آیت الله لطف الله صافی گلپایگانی: «مالکیت به نحو مذکور مشروع نیست. والله العالم».

آیت الله ناصر مکارم شیرازی: «…در واقع نوعی بیع است که در عصر ما به وجود آمده است. به دلیل نیازها و ضرورتها و هر گاه در عرف محل رایج شده باشد، عمل به آن اشکالی ندارد و مشمول «احل الله البیع» و سایر ادله بیع است و براین اساس مفروز کردن مال الشرکه با شرط مذکور مانعی ندارد».

آیت الله سید عبدالکریم موسوی اردبیلی: «این معامله را به عنوان بیع یا صلح یا عقد مستقل می‌توان محقق ساخت و از نظر شرعی اشکالی ندارد و تقسیم ملک به حسب زمان نیز اشکالی ندارد و شرعاً جایز است؛ اما هنگام معامله باید برای استفاده هر یک از افراد ضوابطی تعیین می­شود تا موجب اختلاف نگردد.» حضرات آیات فاضل لنکرانی و سید محمد صادق روحانی تحقق این عقد را در قالب عقد بیع جایز شمردند.[1] همان گونه که ملاحظه می­شود بر طرفداران بیع زمانی با فاصله­ای اندک میان دو استفتا افزوده شده است و برخی مراجع تغییر نظر داده­اند.

بند سوم : بیع زمانی و عقود نامعین

آیا می­توان قرارداد بیع زمانی را به عنوان یک قرارداد نامعین در قالب ماده 10 قانون مدنی به رسمیت

شناخت؟

ماده 10 ق.م. مقرر می­دارد: «قراردادهای خصوصی نسبت به کسانی آنرا منعقد نموده­اند در صورتی که خلاف صریح قانون نباشد، نافذ است». این ماده اصل آزادی قراردادها را بیان می­کند و لذا جزء در مواردی که قانون منع نکرده است، افراد می­توانند قراردادهای خویش را به جهت اصل حاکمیت اراده و اصل آزادی قراردادها (ماده 10) منعقد کنند. مهم­ترین نتیجه اصل آزادی اراده این است که اشخاص می­توانند قراردادهای خود را زیر هر عنوان که مایل باشند منعقد ساخته، نتایج وآثار آنرا به دلخواه تعیین کنند. بنابراین پیش بینی عقود معین در فقه و قانون به این معنا نیست که اشخاص ناچارند یکی از قالبهای پیش ساخته قراردادی را برای هر پیمان انتخاب کنند.[2] در میان نویسندگان و محققین برخی[3] بر این نظر هستند که قرارداد بیع زمانی، قابل تطبیق با هیچ یک از عقود معین نیست، ولی از آنجا که چنین قراردادی مشروع است و با مبانی فقهی و حقوقی ما تعارضی ندارد، لذا چنین قراردادی یک عقد بی­نام است و در قالب ماده 10 ق.م. قرار می­گیرد. این در حالی است که همین نویسنده یکی از ویژگیهای قرارداد بیع زمانی را مالک بودن هر یک از خریداران در مقطعِ زمانی خویش می‌داند و همین ویژگی را باعث تمایز این قرارداد از بیع مشاع
می­داند.[4] همچنین همین نویسنده بیع زمانی را این گونه تعریف می­کند: «اصطلاح بیع زمانی به نوع خاصی از مالکیت اطلاق می­شود که طبق آن مالکان حق استفاده از ملک را به صورت زمان بندی شده پیدا می­کنند.»[5] از سوی دیگر وقتی قرارداد مذکور قابل تطبیق با عقد بیع است، چه لزومی دارد که آنرا عقدی بی­نام بدانیم و در قالب ماده 10 ق.م. قرار دهیم؟

[1]ـ دفتر آموزش روحانیون و تدوین متون فقهی، گنجینه آرای فقهی ـ قضایی (نرم افزار)، (قم، معاونت آموزش قوه قضاییه، 1382)، سؤال 293، به نقل از: مسعود امامی، پیشین، صص 79 ـ 80.
 

کلمات کلیدی: برش اصطکاکی، Slant shear،تعمیر بتن، زبری سطح بتنی
 
 
 
 
 
 
فهرست مطالب
 
عنوان                                                       صفحه
فصل اول: کلیات
1-1- مقدمه …………………………………….. 2
1-2- عوامل چسبنده ………………………………. 2
1-2-1- اپوکسی …………………………………. 2
1-2-1-1- انواع اپوکسی ………………………… 3
1-2-1-2- درجه ……………………………….. 4
1-2-1-3- کلاس‌های اپوکسی ……………………….. 4
1-2-2- لاتکس …………………………………… 5
1-2-2-1- انواع لاتکس ………………………….. 6
1-3- تعمیر سازه های بتنی ………………………… 6
1-3-1- انواع تعمیر بتنی ……………………….. 6
1-3-1-1- تعمیر ترک …………………………… 6
1-3-1-2- تعمیرات اساسی بتن ……………………. 7
1-3-2- اهمیت اتصال در تعمیر بتن…………………. 8
1-3-3- توصیف مقاومت اتصال ……………………… 8
1-3-4- فاکتورهای مهم تاثیر گذار در اتصال ………… 8
1-3-5- فاکتورهای ثانویه تاثیر گذار در اتصال …….. 13
1-3-6- فاکتورهای دیگری که در مقاومت اتصال موثرند … 12
1-4- شیوه‌های آزمایش برای ارزیابی مقاومت اتصال …….. 11
1-4-1- آزمایش برش مایل ………………………… 14
1-4-2- مشکلات شیوه‌ی برش مایل ……………………. 14
1-5- اهداف پژوهش ……………………………….. 17
1-6- ساختار پایان‌نامه …………………………… 18
 
فصل دوم: مروری بر پژوهش های پیشین
2-1- تحقیقات گذشته ……………………………… 20
2-2- آزمایشات و نتایج آنها ………………………. 22
2-2-1- آزمایش انجام شده توسط silva، brano و Julio و نتایج بدست آمده 22
2-2-2- تاثیر زبری سطح بتن در اتصال ملات اصلاح شده‌ی پلیمری, bachrian lubis ……………………………………………….. 25
2-2-3- آیشا، رامسوندار و هارون ………………… 27
2-2-4- آزمایش به فر نیا، جان نثاری و مشرف ………. 28
 
فصل سوم: مصالح مصرفی، نحوه‌ی آماده‌سازی و روش انجام آزمایش
3-1- مقدمه …………………………………….. 30
3-2- مصالح مصرفی ……………………………….. 30
3-3- آزمایش‌های انجام شده ………………………… 29
3-3-1- آزمایش طرح اختلاط بتن ……………………. 29
3-3-1-1- مدول نرمی ماسه ………………………. 31
3-3-1-2- آزمایش چگالی انبوهی شن ………………. 32
3-3-2- آزمایش برش مایل ………………………… 33
3-3-2-1- نکات انجام آزمایش برش مایل در ASTM ……. 33
3-3-2-1-1- لاتکس …………………………….. 35
3-3-2-1-2- اپوکسی …………………………… 37
3-3-2-2- نکات کارگاهی ACI …………………….. 39
3-3-2-2-1- ACI 5031-92 …………………………. 39
3-3-2-2-2- ACI 5032-92 …………………………. 41
3-3-2-2-3- ACI 5032R-92 ………………………… 42
3-3-2-2-3-1- شرایط اعمال چسب ………………… 42
3-3-2-2-3-2- ضوابط انتخاب چسب ……………….. 43
3-3-2-3- چگونگی انجام آزمایش ………………….. 43
3-3-2-3-1- تعداد نمونه‌های مورد نیاز ………….. 43
3-3-2-3-2- مراحل

ساخت مقطع دست‌ساز ……………. 45
3-3-2-3-3- مراحل ساخت نمونه‌های آزمایش ………… 47
3-3-2-3-4- روش آماده سازی سطح ………………… 50
3-3-2-3-4-1- سوراخ شده با مته ……………….. 50
3-3-2-3-4-2- خش دار با برس فلزی ……………… 51
3-3-2-3-4-3-صاف ……………………………. 52
3-3-2-3-4-4- سند پلاست ………………………. 53
3-3-2-3-5- ساخت قالب تست برش مایل ……………. 53
3-3-2-3-6- اعمال چسب ………………………… 54
3-3-2-3-7- عمل‌آوری ………………………….. 57
3-3-2-3-8- دستگاه مقاومت فشاری ………………. 60
 
 
فصل چهارم: نتایج آزمایش‌ها و بحث در مورد آنها
4-1- مقدمه …………………………………….. 63
4-2- روش محاسبه‌ی مقاومت برشی از نتایج آزمایش ……… 64
4-3- شروع آزمایش ……………………………….. 64
4-3-1- تنظیمات دستگاه مقاومت فشاری ……………… 64
4-3-1-1- سرعت اعمال بار ………………………. 64
4-3-1-2- تنظیم نوع قالب ………………………. 64
4-3-2- مقاومت فشاری 28 روزه‌ی نمونه‌های بتنی برای بتن های سخت شده (بتن قدیم ) ………………………………………… 64
4-3-2-1- مقاومت فشاری 28 روزه برای طرح اختلاط 20 MPa . 64
4-3-2-2- مقاومت فشاری 28 روزه برای طرح اختلاط 30 MPa 65
4-3-2-3- مقاومت فشاری 28 روزه برای طرح اختلاط 40 MPa 65
4-4- نتایج …………………………………….. 65
4-4-1- نتایج آزمایش چسب‌های لاتکس, اپوکسی نوع 4 و اپوکسی نوع 5 شرکت طراحان بتن پایدار ………………………………. 65
4-4-1-1- Epoxy EA-222 عامل اتصال بتن سخت شده به بتن سخت شده 66
4-4-1-2- اپوکسی نوع 5 عامل اتصال بتن تازه به بتن سخت شده 68
4-4-1-3- لاتکس ……………………………….. 68
4-4-2- نتایج آزمایش‌های چسب‌های لاتکس, اپوکسی نوع 4 و اپوکسی نوع 5 نامیکاران ……………………………………… 72
4-4-2-1- Epoxy GE-2 عامل اتصال بتن سخت شده به بتن سخت شده   72
4-4-2-2- Epoxy Dur 32 عامل اتصال بتن تازه به بتن سخت شده     75
4-4-2-3- لاتکس ……………………………….. 78
4-4-3- نتایج آزمایش‌های چسب‌های لاتکس, اپوکسی نوع 4 و اپوکسی نوع 5 شرکت آبادگران ………………………………………. 81
4-4-3-1- EM Epoxy Bond عامل اتصال بتن سخت شده به بتن سخت شده     81
4-4-3-2- Epoxy ABADUR P1 عامل اتصال بتن تازه به بتن سخت شده 85
4-4-3-3- Latex، EM Bond ………………………….. 88
4-4-4- نتایج آزمایش‌های چسب لاتکس شرکت بتن شیمی خاتم . 91
4-4-4-1- لاتکس ……………………………….. 91
4-4-5- نتایج آزمایش بتن تازه به بتن سخت شده بدون استفاده از عوامل چسبنده ………………………………………… 95
4-5- نمودارها ………………………………….. 98
4-5-1- نتایج آزمایشات بدون چسب با مقاومت‌های مختلف بتن      98
4-5-2- نتایج آزمایشات نمونه‌های متصل شده با لاتکس …. 99
4-5-3- نتایج آزمایشات نمونه‌های متصل شده با اپوکسی نوع 4    100
4-5-4- نتایج آزمایشات نمونه‌های متصل شده با اپوکسی نوع 5    101
4-5-5- بررسی تاثیر افزایش مقاومت بتن در مقاومت اتصال 102
4-6- نحوه‌ی شکست ……………………………….. 103
 
فصل پنجم: نتیجه گیری و ارائه پیشنهادات برای پژوهش های آینده
5-1- مقدمه …………………………………….. 110
5-2- نتایج مطالعات آزمایشگاهی …………………… 110
5-3- ارائه پیشنهادات برای پژوهش های آینده ……….. 112
منابع …………………………………………. 113
 
 
فهرست اشکال
 
عنوان                                                       صفحه
شکل 1-1- سرنگ اپوکسی ……………………………. 2
شکل 1-2- رزین لاتکس ……………………………… 5
شکل 1-3- لاتکس تازه از برش………………………… 5
شکل 1-4- شیوه های مختلف آزمایش مقاومت اتصال ………. 13
شکل 1-5- پیکر بندی Slant Shear (Austin) ………………….. 14
شکل 1-6- تغییر مود برش از صفحه‌ی اتصال به صفحات بالاتر . 15
شکل 1-7- دایره‌ی مور آزمایش Slant Shear (Austin) …………… 16
شکل 1-8- ارتباط زاویه‌ی صفحه‌ی اتصال و زبری در تنش شکست (Austin et al 1999) ……………………………………………….. 17
شکل 3-1- چسب‌های تهیه شده ………………………… 30
شکل 3-2- ابعاد مقطع برش مایل …………………….. 34
شکل 3-3- مقطع دست ساز …………………………… 35
شکل 3-4- استفاده از دستگاه تراز کننده برای صاف کردن سطح قالب     45
شکل 3-5- استفاده از دستگاه برای تراز انتهای قالب ….. 45
شکل 3-6- شکل نهایی قالب …………………………. 46
شکل 3-7- نمونه‌ی Slant shear ………………………….. 46
شکل 3-8- لوله‌ی پلیکا پر شده از بتن ………………. 47
شکل 3-9- قالب سیلندری برای مقاومت فشاری ………….. 48
شکل 3-10- جدایی لوله از بتن به کمک اره …………… 49
شکل 3-11- استفاده از دستگاه سنگ بر برای برش مقطعی بتن 49
شکل 3-12- نمونه‌ی بریده شده ………………………. 50
شکل 3-13- سوراخ شده با مته ………………………. 51
شکل 3-14- خش دار با برس فلزی …………………….. 51
شکل 3-15- صاف ………………………………….. 52
شکل 3-16- سند پلاست ……………………………… 53
شکل 3-17- قالب Slant Shear ………………………….. 53
شکل 3-18- مخلوط چسب بتن، آب و سیمان …………….. 54
شکل 3-19- اعمال چسب …………………………….. 55
شکل 3-20- مخلوط کردن گروت اپوکسی ………………… 55
شکل 3-21-کوبیدن بتن …………………………….. 56
شکل 3-22- آماده برای عمل‌آوری …………………….. 56
شکل 3-23- نمونه‌های اپوکسی نوع 4 آماده برای عمل‌آوری … 57
شکل 3-24- باز کردن قالب نمونه برای عمل‌آوری ……….. 58
شکل 3-25- نمونه‌ی آماده‌ی تست اپوکسی نوع 4 …………. 59
شکل 3-26- نمونه‌های آماده‌ی تست چسب بتن و اپوکسی ……. 59
شکل 3-27- اندازه گیری قطر نمونه …………………. 60
شکل 3-28- دستگاه مقاومت فشاری ……………………. 61
شکل 3-29- قرار گیری نمونه در دستگاه و تست ………… 61
شکل 4-1- نمایش نیروی برش ………………………… 63
شکل 4-2- محاسبه‌ی قطر هر نمونه ……………………. 64
شکل 4-3- Epoxy EA-222 طراحان بتن ……………………. 65
شکل 4-4- Latex BA 310 طراحان بتن …………………….. 69
شکل 4-5- Epoxy GE 2 نامیکاران ………………………. 72
شکل 4-6- Epoxy Dur – 32 نامیکاران …………………….. 75
شکل 4-7- لاتکس نامیکاران …………………………. 78
شکل 4-8- EMEpoxy Bond آبادگران …………………….. 82
شکل 4-9- Epoxy ABADUR P1 آبادگران …………………… 85
شکل 4-10- EMBOND آبادگران ……………………….. 88
شکل 4-11- چسب بتن از شرکت بتن شیمی خاتم ………….. 92
شکل 4-12- اتصال بدون چسب و شکست در سطح روش آماده سازی سطح، نرمال ………………………………………………. 103
شکل 4-13- اتصال بدون چسب و شکست در سطح روش آماده سازی سطح، سند بلاست ………………………………………………. 104
شکل 4-14- اتصال با لاتکس و شکست در سطح، روش آماده سازی سطح، صاف ………………………………………………. 104
شکل 4-15- اتصال با اپوکسی و شکست در سطح، روش آماده سازی سطح، سند بلاست ………………………………………….. 105
شکل 4-16- اتصال با اپوکسی نوع 5، شکت در بتن، روش آماده سازی سطح، سند بلاست ………………………………………. 107
شکل 4-17- اتصال با اپوکسی نوع4، شکت در بتن، روش آماده سازی سطح، سوراخ شده با مته ………………………………. 107
شکل 4-18- اتصال با اپوکسی نوع4، شکت در بتن، روش آماده سازی سطح، خراش با برس فلزی ………………………………. 108
 
 
 
فهرست جدول‌‌ها
 
عنوان                                                          صفحه
جدول 1-1- روش‌های حذف بتن (Couvard 2006, Silfwerbereand, 1990) …… 10
جدول 2-1- طرح اختلاط بتن آزمایش سیلوا و همکارانش …… 23
جدول 2-2- نتایج آزمایشات D Silva (etal 2005) و همکارانش …… 24
جدول 2-3- نتایج آزمایشات bachrian lubis و همکارانش ……… 26
جدول 2-4- نتایج آزمایش آیشا و همکارانش …………… 27
جدول 2-5- نتایج آزمایشات به فر نیا,جان نثاری و مشرف .. 28
جدول 3-1- نتایج آزمایش مدول نرمی ماسه ……………. 32
جدول 3-2- طرح اختلاط برای بتن‌های استفاده شده ………. 33
جدول 3-3- محاسبه‌ی تعداد نمونه‌های مورد نیاز ……….. 44
جدول 4-1- نتایج آزمایش برش مایل خش دار شده با برس فلزی Epoxy EA-222 طراحان بتن پایدار …………………………………….. 66
جدول 4-2- نتایج آزمایش برش مایل سوراخ شده با مته Epoxy EA-222 طراحان بتن پایدار ………………………………………… 67
جدول 4-3- نتایج آزمایش برش مایل سند پلاست Epoxy EA-222 طراحان بتن پایدار ……………………………………………….. 67
جدول 4-4- نتایج آزمایش برش مایل صاف Epoxy EA-222 طراحان بتن پایدار 68
جدول 4-5- نتایج آزمایش برش مایل خش دار شده با برس فلزی Latex BA-310 طراحان بتن پایدار ………………………………. 70
جدول 4-6- نتایج آزمایش برش مایل سوراخ شده با مته Latex BA-310 طراحان بتن پایدار ………………………………………… 70
جدول 4-7- نتایج آزمایش برش مایل سند پلاست Latex BA-310 طراحان بتن پایدار ……………………………………………….. 71
جدول 4-8- نتایج آزمایش برش مایل صاف Latex BA-310 طراحان بتن پایدار 71
جدول 4-9- نتایج آزمایش برش مایل خش دار با برس فلزیEpoxy GE-2 نامیکاران ……………………………………………….. 73
جدول 4-10- نتایج آزمایش برش مایل سوراخ شده با متهEpoxy GE-2 نامیکاران ……………………………………………….. 73
جدول 4-11- نتایج آزمایش برش مایل سند پلاستEpoxy GE-2 نامیکاران 74
جدول 4-12- نتایج آزمایش برش مایل صافEpoxy GE-2 نامیکاران 74
جدول 4-13- نتایج آزمایش برش مایل خش دار با برس فلزی Epoxy Dur-32 نامیکاران ……………………………………… 76
جدول 4-14- نتایج آزمایش برش مایل سوراخ شده با مته Epoxy Dur-32 نامیکاران ……………………………………………….. 76
جدول 4-15- نتایج آزمایش برش مایل سند پلاست Epoxy Dur-32 نامیکاران    77
جدول 4-16- نتایج آزمایش برش مایل صاف Epoxy Dur-32 نامیکاران    77
جدول 4-17- نتایج آزمایش برش مایل خش دار با برس فلزی Latex نامیکاران ……………………………………………….. 79
جدول 4-18- نتایج آزمایش برش مایل سوراخ شده با مته Latex نامیکاران ……………………………………………….. 80
جدول 4-19- نتایج آزمایش برش مایل سند پلاست Latex نامیکاران    80
جدول 4-20- نتایج آزمایش برش مایل صاف Latex نامیکاران .. 81
جدول 4-21- نتایج آزمایش برش مایل خش دار با برس فلزی EM Epoxy Bond آبادگران ………………………………………. 83
جدول 4-22- نتایج آزمایش برش مایل سوراخ شده با مته EM Epoxy Bond آبادگران ……………………………………………….. 83
جدول 4-23- نتایج آزمایش برش مایل سند پلاست EM Epoxy Bond آبادگران   84
جدول 4-24- نتایج آزمایش برش مایل صاف EM Epoxy Bond آبادگران   84
جدول 4-25- نتایج آزمایش برش مایل خش دار با برس فلزی Epoxy ABADUR-P1 آبادگران ………………………………………. 86
جدول 4-26- نتایج آزمایش برش مایل سوراخ شده با مته Epoxy ABADUR-P1 آبادگران ………………………………………. 86
جدول 4-27- نتایج آزمایش برش مایل سند پلاست Epoxy ABADUR-P1 آبادگران ……………………………………………….. 87
جدول 4-28- نتایج آزمایش برش مایل صاف Epoxy ABADUR-P1 آبادگران 87
جدول 4-29- نتایج آزمایش برش مایل خش دار با برس فلزی EM Bond آبادگران ……………………………………………….. 89
جدول 4-30- نتایج آزمایش برش مایل خش دار با برس فلزی EM Bond آبادگران ……………………………………………….. 90
جدول 4-31- نتایج آزمایش برش مایل سند پلاست EM Bond آبادگران   90
جدول 4-32- نتایج آزمایش برش مایل صاف EM Bond آبادگران . 91
جدول 4-33- نتایج آزمایش برش مایل خش دار با برس فلزی چسب بتن، بتن شیمی خاتم …………………………………………… 93
جدول 4-34- نتایج آزمایش برش مایل سوراخ شده با مته چسب بتن، بتن شیمی خاتم …………………………………………… 93
جدول 4-35- نتایج آزمایش برش مایل سند پلاست چسب بتن، بتن شیمی خاتم 94
جدول 4-36- نتایج آزمایش برش مایل صاف چسب بتن، بتن شیمی خاتم 94
جدول 4-37- نتایج آزمایش برش مایل خش دار با برس فلزی بدون چسب     95
جدول 4-38- نتایج آزمایش برش مایل سوراخ شده با مته بدون چسب   96
جدول 4-39- نتایج آزمایش برش مایل سند پلاست بدون چسب …. 96
جدول 4-40- نتایج آزمایش برش مایل صاف بدون چسب …….. 97
 
 
 
 
 
 
 
فهرست نمودارها
 
عنوان                                                          صفحه
نمودار 4-1- اتصال بدون چسب انجام شده است …………. 98
نمودار 4-2- اتصال توسط لاتکس ……………………… 99
نمودار 4-3- اتصال با اپوکسی نوع 4 ……………….. 100
نمودار 4-4-اتصال با اپوکسی نوع 5 ………………… 101
نمودار 4-5- جهت بررسی تاثیر افزایش مقاومت بتن در آزمایش     102
 
 
 

 
 
 
 
 
 
فصل اول:
 
کلیات

 
 
1-1- مقدمه
اضافه کردن بتن تازه به روی لایه‌ی بتن قدیمی یک روش معمولی برای تعمیر یا تقویت سازه است. تعمیر بتن شامل حذف بتن ضعیف و جایگزینی آن با بتن جدید است، و یکی از اساسی ترین فاکتورهای این عمل وجود مقاومت اتصال خوب بین بتن اضافه شده و سطح قدیمی در طول عمر مفید سازه است. وقتی عمل تعمیر انجام می شود فاکتور های زیادی از جمله زبری سطح ،وجود ترک های ریز، تراکم بتن و عمل‌آوری آن و همچنین تفاوت در مشخصات مصالح از جمله مدول الاستیسیته، حرکات گرمایی و خزش در مقاومت و توزیع تنش موثرند. این سیستم را می‌توان شامل سه فاز سطح اولیه بتن،بتن اضافه شده ومحیط اتصال در نظر گرفت. منظور از محیط اتصال صفحه‌ی اتصال و اطراف آن است. این محیط باید توانایی مقابله در برابر تنش های وارده را داشته باشد . این محیط معمولا با اضافه کردن یک عامل چسبنده یا افزایش زبری و گاهی هر دوی ان ها خواهند بود. هر چند این روش ها تجربی اند و کارایی عامل چسبنده هنوز اثبات نشده است. از نتیجه‌ی این مطالعه طراحان می‌توانند مقاومت بتن مورد استفاده برای اتصال ،نوع زبری ایجاد شده و مقاومت طراحی را برای یک طراحی اقتصادی انتخاب کنند.
 
1-2- عوامل چسبنده:
1-2-1- اپوکسی1
 
 
[1]

شکل1-1- سرنگ اپوکسی
                                               
یکی از عوامل چسبنده‌ی مورد نظر در این پایان نامه اپوکسی است. رزین‌های اپوکسی با ایجاد حرارت داخلی عمل‌آوری می‌شوند. این سیستم‌ها شامل دو بخش رزین و سخت‌کننده هستند که پس از اختلاط با یکدیگر فعال شده و سخت می‌شوند.
رزین‌های اپوکسی در سطوحی مانند استایروفوم، چوب قرمز، چوب‌های سخت، بعضی سطوح پلاستیکی و سطوح فلزی و بتنی می‌توانند استفاده شوند. رزین‌های اپوکسی مقاومت خمشی، برشی و کششی مناسبی دارند، از جذب آب بسیار پایین و سختی بسیار زیادی برخوردارند و زمان گیرش بین 5 تا 7 روز دارند.
رزین‌های اپوکسی، پریپلیمرهای با وزن مولکولی کم یا پلیمرهایی با وزن مولکولی بالا هستند که معمولاً حداقل دارای 2 بخش مجزا (شکل1-1) که باید ابیدا ترکیب و سپس استفاده شوند، هستند. این دو بخش معمولاً از گروه گلیسیدیل[2] یا اکسایرن[3] هستند. بخش وسیعی از اپوکسی‌ها در صنایع تولید می‌شوند و مواد خام آن‌ها از مشتقات نفت بدست می‌آید. مانند دیگر مواد پلیمری که با حرارت عمل‌آوری می‌شوند, ترکیب درجه[4] های مختلف رزین‌های اپوکسی یا اضافه کردن افزودنی، مواد پلاستیکی یا فیلرها برای رسیدن به پروسه یا نتیجه‌ی نهایی مطلوب و یا برای کاهش هزینه‌ی تولید یک امر معمولی است. به این عملیات دست‌کاری در فرمول نیز می‌گویند که به طور رایج در کارخانجات تولید اپوکسی در ایران انجام می‌شود.
1-2-1-1- انواع اپوکسی ]12[
نوع 1) برای موارد غیر باربر برای اتصال بتن سخت شده به بتن سخت شده یا مصالح دیگر
نوع 2) برای موارد غیر باربر برای اتصال بتن تازه به بتن سخت شده
نوع 3) برای اتصال مصالح ضدلغزش به بتن سخت شده و به عنوان اتصال‌دهنده در بتن اپوکسی[5] که در                    سطوح تحت بار ترافیکی (گرما یا حرکات مکانیکی) مورد استفاده قرار می‌گیرند.
نوع 4) برای موارد باربر برای اتصال بتن سخت شده به بتن سخت شده یا مصالح دیگر
نوع 5) برای موارد باربر برای اتصال بتن تازه به بتن سخت شده
نوع 6) برای اتصال و پوشش مقاطع پیش‌ساخته یا پیش‌تنیده و برای اتصال قطعه قطعه وقتی پیش کشیدگی موقتی انجام می‌گیرد.
نوع 7) برای پوشش غیرباربر قطعات المان پیش ساخته وقتی پس‌کشیدگی موقتی در اتصال قطعه به قطعه اعمال نشده است.
 
1-2-1-2- درجه[6]
سه گرید متفاوت با توجه به مشخصات جاری شدن اپوکسی ها داریم:
ویسکوزیته کم (1 درجه
ویسکوز متوسط (2 درجه
غیر قابل جاری شدن [7] (3 درجه
1-2-1-3- کلاس های اپوکسی
کلاس‌های اپوکسی مشخص‌کننده‌ی دمای مناسب برای عمل گیرش چسب هستند.
کلاس A) برای استفاده در دمای زیر 4 درجه (کمترین دمای ممکن برای عملکرد اپوکسی)*
A: T < 4
کلاس B) برای استفاده بین دمای 4 تا 15 درجه                                   B: 4 < T < 15
کلاس C) برای استفاده در دمای بیش از 15 درجه                                        C: T > 15
کلاس D) برای دمای بین 4 تا 18 درجه                                            D: 4 < T < 18
کلاس E) برای دمای بین 15 تا 30 درجه                                         E: 15 < T < 30
کلاس F) برای دمای بین 25 تا 30 درجه                                           F: 25 < T < 30
*دمای اشاره شده مربوط به دمای سطح بتنی مورد نظر است نه دمای محیط. برای مثال چسب کلاس A در دمای اتاق به خوبی گیرش می‌کند.
1-2-2- لاتکس[8]
لاتکس هم می‌تواند طبیعی و هم مصنوعی باشد. لاتکس طبیعی یک سیال شیری است (شکل 1-2 و 2-2) که در 10٪ همه‌ی گیاهان گل‌دار وجود دارد مرکبی از امولسیون پروتئین، شبه قلیا، نشاسته، شکر، روغن، رزین، جوهر مازد و صمغ که در معرض هوا سفت می‌شود و معمولاً با تخریب پوسته‌ی گیاه ترشح می‌کند. لاتکس مصنوعی با پلیمریزه کردن یک مونومر مانند استایرن که با مواد فعال در سطح[9] امولسیونه شده باشد, به وجود می آید.

شکل 1-2- رزین لاتکس.
 
 
 
 
 
 
 
 

چکیده:

در این پایان نامه با عنوان «آرمان‌شهر در مثنوی معنوی» به اندیشه­های اصلاح‌طلبانه و جامعه­ای که در رویای مولوی بوده پرداخته شده است. در این نوشته ابتدا به تعاریف مختلف آرمان‌شهر و سابقه آن در میان صاحب نظران، مخصوصاً فلاسفه یونان پرداخته و گونه‌های آرمان‌شهر، از جمله آرمان‌شهر اهریمنی، فلسفی، ادبی و… که لازمه این بحث بوده در حد ضرورت بررسی شده است. مبحث اصلی که اندیشه عرفانی مولانا و دیدگاه­های اجتماعی این شاعر، همچون اصلاح‌طلبی مولانا، ایدالیسم عرفانی مولانا، حکمت و عشق، است به طور کامل در فصل سوم و چهارم آمده است.

جایگاه انسان و صفاتی که مولوی برای انسان خداجو در نظر داشته و آن صفات را به صراحت یا در قالب داستان­های رمزی برشمرده از مهم­ترین ویژگی­های آرمان‌شهر مولانا است. که شواهدی از اشعار مولانا در جهت تأیید آن­ها آورده شده است. به دلیل این که اساس آرمان‌شهر مولوی بر عشق بنا نهاده شده، و درجه نهایی این جوهر است که آرمان‌شهر این شاعر عرفانی را رقم زده است، بیشتر به این مبحث پرداخته شده است.

فصل اول: کلیات

1-1- مقدمه

طیعت سیری ناپذیر و کمال خواه آدمی ،همواره او را بر آن می دارد تا عالی ترین کمالات را در سر بپروراند و با نفی وضع موجود ،انسان بی نقص و جهانی بی عیب را در صفحه ذهن خود تصور کند .

آرمان‌شهر در لغت به معنای شهر آرمانی و ایده‌آل است و در اصطلاح، جامعه‌ای برتر و والاست که در آن همه امور بر وفق مراد و مطابق میل باشد، جامعه‌ای که در آن نه خبری از ظلم و تبعیض، نه اثری از جنگ و ستیز و نه ردپایی از جهل و فقر و مرض یافت شود. «جامعه‌ای که افرادش به کمال علمی و عملی رسیده و از هوی و هوس رسته باشند. و در یک جمله جامعه‌ای خیالی که باشندگان آن در شرایط کامل زندگی می‌کنند و خیر و سعادت بر آن حکومت مطلق دارد. مدینه فاضله، جامعه آرمانی، آرمان‌شهر، شهر نیکان، لامکان، ناکجاآباد، هیچستان و… همه تعابیر گوناگون از یک حقیقت والا و مقدسند که همواره اندیشمندان و فرهیختگان هر قوم و ملتی در طول حیات بشری، آرزوی به واقعیت پیوستن آن را در سر پرورانده‌اند.

در زبان فارسی این واژه برابر نهاده utopia در زبان یونانی است. utopia به معنی هیچ‌جا و برابر kallipolis در معنی زیبا شهر است. در ادبیات فارسی به صورت مدینه فاضله، مدینه سعیده، شهر لامکان، بی‌نام شهر و ناکجاآباد آمده است. واژه‌‌هایی مانند خیال‌آباد، امین آباد، خرم آباد، مه آباد، خوش آباد، پدرام شهر و شهریور یا شهریر نیز در معانی نزدیک به آن به کار رفته‌اند و گاه واژه کام‌شهر در همین معنا به کار گرفته شده است » (اصیل، 1371: 12).

یکی از مهم ترین مسائلی که ذهن جامعه بشری را به خود مشغول کرده بود،آرمان شهر می باشد تا جایی

که افلاطون اصل و پایه مدینه فاضله خود را بر اساس استدلالات برهان عقلی که مورد نظر جامعه غربی بود بنیاد نهاد.

علاوه بر این به جزء افلاطون و فارابی ،بزرگان دیگری نیز به این موضوع پرداخته و با ارائه نظریات خود در جهت اثبات آرمان شهر تلاش های وافری نمودند و «بسیاری از این اندیشمندان، نویسندگان، و شعرا منحصرا به اندیشه‌ی آرمان‌شهری بدان صورت که افلاطون و فارابی درباره آن قلم زده‌اند، نپرداخته‌اند، لیکن ایشان با بیان نحوی حکمت عملی در بین پادشاهان گذشته و ملل مختلف و بیان نوع روابط درست مردمان و حاکمان و حتی ارائه‌ی پند‌های اخلاقی و حکمی خطاب به مردمان و حاکمان، قصد پی‌ریزی بنایی آرمانی و جامعه‌ای نیک را داشته‌اند. توفیق یا عدم توفیق شان مسئله‌ای است که در درجه دوم اعتبار باید بدان توجه شود» (حمیدیان، 1373: 111).

در این میان ادیان نیز با ارائه نظرات خود در کتابهای آسمانی ،همیشه ذهن انسانها را به یک نجات دهنده آخر الزمان معطوف داشته اند و در اختیار طراحان آرمان شهر قرار داده اند.

یکی از وجوه تمایز اعتقاد به آرمان شهر و جامعه موعود بر پایه ادیان الهی با اعتقاد به این موضوع ،بر پایه مکاتب دست ساز بشری است و پیروان آسمانی ریشه آن را در ظهور منجی آخر الزمان می دانند .

«آنان برای آن که زندگی بر روی زمین برای انسان‌ها قابل تحمل باشد، همواره یک امید را در دل آن‌ها زنده نگه می‌دارند و آن امید به ظهور یک منجی و موعود جهانی است که با حضور خود، زمین را تبدیل به بهشت و جامعه آرمانی می‌کند. و حداقل یک بار در طول عمر بشریت، انسان قادر خواهد بود تا طعم زندگی را در جامعه‌ی آرمانی بچشد» (پناهی، 1385: 55).

حجت اله اصیل بر این باور است که ،پیشینه اندیشه آرمان‌شهری در ایران را به دو دوره قبل و بعد از اسلام قابل تقسیم است که دوره قبل از اسلام، خود به دو دوره اساطیری و تاریخی منقسم می‌شود. در هر کدام از این دوره‌ها، وجود اعصار زرینی نظیر حکومت انسان‌های اساطیری مثل جمشید، فریدون و تاریخی نظیر کورش، داریوش، انوشیروان و بهرام گور که حکومتی نزدیک به آرمان‌شهر را برای مردمانشان پی‌ریزی کرده‌اند، جلب توجه می‌کند. در همین دوره اساطیری و تاریخی قبل از اسلام افرادی نظیر جمشید، کیکاوس، سیاوش و شداد با بنای بهشت‌های این جهانی با عناوین ورجمگرد، هفت کاخ، سیاوشگرد، گنگ‌دژ و بهشت شداد سعی در ایجاد جامعه‌ای آرمانی مطابق با بهشت برین داشته‌اند (اصیل، 1381، 60).

اگر با نگاه نافذانه به اندیشه افلاطون ،که می توان آن را نخستین فیلسوف آرمان گرای اندیشه غربی نامید،تاملی داشته باشیم ،می توان گفت افلاطون سیاست را به عرصه های گسترده ای همچون دولت و قانون اساسی بسط می دهد و با اداراکات فلسفی خود شهر آرمانی را به تصور می کشد که آن را به عنوان بنیان گذار این اندیشه ،می شناسند.

لذا در مثنوی نمی توان گفت اثری اختصاصی مربوط به مدینه فاضله است که بخواهیم آن را به عنوان تجلی گاه آرمان شهر بنامیم .

با نگاهی به اندیشه عبدالحکیم می توان به دلایل زیر اشاره نماییم :

«اولین و مهم‌ترین دلیل این امر آن است که این اثر دربردارنده جهان‌بینی بازسازی شده گروهی خاص است که یکی از عناصر آن آرمان‌گرایی است، عنصری که در کنار دیگر عناصر آن یعنی ساختارشکنی، عادت ستیزی، نقد و آسیب‌شناسی وضع موجود، تحول‌گرایی و اصلاح‌طلبی معنا پیدا می‌کند.

دومین دلیل این است که این جهان‌بینی متعلق به قشر نخبه، اندیشمند و متفکر جامعه عصر مولوی است که از شرایط حاکم بر جامعه ناخرسندند و نابسامانی‌ها و کج‌تابی‌های آن را بر نمی‌تابد، با توجه به یکی از تعاریفی که برای آرمان‌شهر مطرح شد و در آن آرمان‌شهر، ایدئولوژی ناساز با جامعه و تحقق نیافته در تاریخ معرفی شد می‌توان گفت گروه صاحب جهان‌بینی مثنوی صاحب همان ایدئولوژی ناساز با جامعه هستند و مثنوی نیز به طور غیرمستقیم و نا خودآگاه مدل آرمانی آن است. مولانا که خود نماینده این قشر است از سوی برخی «معترض معترضان» نامیده می‌شود» (عبد الحکیم 1365: 223).

دلیل سوم این امر به مقطع زمانی و بستر تاریخی که مثنوی در آن تکوین یافته، بر می‌گردد در زمان سرایش مثنوی از سویی کج‌روی‌ها و کج‌کارکرد‌هایی که در تمام ارکان جامعه پدید آمده بود، انسان را از وضع موجود ناراضی می‌ساخت؛ از سوی دیگر عاملی بسیار مهم از بیرون جامعه بر آن تأثیر عمیقی گذاشت. «مثنوی در اجتماعی تولد یافت که در اثر حمله مغول آرامش، ثبات و امنیت از آن رخت بربسته بود و هرج‌ومرج و بی‌ثباتی جانشین آن شده بود. در این جو ناآرام و نامتعادلی که فراهم آمده بود، همه چیز دچار انحطاط شده بود (صفا، 1373: 97).

« خصلت آرمان‌گرایی مثنوی مورد تاکید اغلب کسانی است که در آن غور و خوضی داشته‌اند، و متفق الرای، نشانه‌ها و آثار یک شهر آرمانی را در آن یافته‌اند و بر آن تاکید کرده‌اند. مثلأ محمد علی اسلامی ندوشن مثنوی را یک آرمان‌شهر و طلب‌نامه انسانی ایده‌آل معرفی می‌کند. » (اسلامی‌ندوشن، 1377: 77). سید جعفر سجادی نیز مولانا را از آن دسته از عرفایی می‌داند که فرش زمین را ترک نکرده، به سازندگی انسان خاکی و زندگی این جهانی وی توجهی خاص داشته‌اند و از این‌رو مصدر افکار و آرای آرمانی در این زمینه مثنوی معنوی بوده است. »(صرفی و خجسته ،86،472)

2-1- بیان مسأله

«جلال‌الدین‌محمد بلخی که در حقیقت عصاره همه مدنیت‌های پیش از خود را در دست دارد، دریایی است بیکران از معارف بشری… بر این است که پایه مدینه و مدنیت عظیم جهانی را بریزد» (سجادی، 1361: 123). البته به این مطلب باید توجه داشت که مثنوی، مانند جمهوریت افلاطون یا آرای اهل مدینه فاضله فارابی نیست که هدف اصلی آن معرفی یک مدینه فاضله باشد؛ بلکه این آرمان‌شهر بخشی از جهان‌بینی مولوی است که می توان آن را در کلیت مثنوی مشاهده نمود .

شیوه طرح آرمان‌شهر در مثنوی را می‌توان از ویژگی‌های خاص سبک بیان مثنوی به حساب آورد که آن را تا حد زیادی از سایر آرمان‌شهر‌ها جدا می‌سازد یکی از عوامل مهم متمایز کننده آرمان‌شهر مولانا از سایر آرمان‌شهر‌ها، جایگاه و پایگاه عشق در جهان‌بینی مولوی است. این عامل از همان ابتدا باعث تفاوت اساسی آرمان‌شهر مولانا با آرمان‌شهر‌های دیگر است، چرا که اساس آرمان‌شهر‌های افلاطون و فارابی بر عقل و فلسفه بنا نهاده شده است.

به منظور روشن شدن مطلب و معرفی آرمان‌شهر مثنوی، برخی از ویژگی‌های آن را در مقایسه با آرمان‌شهر‌های افلاطون و فارابی، نمایندگان آرمان‌شهر‌های فرهنگ شرق و غرب، می‌توان مورد بررسی قرار داد.

«وجوه مشترک مدینه فاضله فارابی با اتوپیا و از جمله با آرمان‌شهر افلاطون مربوط به اشتراک در تبعیت از اصول و قواعد و احکام مسلم بی‌چون و چرای عقل است. در مدینه فاضله فارابی هم راز و سر وجود ندارد، یعنی هرچه هست، مسائل عقلی است که فلسفه عهده‌دار حل آن است» (داوری، 1365: 85).

افلاطون نیز بنای آرمان‌شهر خود را بر تعقل و فلسفه می‌نهد چنان که یکی از شروط اساسی تحقق آرمان‌شهر از دیدگاه او « فلسفه دانی رئیس آرمان‌شهر است» (موسوی بجنوردی، 1370: 185). این در حالی است که از دیدگاه مولانا بی‌ارزش‌ترین چیز‌ها، عقل را انکار نمی‌کند و از عقل کل و نیز عقل‌هایی که به این عقل اتصال یافته باشند، به خوبی یاد می‌کنند و درباره آن می‌گویند:

خود خرد آن است کو از حق چرید جج                  نه خرد کان را عطارد آورید

(1133/4)

پیش بینی خرد تا گور بود                       وان صاحب دل به نفع صور بود   (1134/4)

عقل دیگر بخشش یزدان بود                  چشمه‌ی آن در میان جان بود

(5691 /4)

نظرمولانا به پذیرش عقل کل همچون فلاسفه و متکلمین است ، چنانکه پیامبر با تکیه بر عقل کل ،عاقل را می ستاید و احمق را نکوهش می کند. «عقل کل یا عقل اول نخستین صادر از هستی مطلق الهی است. این عقل کل صور مثال را هم‌چون پیامبران برمی‌انگیزد و این جهان حاصل یک فکرت عقل کل است» (استعلامی، 1379، 2/332).

این جهان یک فکرت است از عقل کل                      عقل چون شاه است و صورت‌ها رسل

(189/2)

کل عالم صورت عقل کل است                     کوست بابای هر آنک اهل قل است

(2360/4)

پذیرش عقل کل توسط مولانا مسئله ای است که به نگاه فلسفی او برمی گردد ولی این نمی تواند نمایانگر این باشد که وی بخواهد فلسفه را به عنوان آرمان شهر قرار دهد

یعد از طرح مساله فلسفی از نگاه مولانا ،اگر بخواهیم به مثنوی و جایگاه آن بپردازیم می توان گفت که در اندیشه مولانا، نهایت وجود انسان ،رسیدن به کمال و معرفت و عشق است تا جایی که عبدالحسین زرین کوب معتقد است : «مولانا نیل به کمال را که غایت وجود انسان است، با عشق اما عشقی که در محدوده روابط جسمانی نمی‌گنجد، برای وی ممکن می‌داند، نه با عقل و با علمی که بر عقل مبتنی باشد.

البته مولانا در مثنوی هر گونه گرایش و کششی را که بین کاینات عالم هست، نوعی عشق یا محبت تلقی می‌کند. به علاوه هر چه اجزای هم جنس را به یکدیگر مجذوب می‌دارد و اضداد را در ترکیب به هم می‌پیوندد، نیز در مثنوی جلوه‌ای از عشق محسوب می‌شود. در هر حال این میل دو جانبه است که خاک و گیاه و باران و آفتاب و کاه و کهربا و نر و ماده را در تمام عالم به سوی هم می‌کشاند و عشق را نیروی محرک تمام کاینات عالم می‌سازد. این عشق که قانون وجود است، در همه عالم حاکم و قاهر است» (زرین کوب، 1373: 376)

«مولوی تمام درد‌ها و آلام انسانی را در این چند جمله خلاصه می‌کند.

1- جهل و نادانی. 2- نقص عقول جزوی. 3- تنهایی. 4- قیود تعلقات دنیوی. 5- نفس اماره شیطانی که سرمایه دو منشا همه اخلاق و عادات زشت است و درمان این درد‌ها، همه را یک کاسه شراب عشق و نیستی تشخیص داده است» (اصیل، 1371: 34).

از بررسی جایگاه عشق و نیستی در مثنوی می‌توان به این نتیجه رسید زاویه دید مولانا در عشق بر این است که می تواند، با عقل کمال‌جو و خداجو- پایه و اساس یک آرمان‌شهر آرمانی قرار گیرد و نیز یک انسان ایده‌آل و مطلوب برای آن آرمان‌شهر بسازد.

حال با توجه به مطالب مذکور آیا این قبیل مسائل می‌تواند پایه یک آرمان‌شهر قرار گیرد و آیا می‌توان آرمان‌شهری برای مولوی در مثنوی قائل شد و آن را با سایر آرمان‌شهر‌ها مقایسه نمود؟

اگر چنین است ویژگی‌های خاص و تفاوت‌ها و توافق‌های این آرمان‌شهر با دیگر نمونه‌های آن بخصوص آرمان‌شهر افلاطون و مدینه فاضله فارابی در چیست؟

3-1- پیشینه پژوهش

تا کنون در باره آرمان‌شهر در اندیشه، افکار و اشعار مولانا هیچ اثر مستقلی به نگارش در نیامده است ولی در باب آرمان‌شهر، آثار چندی اعم از کتاب و مقاله و پایان‌نامه‌هایی به رشته تحریر در آمده است. در زیر به برخی از این آثار اشاره می‌شود:

انسان بدون آرمان‌شهر، پریسا رضایی (1371)، در مجله کیهان فرهنگی شماره 84 به چاپ رسیده است که در آن به آثار ماکس فریش نویسنده آلمانی و نقد آن‌ها پرداخته است.

آرمان‌شهر نظامی گنجه‌ای، شهرزاد شاه‌سنی (1377) در مجله کیهان فرهنگی شماره 148 به چاپ رسیده است و در آن به آرمان‌شهر در افکار نظامی گنجوی و اشعار او می‌پردازد.

نویسنده در این مقاله، توماس مور انگلیسی را اولین کسی که از واژه آرمان‌شهر استفاده کرده است معرفی نموده و کلمه آرمان‌شهر یا اتوپیا را برگرفته از زبان یونانی دانسته است.

«و آن نام جزیره‌ای آزاد با همین عنوان در مسافت‌های دور است که «ملل مشترک‌المنافع» آرمانی نویسنده در آن جزیره واقع است. پس از نگارش اتوپیا، این اصطلاح در مورد جامعه‌های آرمانی و ایده‌آل به کار برده شد. فرانسیس بیکن در«آتلانتیس جدید»، هارینگتون در «ملل مشترک المنافع اوسیانا» و توماس کامپانلا در «شهر آفتاب»، هر یک به نوعی جامعه آرمانی خود را تصویر

و نسبت آن با سیاست بپردازند. از جملة این نظریه پردازان پیتر برگر است. وی در یك چرخش قابل توجه در بخشی از آراء قبلی خود در باب عرفی شدن و وضعیت دین در دنیای كنونی، اذعان میكند: «نمیتوان گفت ما در جهانی سكولار زندگی میكنیم. بجز چند مورد استثناء، جهانی كه ما در آن زندگی میكنیم همانند گذشته آكنده از احساسات دینی است و در برخی مناطق این احساسات بسی بیشتر از گذشته است» (برگر، 18 :1380). وی تصریح میكند اولاً، دین در دنیای كنونی با پیوند دوباره با سیاست و اجتماع تأثیری مهم و غیر قابل انكاری بر فرآیند توسعه در بسیاری از جوامع، سیاست جهانی و مباحث اساسی دنیای كنونی -حقوق بشر، عدالت، جنگ و صلح- خواهد داشت. ثانیاً، عرفی شدنِ عینی لزوماً با عرفیشدنِ ذهنی ارتباط ندارد؛ چه در یك جامعة در سطحِ ساختی سكولار، دین در سطح فرهنگی و آگاهی فردی جایگاه و منزلت بلند مرتبهای داشته باشد و یا بعكس(همان، ص19). برگر با اشاره به ظهور نظریه های جدید علمی بویژه در حوزه های علوم طبیعی (فیزیك، كیهان شناسی و …)، چالشهایی كه در قالب نظریات ضد مدرن ظهور یافته، و نیز نیاز مبرم دنیای جدید به اخلاق و در نتیجه فراهم شدن شرایط لازم برای زیست ادیان در دنیای

هر عصر با توجه به مقتضیات زمانی و مکانی، شرایط اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی موجود به تلاش برای  تعریف آزادی و حل مسائل حاشیه ای آن پرداختند. همچنین می توان گفت: هیچ کلمه ای همانند واژه آزادی مورد بد فهمی و کژفهمی ها نبوده است. به نام آزادی و در دفاع از آن در طول تاریخ خون ها ریخته شده، جنگ ها بوجود آمده، شکنجه ها صورت گرفته و توسط ادبا، شاعران، سیاستمداران، فیلسوفان و حتی مردم عادی در مدح و ستایش یا نکوهش آن سخن ها گفته شده و کتاب ها به نگارش درآمده است.

مفهوم آزادی از بدو پیدایش فلسفه سیاسی تاکنون یکی از مهمترین مفاهیمی بود که اندیشمندان و فلاسفه درعلوم انسانی به آن پرداخته اند و هر یک با توجه به نگاه خود نسبت به ایجاد یک جامعه مطلوب معنای خاص خود را درباره این مفاهیم بیان داشته اند، در این میان دو تن از اندیشمندانی که درعصر حاضر می توان به آراء آنها در مورد ایجاد جامعه مطلوب که در آن آزادی و عدالت حاکم باشد به هایک و رالزاشاره نمود. در این پژوهش سعی شده است که معنا و مفهوم واژه آزادی از نقطه نظر این دو اندیشمند مورد توجه قرار گرفته و تلاش گردد که وجوه اشتراک و افتراق آراء این دو اندیشمند در ارتباط با مفهوم آزادی فهمیده

شود. برای رسیدن به این هدف این پژوهش به چند فصل تقسیم شده است که در فصل اول سعی بر آن است تحت عنوان کلیات تحقیق به بیان مساله، اهمیت و ضرورت، اهداف، سئوالها پرداخته شود و در فصل دوم تحت عنوان  چارچوب نظری تحقیق و بیان مباحث نظری پیرامون آزادی به  معنی مفاهیم و تفسیرهایی از مفهوم آزادی و تحقیقات انجام شده توجه شده است. درفصل سوم  مفهوم آزادی در آراء هایك وراهکارهای دست یابی به آن و در فصل چهارم مفهوم آزادی درآراء رالز و راهکارهای دست یابی به آن مطرح است. درفصل پنجم  به وجوه اشتراک و افتراق آراء هایک و رالز درباره مفهوم آزادی توجه شده است و در فصل ششم خلاصه، نتایج و پیشنهادات در مورد این پژوهش ارائه گردیده است.

دراین پژوهش سعی بر آن بود تا با رویکردی علمی و با استفاده از شیوه ای توصیفی و تحلیلی آراء هایک و رالز در مورد مفهوم آزادی به صورت تطبیقی بررسی شود. در این راستا از منابع و ماخذ گسترده ای شامل کتب، مقالات، فصل نامه ها و… از دیدگاه ها و نظرات بسیاری بهره برداری شده است، بدین سبب این پژوهش می توان یکی از منابع مفید در حوزه اندیشه سیاسی و شناخت آراء هایک و رالز باشد اما این پژوهش نیز مانند هر پژوهش دیگری عاری از ایراد و انتقاد نیست.

بیان مسئله تحقیق
هایک و رالز دو تن از فیلسوفان سیاسی غرب در قرن بیستم هستند و شناخت و درک صحیح مبانی فکری آنان دارای اهمیت می باشد. آزادی از جمله مفاهیم بنیادینی است که آن دو اندیشمند پیرامون آن نظراتی ارائه نمود ه اند، لذا شناخت این مفهوم به صورت تطبیقی در آراء هایک و رالز حائز اهمیت است.

آزادی طبق نظر برخی ازواژه اوستایی آزاته و یا واژه پهلوی آزاتیه  گرفته شده است. قدیمی ترین تعابیر در مورد آزادی در آثار اندیشمندان یونان باستان آمده است. ماده 4 اعلامیه حقوق بشرو شهروند که در سال 1789 به دنبال انقلاب کبیربه وسیله مجلس موسسان فرانسه به تصویب رسید آزادی را چنین تعریف کرده است: آزادی عبارت است ازاختیارانجام هرآنچه به شخص