فهرست مطالب
عنوان                                                                                                             صفحه
چکیده…………………………………………………………………………………………………………………………. 1
فصل اول : مقدمه
1-1- گیاه شناسی کنجد ………………………………………………………………………………………………….. 2
1-2- ترکیبات شیمیایی کنجد……………………………………………………………………………………………. 4
1-3- خواص مفید کنجد برای سلامتی بدن ………………………………………………………………………… 4
1-4- بیماریهای مهم کنجد……………………………………………………………………………………………….. 5
1-4-1- بیماری پوسیدگی ذعالی کنجد……………………………………………………………………………….. 5
1-5- آفات …………………………………………………………………………………………………………………. 6
1-6- شرایط محیطی مورد نیاز برای کشت کنجد…………………………………………………………………… 6
1-6-1- کشت و کار کنجد ……………………………………………………………………………………………… 7
1-6-2- داشت کنجد……………………………………………………………………………………………………… 7
1-6-3- برداشت کنجد……………………………………………………………………………………………………. 8
1-6-4- تناوب زراعی…………………………………………………………………………………………………….. 9
1-6-4-1- نکات مهم زراعی کنجد……………………………………………………………………………………. 9
1-8- ضرورت انجام تحقیق……………………………………………………………………………………………. 12
1-9- اهداف تحقیق……………………………………………………………………………………………………… 13
فصل دوم: بررسی منابع
2-1-پوسیدگی ذغالی کنجد……………………………………………………………………………………………. 14
2-2- قارچ عامل بیماری M. phaseolina………………………………………………………………………. 17
2-2-1- ریخت شناسی قارچ M. phaseolina………………………………………………………………… 20
2-2-2- زیست شناسی قارچ M. phaseolina………………………………………………………………… 21
2-2-3- چرخه بیماری………………………………………………………………………………………………….. 24
2-2-4- مکانیزم آلودگی و بیماریزایی……………………………………………………………………………….. 25
2-3- دامنه میزبانی قارچ M. phaseolina………………………………………………………………………. 26
2-3-1- دامنه میزبانی قارچ در ایران…………………………………………………………………………………. 26
2-4- روش های کنترل بیماری………………………………………………………………………………………… 30
2-4-1- کنترل زراعی……………………………………………………………………………………………………. 30
2-4-1-1- تغذیه متعادل و مناسب…………………………………………………………………………………… 30
2-4-1-2- آبیاری

 

مناسب………………………………………………………………………………………………. 31
2-4-1-3- غرفاب کردن خاک قبل از کشت………………………………………………………………………. 31
2-4-1-4- تناوب زراعی با غیر میزبان………………………………………………………………………………. 31
2-4-1-5- حذف اندام های آلوده محصول بعداز برداشت……………………………………………………… 31
2-4-1-6- استفاده از بذر سالم و عاری از عامل بیماری………………………………………………………… 31
2-4-2- کنترل شیمیایی…………………………………………………………………………………………………. 32
2-4-3- کنترل بیولوژیک……………………………………………………………………………………………….. 32
2-5- مدیریت زراعی……………………………………………………………………………………………………. 35
2-5-1- تأثیر عملیات شخم زنی در تراکم جمعیت قارچ M. phaseolina در خاک………………….. 35
2-5-2- بکارگیری ارقام مقاوم………………………………………………………………………………………… 36
2-6- انواع مقاومت………………………………………………………………………………………………………. 36
2-6-1- مقاومت حقیقی………………………………………………………………………………………………… 36
2-6-2- مقاومت ظاهری……………………………………………………………………………………………….. 37
2-6-3- مقاومت غیر میزبانی………………………………………………………………………………………….. 37
فصل سوم :مواد و روش ها
3-1- روش تحقیق……………………………………………………………………………………………………….. 39
3-2 – ارقام مورد استفاده در آزمایش……………………………………………………………………………….. 40
3-3- جداسازی قارچ عامل بیماری…………………………………………………………………………………… 40
3-4- تولید سختینه قارچ M. phaseolina در شرایط آزمایشگاه…………………………………………… 40
3-5- تعیین میزان جمعیت اسکلروت های قارچ بیمارگر در محل آزمایش…………………………………. 41
3-6- تجزیه و تحلیل داده ها………………………………………………………………………………………….. 41
فصل چهارم : نتایج
4-1- مشخصات قارچ عامل بیماری M. phaseolina……………………………………………………….. 42
4-2- علائم بیماری پوسیدگی ذغالی ناشی از قارچ M. phaseolina…………………………………….. 44
4-3- میزان جمعیت اسکلروت های قارچ بیمارگر در محل آزمایش…………………………………………. 44
4-4- شرایط خاک محل آزمایش……………………………………………………………………………………… 44
4-5- ارزیابی مقاومت ژنوتیپ های کنجد نسبت به قارچ M. phaseolina……………………………… 45
فصل پنجم:بحث
5-1- بحث………………………………………………………………………………………………………………… 47
فهرست منابع………………………………………………………………………………………………………………. 50
چکیده انگلیسی……………………………………………………………………………………………………………. 53
چکیده
بیماری پوسیدگی ذغالی کنجد Macrophomina phaseolinaدر استان مازندران یکی از بیماری های مهم کنجد محسوب می­شود. عامل بیماری قارچی خاکزی و بذرزاد بوده که از طریق جوانه زدن اسکلروت ها در داخل خاک و تماس با ریشه های کنجد و کاشت بذور آلوده به قارچ عامل بیماری باعث بروز بیماری می گردد. محدودیت استفاده ازسموم شیمیایی به علت عدم کار آیی قارچ کش های رایج به صورت محلول پاشی و ضد عفونی بذر، باعث شده است که روش­هایی نظیر استفاده از ارقام متحمل، تنظیم تاریخ ها و ردیف های کاشت به همراه سایر روش های غیر شیمیایی در کنترل بیماری از اهمیت فراوانی برخوردار شود. برای جلوگیری از مصرف بی رویه سموم شیمیایی، کاهش هزینه های تولید و معرفی رقم متحمل به بیماری در استان مازندران، این تحقیق با استفاد از تعداد 7 رقم و لاین حاصل از آزمایشات مقایسه مقدماتی که از نظر عملکرد و سایر خصوصیات زراعی نسبت به سایر ارقام برتری نشان داده اند، انتخاب و تحت شرایط مزرعه ای در برابر بیماری پوسیدگی ذغالی مورد ارزیابی قرارگرفتند. این لاین ها در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در ایستگاه تحقیقات زراعی بایعکلا در قطعه زمینی آلوده به اسکلروت­های قارچ عامل بیماری و دارای سابقه کشت کنجد به اجرا در آمد. نتایج حاصل از این آزمایش نشان داد که ارقام و لاین ها مورد بررسی دارای واکنش­های متفاوت نسبت به قارچ عامل بیماری هستند. در این آزمایش درصد بیماری با شمارش بوته های آلوده و سالم در لاین های مورد بررسی تعیین گردید. تجزیه واریانس داده های حاصل از درصد بوته­های آلوده به بیماری پوسیدگی ذغالی نشان داد که بین ارقام و لاین های مورد بررسی از نظر درصد بوته های آلوده اختلاف معنی داری در سطح 1 درصد وجود داشت. رقم های اولتان، چند شاخه ناز، لاین شماره 14، یکتا، لاین برتر، رقم محلی و تک شاخه به ترتیب دارای درصد بوته های آلوده به میزان 17، 25/5، 5/4، 75/3، 5/2، 1 و 1 به بیماری پوسیدگی ذغالی کنجد بودند.
واژه‌های كلیدی: کنجد، بیماری پوسیدگی ذغالی، M. phaseolina و لاین ها.

گیاه شناسی گیاه کنجد
کنجد گیاهی است یک ساله و متعلق به تیره Pedaliaceae که خیلی با تیره Scrophulariaceae خویشاوندی دارد ، با این تفاوت که دارای تخمدان یک حفره ای با دو جفت (Parietel Placentas) بوده که در داخل و مرکز تخمدان نمو کرده و تولید دو حفره دروغی را می نماید. جفت در رشد و نمو بعدی خود ظاهراً یک تخمدان چهار تا حتی هشت حفره ای تشکیل می دهد. کنجد دارای ساقه های راست و کم و بیش همراه با شاخه های فرعی که پوشیده از کرک های غده ای می باشد. ساقه های کنجد شیاردار بوده و معمولا ارتفاع آنها بین 50 تا 150 سانتیمتر و در بعضی انواع خیلی بیشتر از این حد می رسند. برگ های قسمت تحتانی ساقه پهن و اغلب شکاف دار بوده و دارای حاشیه های مضرس می باشند، در حالی که برگ های فوقانی گیاه نیزه ای شکل هستند. برگها در روی دمبرگ بلند و سبز روشن قرار گرفته و معلق می باشند. برگهای قسمت تحتانی ساقه کنجد اغلب ریخته و آثار مشخصی از خود در روی ساقه باقی می گذارند. دمبرگ کنجد فاقد گوشوارک یا استیپول بوده و سطح فوقانی و تحتانی برگ را پرچین هایی (چین و چروک) تشکیل می دهند. گلهای کنجد بطور منفرد در روی دمگل خیلی کوچکی که از محل محور برگ تولید می گردد قرار گرفته و دارای یک یا دو نکتار (شهد گاه ) دائمی و فنجانی شکل در قاعده است.
دو برگــک گل (Bract) کوتاه و کشیده که از قاعده دمــگل درست از زیر شهد گاه بوجود می آیند، گلهای جوان را در بر می گیرند. این برگکهای گل در موقع رسیدن گلها می افتند. گلهای کنجد متقارن (Zygomorph) بوده و دارای دو لوله جام گل (Corolla tube) پنچ قسمتی است که رنگ آن سفید و درون لوله لکه های قرمز رنگی وجود دارند. بخش های کاسه گل (Calyx) کوتاه از قاعــده به هم پیــوسته و باریک ، نوک تیز و کرکـــدار می باشند. لوله جام گل (Corolla tube) بخصوص در سطح فوقانی پوشیده از کرک است. اندام های مذکر چهار عدد هستند که بطور جفت در مقابل لبه فوقانی لوله جام گل قرار گرفته که یک جفت آن کوتاه تر از جفت دیگر می باشد. اندامهای مذکر دارای رنگ سفید مایل به سبز می باشند و بساک ها (Anther) بوسیله میله بلندی به یک شکل منقار مانند کوتاه و متورمی منتهی می گردند. کنجد دارای تخمدان فوقانی بوده و هر تخمدان از هر حجره به هم پیوسته تشکیل شده است که گاهی حاوی چهار حفره نیز می باشد. میوه کنجد کپسولی است که بوسیله دو سوراخ انتهایی باز شده و مقطع آن راست گوشه (Rectangular) می باشد. در روی کپسول کنجد شیارهایی با یک منقار کوتاه سه گوش که در انتهای آن قرار دارد دیده می شود. طول هر کپسول کنجد به دو یا سه سانتیمتر رسیده و محتوی تعداد بی شماری بذر کوچک و تخم مرغی شکل است که از یک طرف باریک و در امتداد یک حاشیه آن خط بلندی قرار گرفته است. پوسته بذر ممکن است صاف یا مشبک (Reticulate) بوده و رنگ آن برحسب انواع مختلف ممکن است سفید، زرد، قرمز، قهوه ای تا سیاه تغییر نماید.
شکل1-1 گیاه کنجد

تركیبات شیمیایی کنجد
روغن كنجد یكی از روغن های اشباع نشده و مفید برای بدن است که در آمریكای شمالی و كانادا به مقدار زیاد مصرف می شود، زیرا این روغن نه تنها كلسترول خونرا افزایش نمی دهد، بلكه آن را كاهش نیز می­دهد. كنجد دارای پروتئین، ویتامین های B ,D ,E و لسیتین (LECITHIN) می باشد. مقدار روغن آن در حدود 50% است. روغن كنجد مركب از حدود 70% اسیدهای چرب اشباع نشده مانند لینولئیك اسید،‌ اولئیك اسید و مقداری اسیدهای چرب اشباع شده مانند اسید پالمتیك و آراشیدیك اسید می باشد.

خواص مفید کنجد برای سلامتی بدن

چکیده
از مواردی که در قوانین جزائی جمهوری اسلامی ایران؛ بویژه قانون جدیدمجازات اسلامی مصوب1392، محل تامل است، افزایش مصادیق جرم افساد فی‌الارض و عدم شفافیت آن است و این امر با روح قوانین کیفری که مستلزم شفافیت است، همخوانی ندارد. با ملاحظه قوانین فوق الذکر، قانونگذار جمهوری اسلامی ایران که در مقام بیان جرم افساد فی‌الارض است، با بکارگیری عباراتی مانند: «به طور گسترده»، «اخلال شدید در نظم»، «ورود خسارت عمده»، « اشاعه فساد یا فحشا در حد وسیع »، «در حکم مفسد فی الارض »، « در حد افساد فی الارض »، که کاملا غیرشفاف است، حقوقدانان و مجریان قانون را با سردرگمی مواجه ساخته است. خصوصا آنکه مجازات این جرم، در حداعلی؛ اعدام و در حد ادنی؛ تعزیر است. ناگفته نماند که قانونگذار شرط اعدام را تحقق افساد و مجازات تعزیری را به شرط عدم تحقق افساد بیان نموده است که مقصود قانونگذار مشخص نبوده و بیانی صحیح به نظر نمی­رسد. حال مشخص نیست دادرس چگونه باید میزان عمل مجرمانه را اندازه‌گیری کند و در مجازات تعیینی در نظر بگیرد.
کاوش ما مبین اینستکه؛ ملاک و مستندات شرعی این جرم و شدت و وسعت آن چه هستند. برخی متون فقهی و نیز برخی قوانین به تبع قرآن کریم، محاربه و افساد فی الارض را در کنار هم ذکر کرده اند، به گونه ای که موهم این معناست که این دو ، یک جرم به شمار می روند ، در مقابل برخی از فقیهان در ضمن بحث از جرائمی نظیر به آتش کشیدن منازل ، تکرار قتل بردگان و غیرمسلمانان و… متعرض عنوان افساد شده و مرتکبان اعمال مزبور را به عنوان مفسد فی الارض مستحق مجازات قتل یا قطع دانسته اند ، در پاره ای مواد قانونی نیز افسادفی­الارض جرم مستقلی از محاربه تلقی شده است .اما برشدت،وسعت و حدت آن توجه چندانی بذل نشده که بنظر میرسد به طور جد نیازمند معیار سنجشی از سوی متخصصین امر دارد.همچنان که از متن فوق بر می آید به کاربردن عباراتی گنگ و فاقد تعریف مشخص موجب بروز اختلاف در تفسیر و به کاربر بستن مفاد مواد قانونی در آرای دادگاه ها خواهد شد.
کلید واژه ها : افساد فی الارض ، گستردگی جرم، ، وسعت اثر جرم .
مقدمه
«افساد،نقیض صلاح است»(ابن منظور،1405 :3/335). «فسدالشیءیعنی باطل شد و نابود گردید»(زبیدی، بی­تا: 2/452؛ فیروزابادی،بی­تا: 1/323؛جوهری، 1407: 2/519). مورد باب افعال از ماده «فسد یفسد» به معنای تباه کردن و از بین بردن است. اصطلاح «افساد فی الارض» به معنای ایجاد تباهی و خرابی در زمین به کار می­رود .
با توجه به قوانین جزائی اسلامی به نظر میرسد که افساد فی الارض زمانی محقق میشود که حدت، وسعت و شدت عمل مجرمانه یا تاثیرگذاری آن بسیار زیاد باشد اما اکثر فقهای اسلامی اعم از شیعه و سنی این اصطلاح را در مورد محاربین و قطاع الطریق به کار برده اند. هیچ تفاوتی میان محاربه و افساد فی الارض قائل نیستند. در مقابل، عده­ای از فقها و مفسران می­گویند مفهوم افسادفی­الارض عام تر از محاربه است، به گونه ای که محاربه فقط یکی از موارد افسادفی­الارض است و رابطه عموم وخصوص مطلق برآنها بار مینمایند. اما آنچه بیشتر مسئله مورد بحث را دچار مشکل می کند این است که حتی آن عده از فقهای اسلامی که قائل به جدایی جرم افسادفی­الارض از محاربه هستند، مجازات معینی را برای افسادفی­الارض معین نکرده اند و هر کس فلسفه ای منحصر به

 

مجازات افساد را معرفی کرده است. در هیچ یک از کتب فقهی بحثی مستقل تحت عنوان افساد فی الارض انجام نشده است و فقط بعضی از فقها یا مفسران اسلامی ، چه شیعه و چه سنی، جرم های خاصی را بعنوان افسادفی­الارض مطرح کرده و مجازات مرگ را برای آن در نظر گرفته اند. مثلاً از جمله مواردی که افساد تلقی شده، کفن دزدی در صورت عادت به آن ‌زورگیری، آتش زدن خانه های مردم و تخریب اماکن عمومی است. که به بررسی آیات و روایات و نظرات مفسرین و محققین خواهیم پرداخت. اما بحث پرداختن به وسعت اثر جرم به صورت خاص مغفول مانده است.
نکته ای که اینجا مبهم است این است که: بر چه اساسی فقط این موارد افساد هستند و چرا جرم­های مشابه آن افساد تلقی نگردند. با توجه به معانی افسادفی­الارض، این عمل میتواند مصادیق زیادی داشته باشد. اما اگر افسادفی­الارض فقط به معنای محاربه و قطع الطریق است، با چه معیاری کفن دزدی، زورگیری و … افسادفی­الارض محسوب شده و مجازات آن قتل است؟
نگارنده در حد توان خود سعی کرده است با استفاده از آیات و روایات و نظرات علمای عظام و مفسرین­ گرام، به بررسی مبانی و پیشینه وسعت عمل و نتیجه مجرمانه در افساد فی الارض و اینکه افساد جدای از محاربه است بپردازد. از بررسی مجموعه قوانین جزایی اسلامی چیزی به دست می آید که موید همین موضوع است. مثلاً درحدود و جرائم تعزیری، قوانین اسلامی در صورت ارتکاب جرم برای مراتب بعدی، حکم را بسیار شدیدتر تجویز کرده است. و این تشدید مجازات بواسطه سعی در افساد بوده است.
فساد در لغت و اصطلاح
در زبان «فساد» در حالت مصدر لازم به معنای تباه شده از بین رفتن، متلاشی شدن و در حالت اسم مصدر به معنای تباهی و خرابی و در حالت اسم به معنای فتنه، آشوب، شرارت و بدکاری است (عمید، ذیل «فساد») .
افساد در لغت به معنای تباه کردن و از بین بردن آمده است. اغلب فساد به همین معنا ذکر گردیده است. در زبان عربی «فساد» ضدصلاح و به معنای تباه شده، از بین رفتن، فتنه، آشوب و خارج شدن چیزی از حد اعتدال است. در «روائع البیان» آمده است: «فساد ضدصلاح است و بر هر چه که از حالت صالح منفعت آور خود، خارج شود، گفته می شود: فاسد شد»(صابونی، 1981، 564) و نیز در «دایره المعارف اسلامی» آمده است: «فساد به معنی به هم خوردگی حال یا اخراج از امنیت می باشد»(فرهنگ خواه، 1359، 205). همین معنا در لسان العرب آمده ولی بعدش اضافه نمود: و مفسده خلاف مصلحت و فساد خواهی در مقابل اصلاح طلبی است(لسان العرب، ج 3، ص 335). در مجمع البحرین فساد چنین معنا شده است: فساد معنای مقابل درستکاری است(مجمع البحرین، ج 7، ص 231).
بنابراین، با توجه به نحوه استعمال واژه «فساد» بالاخص در فرهنگ و متون عربی، می توان گفت که: مفهوم فساد و صلاح، عام است و هر کس عمل صالح انجام دهد، صالح و اگر نفعی متوجه دیگران شود؛ مصلح است و برعکس، هر کس فسادی را مرتکب شود؛ فاسد و اگر ضررش به دیگران برسد؛ مفسد است. «افساد، نقیض صلاح است»(ابن منظور، 1405 :3/335). «فسد» و «فساد» به معنای زوال صورت از ماده (خوری، 1374، 4 :163) تغییر، بطلان و اضمحلال (زبیدی، 1414، 5 : 164) فساد به معنای نقیض صلاح، ضدصلاح به کار رفته است (فراهیدی،1409 : 231 ؛ جوهری، 1420، 2 : 124 ؛ ابن منظور، 1997، 5 :128؛ فیروزآبادی، 1424، 277). قحط و خشکی (طریحی، 1375، 3 :121؛ ابن منظور، همان: 129)، لهو و لعب (خوری، همان :4: 163) و گرفتن مال به صورت ظالمانه (فیروزآبادی، همان: 277) راغب اصفهانی می گوید :«فساد، بیرون رفتن از حد اعتدال است؛ چه کم باشد و چه زیاد و صلاح ضد فساداست» (راغب اصفهانی، 376). الفساد خروج الشی عن الاعتدال، قلیلاً کان الخروج عنه او کثیراً و یضاده الصلاح و یستعمل ذلک فی النفس و البدن و الاشیاء الخارجه عن الاستقامه (راغب، 1412 : 636 ).
به نظر می رسد تعریف اخیر، تعریف جامعتری نسبت به تعاریف ماقبل است که مصادیق دیگر فساد را نیز در خود جای می دهد.
با توجه به اینکه در آیات قرآن کریم مشتقات واژه «فسد» دهها بار استعمال شده است، اهمیت این موضوع را میرساند. در فرهنگ لغت عمید فارسی نیز فساد به: تباه شدن، تباهی، پوسیدگی، فتنه؛ آشوب، ظلم و لهو و لعب نیز معنا شده است. از بیان آیاتی که درباره فساد و افساد در قرآن کریم آمده است، ضروری است به بیان معنای فساد در آنها بپردازیم در آیات فراوانی از قران کریم إفساد در مقابل اصلاح ذکر شده است. همانها که در زمین فساد مى‏کنند و اصلاح نمى‏کنند(شعرا، 152)، خداوند، مفسدان را از مصلحان، بازمى‏شناسد(بقره،220)، و(آنها) را اصلاح کن و از روش مفسدان، پیروى منما(اعراف،42)، آیا کسانى را که ایمان آورده و کارهاى شایسته انجام داده‏اند همچون مفسدان در زمین قرار مى‏دهیم؟(ص،28)، از این رو است، که امکان برشمردن آیات فساد و افساد در این نوشتار مقدور نیست. برای این که این آیات بسیار فراوان است و قسمت اعظم قرآن را به خود اختصاص داده است. به عنوان نمونه می بینیم که بعضی از اصطلاحاتی که به معنای فساد آمده با واژه فساد بیان نشده، بلکه در قالب لفظ دیگر آمده است؛ مانند واژه «خبال به فتح حرف اول» یعنی زیادی در فساد. کلمه «لا تعثوا» به معنای شدت در فساد(تفسیر نمونه،ج1، ص273) و کلمات دیگری؛ مانند الفحشا، الثبور به ضم «ث»، البوار به فتح«ب»، که همه اینها إفاده معنای فساد می دهد. بنابراین اگر بخواهیم به­ تمام آیاتی که به صورت مستقیم و غیر مستقیم مسئله فساد را مطرح کرده اند متعرض بشویم، نیاز به نوشتاری مفصل است. از این رو در این جا به آیاتی چندکه فقط ماده «فسد» در آنها آمده است اکتفا می کنیم.
واژه فساد و مشتقات آن در قرآن کریم
همانطور که گذشت، در کلام الله مجید واژه فساد و مشتقات آن به مراتب بکار گرفته شده و مراد از بسیاری از واژه های مترادف مانند «فتنه» و…، نیز فساد است. در برخی از آیات، اعمال ناشایست انسانها را منجر به ظهور فساد در زمین دانسته است مانند مخالفت مردم با اوامر خداوند و انحراف آنها از طریق حق، همینطور؛ سلطه بر مردم از جمله عواملی است که باعث ظهور فساد است. گاهی نیز بر این نظر داشته که تعدد خدایان و پیروی از خواسته های نفسانی کافران موجب فساد در آسمان ها و زمین می شود، برخی دیگر آیات نیز نصرت خواهی پیامبران بر مفسدان، بعضی هم نسبت ناروای داده شده فساد به پیامبران برای مخدوش کردن دعوت آنان را بیان کرده اند. بیان حکم مفسدان، ثواب کسانی که از فساد دوری می کنند، بیزاری خداوند از مفسدان، نسبت سنجی بین مؤمنان و مفسدان، انکارتوسط مفسدان از افساد و ادعای اصلاح توسط ایشان، هشدار به پیروان افراد مفسد، خبر از فساد بنی اسرائیل در روی زمین، ذکر چیزهایی که موجب دفع فساد می­شوند، منظور آیات شریف قرآن مجید است و در نهایت مراد آیه، ذکر مصادیق شخصی و گروهی مفسدان مانند:فرعون، قارون، یهود، قوم هود، قوم صالح، قوم شعیب ،قوم لوط، کسی که بر امام عادل خروج کند، پادشاهان، منافقان، اسراف­کنندگان، کسانی که قطع رحم می کنند و ساحران میباشد. در تمامی موارد کلام حضرت حق بر اهمیت،گستره، تاثیر، شدت، حدت وتکرار عمل یا نتیجه آن نظر داشته است. که ذیلا به این موارد می­پردازیم.
خداوند یکتا با کلام نورانی خود در قرآن مجید می فرماید:
فساد، در خشکى و دریا به خاطر کارهایى که مردم انجام داده‏اند، آشکار شده است(روم،41)‏. (نشانه آن، این است که) هنگامى که روى برمى‏گردانند (و از نزد تو خارج مى‏شوند)، در راه فساد در زمین، کوشش مى‏کنند، و زراعتها و چهارپایان را نابود مى‏سازند (با این که مى‏دانند) خدا فساد را دوست نمى‏دارد(بقره،205)، اگر (از این دستورها) روى گردان شوید، جز این انتظار مى‏رود که در زمین فساد و قطع پیوند خویشاوندى کنید(محمد،22)، پادشاهان هنگامى که وارد منطقه آبادى شوند آن را به فساد و تباهى مى‏کشند، و عزیزان آنجا را ذلیل مى‏کنند (آرى) کار آنان همین گونه است(نمل،34)، و فرعونى که قدرتمند و شکنجه‏گر بود، همان اقوامى که در شهرها طغیان کردند و فساد فراوان در آنها به بار آوردند(فجر12-10)، و اگر حق از هوس هاى آنها پیروى کند، آسمان ها و زمین و همه کسانى که در آنها هستند تباه مى‏شوند، ولى ما قرآنى به آنها دادیم که مایه یادآورى (و عزّت و شرف) براى آنها است، امّا آنان از(آن چه مایه) یادآوریشان (است) رویگردانند(مومنون،71)، اگر در آسمان و زمین، جز «اللَّه» خدایان دیگرى بود، فاسد مى‏شدند (انبیاء،22)، (لوط) عرض کرد: «پروردگارا! مرا در برابر این قوم تبهکار یارى فرما(عنکبوت،30)، و فرعون گفت: «بگذارید موسى را بکشم، و او پروردگارش را بخواند (تا نجاتش دهد)! زیرا من مى‏ترسم که آیین شما را دگرگون سازد، و یا در این سرزمین فساد بر پا کند(غافر،26)، و اشراف قوم فرعون (به او) گفتند: «آیا موسى و قومش را رها مى‏کنى که در زمین فساد کنند(اعراف،107).
کسانى که کافر شدند و (مردم را) از راه خدا بازداشتند، به خاطر فسادى که مى‏کردند، عذابى بر عذابشان مى‏افزاییم (غافر، 26)، باز می فرماید: کیفر آنها که با خدا و پیامبرش به جنگ برمى‏خیزند، و اقدام به فساد در روى زمین مى‏کنند، (و با تهدید اسلحه، به جان و مال و ناموس مردم حمله مى‏برند،) فقط این است که اعدام شوند یا به دار آویخته گردند یا (چهار انگشت از) دست (راست) و پاى (چپ) آنها، بعکس یکدیگر، بریده شود و یا از سرزمین خود تبعید گردند. این رسوایى آنها در دنیاست و در آخرت، مجازات عظیمى دارند(مائده،33)، کسانى که کافر شدند و (مردم را) از راه خدا بازداشتند، به خاطر فسادى که مى‏کردند، عذابى بر عذابشان مى‏افزاییم(نحل،88)، آرى،) این سراى آخر تو را (تنها) براى کسانى قرار مى‏دهیم که اراده برترى‏جویى در زمین و فساد را ندارند و عاقبت نیک براى پرهیزگاران است(قصص،83)، و براى فساد در زمین، تلاش مى‏کنند و خداوند، مفسدان را دوست ندارد(مائده،64)، در زمین در جستجوى فساد مباش، که خدا مفسدان را دوست ندارد(قصص،77)، آیا کسانى را که ایمان آورده و کارهاى شایسته انجام داده‏اند هم­چون مفسدان در زمین قرار مى‏دهیم، یا پرهیزگاران را همچون فاجران؟(ص،28)، و هنگامى که به آنان گفته شود: «در زمین فساد نکنید» مى‏گویند: «ما فقط اصلاح کننده‏ایم(بقره،11)، و همان‏گونه که خدا به تو نیکى کرده نیکى کن و هرگز در زمین در جستجوى فساد مباش، که خدا مفسدان را دوست ندارد (قصص،11)، و موسى به برادرش هارون گفت: «جانشین من در میان قومم باش. و (آنها) را اصلاح کن و از روش مفسدان، پیروى منما(اعراف،142)، ما به بنى

چکیده…………………………………. 1

1-1 مقدمه………………………………… 3

1-2 بیان مسأله………………………………… 4

1-3 اهمیت و ضرورت پژوهش………………………………. 7

1-4 اهداف پژوهش…………………………………… 10

1-4-1 هدف کلی…………………………………. 10

1-4-2 اهداف ویژه……………………………….. 10

1-4-3 هدف کاربردی………………………………… 11

1-5 فرضیه­ های پژوهش…………………………………… 11

1-5-1 فرضیه­ های اصلی…………………………………. 11

1-5-2 فرضیه­ های فرعی…………………………………. 11

1-6 تعاریف مفهومی و عملیاتی…………………………………. 12

1-6-1 تعاریف مفهومی…………………………………. 12

1-6-2 تعاریف عملیاتی…………………………………. 14

فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه پژوهش

2-1 مقدمه………………………………… 17

2-2 بیان مسأله………………………………… 18

2-3 اهمیت و ضرورت پژوهش…………………………………… 19

2-4 پیشینه پژوهش…………………………………… 21

2-4-1 پیشینه پژوهشهای داخلی…………………………………. 21

2-4-2 پیشینه پژوهش­های خارجی…………………………………. 26

2-4-3 تحلیلی بر پیشینه­ی تحقیقات انجام شده…………………… 31

2-5 نقش شبکه ­های اجتماعی در ارتباطات پویا و مفید بین پژوهش­گران، مردم و دانشگاه ­ها……….32

2-6 تعداد دوستان در شبکه ­های اجتماعی و تعاملات اجتماعی…………… 34

2-7 اعضای استفاده کننده از شبکه­ های اجتماعی و تعاملات اجتماعی………. 40

2-8 تعاملات اجتماعی و رضایت زندگی…………………………………. 44

2-9 تعاملات اجتماعی و حمایت اجتماعی ادراک شده…………….. 47

2-10 حمایت اجتماعی ادراک شده و ارتباطات پویا ……………….52

2-10-1 میزان استفاده از اینترنت و وابستگی به آن در میان دانشجویان……….53

 

2-10-2 اعتیاد به اینترنت………………………………….. 54

2-11حمایت اجتماعی و ارتباطات حسی…………………………… 56

2-11-1 سه کارکرد شبکه‌های اجتماعی از دیدگاه نن لین……………. 57

2-11-2 اعتماد اجتماعی…………………………………. 58

2-11-3 اینترنت و رسانه‌های اجتماعی در ارتباطات سلامت……………59

2-12 ارتباطات احساسی و ارتباطات پویا…………………………….. 60

2-12-1 نقش ارتباط با شبکه های اجتماعی در جامعه……………… 60

2-12-1-1 نقش پاسخگو بودن دولت………………………………….. 60

2-12-1-2 عقلایی ساختن افکار عمومی…………………………………. 60

2-12-1-3 آگاه سازی و اطلاع رسانی…………………………………. 61

2-12-1-4 مقابله با عوام گرایی…………………………………. 61

2-12-1-5 افزایش اعتماد………………………………… 61

2-12-1-6 مقابله با فرهنگ تملق و تظاهر…………………………61

2-12-1-7 تحقق شایسته سالاری…………………………………. 61

2-12-1-8 جلب مشارکت مردمی…………………………………. 62

2-12-1-9 حرمت گذاری به انسان………………………………… 62

2-12-1-10 در جامعه مردم دارای حق کسب اطلاع هستند…………… 62

2-12-1-11  جلوگیری از شکل گیری و رواج شایعه…………………62

2-13 مدل مفهومی پژوهش…………………………………… 63

2-13-1 تحلیل…………………………………. 63

2-14 جمع­بندی کلی…………………………………. 64

فصل سوم: روش­شناسی پژوهش

3-1 مقدمه………………………………… 69

3-2 روش پژوهش…………………………………… 69

3-3 جدول متغیرهای مورد بررسی در مدل مفهومی پژوهش…………… 71

3-4 جامعه آماری پژوهش…………………………………… 71

3-5 روش نمونه و حجم نمونه ­گیری…………………………………. 72

3-5 ابزار پژوهش و روش جمع­آوری داده­ ها……………………………….. 73

3-6 روایی و پایایی ابزار پژوهش…………………………………… 74

3-6-1) آزمون روایی…………………………………. 74

3-6-2) آزمون پایایی(قابلیت اعتماد) ………………………………..74

3-7 روش‌ها و ابزار تجزیه و تحلیل داده ‏ها……………………………….. 75

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده­ ها

4-1 مقدمه………………………………… 78

4-2 آمار توصیفی…………………………………. 78

4-2-1 جنسیت………………………………….. 78

4-2-2 وضعیت تحصیلات………………………………….. 79

4-2-3 وضعیت تأهل………………………………… 80

4-2-5 توصیف متغیرهای تحقیق…………………………………. 81

4-3 آمار استنباطی…………………………………. 82

4-3-1 سنجش وضعیت متغیرهای تحقیق……………………… 83

4-3-1-1 تفسیر وضعیت متغیر تعداد دوستان در شبکه اجتماعی…………… 84

4-3-1-2 تفسیر وضعیت متغیر اعضای استفاده کننده از شبکه اجتماعی…….. 84

4-3-1-3 تفسیر وضعیت متغیر تعاملات اجتماعی………………………….. 84

4-3-1-4 تفسیر وضعیت متغیر ارتباطات پویا……………………………….. 85

4-3-1-5 تفسیر وضعیت متغیر حمایتهای اجتماعی…………………….. 85

4-3-1-6 تفسیر وضعیت متغیر ارتباطات احساسی………………………. 86

4-3-2 محاسبه همبستگی بین متغیرهای تحقیق………………………. 87

4-4 مدل یابی معادلات ساختاری و آزمون فرضیه های پژوهش………… 88

4-5 مدل ساختاری پژوهش…………………………………… 89

فصل پنجم: نتیجه ­گیری و پیشنهادها

5-1 مقدمه………………………………… 99

5-2  نتیجه­ گیری…………………………………. 99

5-2-1 نتایج آزمون فرضیات پژوهش…………………………… 99

5-3 پیشنهادها……………………………….. 106

5-3-1 پیشنهادهای اجرایی (حاصل از پژوهش) ……………………..106

5-4 محدودیت­های پژوهش…………………………………… 110

5-4-1 محدودیت­های در اختیار پژوهشگر………………………………… 110

5-4-2 محدودیت­های خارج از اختیار پژوهشگر………………………….. 110

منابع فارسی…………………………………. 112

منابع لاتین…………………………………. 115

چکیده:

برای کسب شناخت بیشتر در مورد شبکه اجتماعی و نقش آن در ارتقای سطح آگاهی مخاطب، می­توان به خیلی از منابع علمی و پژوهشی مراجعه کرد. حقیقت این است که شبکه اجتماعی موضوعی پیچیده و چند وجهی است و بر نظریه ها و کنش­های مرتبط با حوزه های مختلف و متنوعی مانند مدیریت، رسانه، ارتباطات و روان شناسی مبتنی است. در عین حال مبنای این اطلاعات را نیز باید مورد توجه قرار داد. پژوهش حاضر از نظر هدف، یک پژوهش کاربردی می­باشد، تحقیق حاضر به نقش شبکه­های اجتماعی در ارتباطات بین پژوهشگران، مردم و دانشگاه­ها با مطالعه موردی: دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه پرداخته است. و در نهایت پژوهش حاضر بر حسب نحوه اجراء از نوع پیمایشی خواهد بود.  جامعه آماری در این پژوهش، کارشناسان و مدیران بخش­های داخلی استفاده کننده از اینترنت، کارکنان در بخش برنامه­ریزی و کنترل، کارکنان و پژوهشگران (اعم از اساتید و دانشجویانی که در فعالیت­های پژوهشی شرکت دارند و همچنین اعضای باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان) دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه و مردم ( افراد جامعه) که به نحوی با دانشگاه در ارتباط هستند، و به طور مستقیم از شبکه­های اجتماعی استفاده می­نمایند. با توجه تعداد کل جامعه آماری (450 نفر)، که تعداد 95 نفر به عنوان کارکنان و افرادی که عضو باشگاه پژوهشگران جوان انتخاب شدند، و 112 نفر به عنوان افرادی که به نحوی با دانشگاه(مردم) در ارتباط هستند به عنوان نمونه انتخاب شده­اند. که در مجموع حجم نمونه 207 نفر تعیین گردید. روش جمع­آوری داده­ها در این پژوهش، استفاده از پرسشنامه بسته (0-100) است در این پرسشنامه میزان آلفای کرونباخ کلی برابر با 886/0 است.  در بخش آمار استنباطی، جهت تحلیل داده­ها، از نرم افزار SPSS  استفاده سده است. همچنین به منظور آزمون مجموعه روابط علت و معلولی متغیرهای تأثیرگذار بر ارتباطات و همچنین مؤلفه­های مورد بررسی با استفاده از نرم افزار آموس،  (AMOS20) معادلات ساختاری، روابط بین متغیرها معادل­سازی گردیده است. نتایج این پژوهش حاکی از آن است، فرضیه­های سوم و هفتم، مبنی بر تأثیرگذاری تعاملات اجتماعی و ارتباطات احساسی بر ارتباطات پویا رد شده است که از این بین متغیر نیز، ارتباطات احساسی کمترین تأثیر را با ضریب 15/0 داشته است. همچنین نتایج ارتباط کلی دیگر متغیرهای پژوهش مبنی بر تأییدآن­هاست که براساس رتبه­بندی تعاملات اجتماعی بر حمایت­های اجتماعی بیشترین تأثیر را با 008/0 داشته است.

فصل اول: کلیات پژوهش

1-1- مقدمه

رسانه­های اجتماعی در سال­های اخیر در زندگی آنلاین و آفلاین کاربران اینترنتی آن­چنان تاثیرگذار بوده­اند که شکل­های ارتباطات اجتماعی نیز از این رسانه­های جدید تاثیر پذیرفته است(کایس و مایر، 2010: 116-111). مقدمه موضوع شبکه­های اجتماعی مجازی از سال 2005 میلادی تاکنون اصلی ترین مشغله کاربران اینترنت در دنیا و ایران بوده است و به همین دلیل قوی ترین رسانه برخط در دنیا نامیده می­شوند(هافمن[1]، 2009: 511-467). تکثر، تنوع محتوایی و قابلیت­های متعدد نرم افزاری و اینترنتی از ویژگی هایی است که موجب اقبال وسیع کاربران از این شبکه­ها شده است. قدرت برقراری نظام شبکه­ای میان دوستان و همفکران کاربران به صورت منظم از ویژگی این شبکه­ها است. امروزه عمدتا برای نامیدن پایگاه های اینترنتی به کار می­رود که افراد با عضویت در آنها امکان دستیابی به اطلاعات سایر اعضا، آشنایی با علایق آن­ها، به اشتراک گذاری تولیدات متنی، صوتی و تصویری و نیز تشکیل گروه­هایی بر اساس علایق مشترک با برخی دیگر از اعضای پایگاه را پیدا می­کنند. آمار روز افزون بازدیدکنندگان شبکه های اجتماعی بیان کننده جذابیت های متعدد جوامع مجازی برای جذب کاربران اینترنت است(هابر[2]، 2007: 144-133). راه­اندازی شبکه­های اجتماعی جدید نیز خود نشان دهنده میزان علاقه کاربران از این فضا است. این شبکه­ها مکانی برای اشتراک گذاری عقیده­ها و نظرهای کاربران است. تبادل نظر در باره ایده­های جدید در فضای مجازی برای کاربران با یکدیگر در کشورهای مختلف جهان از قابلیت شبکه­های مجازی است(کارپنتر[3]، 2008: 166-143). رسانه­های اجتماعی امروزه به بخش جدایی ناپذیر زندگی بسیاری از مردم تبدیل شده­اند. هم اکنون دانشگاه، با چالشهای متعددی نظیر گسترش کمی سریع، انفجار اطلاعات بویژه در عرصه علوم، تغییر رویکرد­ها نسبت به دانشگاه در سایه تحولات اجتماعی، سیاسی، مشکلات عاطفی، روانی و خانوادگی غامض و … روبرو است(معینی علمداری، 1385: 119-113). تعامل عوامل مذکور و اثرگذاری آن بر دانشگاه و دانشجو مسئولیت متصدیان و سازمان های ذیربط در امر آموزش عالی را بسی دشوار می­نماید. متأسفانه در سال­های اخیر مشکلات عاطفی و روانی و اجتماعی در میان دانشجویان روند صعودی نگران­کننده­ای داشته تا جائی که پدیده­های نابهنجاری نظیر خودکشی، گرایش به سوء مصرف مواد، افت تحصیلی و … به صورت موانع جدی، پیشرفت دانشگاه را تحت تأثیر قرار داده است(کاستلز، ‌1385: 421-415). بالغ بر یک قرن است که مردم، شبکه  اجتماعی را برای اشاره‌های ضمنی به مجموعه روابط پیچیده میان افراد درسیستم‌های اجتماعی در تمامی مقیاس‌ها از روابط بین فردی گرفته تا بین‌المللی مورد استفاده قرار می‌دهند(گرینگلاس[4]، 2009: 39-29). به منظور مقابله با مشکلات مذکور، شناخت علمی و دقیق مسائل بر اساس یافته­های مطالعات و پژوهش­های صاحبنظران و اندیشمندان اجتناب ناپذیر است.

2-1- بیان مسأله

شبکه­های اجتماعی از سویی به عنوان یکی از گونه­های رسانه­های اجتماعی امکانات تعاملی قابل توجهی برای کاربران اینترنتی فراهم کرده­اند و در افزایش مشارکت شهروندان در برخی فرآیندها مؤثر بوده­اند. از سویی این شبکه­ها با آسیب­های گسترده­ای در حوزه­هایی از قبیل حریم خصوصی، کپی رایت، اعتیاد مجازی، سوء استفاده از کودکان، دزدی اطلاعات و هویت و مواردی این چنینی مواجه بوده­اند(روشه،‌1376: 218-213). چالش حریم خصوصی از مهم­ترین مباحثی است که همواره درباره شبکه­های اجتماعی مطرح بوده است. کاربران اینترنتی در این شبکه­ها بخشی از اطلاعات شخصی خود را در اینترنت منتشر می­کنند که می­تواند خطراتی برای آن­ها به همراه داشته باشد. گرایش به سایت­های شبکه­ی اجتماعی در سراسر دنیا همچنان رو به رشد است. شبکه­های اجتماعی یکی از انواع رسانه­های اجتماعی محسوب می­شوند. شبکه­های اجتماعی بخشی از رسانه اجتماعی هستند که با اهداف مختلفی ایجاد شده­اند و کاربران بسیار زیادی را به خود جذب کرده­اند. امروزه بعضی از شبکه­های اجتماعی با سرویس­هایی که ارائه می­دهند و با کاربری­هایی که دارند، خود به یک رسانه خبری تبدیل شده­اند و اثرات عمیقی بر وقایع مختلف در دنیای واقعی گذاشته­اند(بیرو، 1379: 68-63). شبکه­های اجتماعی روی زندگی افرادی که در آن­ها عضو هستند هم بسیار تاثیرگذارند. یکی از تاثیرگذارترین سرویس­های ارائه شده در اینترنت، شبکه­های اجتماعی است که به نوبه خود

 را به فرزندخواندگی پذیرفتند و این پسر و دختر بزرگ شدند و مثلا پدرخوانده یا مرد فوت کرد، آن پسرخوانده می‌تواند با مادرخوانده خود ازدواج کند و در موارد مشابهی که مثلا مادرخوانده فوت کند یا طلاق بگیرد، آن پدرخوانده می‌تواند با دخترخوانده خود اگر به سن قانونی رسیده باشد ازدواج کند.

بر اساس قانون حمایت از کودکان ، فرزندخواندگی عبارت بوده است از نوعی رابطه خودخواسته که ایجاد محرمیت یا ارث بری و امثال آن نمی‌کرده است.

نباید فراموش کرد که در قانون فرزندخواندگی  حتی در آن زمان کلیات روابط شرعی مورد نظر بوده است ، ضمن اینکه یعنی این موردی که قانون جدید به آن اشاره می‌کند مبنی بر این که پدرخوانده این امکان را دارد که با فرزندخوانده خودش ازدواج کند مورد جدیدی نیست.

در تبصره ماده 27 قانون حمایت از کودکان بی سرپرست که با تصویب مجلس شورای اسلامی‌به شورای نگهبان رفت ، این اختیار به سرپرست داده شد که در صورت اجازه دادگاه، بتواند با فرزندخوانده اش ازدواج کند.

این ماده در ابتدا به این شکل نوشته شده بود که  ازدواج چه در زمان حضانت و چه بعد از آن مابین سرپرست و طفل ممنوع است. اما بعد تغییر پیدا کرده و به این شکل نوشته شد: ” ازدواج چه در زمان حضانت و چه بعد از آن بین سرپرست و فرزندخوانده ممنوع است مگر این که دادگاه صالح پس از اخذ نظر مشورتی سازمان، این امر را به مصلحت فرزندخوانده تشخیص دهد”.

با این همه طرح امکان ازدواج سرپرستان قانونی با افرادی که به عنوان فرزندخوانده در این محفل دوران بالندگی خود را گذرانده و به بلوغ می‌رسند منشاء بحثها و نقلهای عدیده ای طی روزهای اخیر شده است.

مشکل از آنجا شروع شد که قانون گذار در قانون جدید، مساله ممنوعیت ازدواج پدرخوانده و مادرخوا در قانون قبلی حمایت از کودکان بدون سرپرست مصوب 1353 مجلس که هم اکنون نیز ضمانت اجرایی دارد این مساله با سکوت مواجه شده و قانون گذار چیزی در این خصوص نگفته است نده با فرزندخوانده را تصریح کرد. شاید علت این سکوت این بودکه قانون گذار ازاصل حکم شرعی خبر داشت ودر عین حال قبح اجتماعی آن را نیز درک می‌کرد. بنابر این قانونگذار این قانون را مسکوت گذاشت چون مطمئن بود احتمال وقوع مواردی ازاین قبیل در حد صفرخواهد بود. درقانون جدید ، قانون گذار از باب احتیاط – که شاید هم لازم نبود -ابتدا اعلام کرد که ازدواج فرزند خواندگان با پدر و مادر ممنوع است. واضح است که با توجه به عدم رابطه محرمیت بین فرزند خوانده و پدر خوانده و مادر خوانده، این ممنوعیت از نظر شرعی درست نبود و گویا به همین علت شورای نگهبان با این ممنوعیت مخالفت کرد. مجلس شورای اسلامی‌در مقام تامین نظر

 

شورای نگهبان مقرر کرد ، ازدواج پدر خوانده و مادر خوانده با فرزند خوانده صرفا با اجازه دادگاه صالح میسر است.

تردیدی نیست که این قانون در صورت تصویب باعث کاهش موارد پذیرش به فرزند خواندگی به خصوص در مورد دختران خواهد شد. : زیرا خانم ها هر اندازه هم که به شوهران خود اطمینان داشته باشند به هرحال محتاط خواهند شد و مردان نیز به گونه ای دیگر در این خصوص دچار تشویش می‌شوند.

اولین اشکال حقوقی وارد بر این قانون را “مغایرت با قصد “است. «این رابطه از قصد شروع می‌شود یعنی قصدی که سرپرست دارد و آن پدرخواندگی است و قصد فرزند هم قبول فرزندخواندگی است پس در واقع تابع قصد پدری – فرزندی است. اما تبصره ماده ۲۷ قصد دیگری را بیان می‌کند که قصد ازدواج است یعنی پدر تبدیل به شوهر می‌شود و فرزند تبدیل به زوجه می‌شود و این 

شبکه‌ای، بدون تمایز میان روابط آنلاین و آفلاین و با تمایز آنها، همبستگی معناداری با عملکرد شغلی دارند. نتایج آزمون رگرسیون برای پیش‌بینی عملکرد شغلی نیز نشان داد که بدون تمایز بین شبکه‌های آنلاین و آفلاین، روابط مستقیم و غیرمستقیم بر عملکرد شغلی موثر هستند و نتایج آزمون مدل با متغیرهای کنترل و روابط اصلی نشان داد که، روابط مستقیم آفلاین، روابط غیرمستقیم آفلاین و روابط مستقیم آنلاین پیش‌بینی‌کننده عملکرد شغلی می‌باشند، اما ارتباط میان روابط غیرمستقیم آنلاین و عملکرد شغلی چشمگیر نیست. نتایج آزمون فریدمن نیز نشان داد که انگیزه پیشرفت مهم‎ترین و موثرترین عامل در روابط و عملکرد شغلی کارکنان است.

 واژگان کلیدی: شبکه‌های آنلاین، شبکه‌های آفلاین، شبکه‌های ارتباطی، شبکه‌های اجتماعی، تکامل، عملکرد شغلی

 

فهرست مطالب

فصل اول- کلیات پژوهش… 1

1-1    مقدمه. 1

1-2   بیان موضوع. 2

1-3   اهمیت موضوع. 4

1-4   مروری بر ادبیات پژوهش… 8

1-4-1  توانمند‌سازی شغلی کارکنان. 8

1-4-2  عملکرد شغلی.. 9

1-4-3  ارتباطات.. 10

1-4-4  روابط آفلاین (رو‌‌ در رو) 11

1-4-5  روابط آنلاین.. 11

1-4-6  شبکه‌های ارتباطی.. 12

1-4-7  شبکه اجتماعی.. 12

1-5  ا هداف پژوهش… 14

1-6   سوالات پژوهش… 14

1-7   فرضیات پژوهش… 15

1-8   روش پژوهش… 16

1-9   مفاهیم و واژگان کلیدی.. 16

1-9-1  شبکه ارتباطی.. 16

1-9-2  شبكه روابط آفلاین.. 16

 

1-9-3  شبکه‌ روابط آنلاین.. 17

1-9-4   ارتباط مستقیم آفلاین.. 17

1-9-5   ارتباط غیر مستقیم آفلاین.. 18

1-9-6   ارتباط مستقیم آنلاین.. 18

1-9-7   ارتباط غیر مستقیم آنلاین.. 18

1-9-8   شبکه اجتماعی.. 18

1-9-9   تکامل ( رابطه مکمل) 19

1-9-10  عملکرد شغلی (متغیر وابسته) 19

1-10   قلمرو پژوهش… 20

1-11   ساختار پژوهش… 20

1-12   جمع بندی.. 22

فصل دوم – ادبیات پژوهش… 23

2-1   مقدمه. 23

2-2   عملکرد: مفاهیم و ابعاد. 24

2-3   عملکرد شغلی.. 25

2-4    عوامل موثر بر عملکرد شغلی.. 27

2-4-1  عوامل شخصیتی.. 28

2-4-2   عوامل سازمانی.. 34

2-5   ارتباطات.. 39

2-5-1 روابط آفلاین.. 40

2-5-2 روابط آنلاین.. 42

2-5-3  رابطه مکمل ارتباطات آنلاین و آفلاین.. 43

2-5-4  عوامل موثر بر قدرت ارتباطات در دستیابی به منابع. 45

6-2 شبکه اجتماعی.. 52

2-6-1  سایت‌های شبکه‌های اجتماعی  و تعامل در فضای آنلاین.. 56

2-7   فرهنگ.. 65

2-7-1  فرهنگ سازمانی.. 66

2-7-2  فرهنگ و اثر بخشی سازمانی.. 67

2-8   پیشینه پژوهش… 67

2-8-1  پیشینه پژوهش در داخل کشور 67

2-8-2  پیشینه پژوهش در خارج از کشور 72

2-9   جمع بندی.. 83

فصل سوم- روش پژوهش… 85

3-1   مقدمه. 85

3-2   نوع و روش پژوهش… 85

3-3  روش‌شناسی پژوهش… 86

3-4  شناسایی متغیر‌ها و توسعه مدل. 88

3-4-1  توسعه مدل. 88

3-5  توسعه فرضیه‌ها 89

3-6   ابزار پژوهش… 98

3-7   سازمان و جامعه آماری.. 101

3-8   نمونه آماری.. 102

3-9  روش جمع آوری داده 102

3-10  روایی (اعتبار) و پایایی (قابلیت اعتماد) ابزار گردآوری داده 103

3-11  روش تجزیه و تحلیل داده‌ها 103

3-12  ابزار نرم‌افزاری پژوهش… 103

3-13  جمع بندی.. 105

فصل چهارم- تجزیه و تحلیل آماری.. 106

4-1    مقدمه. 106

4-2  تحلیل آماری.. 106

4-2-1  روایی ابزار پژوهش… 106

4-2-2  پایایی (قابلیت اطمینان) 108

4-3  آمار توصیفی.. 109

4-3-1  بررسی توصیفی ویژگی‌های جمعیت شناختی.. 109

4-4   آزمون همبستگی پیرسون. 113

4-5   رگرسیون. 115

4-6  مقایسه نتایج با مقاله مرجع.. 118

4-7  روایی ) اعتبار) پرسشنامه فرهنگ.. 120

4-8  پایایی (قابلیت اطمینان) 122

4-9  آمار توصیفی.. 123

4-9-1  بررسی توصیفی ویژگی‌های جمعیت شناختی.. 124

4-10  آزمون نرمال بودن توزیع. 126

4-11  آزمون فریدمن.. 127

فصل پنجم- بحث و نتیجه‌گیری.. 130

5-1   مقدمه. 130

2-5   خلاصه پژوهش… 130

5-3   بررسی فرضیات پژوهش… 133

5-4   بررسی سوالات پژوهش  و پاسخ به آنها 136

5-5   نتایج پژوهش… 137

5-6   پیشنهاد به سازمانها 139

5-7   محدودیتهای پژوهش… 140

5-8  پیشنهاد برای تحقیقات آتی.. 141

5-9   محدودیت‌ها و مشکلات پژوهشگر. 143

فهرست منابع فارسی.. 144

فهرست منابع انگلیسی.. 149

پیوست‌ها 169

 فهرست جداول

جدول ‏2‑1  عوامل موثر بر عملکرد شغلی.. 38

جدول 2-2  مکانیزم‌های دستیابی به منابع. 52

جدول 2-3  پژوهش‌های انجام شده در داخل کشور 71

جدول 2-4  پژوهشهای انجام شده در خارج از کشور 77

جدول 2-5   تحقیقات اولیه شبکه اجتماعی و عملکرد فردی.. 79

جدول 3-1  جزئیات پرسشنامه ارتباطات و عملکرد شغلی.. 100

جدول 3-2   جزئیات پرسشنامه عوامل فرهنگی.. 101

جدول 4-1  شاخص KMO و آزمون بارتلت.. 107

جدول 4-2   تحلیل عاملی.. 107

جدول 4-3   خلاصه پردازش.. 108

جدول 4-4   روایی ابزار پژوهش… 108

جدول 4-5   روایی مولفه‌های اصلی پژوهش… 108

جدول 4-6   آمار توصیفی.. 109

جدول 4-7   توزیع کارکنان برحسب جنسیت.. 110

جدول 4-8   توزیع کارکنان برحسب مقام. 110

جدول 4-9   توزیع کارکنان برحسب سابقه کاری.. 111

جدول 4-10  توزیع کارکنان برحسب تجربه کامپیوتری.. 112

جدول4-11  همبستگی متغیرهای پژوهش… 114

جدول 4-12  خلاصه آزمون مدل. 115

جدول 4-13  ضرایب رگرسیون برای پیش بینی عملکرد شغلی با توجه به مدل‌های پژوهش… 115

جدول 4-14  خلاصه آزمون مدل. 116

جدول 4-15  ضرایب رگرسیون برای پیش بینی عملکرد شغلی با توجه به مدل‌های پژوهش… 116

جدول 4-16  مقایسه نتایج با مقاله مرجع. 119

جدول 4-17  شاخص KMO و آزمون بارتلت.. 120

جدول 4-18  تحلیل عاملی.. 120

جدول 4-19  نتایج پردازش داده‌ها 122

جدول 4-20  روایی ابزار پژوهش… 122

جدول 4-21  روایی مولفه‌های اصلی پژوهش… 122

جدول 4-22  آمار توصیفی متغیرهای پژوهش… 123

جدول 4-23  توزیع کارکنان برحسب جنسیت.. 124

جدول 4-24  توزیع کارکنان برحسب رشته تحصیلی.. 125

جدول 4-25  آزمون نرمال بودن توزیع. 126

جدول 4-26  آزمون فریدمن.. 127

جدول 4-27  میانگین رتبه عوامل. 128

جدول 4-28  رتبه بندی عوامل بر اساس اولویت 129

فهرست شکل‌ها

شکل 1-1  ساختار پژوهش… 21

شکل 2-1 مجازی سازی شبکه ارتباطی محیط کاری.. 41

شکل 3-1 روش‌شناسی پژوهش… 87

شکل 3-2  مدل مفهومی پژوهش… 89

فهرست نمودارها

 

نمودار 4-1  توزیع کارکنان بر حسب جنسیت.. 110

نمودار 4-2  توزیع کارکنان بر حسب مقام. 111

نمودار 4-3  توزیع کارکنان بر حسب سابقه کاری.. 112

نمودار 4-4  توزیع کارکنان بر حسب تجربه کامپیوتری.. 113

نمودار 4-4  توزیع کارکنان را بر حسب جنسیت.. 124

نمودار 4-5  توزیع کارکنان را بر حسب رشته تحصیلی.. 125

 

فصل اول- کلیات پژوهش
 
1-1    مقدمه
تغییرات سریع از ویژگی‌های مهم محیط كسب‌و‌كار كنونی می‌باشد. بنگاه‌های صنعتی و خدماتی با محیط رقابتی كه پیچیدگی، پویایی و غیر قابل‌ پیش‌بینی بودن از ویژگی‌های اصلی آن است در تعامل هستند )نیك‌سیر، 1371). تغییراتی همچون افزایش رقابت جهانی، تأثیر فناوری اطلاعات، طراحی مجدد فرایندهای کسب‌و‌کاری و توسعه بخش‌های خدماتی بر دنیای کار تاثیر می‌گذارند (Frese, 2000). سازمان‌ها همچنان به سرمایه‌گذاری‌های عظیم برای ایجاد زیرساخت فناوری اطلاعات و ارتباطات به منظور تسهیل روابط کارکنان و در نتیجه افزایش عملکرد شغلی کارکنان ادامه می‌دهند