1-3 اهداف تحقیق: 5

1-4 گیاه شناسی یونجه: 5

1-5  ارزش غذایی یونجه: 6

1-6 عوامل موثر بر ارزش غذایی یونجه: 6

1-6-1- گونه، واریته و سویه گیاه: 6

1-6-2-نسبت برگ به ساقه: 7

1-6-3- مرحله رشد در زمان برداشت: 7

1-6-4- حاصلخیزی و خصوصیات خاک: 7

1-6-5- اثرات اقلیم فصل آب و هوا  روی ترکیبات یونجه: 7

1-6-6-زمان و فصل برداشت یونجه: 8

1-7 انواع یونجه ایرانی: 8

1-7-1– یونجه بغدادی: 8

1-7-2- یونجه همدانی: 8

1-7-3- یونجه یزدی: 9

1-7-4- یونجه بمی: 9

1-8 اهمیت یونجه در تغذیه دام: 9

1-9- سطح زیر کشت یونجه: 10

1-10- کشت  یونجه: 10

1-11- علف های هرز غالب یونجه تازه کاشت: 11

1-12-روشهای پیشگیری و کنترل علفهای هرز: 11

1-13-کنترل مکانیکی: 12

1-14-کنترل زراعی: 12

1-15-کنترل شیمیایی: 12

فصل دوم:بررسی منابع

2- بررسی منابع 12

2-1- تحقیقات انجام شده: 12

2-1-1-مولیبدن: 15

2-1-2-اهمیت  مولیبدن در تغذیه گیاهان زراعی و باغی : 17

2-1-3-نقش‌ مولیبدن‌ در تغذیه‌ انسان‌ و دام‌ : 18

2-1-4-پراکندگی‌ جغرافیایی‌مولیبدن در جهان : 18

 

2-1-5-مکانیسم‌های‌ جذب‌ و انتقال مولیبدن در گیاهان : ‌ 19

2-2- پتاسم 19

2-2-1 اثر پتاسیم در رشد و نمو گیاهان 19

2-2-2- کودهای پتاسه 20

2-2-3 انواع کودهای پتاسه: 20

2-2-3-1-کود سولفات پتاسیم: 20

2-2-3-2-کودکلریدپتاسیم : 20

2-2-3-3-کود نیترات پتاسیم: 20

2-2-3-4-کود سولفات پتاسیم ومنیزیم: 20

2-3-زمان مصرف پتاسیم 21

2-4-نقش های پتاسیم درگیاه 22

فصل سوم: مواد و روشها

3-  مواد و روشها 29

3-1- زمان و محل اجرای آزمایش 29

3-2-خصوصیات خاک محل اجرای آزمایش 29

3-3-درجه حرارت 30

3-4- رطوبت نسبی 31

3-5- مشخصات طرح آزمایشی 31

3-6-تیمارها: 32

3-6-1-تیمارهای مولیبدن 32

3-6-2-تیمارهای کود سولفات پتاسیم 32

3-6-3-تیمارهای  همکنش سولفید مولیبدن و  سولفات پتاسیم 33

3-7-تیمارهای  مورد استفاده در آزمایش 33

3-7-1-سولفات پتاسیم: 33

3-7-2-سولفید مولیبدن: 33

3-8-روش اجرای آزمایش 34

3-8-1-کاشت 34

3-8- 2-وجین علف های هرز 34

3-8-3-آبیاری 34

3-8-4- داشت: 34

3-8-5- برداشت: 34

3-9-صفات اندازه گیری شده 35

3-10- محاسبات آماری و نرم افزارهای مورد استفاده در آزمایش 36

فصل چهارم: نتایج وبحث

4- نتایج وبحث 38

4-1- ارتفاع بوته (سانتی متر): 67

4-2- وزن هزار دانه (گرم): 69

4-3- عملکرد دانه ( اقتصادی) (کیلوگرم در هکتار): 72

4-4- طول ریشه (سانتیمتر): 75

4-5- وزن تر اندام هوایی( تن در هکتار): 78

4-5- عملکرد علوفه ( تن در هکتار): 81

4-7- طول برگچه (سانتیمتر) 84

4-8- فاصله گره های ساقه (سانتیمتر): 87

4-8- نتیجه گیری: 90

4-10- پیشنهادات: 92

منابع 94

 

چکیده

 

به منظور بررسی اثر مولیبدن و پتاسیم بر عملکرد و اجزای عملکرد یونجه همدانی در منطقه یاسوج ، آزمایشی بصورت  فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی، در سال زراعی 92-1391 به اجرا  در آمد. فاکتورها شامل کود مولیبدن (سولفید مولیبدن) (M)  در سه سطح (0، 50، 100 کیلوگرم در هکتار) و فاکتور سولفات پتاسیم  (P) در سطوح (0، 200 و 400 کیلوگرم در هکتار) که تعداد تیمارها جمعا 9 و3 تکرار بودند که جمعا 27  کرت انتخاب گردید. شاخص هایی که اندازه گیری شد عبارتند از ارتفاع بوته، طول ریشه، وزن تر اندام هوایی، عملکرد علوفه، عملکرد دانه، وزن هزار دانه، طول برگچه و فاصله گره های ساقه. نتایج مقایسه میانگین داده ها و تجزیه واریانس آنها نشان داد مصرف سولفات پتاسیم به میزان 400 کیلوگرم در هکتار باعث افزایش عملکرد، ارتفاع بوته، وزن هزار دانه، عملکرد اقتصادی (عملکرد دانه)، طول ریشه، وزن تر اندام هوایی، طول برگچه و فاصله گره های ساقه می­شود. در حالی که مصرف سولفید مولیبدن باعث افزایش عملکرد، ارتفاع بوته، وزن هزار دانه، وزن تر اندام هوایی و طول برگچه و فاصله گره های ساقه نگردید. بیشترین اثر افزایش عناصر مغذی پتاسیم و مولیبدن بر صفات اندازه گیری شده و همچنین حداکثر عملکرد علوفه  به میزان 1/5 تن در هکتار در تیمار مصرف 400 کیلوگرم پتاسیم و50 کیلوگرم مولیبدن در هکتار بدست آمد. بنابراین بهترین تیمار از لحاظ افزایش عملکرد در صفات مورد بررسی تیمار P 400  M 50بود.

واژه‌ی های کلیدی: مولیبدن ، پتاسیم ،  عملکرد و اجزاء عملکرد، یونجه همدانی ، شاخص برداشت ،  یاسوج.

 مقدمه

یونجه (Alfalfa  ) با نام علمیMedicago sativa  از مهمترین گیاهان علوفه ای دنیا که مقاوم به شوری و خشکی است، یونجه با ارزش غذایی بالا و طیف سازگاری وسیع در دنیا و با تثبیت زیستی ازت گیاه ارزشمندی محسوب می شود(خواجه پور، 1373).  یونجه در شرایط آب و هوای سرد و  تابستانهای گرم و خشک رشد خوبی دارد(زند وهمکاران، 1381).

اهمیت و ارزش غذایی علوفه یونجه به حدی است که موجب شده به ملکه نباتات علوفه ای شهره گردد. خاستگاه و مرکز پیدایش یونجه Medicago satival ) ) ایران زمین است. کشت یونجه سابقه ای بسیار طولانی دارد به طوری که قدمت آن به ابتدای تاریخ تمدن می رسد. کشت یونجه در اکثر نقاط دنیا رایج بوده و روز به روز به سطح زیر کشت آن افزوده می شود. بهترین شرایط برای رشد ونمو یونجه در مناطق خشک ، آفتابی ، گرم و با آب فراوان انجام می گیرد. ترکیب صفات زیر به همراه سازگاری گسترده به محیط های متنوع یونجه را به عنوان یک محصول منحصر به فرد معرفی نموده است این صفات عبارتند از : ظرفیت رشد مجدد توانایی تثبیت بیو لوژیکی نیتروژن مقاومت به سرما و گرما- مقاومت به خشکی- دارا بودن دورۀ خاک- کیفیت مناسب علوفه- هضم پذیری بالا- مغذی بودن- قابلیت ذخیره و انبار کرد- قابلیت استفاده به صورت چرای مستقیم ، کود سبز- قدرت رقابت با علف های هرز- تکثیر به وسیله بذر ، ریزوم ، استولون- پایا و چند ساله بودن.

 

1- کلیات و مفاهیم

1-1 ضرورت اجرای آزمایش:

یونجه یکى از مهم‌ترین گیاهان علوفه‌اى کشور است. داراى کیفیت و خوش‌خوراکى بسیار بالائى است و معدن ذخائر مواد غذائى مى‌باشد. بیش از ده نوع پروتئین و مواد معدنى بسیار زیادى دارد. ارزش یونجه علاوه بر ذخائر غذائى تأثیر زیادى است که در حاصلخیزى خاک و تهویه زمین دارد.

 برای تعیین حاصلخیزی خاک از نظر عناصر غذایی باید واکنش یونجه به این عناصر مشخص شود و وضعیت آنها در خاک ارزیابی گردد. در نتیجه می توان از میزان نیاز کودهای شیمیایی ازجمله پتاسیم برآورد صحیح داشت تا حداکثر کارآیی بدست آید.                                                      

هر گیاه زراعی از نظر نیاز به عناصر غذایی احتیاجات به خصوصی دارد و این احتیاج با توجه به شرایط آب و هوایی ،  نوع خاک و شرایط کشت و  کار فرق می کند (بومن و همکاران، 2000 ). به عبارت دیگر ، مقدار مناسب کودهای شیمیایی برای زراعتهای مختلف بستگی به نوع محصول ، طرز  کشت ، زمان کشت ، آبیاری و درجه حرارت محیط دارد.(یانگ و همکاران، 2004).

هدف از این تحقیق دستیابی به الگوی مناسب مصرف کودهای پتاسیم و مولیبدن در اراضی تحت کشت یونجه به منظور حفظ سطح مطلوب پتاسیم در خاک، تامین پتاسیم مورد نیاز گیاه ودستیابی به تولید بیشتر و مطلوبتر میباشد.

 امروزه بشر با توجه به افزایش جمعیت بدون توجه به عواقب و مسائل زیست محیطی کودهای شیمیایی بخصوص کشاورزان سنتی کودها را در مقادیر زیاد به خاک اضافه می کنند که کارشناسان کشاورزی و محیط زیست باید تحقیقات بیشتری را به مسائل کوددهی در کشاورزی اختصاص دهند تا تولید خوبی در واحد سطح با حداقل خسارت زیست محیطی داشته باشیم. که این تحقیق در همین راستا انجام می گیرد.

1-2 فرضیات تحقیق:

1-کاربرد سولفات پتاسیم با نسبت های مختلف اثر معنی داری بر رشد و نمو ، عملکرد گیاه یونجه همدانی  دارد.

2-کاربرد مولیبدن (سولفید مولیبدن) با نسبت های مختلف اثر معنی داری بر رشد و نمو ، عملکرد گیاه یونجه همدانی دارد.

3- برهمکنش کاربرد سولفات پتاسیم و مولیبدن (سولفید مولیبدن) با نسبت های مختلف اثر معنی داری بر رشد و نمو ، عملکرد گیاه یونجه همدانی دارد.

1-3 اهداف تحقیق:

1-بررسی اثر کاربرد مقادیر مختلف کود سولفات پتاسیم  بر عملکرد و اجزای عملکرد گیاه یونجه همدانی.