیز باید به این حقوق احترام بگذارند. قانون نیز از آن حمایت خواهد کرد و در نتیجه اگر حقی از بین رود، باید به وسیله عامل از بین برندۀ حق، جبران شود. بنیانگذار این نظریه فردی است به نام «بوریس استارک»(بهرامیاحمدی، 1382، ص37) وی درصدد است، که تمام موارد مسئولیت مدنی را بر مبنای تضمین قانونگذار مبنی بر حفظ و حمایت از حقوق اشخاص در جامعه توجیه نموده و بدون توجه به اینکه عامل زیان به صرف ایجاد خطر یا داشتن تقصیر مسئولیت دارد؟ یا خیر؟ این مسئولیت را لازمۀ ارادۀ قانونگذار در حمایت از حقوق افراد اجتماع میداند. البته این نظریه در مواردی مثل غصب و سلطۀ غیرقانونی بر مال غیر و اتلاف مطابق با واقع است. ولی اشکال اساسی زمانی است، که شخص در مقام اجرای متعارف حق خویش موجب زیان دیگری میشود. به بیان دیگر مشکل آن است، که دو حق با یکدیگر تزاحم داشته و دلیلی بر ترجیح هیچیک وجود ندارد. برای رهایی از این اشکال استارک حقوق را به دو گروه تقسیم کرده و در گروه اول که شامل حق فعالیتهای اقتصادی و سیاسی و… است جز در صورت تقصیر در اعمال حق عامل زیان را مسئول نمیشناسد. ولی در گروه دوم که شامل حق حیات و تمامیت جسمی و
مالکیت است، در هر حال عامل زیان را مسئول میداند. و این به آن معنی است، که اجرای حق ضمانآور است.
این نظر از جهتی با یکی از مبانی مسئولیت مدنی در حقوق اسلام یعنی قاعده لاضرر، شباهت دارد. بهاین ترتیب که در حقوق اسلامی بدون تردید ضرر امری نفی شده است، اما در برخی شرایط حقوقی نیز برای بعضی افراد پیشبینی شده که در آن میتوان به گونهای ریشههایی از ضرر را مانند حق طلاق برای مرد، جستوجو نمود. اعمال این حقوق زمانی میتواند، ضمانآور باشد، که به قصد «اضرار» اعمال شود.
در منابع اسلامی از جمله آیات و روایات علاوه بر «ضرر» به «اضرار» نیز توجه شده و فقها بحثهای مبسوطی در زمینۀ مفهوم «اضرار» داشتهاند. شاید بتوان گفت در این قبیل حقوق، اصل بر عدم ضمان است، مگر آنکه قصد اضرار باشد. البته باید توجه داشت که قصد اضرار باید توسط مدعی آن ثابت شود. این حقوق واجد بعضی مصالح اجتماعی است و ذیحق در اعمال آن نیازمند
[دوشنبه 1398-07-29] [ 10:45:00 ب.ظ ]
|