2- بهبود سطح ولتاژ شبکه
3- افزایش قابلیت اطمینان شبکه
4- قابلیت تولید همزمان انرژی الکتریکی و حرارت

 

مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………………2
1-1- بیان مسئله …………………………………………………………………………………………………………………….3
1-2- تشریح و بیان موضوع……………………………………………………………………………………………………..5
1-3- ضرورت انجام تحقیق………………………………………………………………………………………………………6
1-4- فرضیه های تحقیق…………………………………………………………………………………………………………7
1-5- اهداف اساسی از انجام تحقیق……………………………………………………………………………………….8
1-6- نتایج مورد انتظار پس از انجام تحقیق………………………………………………………………………….8
1-7- روش تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………..8
1-8- روش گرداوری اطلاعات…………………………………………………………………………………………………9
1-9- قلمرو تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………..9
1-10- جامعه آماری…………………………………………………………………………………………………………………9
1-11- روش نمونه گیری……………………………………………………………………………………………………..10
1-12- روش های موردنظربرای تجزیه وتحلیل اطلاعات وآزمون فرضیه ها……………………….10
1-13- پرتفولیو………………………………………………………………………………………………………………………10
1-14- شاخص………………………………………………………………………………………………………………………11
1-15- نسبت بازده مجموع دارایی ها (ROA)……………………………………………………………………11
1-16- تئوری خاکستری……………………………………………………………………………………………………….12
1-17- الگوریتم مورچگان …………………………………………………………………………………………………….13
1-18- جمع بندی…………………………………………………………………………………………………………………14
فصل دوم: مروری بر مبانی و پیشینه تحقیق
مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………16
بخش اول؛ تاریخچه بورس، بازارهای مالی، سرمایه گذاری
2-1- 1- تاریخچه بورس……………………………………………………………………………………………….18
2-1-1-1- تاریخچه بورس در جهان…………………………………………………………………………….18
2-1-1-2- تاریخچه بورس درایران……………………………………………………………………………….18
2-1-2- بازارهای مالی……………………………………………………………………………………………………19
2-1-2-1- انواع بازارهای مالی………………………………………………………………………………………21
2-1-2-1-1- براساس سر رسید………………………………………………………………………………….21
2-1-2-1-2- براساس مرحله عرضه…………………………………………………………………………….22
2-1-2-1-3- بر اساس موجودیت در

 

بورس………………………………………………………………..23
2-1-3- سرمایه گذاری…………………………………………………………………………………………………24
2-1-3-1- مسئله انتخاب سبد سرمایه گذاری……………………………………………………………..25
2-1-3-2- تجزیه و تحلیل سبد سرمایه گذاری……………………………………………………………26
2-1-3-2-1- مرزکارا………………………………………………………………………………………………………26
2-1-3-2-2- ریسک و بازده سرمایه گذاری…………………………………………………………………..27
2-1-3-2-3- اجزای بازده……………………………………………………………………………………………….28
2-1-3-2-4- محاسبه بازده…………………………………………………………………………………………….29
2-1-3-2-5- ریسک ………………………………………………………………………………………………………31
2-1-3-2-6- ریسک غیر سیستماتیک…………………………………………………………………………..32
2-1-3-2-7- ریسک سیستماتیک………………………………………………………………………………….33
2-1-3-2-8- اندازه گیری ریسک………………………………………………………………………………… 33
2-1-3-2-9- محاسبه بتا…………………………………………………………………………………………………34
2-1-3-2-10- رابطه بین ریسک و بازده………………………………………………………………………..35
2-1-4- انواع سرمایه گذاری براساس برخوردهای مختلف نسبت به ریسک………………….36
بخش دوم؛ تاریخچه پرتفولیو، مدل ها، الگوریتم مورچگان، خاکستری
2-2-1- تئوری پرتفولیو…………………………………………………………………………………………………….39
2-2-1-1- فرآیند مدیریت پرتفولیو…………………………………………………………………………………41
2-2-1-2- انتخاب پرتفوی بهینه……………………………………………………………………………………..41
2-2-2-1- آزمونCAPM ……………………………………………………………………………………………….42
2-2-2-2- مدل شارپ………………………………………………………………………………………………………43
2-2-2-3- مدل قیمت گذاری APT……………………………………………………………………………….45
2-2-3-1- مدل مارکویتز………………………………………………………………………………………………….47
2-2-3-2- الگوریتم کلونی مورچگان………………………………………………………………………………..50
2-2-3-2-1- انعطاف پذیری الگوریتم مورچه………………………………………………………………….52
2-2-3-2-2- مزایای الگوریتم مورچه………………………………………………………………………………52
2-2-3-2-3- احتمال انتخاب مسیر توسط مورچه ها……………………………………………………..53
2-2-3-2-4- ایجاد جمعیت جهت یافتن جواب بهینه……………………………………………………54
2-2-3-2-5- ارزیابی شایستگی و انتخاب مورچه های نامزد………………………………………….55
2-2-3-2-6- ویژگی کلونی مورچگان……………………………………………………………………………..55
2-2-3-2-7- توابع و عناصر الگوریتم مورچگان………………………………………………………………56
2-2-3-3- کاربردهای مالی الگوریتم مورچگان……………………………………………………………….61
2-2-3-3-1- انتخاب بهترین پرتفوی سهام…………………………………………………………………….61
2-2-3-3-2- کاربردهای الگوریتم مورچگان درپیش بینی درماندگی مالی……………………62
2-2-3-4- تئوری سیستم خاکستری………………………………………………………………………………63
2-2-3-4-1- اعداد خاکستری…………………………………………………………………………………………64
2-2-3-4-2- نتیجه پژوهش خاکستری……………………………………………………………………………65
2-2-3-5- آنتروپی شانون………………………………………………………………………………………………….65
بخش سوم؛ پیشینه تحقیق
2-3-1- سابقه تحقیقات و مطالعات انجام شده…………………………………………………………………67
بخش چهارم؛ جمع بندی
2-4-1- جمع بندی…………………………………………………………………………………………………………….69
فصل سوم: روش تحقیق
مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………………………..72
3-1- روش تحقیق…………………………………………………………………………………………………………….73
3-2- ابزار گردآوری داده ها……………………………………………………………………………………………..74
3-3- قلمرو تحقیق…………………………………………………………………………………………………………..74
3-4- متغیرهای تحقیق……………………………………………………………………………………………………74
3-4-1- متغیر وابسته………………………………………………………………………………………………………75
3-4-2- متغیر مستقل…………………………………………………………………………………………………….75
3-4-3- متغیر تعدیل گر………………………………………………………………………………………………..75
3-5- جامعه آماری………………………………………………………………………………………………………….76
3-6- نمونه آماری……………………………………………………………………………………………………………77
3-7- روش های نمونه گیری ……………………………………………………………………………………………….79
3-8- تکنیک های آزمون داده ها…………………………………………………………………………………80
3-8-1- الگوریتم مورچگان………………………………………………………………………………………….80
3-8-2- الگوریتم بهینه سازی کلونی مورچه……………………………………………………………..83
3-9- تئوری خاکستری……………………………………………………………………………………………….91
3-9-1- فضای تولید خاکستری………………………………………………………………………………….91
3-9-2- پیش بینی خاکستری……………………………………………………………………………………91
3-9-3- تصمیم گیری خاکستری………………………………………………………………………………92
3-9-4- کنترل خاکستری………………………………………………………………………………………….92
3-9-5- اعداد خاکستری……………………………………………………………………………………………92
3-9-6- تحلیل رابطه خاکستری………………………………………………………………………………..93
3-9-7- رویکرد رابطه خاکستری……………………………………………………………………………….93
3-9-8- اقسام تئوری خاکستری………………………………………………………………………………..93
فصل چهارم: یافته های پژوهش
مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………………….97
4–1- تجزیه و تحلیل داده ها……………………………………………………………………………..……..98
4-1-1- آزمون نرمال بودن سری زمانی داده ها…………………………………………………………98
4-1-2- آزمون بازخورد………………………………………………………………………………………………..99
4-1-3- بررسی همگرایی الگوریتم…………………………………………………………………………….101
4-1-4- بررسی ثبات جواب های الگوریتم………………………………………………………………..102
4-2- نتایج حاصل از بهینه سازی سبد سهام……………………………………………………………104
4-3- مقایسه عملکرد مدل های سه گانه………………………………………………………………….108
فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات
مقدمه و خلاصه پژوهش………………………………………………………………………………………………………………….112
5-1- بحث و نتیجه گیری……………………………………………………………………………………….114
5-1-1- نتیجه آزمون فرضیه اول…………………………………………………………………………….114
5-1-2- نتیجه آزمون فرضیه دوم……………………………………………………………………………115
5-2- نتایج……………………………………………………………………………………………………………….115
5-3- پیشنهادات برای محققان آتی…………………………………………………………………………116
مراجع فارسی………………………………………………………………………………………………………………………………….118
مراجع انگلیسی……………………………………………………………………………………………………………………………….123
پیوست…………………………………………………………………………………………………………………………………………….126



فهرست اشکال

عنوان صفحه
2-1- E® بر حسب δ…………………………………………………………………………………………………….27
2-2- خط سرمایه…………………………………………………………………………………………………………………36
2-3- حالات مختلف بی تفاوتی…………………………………………………………………………………………..37
2-4- توابع و عناصر الگوریتم مورچگان………………………………………………………………………………59
2-5- فلوچارت کلی الگوریتم مورچگان………………………………………………………………………………60
2-6- نمایش مفهومی سیستم خاکستری……………………………………………………………………………64
3-1- مدل کاربردی پژوهش……………………………………………………………………………………………….76
3-2- فلوچارت الگورتم مورچگان………………………………………………………………………………………..87
3-3- ساختار الگوریتم مورچگان…………………………………………………………………………………………88
4-1- بررسی همگرایی الگوریتم……………………………………………………………………………………….102



فهرست جداول
عنوان صفحه
3-1- حجم نمونه و عوامل لحاظ شده برای غربال………………………………………………………………….78
4-1- آزمون کولموگراف اسمیرنوف………………………………………………………………………………………..98
4-2- نتایج آزمون بازخورد……………………………………………………………………………………………………100
4-3- بررسی ثبات جواب های الگوریتم……………………………………………………………………………….103
4-4- نتایج حاصل از بهینه سازی پرتفوی براساس مدل مارکویتز………………………………………105
4-5- نتایج حاصل از بهینه سازی پرتفوی براساس تئوری مورچگان………………………………….106
4-6- نتایج حاصل از بهینه سازی پرتفوی براساس تئوری خاکستری………………………………..107
4-7- نتایج حاصل از آزمون نسبت شکست های کوپیک……………………………………………………109
4-8- مقایسه توانایی مدل ها……………………………………………………………………………………………….110



فصل اول

کلیات تحقیق


مقدمه
به طور معمول مشکلات انتخاب پرتفوی از طریق مدل های خطی و معادله ای حل شده اند، زیرا مدل های غیر خطی، در دنیای واقعی که صدها دارایی وجود دارد و بازده و ریسک آن ها از سری های زمانی به دست می آید را غیر ممکن می کند. هرچند که راه حل های بدست آمده از طریق مدل های خطی، که به صورت اعداد واقعی هستند و هر دارایی حداقل هزینه معامله را دارد با مشکل اجرایی همراه است. روش هایی که حداقل هزینه های معامله را در نظر می گیرند، براساس مدل های بهینه سازی پرتفوی خطی توسعه یافته اند.
براساس مدل مارکویتز، پرتفوی به دست آمده از طریق الگوریتم آن کارا است که در این راستا با الهام از کلونی مورچگان به مدل سازی غیر خطی، برای به دست آوردن پرتفوی مناسب تر و بهینه پرداخته ایم.


1-1- بیان مسئله
افراد در زندگی خود تصمیمات گوناگونی اتخاذ می کنند، تصمیم به انتخاب شغل خاص، تصمیم به نحوه رفتار با دیگران و البته تصمیم های مالی و سرمایه گذاری؛ تصمیمات سرمایه گذاری جزء آن دسته از انتخاب هایی هستند که تاثیر بسزایی در زندگی افراد دارند. تصمیم بهینه سرمایه گذاری میزان مطلوبیت مورد انتظار سرمایه گذار را از مصرف آتی را بیشینه می سازد. مجموعه دارایی هر سرمایه گذار با توجه به شرایط، افق زمانی، ریسک و میزان جریان نقدینگی مورد نظر متفاوت است. هدف از مدیریت مجموعه دارایی تعیین این متغیرها به گونه ای است که ریسک حداقل و بازده حداکثر شود که در انتخاب مجموعه دارایی بهینه معمولا تعامل بین ریسک و بازده مطرح می شود و چون در دنیای واقعی درجات ریسک پذیری افراد با هم متفاوت است و همین طور بازده دارایی ها به دلیل وجود عوامل متعدد موثر بر آن غیر قابل پیش بینی است و به دلیل وجود شرایط عدم اطمینان و ریسک موجود در بازار، مسئله تنوع بخشی مجموعه دارایی نیز از اهمیت خاصی برخوردار می شود. بورس اوراق بهادار این امکان را برای تمامی افراد جامعه ایجاد می کند که با روی هم گذاشتن سرمایه ها و پس اندازهای اندک و پراکنده تک تک افراد جامعه و ایجاد یک شرکت، برای خود ایجاد یک هم افزایی نموده است.
تاکنون الگوهای زیادی برای حل مسئله مجموعه دارایی بهینه و ترسیم مرز کارا ارائه شده است که هر یک با توجه به شرایط و محدودیت هایی مطرح گردیده اند. گرچه این الگوها از لحاظ نظری با روش های برنامه ریزی ریاضی قابل حل هستند، اما در عمل مشکلاتی دراین زمینه وجود دارد که مهمترین مشکل آن، این است که مسئله انتخاب مجموعه دارایی در دنیای واقعی شامل صدها نوع دارایی می باشد که بازده و ریسک این دارایی ها با استفاده از سری های زمانی به دست می آید. بدین ترتیب باتوجه به ابعاد بزرگ مسئله، حل بهینه آن با بسته های نرم افزاری رایج در حل مسائل برنامه ریزی امکان پذیر نمی باشد. مدیران سرمایه گذاری نیز در عمل محدودیت هایی را بر مجموعه دارایی بهینه خود اعمال می کنند که این امر نیز موجب پیچیده تر شدن مسئله می گردد. بنابراین، به دلیل مشکلات موجود در زمینه حل الگوی برنامه ریزی غیر خطی مسئله مجموعه دارایی، انتخاب پرتفوی مناسب با استفاده از مدل های خطی و برنامه ریزی ریاضی برای حل مسئله مجموعه دارایی ها مناسب تر است.
جهت تصمیم گیری درباره خرید سهم، در سال 1952 مارکویتز[1] تئوری سرمایه گذاری خویش را تحت شرایط عدم اطمینان بر مبنای میانگین و ریسک عایدات بیان نمود. روش تئوری مدرن پرتفوی[2](MPT) ابتدا توسط هری مارکویتز به صورت علمی بیان شد. مبنای این روش بر پایه این استدلال استوار است که احتمال خطر از دست دادن سرمایه یا سود یک نوع سهام در بازار بسیار بیشتر از مجموعه یا ترکیب سهام است، به همین منظور سرمایه گذار حرفه ای نباید تمامی سرمایه خود را در یک نوع دارایی سرمایه گذاری کند، بلکه بایستی آن را در مجموعه ای از سهام یا دارایی ها سرمایه گذاری کند که این مجموعه به سبد سهام، پرتفوی و یا بدره معروف است. البته بعضی از سرمایه گذاران بر خرید سهام یک صنعت تاکید دارند. حال آنکه برخی دیگر بر سهام صنایع گوناگون توجه می کنند (مهرگان،1383). امروزه با دامنه وسیعی از روش ها و مدل های انتخاب سهام چون تکنیکال[3]، فاندمنتال[4] و تئوری مدرن پرتفوی و… مواجه ایم که بسته به مفروضات تحلیلگر به شکل خاصی توسعه داده شده اند. در اغلب مدل های پیشنهادی برای مدیریت پرتفوی، با در نظر گرفتن مفروضاتی مدل ساده شده ای از جهان، جایگزین جهان واقعی می گردد (اسلامی بیدگلی، 1374).

در این قسمت انگیزه‌ها و اهداف و کار خود را در این رساله ارائه می‌کنیم.

1-1- انگیزه ها و اهداف جریان سازی

امروزه برنامه‌های پخش ویدئوی برخط با سرعت زیادی رو به رشد هستند و این در نتیجه‌ی نگاه تولیدکنندگان محصولات ویدئویی به مدل‌های تجاری جدید، در دسترس بودن پهنای باند وسیعتر برای شبکه‌ی دسترسی (در اینترنت، در شبکه‌های سلولی، در شبکه‌های IP خصوصی و … ) و انقلاب در توسعه‌ی سخت‌افزار‌های جدید با قابلیت‌های بالا در بازتولید و دریافت جریان‌های تصویری میباشد.

برای نمونه، حجم ویدئوی موجود در اینترنت سالانه دوبرابر می‌شود،‌ و این در حالی است که تقاضا با ضریب سه افزایش می‌یابد. در اینترنت، سرویس‌های انتشار ویدئو بطور وسیعی با استفاده از زیرساختار شبکه‌ی تحویل محتوا (CDN) گسترش می‌یابند، که این زیرساختار‌ها، مجموعه‌ای از سرورها (که در نقاط استراتژیکی در هر سوی اینترنت قرار گرفته‌اند) هستند که بطور ناپیدا[1] برای تحویل محتوا به کاربرهای انتهایی با یکدیگر همکاری دارند. با این وجود، از آنجایی که پهنای باند گرانترین منبع در اینترنت است و تحویل ویدئو یکی از سرویس‌هایی است که بیشترین تقاضا برای آن وجود دارد، سرویس‌های ویدئوی زنده هنوز از نظر تنوع و قابلیت دسترسی، با محدودیت روبرو هستند. [1]

روشی که این روز‌ها محبوب شده، شامل استفاده از ظرفیت عمده بلااستفاده کلاینت‌ها برای به اشتراک گذاری توزیع ویدئو با سرورها از طریق سیستم‌های نظیر به نظیر تکامل یافته کنونی است. این رویکرد همچنین از ازدحام در شبکه‌ی محلی جلوگیری میکند؛ چرا که در این حالت سرورها (کلاینت‌های دیگر) می‌توانند بطور وسیعی نزدیک کلاینت نهایی باشند. ایراد اصلی این روش آن است که کلاینت‌ها (که در این متن نظیر‌ها نامیده می‌شوند) با نرخ بالایی به طریق خودمختار و کاملا غیرهمگام، قطع و وصل می‌شوند. این فرایند منجر به چالش اساسی در طراحی نظیر به نظیر می‌شود: چگونه کیفیت مورد نیاز کلاینت‌ها را در یک محیط با تغییرات زیاد به آنان عرضه نماییم.

قطع اتصال نظیر‌ها می‌تواند منجر به از دست رفتن اطلاعاتی شود که می بایست به شخص دیگری ارسال میگردید. توزیع ویدئوی زنده به دلیل محدودیت‌های بلادرنگ زمانی، به از دست رفتن بسته ها بسیار حساس است. علاوه بر این، به منظور کاهش مصرف پهنای باند، روند کدگذاری برخی از افزونگی‌های طبیعی ویدئو را حذف مینماید، که این امر خود نیز باعث آسیب‌پذیری بیشتر جریان تصویر به اتلاف داده‌ها می‌گردد. واضحا، این عامل و همچنین عوامل دیگر، بر کیفیت تصویر دریافت شده توسط کاربر نهایی تاثیر می‌گذارد، اما مقدار تاثیر آن بر کیفیت آنچنان واضح نیست.

شبکه‌ های استاندارد پارامترهای غیر‌مستقیمی از قبیل نرخ تلفات، تاخیر‌ها، قابلیت اعتماد و … را به منظور اندازه‌گیری و کنترل کیفیت دریافتی در شبکه مورد استفاده قرار می‌دهند. بنابراین مهم است که بتوانیم کیفیت دریافت شده را بلادرنگ و با دقت ارزیابی نماییم. دو رویکرد مهم برای اندازه‌گیری کیفیت ویدئو وجود دارد؛ تست‌های ذهنی و پارامترهای عینی. بطور خلاصه، ارزیابی‌های ذهنی شامل تشخیص های انسانی ای

 

است که روی یک سری از ویدئوهای کوتاه و بر طبق دیدگاه شخصی‌شان در مورد کیفیت نظر می‌دهند. ارزیابی‌های عینی، شامل استفاده از الگوریتم‌ها و فرمول‌هایی است که کیفیت را به طریق خودکار، کمی و تکرارشدنی اندازه‌گیری می‌کنند. مشکل این است که آنها معمولا قرینه خوبی برای ارزیابی کیفیت دریافت شده ندارند. علاوه بر آن، نیاز به محاسبه‌ی سیگنال اصلی نیز دارند. برای کم کردن اشکالات این دو رویکرد، روش‌های هیبرید توسعه یافته‌اند. [9]

برنامه های اشتراک فایل به صورت نظیر به نظیر (برای نمونه، پروتکل‌های مبتنی بر Bittorrent) از یک سری از مشوق‌ها و دستداد‌ها برای مبادله‌ی قطعات فایل‌ها در بین نظیر‌ها استفاده می‌کنند. جستجو‌ها و انتقال‌های فایل های بالاسری از یک نظیر به دیگر نظیرها، می‌تواند باعث ایجاد گلوگاه و یا تاخیر‌هایی شود که این پروتکل ها را نامناسب جریان‌سازی زنده ویدئوی می سازد. برای برخورد با این مشکل، می توان از یک رویکرد چند منبعی استفاده کرد، که در آن، جریان تصویر به چندین جریان افزونه‌ای تجزیه می‌شود که توسط نظیر‌های متقاوتی به نظیر‌های دیگر با یک توپولوژی درختی همراه با هزینه‌ی سیگنالینگ بسیار پایین، فرستاده می شود. [5]

1 – پیش زمینه

2-1- مروری بر ویدئوی دیجیتال

ویدئوی دیجیتال‌، نمایش ویدئو توسط سیگنال‌های دیجیتال است. این عمل شامل ضبط، دستکاری، توزیع و ذخیره‌ی ویدئو در فرمت های دیجیتال است، که ویدئو را قابل انعطافتر ساخته و دستکاری آن را سریع و نمایش آن را توسط کامپیوتر امکان‌پذیر می‌سازد. ویدئوی دیجیتال، انقلابی را در عرصه‌ی تحقیقات مرتبط با آن پدید آورد. فشرده‌سازی ویدئو توجه تحقیقاتی عمده‌ای را از دهه‌ی 1980 به خود اختصاص داده است، که این موضوع، کاربرد‌های متنوعی از قبیل انتشار ویدئو بر روی کابل دیجیتال، ماهواره‌ها و ادوات زمینی[2]، ویدئو کنفرانس، ضبط دیجیتال بر روی نوار‌های DVD‌ و … را امکان پذیر ساخته است. ارتباط ویدئویی بر روی شبکه‌های بسته‌های بهترین تلاش در اواسط دهه‌ی 1990 و با رشد اینترنت آغاز شد. در اینترنت، تلفات بسته‌ها، پهنای باند متغیر با زمان و تلفات و پرش‌های نامنظم، از مشکلات عمده‌ای هستند که تحویل ویدئو با آنها مواجه است. [2]

2.1.1  فشرده‌سازی و کدسازی استاندارد ویدئوی دیجیتال

فشرده‌سازی ویدئو ،تکنیکی است طراحی شده، برای نابودکردن شباهت‌ها و تکرار‌هایی که در یک سیگنال ویدئویی وجود دارد. در بیان غیرتکنیکی، یک سیگنال ویدئویی دیجیتال یک توالی موقت از تصاویر دیجیتال (یا فریم‌ها) است. تصاویر پی‌درپی، در یک سری از تصاویر، از آنجایی که بیشتر اشیاء ثابت را نشان می‌دهند، دارای تکرر زمانی هستند. در داخل یک تصویر، تکرار زمانی و رنگی وجود دارد، بطوری که مقادیر پیکسل‌های مجاور دارای همبستگی هستند. در کنار زدایش تکرار، اکثر تکنیک‌های فشرده‌سازی استفاده شوند پراتلاف[3] هستند و فقط اطلاعات مربوط به دریافت را کدگذاری می‌کنند، که این کار با کاهش اطلاعات نامربوط و افزایش نسبت فشرده‌سازی انجام می‌شود.

یک روش فشرده‌سازی، کاملا توسط سیستم‌های کدگذار و کدگشای آن مشخص می‌شود که مشترکا CODEC (enCODer/dECoder) نامیده می‌شوند. کدک‌های اصلی و استاندارد امروزی توسط گروه حرفه‌ای متخصص تصاویر متحرک (MPEG) معرفی شده‌اند.

MPEG-2 چتری است بر فراز استاندارد‌های فشرده‌سازی بین‌المللی که توسط گروه MPEG توسعه یافت. چندین قسمت از آن در یک همکاری تیمی با ITU-T (برای نمونه، کدک‌های ویژه‌ی H.261 و H.263) توسعه یافت. بعد از موفقیت MPEG-2، MPEG-4 توسط همان تیم‌ها استانداردسازی شد. قسمت‌های کلیدی که باید از آنها مطلع بود، MPEG-4 قسمت دوم (که توسط کدک‌هایی نظیر Xvid بکار برده شد) و MPEG-4 قسمت دهم (که به MPEG-4 AVC/H.264 موسوم است) می‌باشند. علاوه بر کدک‌های استاندارد، چندین کدک اختصاصی نیز وجود دارد. مهمترین و پراستفاده‌ترین این کدک‌ها، RealVideo و Windows Media Video (که در فرآیند استانداردسازی قرار دارد) هستند.

1-4.اهداف پژوهش…. 9

1-5.سوالات یا  فرضیه های پژوهش…. 9

1-6.  مدلهای  نظری (نظریات) موجود در موضوع پژوهش…. 10

1-7.پیشینه علمی و مطالعات انجام شده گذشته. 11

1-8.فرضیه های پژوهش…. 14

1-9.تعیین متغیر های تحقیق.. 17

1-10-تاپسیس فازی 25

1-11.متغیر وابسته : 26

1-12. جامعه و واحد تحلیل آماری.. 28

1-13. نمونه و روش نمونه گیری.. 29

1-14. ابزار و روش گردآوری داده‌ها 29

1-15. روشهای تحلیل داده‌ها 29

1-16. محدودیتهای پژوهش…. 29

1-17. واژگان کلیدی پژوهش.. 30

فصل دوم.. 31

2-1.مقدمه : 32

2-2.ریسک و بازدهی.. 32

2-3.تابع تولید. 42

2-4.انوع کارایی.. 47

2-5. رویکرد های تعیین میزان کارایی.. 49

2-6.مفهوم کارایی نسبی : 51

2-7.تحلیل پوششی داده‌ها 51

2-9. پیشینه علمی و مطالعات انجام شده گذشته. 71

فصل سوم.. 74

3-1.مقدمه: 75

3-2. روش های پژوهش…. 75

3-3. روش اجرایی تحقیق.. 76

3-4. دسته بندی تحقیقات بر اساس هدف… 76

3-5. دسته بندی تحقیقات بر اساس نحوه گردآوری.. 77

3-6. قلمرو تحقیق: 78

 

3-7.معرفی جامعه تحقیق : 78

3-8. روش ها و ابزارهای جمع آوری اطلاعات : 79

3-9. رسم مدل تحقیق: 80

3-10.تعیین متغیر های تحقیق.. 82

3-11. رگرسیون و استنباط آماری در مورد شیب خط (b) 82

3-12. ارائه سوالات تحقیق و نحوه بررسی آنها 84

3-13.معرفی روش های تجزیه و تحلیل داده‌ها: 85

3-15. ابزار و روش گردآوری داده‌ها 86

3-16. روشهای تحلیل داده‌ها: 86

فصل چهارم.. 87

4-1.مقدمه: 88

4-2.یافته های تحقیق : 88

4-3. آزمون فرضیه تحقیق : 89

4-4. اندازه گیری کارایی.. 89

4-5. تحلیل واریانس رگرسیون.. 92

خلاصه آزمون ها 105

4-5.پاسخ به سوالات تحقیق: 106

فصل پنجم.. 107

1-5. مقدمه : 108

2-5. خلاصه تحقیق.. 108

3-5. نتایج تحقیق.. 108

5-4. پیشنهادات کاربردی: 109

اقدامات جهت بهبود و تأثیر گذاری : 110

5-5. پیشنهادات به محققین.. 110

5-6. محدودیت های تحقیق.. 111

پیوست… 112

منابع.. 116

کلیات تحقیق

 

1-1. مقدمه

انسان در تمام قرون و اعصار همیشه با مشکلی به نام محدودیت و کمیابی مواجه بوده است. این محدودیت و کمیابی در تمام زمینه ها از جمله عوامل تولید و به تبع آن کالا ها و خدمات کاملا محسوس است. لذا کوشش های اقتصادی انسان همواره معطوف بر آن بوده است که حداکثر نتیجه را با کمترین امکانات و عوامل موجود به دست آورد .(اژدری 1387) از طرفی امروزه صنایع با یک محیط به شدت رقابتی مواجه اند، در مواجهه با یک محیط رقابتی، تدوین استراتژی های رقابتی یک مسئله اصلی اندازه گیری کارایی مدیریت در آن صنعت است (مومنی 87) همچنین  تداوم بقای بنگاه ها و سازمانها در هر نظام اقتصادی در گرو ایجاد ارزش افزوده و افزایش سود و بازده شرکت است.

برای دستیابی به این مهم تنها داشتن منبع کافی نیست، بلکه نحوه ترکیب و استفاده از منابع و اطلاع از تأثیر  آن بر بازده شرکت اهمیت بسزایی دارد که این مهم خود در گرو طرز عمل و شیوه کار مدیران سازمانها می باشد. استفاده از ابزارهای علمی سنجش کارایی و بهره‌وری می‌تواند ارائه کننده اطلاعات مفید برای مدیریت جهت تصمیم گیری به منظور بهبود شیوه های انجام فعالیت و بکارگیری منابع باشد.

امروزه با وجود فضای رقابتی، سازمانها علاوه بر اینکه بتوانند با منابع موجود به مقدار مورد نیاز تولید کنند، بلکه باید این توانایی را داشته باشند که فرایند تولید را به گونه ای پیش ببرند که بتوانند از رقبا پیشی گیرند تا بتوانند به حیات خود ادامه دهند. به همین دلیل سازمانها نیازمند بکارگیری روش هایی در جهت ارزیابی عملکردشان می باشند چرا که ارزیابی عملکرد ضعف ها قوت ها و تهدیدها و فرصت ها را برای بهبود و اصلاح روند ها نمایان می سازد.

1-2. بیان و طرح مسأله‏

سرمایه گذاری ضرورتی حیاتی در جهت رشد و توسعه اقتصادی در هر کشوری است (امامی میبدی، 1384)، در این راستا شناسایی شرکت هایی که مجموعه مدیریت آنها توانسته است با بکارگیری منابع در اختیار، بیشترین سود آوری را نصب سهامداران نماید می‌تواند کمک بسیار مناسبی در جهت اطمینان در سرمایه گذاری باشد، زیرا که در جهان سوم و یا کشورهای در حال توسعه به لحاظ ساختار نامناسب بازار و اقتصاد، همواره سرمایه گذاران بر اثر وجود یک سری اطلاعات پنهانی و یا سوخته با ریسک بالایی مواجه بوده اند .(اژدری ،1387) حال اگر بتوان با فرض وجود حداقلی یک سری اطلاعات ضروری، مجموعه ای شرکت های کارا را برگزید می‌توان در انتظار افزایش سرمایه گذاری در کشور بود. توجه به کارایی برای کشورهای در حال توسعه بسیار حائز اهمیت می باشد .زیرا این کشورها با کمبود نهاده ها، عوامل تولید و تکنولوژی مواجه هستند. (عالم تبریز،1388)

بورس اوراق بهادار یکی از بهترین مکان ها برای امکان تخصص و تجهیز پس انداز ها در بخش های مختلف اقتصادی به ویژه  تولیدی است. با توجه به اینکه سرمایه گذاران همواره سعی دارند که سرمایه خود را در محل هایی سرمایه گذاری کنند که بیشترین بازده  و هم چنین کم ترین ریسک را داشته باشد، لذا مدیریت شرکت ها جهت جذب سرمایه گذاران در پی افزایش بازده شرکت هستند، بنابراین مبحث کارایی و محاسبه آن برای مدیران جهت رسیدن به اهداف خود می‌تواند مفید باشد، چرا که با محاسبه کارایی برای یک موسسه یا واحد تجاری مشخص میگردد که آن واحد در مقایسه با سایر موسسات مشابه تا چه اندازه از امکانات و منابع محدود در اختیار خود به طور بهینه استفاده نموده است.

مسلما وقتی الگویی برای ارزیابی فعالیت ها در اختیار مدیریت کشور نباشد، بسیاری از منابع محدود جامعه ضایع شده و در جهت برنامه و اهداف سازمانی مورد بهره برداری قرار نخواهد گرفت، بنابراین برای اینکه بتوان منابع را در راستای ماموریت ها و اهداف مورد استفاده قرار داد لازم است عملکرد سازمان ها با الگوی مناسب ارزیابی شود.

برا این اساس در این تحقیق با استفاده از مدلهای ریاضی تحلیل پوششی داده‌ها  و ترکیب آن با روش تاپسیس فازی، کارایی این شرکت ها را مورد سنجش قرار داده و ارتباط آن با ریسک غیر سیستماتیک و بازده سهام را در این شرکت ها مورد آزمون قرار می دهیم .

 

 

1-3.ضرورت و اهمیت پژوهش

امروزه همه ی مدیران در همه ی سازمان ها، خواستار استفاده بهینه از امکانات و ظرفیت های موجود در بخش های مختلف خود می باشند. (مومنی 1388) با توجه به  اهمیت کارایی در پیشبرد جوامع و جایگاهی که در میان سایر علوم به خود اختصاص داده است، بررسی همه جانبه آن به ویژه تحلیل ابعاد ریاضی آن به عنوان معیاری برای سنجش عملکرد ضرورتی اجتناب ناپذیر است.

همچنین نیک میدانیم که هدف نهایی از سرمایه گذاری، کسب بازده متناسب با ریسک تحمل شده می باشد(تهرانی ،1390). در هر سرمایه گذاری،  سرمایه گذاران به دنبال بازده مورد انتظاری هستند که در صورت تحقق موجب افزایش ثروت آنها می‌گردد و نیز همانگونه که در کلیه متون مالی اشاره شده است، حداکثر کردن ثروت سهامداران هدف اصلی در مدیریت یک شرکت می باشد. در این راستا شناسایی شرکت هایی که مجموعه مدیریت آنها توانسته است با بکارگیری منابع در اختیار بیشترین خروجی و در نهایت بیشترین سود آوری را نصیب سهامداران نماید می‌تواند کمک بسیار مناسبی در جهت اطمینان در سرمایه گذاری باشد، زیرا که در جهان سوم و یا کشورهای در حال توسعه به لحاظ ساختار مناسب بازار و اقتصاد، همواره سرمایه گذاران  بر اثر وجود یک سری از اطلاعات پنهانی و یا عدم دسترسی به موقع اطلاعات با ریسک بسیار بالایی مواجه بوده اند، حال اگر بتوان با فرض حداقل یک سری اطلاعات ضروری مجموعه ای از شرکت های کارا را برگزید می‌توان در انتظار افزایش سرمایه گذاری در کشور بود.

 لذا تحقیقات حاضر به دنبال برقراری ارتباط معنی دار بین کارایی شرکت ها و بازده  و ریسک حاصل از سهام آنها می باشد، همان گونه که قبلا نیز اشاره شده کارایی به مفهوم ایجاد حداکثر ستاده در مقابل حداقل نهاده هاست، از طرفی بازدهی سهام شامل بازده نقدی و قیمتی آن است که این تحقیق به شناسایی رابطه دو متغیر فوق می پردازد. اگر این رابطه مثبت باشد، سپس می‌توان نتیجه گرفت که یکی از راه های افزایش ثروت سهامداران تقویت کارایی شرکت ها از طریق تقویت مکانیزم درونی به منظور کسب حداکثر خروجی با حداقل ورودی هاست و به این ترتیب می‌توان بستر مناسبی را برای افزایش سرمایه گذاری در سهام شرکت ها فراهم کرد، در صورتی که این رابطه منفی باشد، بدیهیست مکانیزم کارایی در بازده سهام شرکت ها اثری نداشته و به منظور افزایش ثروت سهامداران می بایستی به سراغ عواملی غیر از کارایی برویم.

این رابطه برای ریسک هم صدق می‌کند. اگر رابطه بین کارایی و ریسک غیر سیستماتیک مثبت باشد یعنی شرکت های کاراتر ریسک غیر سیستماتیک کمتری داشته باشند می‌توان با استفاده از مکانیزم کارایی بستر مناسبی را برای افزایش سرمایه گذاری و هم چنین سرمایه گذاری امن در این صنعت فراهم کرد.

 

1-4.اهداف پژوهش

1-3-1.هدف اصلی تحقیق :

هدف اصلی تحقیق حاضر، بررسی کارایی شرکت های بورسی با استفاده از روش تلفیقی TOPSIS وDEA و یافتن ارتباط آن با ریسک غیر سیستماتیک و بازده سهام می باشد.

1-3-2.اهداف فرعی تحقیق :

بررسی میزان کارایی و میزان عدم کارایی  شرکت های مختلف بورس اوراق بهادار تهران
بررسی شرکت های کم بازده و پر بازده موجود در بورس اوراق بهادار تهران
بررسی شرکت های کم ریسک و پر ریسک موجود در بورس اوراق بهادار تهران
1-5.سوالات یا  فرضیه ­های پژوهش
با توجه به هدف تحقیق در اندازه گیری کارایی شرکت ها و ارتباط آن با بازده  و ریسک سهام فرضیه های تحقیق به صورت زیر بیان می‌شود :

1: بین کارایی نسبی شرکت های حاضر در بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از روش تلفیقی  تاپسیس فازی و DEA و بازده سهام آن شرکت ها ارتباط  معناداری وجود دارد.

2: بین کارایی نسبی شرکت های حاضر در بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از روش تلفیقی تاپسیس فازی و DEA و ریسک غیر سیستماتیک آن شرکت ها ارتباط معناداری وجود دارد.

1-6.  مدلهای  نظری (نظریات) موجود در موضوع پژوهش
در ارزیابی سازمانها همواره تعدادی منابع تولیدی نظیر نیروی انسانی، مواد، ماشین آلات و … به عنوان ورودی سازمان وجود دارند که فرآیند های تبدیلی آنها به کالا، خدمات و در نهایت، فروش، سود و … به عنوان خروجی سیستم لحاظ می شوند .سیستمی کارا ارزیابی می‌شود که بتواند با مقدار ثابتی از ورودیها میزان خروجی خود را افزایش دهد و یا مقدار ثابتی از خروجی را با مقدار کمتری از ورودی بدست آورد .

در محیط های همگن مجموعه ای از واحد های تصمیم گیر نظیر شعبه های یک بنگاه مالی یا واحد های تولیدی مختلف در یک صنعت وجود دارند که محصولات و خدماتی مشابه با یکدیگر تولید می نمایند، ماهیت تولیدات تمامی این واحد ها مشابه بوده و این در حالی است که این واحد ها بصورت واحدهایی کاملا مستقل از یکدیگر عمل می نمایند .

برای ارزیابی واحد ها با رویکرد سیستمی همواره به سه جز توجه می‌شود : داده‌ها، ستاده ها و فرآیند تبدیل داده به ستاده. مدل DEA هر سازمان را به عنوان واحد تصمیم گیر، بر اساس فرآیند تبدیل ورودی به خروجی و در مقایسه با دیگر واحد ها مورد ارزیابی قرار داده و میزان کارایی واحد ها را تعیین می نماید.

با توجه به ماهیت ورودی ها و قابل کنترل بودن آنها توسط مدیریت از روش CCR (با تلفیقی تاپسیس فازی ) استفاده شده است و در نهایت ارتباط کارایی شرکت ها را با ریسک غیر سیستماتیک و بازدهی سهام آنها مورد بررسی قرار خواهیم داد.

1-7.پیشینه علمی و مطالعات انجام شده گذشته
در سال 1978 سه متخصص تحقیق در عملیات به نام های “چانز[1]“، “کوپر[2]” و “رودز[3]” مقاله هایی را ارائه نموده اند که طی آن از طریق برنامه ریزی خطی اندازه گیری عملی کارایی انجام می گرفت. این روش در حال حاضر به نام DEA [4]یا تحلیل پوششی داده‌ها شهرت دارد. تحلیل پوششی داده‌ها پس از تعیین مرز کارا مشخص می‌کند که واحدهای تصمیم گیرنده در کجای این مرز قرار دارند و برای رسیدن به مرز کارا چه ترکیبی از نهاده ها و ستانده ها را می بایست انتخاب نمود .مدلی که این افراد در تحلیل پوششی داده‌ها ارئه نمودند با توجه به حروف اول نام آنها به

 مقید به وجود شرایط در قاضی از قبیل شرایط اجتهاد و شرط عدالت به مفهوم فقهی و شرعی آن می‌باشد.

در نظام دادرسی کیفری بعد از انقلاب در مرحله دادرسی بدوی تا سال 1373 همین اصل وحدت قاضی حاکم بود. حتی در قانون تشکیل دادگاه‌های عمومی و انقلاب مصوب 1373، در مرحله بدوی همین اصل رعایت شده است. اما در مرحله بعدی یعنی مرحله اعتراض به احکام کیفری در مرجع جدید بنام «دادگاه‌های تجدیدنظر استان» قانون‌گذار از اصل اولیه وحدت قاضی در قضاوت عدول کرده و تعدد قاضی را پذیرفته است. بدین توضیح که هر شعبه دادگاه تجدیدنظر از سه قاضی تشکیل می‌شود.[1]

آنچه که در حال حاضر ملاک عمل می‌باشد، این است که اصل وحدت قاضی در دادگاه‌های عمومی، انقلاب و نظامی که در مرحله بدوی پذیرفته شده و در مرحله تجدیدنظرخواهی از این اصل فقهی عدول شده و در دادگاه تجدیدنظر استان و شعبه دیوان عالی کشور از اصل تعدد قاضی پیروی شده است. همچنین در مرحله بدوی در رسیدگی به جرایم سنگینی که مجازات قصاص، اعدام رجم و… دارد، دادگاه کیفری یک و دادگاه انقلاب از 3 قاضی تشکیل می‌شود

 

در حالی که در نظام‌های دادرسی عرفی (اتهامی، تفتیشی، مختلط) در اغلب موارد حتی در دادگاه‌ بدوی تعدد قضات (سه تا پنج قاضی) و در برخی کشورها، حتی تا هفت قاضی پذیرفته شده است. شایان ذکر است که در ق.ا.د.ک جدید در بخش سوم این قانون با عنوان دادگاه‌های کیفری، رسیدگی و صدور رأی اصل تعدد قضات در دادگاههای کیفری یک، نظامی، انقلاب، اطفال و نوجوانان طبق ماده 294 و دیگر مواد این بخش پذیرفته شده است.

گفتار پنجم: اصول حاکم بر دادرسی کیفری

در این قسمت از پژوهش به برخی از اصول اساسی دادرسی عادلانه مطابق قانون آیین دارسی کیفری  اشاره خواهیم کرد این اصول عبارنتد از:

اصل برائت:
ماده­4– «اصل، برائت است. هرگونه اقدام محدودکننده، سالب آزادی و ورود به حریم خصوصی اشخاص جز به حکم قانون و با رعایت مقررات و تحت نظارت مقام قضایی مجاز نیست و در هر صورت این اقدامات نباید به گونه‌ای اعمال شود که به کرامت و حقیقت اشخاص آسیب‌ وارد کند.»

ماده فوق ناظر بر جنبه قضایی اصل برائت است. اصل برائت که یکی از اصول اساسی حقوق کیفری است هم در بعد تقنینی و هم در بعد قضایی، آثار و مقتضیاتی دارد. در بعد تقنینی اصل برائت مقتضی آن است که هیچ عمل جرم محسوب نشود، مگر اینکه قانون‌گذار آن را جرم شناخته و برای آن مجازات تعیین نموده باشد. در بعد قضایی، اصل برائت مقتضی آن است که شخصی که به عنوان متهم در یک دعوای عمومی تحت تعقیب قرار گرفته است، تا زمان صدور حکم محکومیت قطعی، بی‌گناه فرض شود و اوضاع و احوالی مانند متواری بودن یا سابقه محکومیت کیفری، سبب شکل‌گیری اعتقاد به مجرمیت او نگردد، بلکه او به عنوان «یک فرد ناکرده بزه» تلقی، و اقدامات لازم برای جمع‌آوری دلایل له یا علیه او توسط مرجع قضایی صالح و بر طبق مقررات صورت گیرد که توسط قانون‌گذار تعیین شده است.

اصل دادرسی توسط مقامی‌ بی‌طرف:
ماده 3– «مراجع قضایی باید با بی‌طرفی و استقلال کامل به اتهام انتسابی به اشخاص در کوتاه‌ترین مهلت ممکن، رسیدگی و تصمیم مقتضی اتخاذ نمایند و از هر اقدامی که باعث ایجاد اختلال یا 

1-4- روش تحقیق………………………………………………………………………………………….. 7

فصل دوم : کلیات و مفاهیم
گفتار اول : تعهد…………………………………………………………………………………………….. 11
2-1- تعریف تعهد……………………………………………………………………………………… 11
2-1-1- معنای لغوی تعهد……………………………………………………………………………. 11
2-1-2- معنای اصطلاحی تعهد……………………………………………………………………… 11
2-1-3- منابع تعهد ……………………………………………………………………………………. 12
2-1-3-1- منابع تعهد در حقوق ایران……………………………………………………………. 13
2-1-3-1-1- وقایع حقوقی………………………………………………………………………….. 13
2-1-3-1-2- اعمال حقوقی ………………………………………………………………………… 13
2-1-3-2- منابع تعهد در فقه امامیه……………………………………………………………….. 14
گفتار دوم : ایفای تعهد…………………………………………………………………………………….. 15
2-2- مفهوم ایفای تعهد ………………………………………………………………………………. 15
2-2-1- ایفای تعهد در لغت…………………………………………………………………………. 15
2-2-2- ایفای تعهد در اصطلاح حقوقدانان و فقها …………………………………………….. 16
2-2-3- مبانی ایفای تعهد…………………………………………………………………………….. 17
2-2-3-1- مبانی فقهی لزوم انجام تعهد…………………………………………………………… 17
2-2-3-1-1- اصاله اللزوم……………………………………………………………………………. 17
2-2-3-1-2- “المومنون عند الشروطهم” ………………………………………………………… 18
2-2-3-2- مبانی حقوقی لزوم انجام تعهد………………………………………………………… 19

فهرست مطالب
عنوان صفحه
گفتار سوم : تعهدات امین و تبیین مفاهیم مبنائی……………………………………………………… 19
2-3- تعهدات امین قراردادی………………………………………………………………………… 19
2-3-1- حفظ و نگه داری مال مورد امانت………………………………………………………. 20
2-3-2- استرداد مال مورد امانت…………………………………………………………………….. 22
2-3-3- امین قانونی یا شرعی……………………………………………………………………….. 24
2-3-4- مفهوم امانت…………………………………………………………………………………. 25
2-3-5- مفهوم ضمان………………………………………………………………………………….. 28
2-3-5-1- تقسیم ضمان به عقدی و قهری……………………………………………………….. 28
2-3-5-2- تقسیم ضمان به جعلی و واقعی………………………………………………………. 28
2-3-6- فرض قانونی و تمایز آن از اصطلاحات مشابه………………………………………… 29
2-3-6-1- فرض قانونی و اصول

 

عملیه…………………………………………………………… 29
2-3-6-2- فروض قانونی و اصول حقوقی……………………………………………………….. 30
2-3-6-3- فروض قانونی و امارات ………………………………………………………………. 31
گفتار چهارم : فرض ایفای تعهد ……………………………………………………………………….. 32
2-4-1- محل طرح فرض ایفای تعهد……………………………………………………………… 32
2-4-2- تفاوت فرض ایفای تعهد با اثبات ایفای تعهد…………………………………………. 33
2-4-3- فرض یا اصل ایفای تعهد…………………………………………………………………. 34

فصل سوم : مبانی ،آثار و استثنائات فرض ایفای تعهد
گفتار اول : مبانی فرض ایفای تعهد…………………………………………………………………….. 39
3-1-1-مبانی فرض ایفای تعهد در فقه …………………………………………………………… 39
3-1-1-1- قرآن مجید…………………………………………………………………………………. 39
3-1-1-2-روایات………………………………………………………………………………………. 39
3-1-1-3- بنای عقلا …………………………………………………………………………………. 41
3-1-1-4-اجماع………………………………………………………………………………………… 42
3-1-1-5-انتفای سبب…………………………………………………………………………………. 42
3-1-1-6- تسالم……………………………………………………………………………………….. 43
فهرست مطالب
عنوان صفحه
3-1-1-7– عسر و حرج. ……………………………………………………………………………. 44
3-1-1-8- ضرر به امین………………………………………………………………………………. 44
3-1-2- مبنای فرض ایفای تعهد نزد حقوقدانان…………………………………………………. 44
3-1-2-1- مفهوم تعهد به وسیله…………………………………………………………………….. 44
3-1-2-2-مفهوم تعهد به نتیجه………………………………………………………………………. 45
3-1-2-3- پیشینه تاریخی تعهدات به وسیله و به نتیجه ………………………………………. 46
3-1-2-3-1- در فقه…………………………………………………………………………………… 46
3-1-2-3-2- در حقوق موضوعه………………………………………………………………….. 46
3-1-2-4- بررسی تعهد به وسیله و تعهد به نتیجه در تعهدات امین………………………… 47
گفتار دوم : تأثیر فرض ایفای تعهد بر بار اثبات اجرای تعهد……………………………………… 48
3-2-1- بار اثبات تقصیر …………………………………………………………………………….. 49
3-2-2- بار اثبات اجرای تعهد ……………………………………………………………………… 51
3-2-3- تأثیر فرض ایفای تعهد بر بار اثبات اجرای تعهد……………………………………… 52
3-2-4- بار اثبات در امور ایجابی و سلبی ……………………………………………………….. 54
گفتار سوم: استثنائات فرض ایفای تعهد……………………………………………………………….. 55
3-3-1-شرط ضمان امین …………………………………………………………………………….. 55
3-3-2- مسئولیت متصدی حمل و نقل……………………………………………………………. 58
3-3-3- عاریه مضمونه………………………………………………………………………………… 60

فصل چهارم : بررسی مصادیق فرض ایفای تعهد
گفتار اول: بررسی فرض ایفای تعهد در ودیعه………………………………………………………. 65
4-1-1- تعریف و ماهیت ودیعه ……………………………………………………………………. 65
4-1-2- اصل عدم ضمان مستودع …………………………………………………………………. 66
4-1-3- اثر تعدی و تفریط در تغییر وضع حقوقی مستودع ………………………………….. 67
4-1-4- اثر انصراف امین از تعدی وتفریط……………………………………………………….. 68
گفتار دوم : برسی فرض ایفای تعهد در عاریه………………………………………………………. 72
4-2-1- تعریف و ماهیت عاریه……………………………………………………………………… 72
فهرست مطالب
عنوان صفحه
4-2-2- اصل عدم ضمان مستعیر……………………………………………………………………. 72
4-2-3- اثر تعدی و تفریط در تغییر وضع حقوقی مستعیر ………………………………….. 73
گفتار سوم: بررسی فرض ایفای تعهد در اجاره ……………………………………………………… 74
4-3-1- تعریف و ماهیت اجاره …………………………………………………………………… 74
4-3-2- اصل عدم ضمان مستاجر ………………………………………………………………… 75
4-3-3- اثر تعدی وتفریط در تغییر وضع حقوقی مستاجر…………………………………… 76
گفتار چهارم: بررسی فرض ایفای تعهد در وکالت …………………………………………………. 79
4-4-1- تعریف و ماهیت عقد وکالت …………………………………………………………….. 79
4-4-2- اصل عدم ضمان وکیل ……………………………………………………………………. 79
4-4-3- اثر تعدی وتفریط در تغییر وضع حقوقی وکیل………………………………………. 81

فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات
نتیجه گیری …………………………………………………………………………………………………… 89
پیشنهادات…………………………………………………………………………………………………….. 90
منابع و مآخذ…………………………………………………………………………………………………. 95


فصل اول
کلیات پژوهش


مقدمه
تعهد که یک نهاد حقوقی است چنین تعریف می شود ” رابطه ی حقوقی است که به موجب آن شخصی در برابر دیگری مکلف به انتقال و تسلیم مال یا انجام دادن کاری می شود، خواه سبب ایجاد آن رابطه عقد باشد یا ایقاع یا الزام قهری.”(کاتوزیان، 71:1385) شخصی که در برابر دیگری ملتزم و مجبور شده است، مدیون یا بدهکار و آن را که حق مطالبه و اجبار مدیون را پیدا کرده است دائن یا طلبکار می نامند.
تعهد تقسیمات متفاوتی دارد یکی از اقسام تعهدات، تعهدات امانی است که اوصاف خاص خود را دارد و برای امین دو تعهد مطرح می شود: تعهد اول او حفظ و نگهداری مورد امانت است یعنی امین باید در نگه داری مال امانی اقدام متعارف و معقول را به عمل آورد و مرتکب تعدی و تفریط نگردد تا بتوان حکم عدم ضمان را بر او بار کرد چرا که از جمله اموری که در شرع مقدس اسلام سبب ایجاد ضمان قرار داده شده “ید” است و اساس این تاسیس روایتی است که از رسول اکرم (ص) نقل گردیده که اگر چه سند آن ضعیف است اما شهرت خبر و اینکه مورد قبول علمای فریقین واقع گردیده از بررسی سند و احراز صحت آن بی نیازمان می سازد. بلکه می توان ادعا کرد که خبر مزبور ملحق به اخبار قطعی الصدور است و آن این است که حضرت فرمودند” علی الید ما أخذت حتی تؤدیه “، و ید امانی استثناء بر ید ضمانی است ودر صورتی که شخص امین در حفظ امانت کوتاهی و تعدی نکند ضامن نیست پس تعدی و تفریط موجب ضمان ید می گردد و تعهد دوم امین وجوب رد مال مورد امانت است، در این مورد میان فقها اختلاف نظری وجود نداشته و بر آن اتفاق نظر دارند، این تعهد در امانت مالکی و در امانت شرعی چهره ی مخصوصی از حیث حکم به خود می گیرد در امانت مالکی تنها در صورت درخواست مالک، باز گرداندن آن واجب است و الا همچنان در دست امین باقی می ماند اما در امانت شرعی پس دادن امانت به صاحب آن حتی اگر درخواست نکند یا اطلاع دادن به صاحب آن واجب و فوری است.
در ایفای تعهد، متعهد باید اجرای تعهد را اثبات کند چرا که اجرای تعهد امر وجودی است و نیاز به اثبات دارد و اصل بر عدم است و اینکه نوع تعهد چگونه باشد بار اثبات تعهد تغییر می کند و این به عنوان اصل اولیه است. بر این اصل، قانون گذار در تعهد اول امین، استثنائی وارد کرده است و فرض را بر ایفای تعهد از جانب او قرار داده است مگر اینکه مالک تقصیر امین را اثبات کند ولی در تعهد دوم امین دوباره اصل جاری است و امین باید رد مال مورد امانت را اثبات کند. حال علت حمایت قانون‌گذار، در تعهد اول از امین چیست که بار اثبات عدم اجرای تعهد را بر عهده ی مالک قرار داده است و چه مبانی برای آن قابل تصور است که قانون گذار در تعهد اول امین، فرض را بر ایفای تعهد از جانب او گذاشته است؟ آنچه ما را به این تحقیق واداشته است این می باشد که علت حمایت قانون گذار چیست؟ و آیا در همه ی انواع تعهدات امانی مجری است؟ در این رساله پاسخ این سولات مورد مطالعه و پژوهش قرار گرفته است.
مباحث تحقیق حاضر در چهار فصل ارائه شده است. در فصل اول کلیاتی درخصوص پژوهش و ضرورت انجام آن بیان گردیده است. در فصل دوم به ارائه مقدمات و مفاهیم راجع به تعهد و ایفای تعهد و تبیین فرض ایفای تعهد پرداخته شده است که جهت شروع و ورود به موضوع رساله ضرورت دارد. در فصل سوم مبانی و آثار و استثنائات فرض ایفای تعهد بررسی شده است و نهایتا در فصل چهارم مصادیق فرض ایفای تعهد بررسی و تحلیل شده و با نگاهی به وجود فرض ایفای تعهد در تکالیف امین دو فصل اخیر به نظر می رسد مهم ترین مباحث رساله را به خود اختصاص داده باشد.
در نهایت باید خاطر نشان نمود که هیچ پژوهشی خالی از نقص و ایراد نبوده و این رساله نیز از این امر مستثنی نخواهد بود و ممکن است دارای ایراداتی باشد که مورد غفلت نگارنده واقع شده باشد، لذا امید است در آینده این توفیق نصیب نگارنده شود که در راستای غنای مسائل حقوقی در جهت تکمیل و اکمال پژوهش حاضر اقدام نماید.

1-1- بیان مسئله
امانت درلغت ضد خیانت و به معنای اعتماد نمودن و ضمان به معنای کفالت و ضامن شدن میباشد در اصطلاح فقهی “امانت” در همان معنای لغوی استعمال شده، ولی در موارد فراوانی به معنای ذیل به کار رفته : امانت مال یا کالایی که به اذن مالک آن یا به اذن شارع در اختیار غیر مالک قرار می گیرد.

تعیین تفاوت وضعیت موجود باهدف نهایی محاسبه تفاوت وضعیت موجود با وضعیت مطلوب،
تعیین عملیات مربوط به تفاوت
انجام دادن عملیاتی به‌منظور کاهش تفاوت وضعیت موجود با وضعیت مطلوب
تکرار مراحل اول تا سوم تا حل نهایی مسئله
تجزیه‌وتحلیل ابزار – هدف مستلزم انتخاب فعالیت‌هایی برای کاهش تفاوت وضعیت موجود باهدف نهایی است. اگر فردی با این‌گونه فعالیت‌ها آشنایی نداشته باشد نمی‌تواند دانش خود را فعال و از تحلیل ابزار–اهداف استفاده کند. اگر فعالیت‌های عملکردی دانش بیانی در یک حیطه نقص و کمبود داشته باشد. در اجرای تجزیه‌وتحلیل ابزار- اهداف با مشکل مواجه خواهد شد .
راهبرد بسط تحقیق. تجزیه‌وتحلیل ابزار – اهداف راهبردی است که راه‌حل‌های تحقیق و کاوشگری را محدود می‌کند؛ اما گاه مسئله از طریق بسط تحقیق[1] بهتر حل می‌شود، به‌ویژه هنگامی‌که راه‌حل‌های ناشناخته و ناکافی باشد (مانند مسائل ملی و جهانی، مسائل فردی پیچیده و مسائل علمی و هنری) دو روش برای بسط تحقیق وجود دارد: تمثیل[2] و سیال سازی ذهنی[3].
الف تمثیل: زمانی که فرد دانش کمی در مورد مسئله‌دارد از تمثیل استفاده می‌شود. تمثیل شامل معرفی مسئله با استفاده از حوزه‌ی آشنا در دانش مربوط به مسئله و درنهایت ارزشیابی سودمندی دانش موجود است.

 

ب سیال سازی ذهن. راهبرد دیگر برای افزایش راه‌حل‌های کیفی یک مسئله سیال سازی ذهنی نام دارد که شامل مراحل ذیل است:

تشخیص مسئله
به نتیجه رسیدن بدون تجزیه‌وتحلیل
تصمیم گرفتن بر اساس معیاری برای حدس زدن راه‌حل‌های عمومی
استفاده از این معیار برای انتخاب بهترین راه
سیال سازی دهنی هم شامل ((کار به جلو[4])) است و هم شامل تجزیه‌وتحلیل ((ابزار – هدف))؛ بنابراین، بر راهبردهای دیگر برتری دارد. از طریق سیال سازی ذهنی بهتر از روش تجزیه‌وتحلیل ابزار- هدف می‌توان به حل مسائل دست‌یافت. تحقیقات نشان می‌دهند که نتایج سیال سازی ذهنی راه‌حل‌های بالایی را ارائه می‌دهد. کیفیت راه‌حل‌ها در سیال سازی ذهنی، همانند تمثیل، به دانش بیانی خود فرد بستگی دارد. (شعبانی، تابستان1393 :118 تا121)

2-1-6-2-الگوی حل مسئله

الگوهای تدریس درواقع الگوهای یادگیری هستند. با استفاده از الگوها درحالی‌که به شاگرد در کسب اطلاعات، نظرات، مهارت‌ها و راه‌های تفکر کمک می‌شود، نحوه‌ی یادگیری نیز به آنان آموخته می‌شود. درواقع آموزش از راه الگوها باعث افزایش استعداد شاگردان در یادگیری می‌شود.

الگوهای تدریس نتیجه تلاش افرادی است که در جستجوی چگونگی یادگیری دانش‌آموزان و تأثیر رفتار معلم بر آن‌ها بوده‌اند و معلمانی که برای حل مسائل کلاس دست به تحقیق و تجربه می‌زدند. (بهمئی،1390: 111)

الگوهای حل مسئله در آموزش بر مبنای ایده‌های جان دیویی (1916) شکل‌گرفته‌اند. در میان تمامی کمک‌های او به آموزش‌وپرورش، طرفداری او از برنامه تحصیلی بر مبنای مسائل اهمیت خاصی دارد. ازنظر او مسئله عبارت از هر موردی است که باعث ایجاد شک و تردید شود. دیویی می‌گوید مسئله‌ای که بتواند به‌عنوان یک موضوع موردمطالعه ارزشمند باشد، باید دو معیار دقیق و جدی 

چکیده
جنس Lippia دارای بیش از 200 گونه است كه در این بین گونه Lippia citriodora L. دارای ارزش بالای دارویی می­باشد. این گیاه به دلیل اهمیت فراوان اقتصادی در صنایع غذایی، داروسازی و عطرسازی در قسمت‌های مختلفی از ایران كشت و كار می­شود و گونه­های بومی­ نیز از جنس Lippia در مناطق گرمسیری و نیمه­گرمسیری كشور وجود دارد. بدین منظور دو آزمایش جداگانه در شرایط درون شیشه‌ای و مزرعه‌ای انجام شد. در شرایط آزمایشگاهی سه آزمایش جداگانه با استفاده از طرح کاملا تصادفی با 4 تکرار انجام شد و در آن اثر 13 تیمار مختلف هورمونی (BAP، NAA، 2,4-D و كینتین) و اثر زمان بر میزان كالوس‌زایی و باززایی ریزنمونه‌های به‌لیمو بررسی گردید. با توجه به نتایج تجزیه واریانس در آزمایش درون شیشه‌ای در غلظت‎های مختلف هورمونی، صفت‎های ریشه‎زایی، ساقه‎زایی، کالوس‎زایی، تغییررنگ، تغییرشکل در سطح یك درصد معنی‌دار شدند. در مقایسه‌ی میانگین بین تیمارهای مورد بررسی مشخص شد كه محیط کشت MS12 حاوی 3/0 میلی‌گرم بر لیتر اكسین NAA بدون سیتوكنین برای صفت‌های ریشه‌زایی، كالوس‌زایی، زنده‌مانی، تغییر رنگ و تغییرشكل به‌ترتیب با 8/63، 6/91، 100، 2/97 و 2/92 درصد بهترین تیمار هورمونی بود، ولی در مورد ساقه‌زایی، محیط كشت MS بدون هورمون با 3/68 درصد بیشترین تعداد نوساقه‌ها را ایجاد نمود. در آزمایش مزرعه‌ای نیز از بین چهار سطح كودی مختلف شامل صفر، 50 و 100 كیلوگرم در هكتار ازته و غلظت سه در هزار NPK بر روی صفات مورفولوژیكی و میزان عملكرد گیاه به­لیمو، تیمار 50 كیلوگرم در هكتار كود ازته بهترین نتایج را در بر داشت.
کلید واژه: به‌لیمو، كالوس‌زایی، ساقه‌زایی، ریشه‌زایی، ترکیبات هورمونی، کود ازته.
1-1 گیاهان دارویی
1-1-1 اهمیت كشت گیاهان دارویی
با ظهور داروهای شیمیایی و بیولوژیك، نقش و اهمیت گیاهان دارویی در تأمین سلامت بشر، در معرض فراموشی قرار گرفت. اما با گذشت زمان، استقبال از گیاهان دارویی با رشد قابل توجهی روبرو شده است. به­نظر می­رسد مردم جهان از یك سری نارسایی­های طب مدرن خسته شده­اند و به‌طور روز افزون به‌سمت داروهای گیاهی روی می­آورند. اصولاً زمانی كه قانون ابن­سینا را در غرب به آتش كشیدند و ادعا كردند شیمی، مولكول و فیزیولوژی را شناخته­اند، طب به انحراف كشیده شد. به­طوری كه هم­اكنون طب مدرن توانایی حل بسیاری از مشكلات بشر را ندارد و طی سال­های اخیر در كتب درسی به این موضوع اعتراف كرده­اند. به­همین دلیل، امروزه حدود 50 درصد داروهای تولید شده در جهان منشاء طبیعی دارند كه با تغییراتی به­عنوان دارو مورد استفاده قرار می­گیرند. كه نیمی از این مقدار از منابع معدنی، حیوانی و باكتریایی بدست می­آید و نیمی دیگر منشاء گیاهی دارد. برای مثال، تمام هورمون­های مصرفی گیاهی هستند و از گیاهان مختلفی نظیر سیب­زمینی مكزیكی، شنبلیله و غیره به­دست می­آیند. همچنین تركیباتی مثل وین­بلاستین و وین­كریستین كه از داروهای ضدسرطان هستند از گیاه بدست می­آیند و یا گلیكوزیدهای قلبی از جمله این گروه داروها محسوب می­شوند (قاسمی دهكردی و همكاران، 1380).
گیاهان دارویی یكی از مهم‌ترین منابع دارویی می­باشند كه از هزاران سال پیش كاربرد داشته­اند. سازمان بهداشت جهانی تخمین

 

زده است كه بیش از 80 درصد از مردم به­صورت سنتی و یا مدرن از گیاهان دارویی استفاده می­كنند. بعلاوه برخی از داروهای شیمیایی نیز با الگوبرداری از مواد گیاهی ساخته شده­اند (تریپاتی[1] و تریپاتی، 2003).
در قرن اخیر دانشمندان به زیان­های ناشی از سموم شیمیایی، مواد افزودنی، اسانس و طعم­دهنده­های مصنوعی كاملاً پی­برده­اند و بروز انواع سرطان­ها و بیماری­های مختلف تأییدكننده این موضوع می­باشند. بر این اساس كشورهای پیشرفته كه دارای امكانات تحقیقاتی گسترده‌ای در مورد شناسایی این مواد مضر بوده‌اند، تصمیم گرفته­اند كه در چند سال اخیر كلیه­ی مواد مصرفی شیمیایی را از مواد غذایی، دارویی، آرایشی و بهداشتی بتدریج حذف نموده و بجای آن از منابع گیاهی استفاده كنند .كشور ما دارای غنی­ترین منابع گیاهی از نظر مقدار و تنوع در سطح جهان می­باشد .هم­اكنون كشورهای پیشرفته پی به ارزش گیاهان دارویی و صنعتی برده و درصدد كشت و پرورش آنها در سایر كشورهای فقیر شده­اند. شناسایی گیاهان اسانس­دار گامی مهم در جهت اهلی كردن و ترویج شیوه­های صحیح بهره­برداری و استفاده از این گیاهان می‎باشد. گیاهان دارویی اسانس­دار نقش مهمی در زندگی انسان دارند و در ایران از سابقه طولانی برخوردار می­باشند (موسویان و بصیری، 1378).
در گذشته گیاهان دارویی جمع­آوری شده از طبیعت برای رفع نیازهای بازار كافی بود، طی سالیان گذشته تعدادی از گونه­های پرمصرف در خطر انقراض قرار گرفته­اند، برای رفع نیازهای فزاینده به داروهای گیاهی، گیاهان بایستی كشت شوند، علاوه بر اطمینان از منابع كافی كشت گیاهان دارویی باعث تولید مواد خام دارویی با كیفیت یكنواخت و خصوصیات شناخته شده می­گردد. از سوی دیگر تامین مواد اولیه برای صنایع داروسازی نیاز به افزایش تولید محصول در واحد سطح دارد كه علمی­ترین و اقتصادی­ترین روش دستیابی به­این مهم افزایش كارایی نهاده­های مورد استفاده در زراعت گیاهان دارویی می­باشد (توماس[2]، 2000).
كشت یك گیاه دارویی از نظر اقتصادی وقتی مقرون به­صرفه است كه متابولیت­های ثانویه آن به­حد مطلوب رسیده باشد، با شناخت عوامل محیطی موثر در تولید و انتخاب ارقام گیاهی مناسب می­توان به­حد اكثر مقدار محصول دست یافت (امیدبیگی، 1386). در مناطقی مثل ایران وجود نور فراوان یكی از منابع مهم و بالقوه در تولید گیاهان دارویی است كه باید یا مناسب­ترین روش­ها از آن استفاده كرد (امیدبیگی، 1386). در شرایطی كه هیچ­گونه محدودیت عوامل محیطی وجود نداشته باشد، تولید ماده خشك گیاهی با مقدار نور جذب شده متناسب است (مونتیس[3]، 1994).
 
1-1-2 تاریخچه گیاهان دارویی
با نظری اجمالی به فرهنگ مصرف داروهای گیاهی در ایران می­توان متوجه میراث با ارزش این گیاهان در طب غنی سنتی ایران شد. از طرفی فلات وسیع ایران از اقلیم­ها و محیط­های گوناگون برخوردار است، به­همین دلیل بیش از 7500 گونه گیاهی مختص به ایران است. از این رو به­حق، فلور ایران یكی از منابع داروخیز جهان محسوب می­شود. از آنجایی كه گیاهان وحشی در محدوده­های جغرافیایی گسترده­ای یافت می­شود، جمع­آوری و دسترسی به آنها از نظر اقتصادی مقرون به­صرف نیست و استفاده از گیاهان وحشی جوابگوی صنایع داروسازی نخواهد بود و چنین استفاده­ی انبوه از گیاهان طبیعت مسلماً موجب نابودی آنها خواهد شد. از این رو نسبت به كشت این گیاهان در سطوح زراعی اقدامات مفیدی در سطح كشور انجام شده است. گزارش شده است كه انسان دیر و یا زود چاره­ای به­جز بازگشت به طبیعت خود نخواهد داشت. از این رو، در كشورهای توسعه یافته اقدامات وسیعی را در توسعه و پیشرفت كشت و استفاده از گیاهان دارویی انجام شده است. امید است در كشور ما با تربیت نیروی متخصص و فرهنگ­سازی استفاده از گیاهان دارویی، از این نعمت الهی بی­نصیب نمانیم (ابراهیم­پور و عیدی­زاده، 1388).
ابن­سینا، دانشمند و پزشك نامدار ایرانی در سال­های 428-370 هجری مطابق با 980-1037 میلادی كه در غرب او را به­نام آویسینیا می‌شناسد و پس از انقراض تمدن یونان او را بزرگ‌ترین دانشمند جهان و به اشتباه، عرب دانسته­اند (چون كتاب­های او به عربی نوشته شده است). در جلد دوم كتاب قانون فی­الطب بیش از 800 نمونه گیاه طبی و غذایی را نام می­برد كه از آن میان 541 گیاه و مشتقات آنها دارای توصیف كاربردی و صفات ریخت­شناختی هستند. او اختلاف شكل و صفات گیاهان مشابه یا نزدیك به هم را (برای اجتناب اشتباه آنها از یكدیگر) با توجه خاصی در كتاب “قانون” توضیح می­دهد و در مورد چگونگی استفاده از مشتقات گیاهان دارویی و كاربرد آنها، با ترتیبی خاص، معین و نظام یافته به شرح و تفصیل آنها می­پردازد (زارع­زاده، 1383).
آلبرت ماگنیوس[4] این كشیش كه در نوشته‌ها به آلبرت بوستادت بیشتر معروف است، در سال‌های 1193-1280، بعد از ابن­سینا و بیرونی در ایام و بحران فكری قرون وسطی اروپا، درباره طب و تاریخ طبیعی و همچنین گیاه­شناسی كتابی به نام رستنی­ها، دو وژتابلیس[5] را نوشت. محتویات و نحوه نگارش این كتاب، به خوبی نشان می­دهد كه آلبرت كبیر نیز تحت تأثیر شدید تئوفراست و دیگر دانشمندان و قدمای رم و یونان مورد قبول كلیسا قرار داشت و در عین حال، برخی مشاهدات خود را نیز در این كتاب آورده است (زارع­زاده، 1383).
ایرانیان از دیرباز و حتی پیش از دیگران در زمینه گیاهان دارویی و كاربرد درمانی آنها از دانش پیشرفته‌ای برخوردار بوده­اند. نمونه بارز آن كتاب باستانی اوستاست .در«وندیداد» یكی از پنج كتاب تشكیل­دهنده اوستا (كه در مجموع دست­كم 2500 سال پیشینه دارد)، بخش­های پرشماری به گیاه درمانی، معرفی گیاهان دارویی و كاربرد آنها اختصاص یافته است. اما متأسفانه در لشكركشی اسكندر مقدونی، كتابخانه مشهور اسكندریه در آتش­سوزی عمدتاً نابود شد و بیشتر منابع و آثار و كتاب­های جمع­آوری شده در آن سوخت و خاكستر شد. بدین ترتیب، سوابق گیاه­شناسی شرق كهن در دو تمدن ایران و مصر بر اثر این آتش­سوزی­ها، فاقد هر گونه مدرك دیرینه شناخت گیاهان دارویی و خواص آنها گردید. متأسفانه بعدها نیز بر اثر تخریب قلاع فرقه اسماعیلیه و آتش زدن كتابخانه­های آن بوسیله هلاكوخان مغول، بقیه آثار مكتوب گیاهان دارویی، كه توسط این فرقه جمع­آوری شده بود، از میان رفت، تا اینكه در قرن هشتم و نهم میلادی، اطباء ایرانی رونق خاصی به طبابت ایران و جهان بخشیدند. بطوریكه با پیدا شدن دانشمندان و نوابغی نظیر ابوعلی­سینا و محمد زكریای رازی با انشار كتاب­های معروف خود (قانون و الحاوی) پیشرفت­های زیادی نصیب ملت ایران و جهانیان گردید. این پیشرفت­ها همچنین در قرون بعد نیز ادامه یافت. در قرن 13 میلادی، ابن­بیطار، اختصاصات متجاوز از 14700 گیاه را كه خود شخصاً می­شناخت را در كتابش شرح داد (دوازده امامی، 1386؛ زارع­زاده، 1383).
1-2 به لیمو
1-2-1 تاریخچه و معرفی به­لیمو
گیاه به­لیمو (شکل 1-1) با نام علمی Lippia citriodoraاز خانواده شاه­­پسند (Verbenaceae) (مظفریان، 1389؛ زرگری، 1375)، این گیاه بومی آمریکای جنوبی است (زرگری، 1375) و به­نام پزشک گیاه­شناسی موسوم به Lippi که در سال­های 1678 تا 1704 میلادی می­زیسته و در حبشه به­قتل رسید، نامگذاری شده است (زرگری، 1375). در فرهنگ گیاه­درمانی ایران، برگ­های این گیاه به­صورت دم­کردنی به­منظور آرامبخش، ضدتشنج و برطرف­کننده تپش قلب و سرگیجه مصرف دارد (امین، 1388). تا 100 سال پیش فقط به­عنوان یك گونه زینتی شناخته می­شد، ولی امروزه به­دلیل اهمیت فراوان اقتصادی آن در صنایع غذایی و عطرسازی در اكثر كشورها از جمله در ایران و به ویژه در استان گلستان كشت شده و به خوبی پرورش می­یابد. امروزه این گیاه در شمال كشورمان كشت و كار می­شود و گونه­های بومی آن از جنس Lippia در مناطق گرمسیری و نیمه‌گرمسیری كشورمان وجود دارد (امین، 1370).
 1-2-2 به­لیمو (Lemon verbena) از نظر رده­بندی گیاهی
به‌لیمو از سلسله­ی Planta، شاخه­ی Magnoliophyta، رده­ی Magnoliopsida، راسته­ی Lamiales، خانواده Verbenaceae، جنس Aloysia، و گونه­ی A. triphylla، است(آنونیموس[6]، 2007).
1-2-3 گیاه­شناسی به­لیمو
به­لیمو درختچه­ای کوچک به ارتفاع تا 90-100 سانتیمتر، با شاخه­های شیاردار و کم و بیش زبر برگ­ها در چرخه­های 3 یا 4 تایی، سرنیزه­ای، به­طول 5- 5/7 سانتیمتر، با دمبرگ کوتاه، کامل یا در میانه دندانه­دار، بدون کرک، در سطح تحتانی به­انبوهی پوشیده از کرک­های غده­دار (منقوط)، با بوی لیمو سنبله­ها چرخه­ای و محوری یا مجتمع شده در پانیکول­های انتهایی اغلب 3 تایی. گلها سفید، به طول 5/4- 5 میلیمتر، شکوفا و گل­دهنده در تابستان و پاییز. کاسه گل به انبوهی کرکدار. لوله جام گل بلندتر از کاسه (زرگری، 1375).
1-2-4 نام­های دیگر به­لیمو
برای به‌لیمو نام‌های دیگری نیز در منابع ذكر شده است كه به تعدادی از آن‌ها اشاره می‌شود.
Lippia citriodora Kunth (آزادبخت، 1378؛ زرگری، 1371؛ كریمی، 1381؛ یزدانی و همكاران، 1383) Lippia citriodora H.B.U.K (راشدی، 1380؛ كریمی، 1381)
Lippia triphylla (راشدی، 1380؛ صمصام شریعت، 1374)
Verbena triphylla L Herit (رضایی و همكاران، 1380؛ یزدانی و همكاران، 1383)
Aloysia citriodora orteg (رضایی و همكاران، 1380؛ یزدانی و همكاران، 1383)
Aloysia triphylla (L “Herit) Britton (راشدی، 1380)
1-2-5 گونه‌های دیگر به‌لیمو
گونه­های مفید دیگری از این گیاه وجود دارد و در محل­های رویش، كاربرد درمانی دارند كه در زیر به طور گذرا به آن­ها پرداخته شده است:
1-Lippia graveolens H.B.& K : در برزیل و مكزیك می­روید .تیزان حاصل از آن برای درمان روماتیسم به­كار می­رود.
2-:scaberrima L. Sond در آفریقای جنوبی می­روید و به­عنوان بندآورنده و منعقدكننده خون، مصرف می‌گردد.
3- Cham microcephala L.: درختچه­ای است بومی برزیل كه برگ­هایی پوشیده از تارهای غده­ای مملو از اسانس مطبوع و گل­هایی سفیدرنگ دارد .بوی آن شبیه بوی آویشن و رومارن است .از آن به­منظور رفع تشنج و درمان ناراحتی­های ناشی از گزش مار استفاده می­شود.
4- : geminata L. (Willd citrata L.) درختچه­ای است بومی جزایر آنتیل و نواحی مختلف آمریكای جنوبی كه معادل 123/0 درصد اسانس پك اولت (peck olt) از آن به­دست می­آید .برگ این گیاه به­صورت دم­كرده و در رفع نزله به­كار می­رود.
5- Hochst adoensis L.: در آمریكا می‌روید و از برگ آن برای رفع تب و سرفه استفاده می‌شود. دارای اندام­های معطر و اسانسی با تركیب شیمیایی متفاوت برحسب منشأ جغرافیایی است (در محل اصلی رویش، برای آن 4 گونه قائل­اند). سرشاخه­ی گل­دار این گیاه بیشتر از سرشاخه­های برگدار آن، اسانس دارد. گل­های آن معادل 14 تا 15 در هزار اسانس خام با بوی معطر تولید می­كند كه

1-نشانه های بد جانی                                                                       9
2-نشانه های شناختی                                                                      9
3-نشانه های انگیزشی                                                                     9
4-نشانه های بدنی                                                                           9
طبقه بندی افسردگی                                                                       10
دوره افسردگی                                                                                10

فصل سوم
جامعه تحقیق                                                                                  12
نمونه برداری                                                                                   12
نمودار شماره 1                                                                                14
نمودار شماره 2                                                                                16
نمودار شماره 2                                                                                18
نمودار شماره 4                                                                                20
ابزار تحقیق                                                                                     21
نمودار شماره 5                                                                               22
نمودار شماره 6                                                                                23
دستور اجرا                                                                                      24
نحوه نمره گذاری                                                                               24
جدول تحقیق میزان افسردگی                                                             24
جدول شماره 1                                                                                 25
طرح آزمایشی                                                                                  25
الف – متغیر مستقل                                                                          26
ب – متغیر وابسته                                                                             26
شیوه اندازه گیری                                                                              26
كنترل ها                                                                                          27
نمودار شماره 7                                                                                 28
نمودار شماره 8                                                                                 29

فصل چهارم
تحلیل نتایج                                                                                      34
شیوه اندازه گیری                                                                              34
شیوه گروه بندی                                                                                34
جدول شماره 1                                                                                  35
جدول شماره 2                                                                                 37
محاسبه لایه های آماری گروه اول

 

                                                        39
محاسبه لایه های آماری گروه دوم                                                         37
جدول شماره 3                                                                                 40
جدول شماره 4                                                                                  40
الف تدوین فرضیه                                                                               40
مسأله                                                                                             40
فرضیه                                                                                              40
آزمون و مقایسه میانگین دو گروه مستقل                                                 41
خطای استاندارد                                                                                 41
جدول شماره 5                                                                                   41
فرضیه در این بخش                                                                             42
فرضیه صفر                                                                                        42
فرض خلاف                                                                                       42
نتیجه                                                                                              42

فصل پنجم
بحث و نتیجه گیری                                                                             45
خلاصه فصول                                                                                    46
مشكلات و محدودیتها                                                                        47
پیشنهادات                                                                                      49
منابع                                                                                             50
فصل اول
1-روش انجام تحقیق
2-پیش فرض
3-جامعه آماری دقیق
4-نمونة دقیق و چگونگی نمونه برداری ها
5-مقدمه
6-هدف كل تحقیق
7-فرضیه
8-روش آماری تحقیق
9-تعریف واژه ها
     الف – افسردگی چیست ؟
     ب – تعریف ورزش
مقدمه:
در حال حاضر جوامع بشری با همه پیشرفت و جهش كه در كلیه متون و علوم مختلف بشری است توجه ناچیزی به جنبه های روانی، تربیتی، عاطفی، اخلاقی، اجتماعی و بهداشت روانی افراد نموده است.
پیچیدگی و گرفتاریهای جوامع انسانی امروز آگاهی لازم در زمینه های یاد شده را اجتناب نا پذیر و ضروری می نماید. به نظر می رسد اوضاع و احوال شرایط زندگی مدرن و پیچیدگی حاصل از آن انزوا و فرد گرایی همراه با آن از عوامل عمده ای است كه زمینه ابتلاء به بیماری روانی از جمله افسردگی را فراهم می كنند.
موضوع تحقیق:
الف – مسأله: آیا رابطه بین افسرگی و فعالیت های ورزشی موجود است.
هدف كلی و آرمانی تحقیق:
1– هدف این تحقیق بررسی رابطه بین تمرینات ورزشی و افسردگی كمتر است.
2- ارائه كارهای مناسب و پیشنهادات مؤثر در زمینة اثرات مثبت فعالیت های ورزشی در درمان و كاهش افسردگی و میزان خودكشی.
ب – فرضیه:
افرادی كه به فعالیت ورزشی می پردازند افسردگی كمتری را نسبت به افرادی كه ورزش نمی كنند نشان می دهند.
فایده تحقیق:
افسردگی یكی از شایع ترین اختلالات روانی است كه در حال حاضر هر فرد ممكن است آنرا در طول زندگی خود بطور متناوب یا مستمر تجربه كند.
این موضوع صرفاً محدود به زمان و مكان خاصی هم نمی باشد بلكه واكنشی است كه در مقابل فشارات عصبی و مشكلات ناشی از جوامع مدرن یا نیمه مدرن كنونی موجود و گویای حالتی است كه در هر دوره زمان برای هر كس ممكن است روی دهد.
به صراحت می توان اعلام نمود كه تعدادی از افراد بالغ در دوره ای از عمر خود دچار این حالت گردیده و عده ای بیشتری از این افراد به افسردگی خود آگاه نیستند و اگر این حالت روانی ادامه پیدا كند منجر به بعضی مشكلات روانی و بدنی می شود و ادامه در آخر منجر به خودكشی فرد می گردد.
اگر اطلاعات به افراد داده شود تا این حالات روانی نامساعد را تشخیص دهند،‌ زودتر اقدام به رفع می نمایند.
روش انجام تحقیق:

گفتار دوم : تعاریف.. 9
مبحث اول: سیاست کیفری.. 9
الف: معنای لغوی.. 9
ب ) معنای اصطلاحی.. 12
ج ) معنای اختصاصی: ( مفهوم مضیق سیاست جنایی). 15
مبحث دوم : جرم. 16
الف ) ایران. 16
ب- لبنان. 19
ج- اردن. 20
مبحث سوم : مجازات.. 21
الف ) ایران. 21
ب ) لبنان. 24
ج) اردن. 25
مبحث چهارم : منافیات عفت.. 26
الف ) ایران. 28
ب ) لبنان. 29
ج ) اردن. 30
فصل دوم : بررسی تطبیقی جرائم منافی عفت در حقوق ایران ، لبنان و اردن   31
گفتار اول- زنای ساده 32
مبحث اول- بررسی فقهی جرم زنا 33
الف-  قرآن. 33
ب- روایات.. 33
ج- نظرفقها 34
مبحث دوم- تعریف.. 34
الف-ایران. 34
ب- لبنان. 35
ج-اردن. 35
د- بررسی تطبیقی.. 36
مبحث سوم- عنصر قانونی.. 37
الف-ایران. 37
ب- لبنان. 38
ج- اردن. 38
د-  بررسی تطبیقی.. 38
مبحث چهارم- عنصر مادی.. 39
الف-ایران. 39
1- رفتار. 39
2-  موضوع. 40
3- نتیجه. 40
4-  مرتکب جرم. 40
5- مکان و زمان. 41
ب-  لبنان. 42
1- رفتار فیزیکی.. 42
2-  موضوع. 43
3-  مرتکب جرم. 44
4-  مکان. 44
5-  نتیجه. 44
ج- اردن. 45
1- رفتار. 45
2- موضوع جرم. 45
3-  مرتکب جرم. 45
4-  مکان. 46
5-  نتیجه. 46
د- بررسی تطبیقی.. 46
مبحث پنجم- عنصر معنوی.. 48
الف- ایران. 48
ب-  لبنان. 51
ج-اردن. 51
د-  بررسی تطبیقی.. 51
مبحث ششم- مجازات قانونی.. 52
الف- ایران. 52
ب-  لبنان. 53
ج-اردن. 54
د- بررسی تطبیقی.. 55
مبحث هفتم ـ بررسی شروع به جرم،مشارکت،معاونت،تعدد و تکرار در جرم زنای ساده 56
الف ـ ایران. 56
1-  شروع به جرم. 56
2-  شرکت در جرم. 56
3-  معاونت در جرم. 57
4-  تعدد و تکرار. 58
ب ـ لبنان. 60
1-  شروع به جرم. 60
2-  شرکت در جرم. 60
3-  معاونت در جرم. 61
4-  تعدد و تکرار. 62
ج ـ اردن. 65
1-  شروع به جرم. 65
2-  شرکت در جرم. 66
3-  معاونت در جرم. 66
4-  تعدد و تکرار. 67
گفتار دوم : زنای مشدد. 68
مبحث اول :تعریف.. 69
الف-ایران. 69
ب-  لبنان. 69
ج- اردن. 70
د-  بررسی تطبیقی.. 70
مبحث دوم- عنصر قانونی.. 71
الف- ایران. 71
ب-  لبنان. 72
ج ـ اردن. 73
دـ بررسی تطبیقی.. 73
مبحث سوم ـ عنصر مادی.. 74
الف ـ ایران. 74
ب ـ لبنان. 80
1- رفتار. 80
2- موضوع. 83
3- نتیجه. 83
4- مرتکب جرم. 83
ج ـ اردن. 84
1- رفتار. 84
2- موضوع. 84
3- نتیجه. 85
4- مرتکب جرم. 85
دـ بررسی تطبیقی.. 85
مبحث چهارم ـ عنصر معنوی.. 86
الف ـ ایران. 86
ب ـ لبنان. 87
ج ـ اردن. 87
د ـ بررسی تطبیقی.. 88
مبحث پنجم-مجازات قانونی.. 88
الف ـ ایران. 88
ب ـ لبنان. 89
الف- مجازات زنای به عنف ساده 89
ب- مجازات زنای به عنف

 

شدید. 89
1- مجازات زنای به عنف به علت معلولیت جسمی یا ذهنی یا تقلب.. 89
2-  مجازات زنای عنف نسبت به صغیر. 90
ج ـ اردن. 92
دـ بررسی تطبیقی.. 93
مبحث پنجم ـ بررسی شروع به جرم،مشارکت،معاونت،تعدد و تکرار در جرم زنای مشدد. 94
الف ـ ایران. 94
1- شروع به جرم. 94
2-  شرکت در جرم. 94
3-  معاونت در جرم. 94
4- تعدد و تکرار. 94
ب ـ لبنان. 95
1- شروع به جرم. 95
2- شرکت در جرم. 96
3- معاونت در جرم. 96
4- تعدد و تکرار. 97
ج ـ اردن. 97
1- شروع به جرم. 97
2- شرکت در جرم. 100
3- معاونت در جرم. 101
4- تعدد وتکرار. 102
گفتار سوم- زنا با محارم. 104
مبحث اول- تعریف.. 104
الف- ایران. 104
ب- لبنان. 104
ج ـ اردن. 104
د ـ بررسی تطبیقی.. 105
مبحث دوم ـ عنصر قانونی.. 105
الف ـ ایران. 105
ب ـ لبنان. 105
ج- اردن. 106
د ـ بررسی تطبیقی.. 106
مبحث سوم ـ عنصر مادی.. 107
الف ایران. 107
1- رفتار. 107
2 – موضوع. 108
3-  نتیجه. 108
4-  مرتکب جرم. 109
ب ـ لبنان. 109
1- رفتار. 109
2-  نتیجه. 109
3-  موضوع. 109
4-  شخصیت.. 109
ج ـ اردن. 110
1-  رفتار. 110
2-  موضوع. 112
3-  نتیجه. 112
4-  شخصیت.. 113
د ـ بررسی تطبیقی.. 113
مبحث چهارم ـ عنصر معنوی.. 115
الف ـ ایران. 115
ب ـ لبنان. 115
ج ـ اردن. 116
د ـ بررسی تطبیقی.. 116
مبحث پنجم ـ مجازات قانونی.. 116
الف ایران. 116
ب ـ لبنان. 117
ج ـ اردن. 117
د ـ بررسی تطبیقی.. 118
مبحث ششم ـ بررسی شروع به جرم،مشارکت،معاونت،تعدد و تکرار. 119
الف ـ ایران. 119
1-  شروع به جرم. 119
2- شرکت در جرم. 119
3- معاونت در جرم. 119
4-  تعدد و تکرار. 120
ب ـ لبنان. 120
1-  شروع به جرم. 120
2- شرکت در جرم. 121
3- معاونت در جرم. 121
4- تعدد و تکرار. 122
ج ـ اردن. 124
1-  شروع به جرم. 124
2-  شرکت در جرم. 125
3- معاونت در جرم. 125
4-  تعدد وتکرار. 127
گفتار چهارم ـ لواط و ملحقات آن. 129
مبحث اول ـ بررسی فقهی جرم لواط.. 131
الف ـ قران. 131
ب ـ روایات.. 131
ج ـ نظرفقها 132
مبحث دوم ـ بررسی بزه لواط و ملحقات آن از از نظر قانون. 133
الف ـ لواط.. 133
مبحث اول ـ تعریف.. 133
الف ـ ایران. 133
ب ـ لبنان. 134
ج ـ اردن. 135
د ـ بررسی تطبیقی.. 135
مبحث دوم ـ عنصر قانونی.. 136
الف ـ ایران. 136
ج ـ اردن. 137
د ـ بررسی تطبیقی.. 138
مبحث سوم  ـ عنصر مادی.. 138
الف ایران. 138
1-  رفتار. 138
2- موضوع. 140
3- مرتکب جرم. 140
4- نتیجه. 140
ب ـ لبنان. 141
1- رفتار. 141
2- موضوع. 143
3- نتیجه. 143
4- مرتکب جرم. 143
ج ـ اردن. 144
1- رفتار. 144
2- موضوع. 145
3-  مرتکب جرم. 145
4- نتیجه. 145
د ـ بررسی تطبیقی.. 145
مبحث چهارم ـ عنصر معنوی.. 147
الف ایران. 147
ب ـ لبنان. 148
ج ـ اردن. 148
د ـ بررسی تطبیقی.. 149
مبحث پنجم ـ مجازات قانونی.. 149
الف ایران. 149
ب ـ لبنان. 150
ج ـ اردن. 152
د ـ بررسی تطبیقی.. 153
مبحث ششم ـ بررسی شروع به جرم،مشارکت،معاونت،تعدد و تکرار در جرم لواط.. 153
الف ـ ایران. 153
1-  شروع به جرم. 153
2-  شرکت در جرم. 153
3-  معاونت در جرم. 154
4-  تعدد و تکرار. 154
ب ـ لبنان. 154
1-  شروع به جرم. 154
2- شرکت در جرم. 154
3-  معاونت در جرم. 155
4-  تعدد و تکرار. 155
ج ـ اردن. 155
1-  شروع به جرم. 155
2- شرکت در جرم. 155
3- معاونت در جرم. 156
4-  تعدد وتکرار. 156
ب ـ قرار گرفتن دو مرد در زیر یک پوشش به صورت برهنه. 157
مبحث اول ـ تعریف.. 158
الف- ایران. 158
ب ـ لبنان. 158
ج ـ اردن. 158
مبحث دوم ـ عنصرقانونی.. 158
مبحث سوم ـ عنصر مادی.. 159
1- رفتار. 159
2-  موضوع جرم. 160
3- مرتکب جرم. 160
4-  نتیجه. 160
مبحث چهارم ـ عنصرمعنوی.. 160
مبحث پنجم ـ مجازات قانونی.. 161
ج ـ مساحقه. 161
مبحث اول ـ بررسی فقهی جرم مساحقه. 162
الف ـ قرآن. 162
ب ـ روایات.. 163
ج ـ نظر فقها 163
مبحث دوم ـ تعریف.. 164
الف ـ ایران. 164
ب ـ لبنان. 164
ج ـ اردن. 165
مبحث سوم ـ عنصر قانونی.. 165
مبحث چهارم ـ  عنصر مادی.. 165
1 ـ رفتار. 165
2 ـ موضوع. 166
3 ـ نتیجه. 166
4 ـ شخصیت.. 166
مبحث پنجم ـ عنصرمعنوی.. 166
مبحث ششم ـ مجازات قانونی.. 167
گفتار پنجم ـ قوادی.. 167
مبحث اول ـ بررسی فقهی جرم قوادی.. 168
الف ـ قرآن. 168
ب ـ روایات.. 168
ج ـ نظر فقها 169
مبحث دوم ـ تعریف.. 170
الف ـ ایران. 170
ب ـ لبنان. 170
ج ـ اردن. 171
د ـ بررسی تطبیقی.. 171
مبحث سوم ـ عنصر قانونی.. 172
الف ـ ایران. 172
ب ـ لبنان. 172
ج ـ اردن. 173
مبحث چهارم ـ عنصر مادی.. 177
الف ـ ایران. 177
1 ـ رفتار. 177
2 ـ موضوع. 178
3 ـ نتیجه. 179
4 ـ مرتکب جرم. 179
ب ـ لبنان. 179
1 ـ رفتار. 179
2ـ موضوع. 181
3ـ مرتکب جرم. 181
4ـ نتیجه. 181
ج ـ اردن. 181
1ـ رفتار. 181
2ـ موضوع. 182
3ـ نتیجه. 183
4ـ مرتکب جرم. 183
5ـ مکان. 183
د ـ بررسی تطبیقی.. 183
مبحث پنجم ـ عنصر معنوی.. 184
الف ـ ایران. 184
ب ـ لبنان. 185
ج ـ اردن. 185
د ـ بررسی تطبیقی.. 185
مبحث ششم ـ مجازات قانونی.. 186
الف ـ ایران. 186
ب ـ لبنان. 187
ج ـ اردن. 188
د ـ بررسی تطبیقی.. 191
مبحث هفتم ـ بررسی شروع به جرم،مشارکت،معاونت،تعدد و تکرار در جرم قوادی.. 191
الف ـ ایران. 191
1 ـ شروع به جرم. 191
2 ـ شرکت در جرم. 192
3 ـ معاونت در جرم. 192
4 ـ تعدد وتکرار. 192
ب ـ لبنان. 193
1 ـ شروع به جرم. 193
3ـ معاونت در جرم. 194
2 ـ شرکت در جرم. 194
4 ـ تعدد وتکرار. 194
ج ـ اردن. 195
1 ـ شروع به جرم. 195
2 ـ شرکت در جرم. 196
3 ـ معاونت در جرم. 196
4 ـ تعدد وتکرار. 196
گفتار ششم ـ رابطه نامشروع و عمل منافی عفت غیر از زنا 198
مبحث اول ـ بررسی فقهی جرم رابطه نامشروع و عمل منافی عفت غیر از زنا 199
الف) آیات.. 199
ب) روایات.. 200
ج ـ نظر فقها 200
مبحث دوم ـ تعریف.. 201
الف ـ ایران. 201
ب ـ لبنان. 202
ج ـ اردن. 202
د ـ  برر سی تطبیقی.. 203
مبحث سوم :  عنصر قانونی.. 203
الف ـ ایران. 203
ب ـ لبنان. 204
ج ـ اردن. 204
د ـ بررسی تطبیقی.. 205
مبحث چهارم ـ عنصرمادی.. 205
الف ـ ایران. 205
الف- رابطه نامشروع. 205
1 ـ رفتار. 205
2 ـ موضوع. 208
3 ـ نتیجه. 208
4 ـ مرتکب جرم. 209
ب) عمل منافی عفت غیر از زنا 209
1 ـ رفتار فیزیکی.. 209
2 ـ موضوع. 211
3 ـ نتیجه. 211
4 ـ مرتکب جرم. 211
ب ـ لبنان. 211
1- رفتار مجرمانه. 211
2- موضوع. 213
3- نتیجه. 213
4- مرتکب جرم. 213
ج ـ اردن. 213
1 ـ رفتار. 213
2- موضوع. 215
3 ـ نتیجه. 215
4 ـ مرتکب جرم. 215
د ـ بررسی تطبیقی.. 216
مبحث پنجم ـ عنصرمعنوی.. 217
الف ـ ایران. 217
ب ـ لبنان. 218
ج ـ اردن. 218
دـ بررسی تطبیقی.. 219
مبحث ششم ـ مجازات قانونی.. 219
الف ـ ایران. 219
ب ـ لبنان. 220
ج ـ اردن. 220
د ـ بررسی تطبیقی.. 221
مبحث هفتم ـ بررسی شروع به جرم،مشارکت،معاونت،تعدد و تکرار در جرم رابطه نامشروع و عمل منافی عفت.. 222
الف ـ ایران. 222
1 ـ شروع به جرم. 222
2 ـ شرکت در جرم. 222
3 ـ معاونت در جرم. 223
4 ـ تعدد وتکرار. 223
ب ـ لبنان. 224
1 ـ شروع به جرم. 224
2 ـ شرکت در جرم. 224
3 ـ معاونت در جرم. 225
4 ـ تعدد وتکرار. 225
ج ـ اردن. 225
1 ـ شروع به جرم. 225
2 ـ شرکت در جرم. 226
3 ـ معاونت در جرم. 226
4 ـ تعدد وتکرار. 227
فصل سوم : نتیجه گیری و پیشنهادات.. 230
نتیجه گیری : 231
پیشنهادات.. 235
منابع : 237
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

فصل اول : کلیات و تعاریف
 
 

گفتار اول : کلیات
مقدمه
در علم منطق، سنت حسنه ای برای تدوین نوشته های علمی وجود دارد که منطقی ها، آن را به عنوان “رووس ثمانیه” توصیف کرده اند و قبل از ورود به موضوع اصلی تحقیق، هشت مطلب اساسی و کلی از قبل موضوع و هدف پژوهش را برای خواننده بیان می کنند تا اشراف کلی به مباحث پیدا شود این روش مورد استقبال دانشمندان روش تحقیق نیز قرار گرفته و در شیوه نامه تدوین پایان نامه ها و مقالات بر آن تاکید شده است. برهمین اساس در پژوهش حاضر نیز از سنت موصوف پیروی کرده و چند مطلب کلی بعنوان مقدمه تقدیم حضور می گردد که عبارتند از: بیان مسأله؛ سوال ها و فرضیه های تحقیق؛ پیشینه تحقیق؛ ضرورت و اهمیت تحقیق به اهداف تحقیق؛ روش و ساماندهی تحقیق.

بیان مسأله
اکثر کشورهای اسلامی به رغم اینکه در قوانین اساسی آن ها تاکید شده است که قانون گذار، قوانین موضوعه را بر اساس منابع شرعی تدوین نماید اما این اصل را فراموش کرده اند همچنانکه اصل دوم متمم قانون اساسی مشروطه ایران نیز تاکید می ورزید قوانین موضوعه باید به تایید پنج نفر از فقهای طراز اول کشور برسد اما این اصل به اصلی متروک تبدیل شده بود. برهمین اساس پژوهش گران و حقوق دانان وظیفه دارند با انجام تحقیقات علمی، این مسأله را به همگان و بویژه دانشمندان گوشزد کنند و از طرفی تجربه ی اسلامی کردن قوانین را که پس از پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی، در جمهوری اسلامی ایران به اجرا در آمد به حاکمان، قانون گذاران، عوام و خواص کشورهای اسلامی معرفی نمایند. این روش در تمامی قوانین وجود دارد حتی د ر قوانینی که نظام حقوقی اسلام بصورت گسترده، احکام آن ها را بیان کرده است و نمی توان این قصور را چنین توجیه نمود که دین اسلام، حکمی در این زمینه ندارد یا احکام شرعی، پاسخگوی نیازهای کنونی جوامع اسلامی نیست. جرایم منافی عفت یکی از مصادیق بارز موضوع بحث حاضر است زیرا احکام عمده ی این جرایم در قرآن و سنت بیان شده و فقها از آنها بعنوان جرایم مستوجب حد یاد می کنند که امکان تغییر آن ها برای یک مسلمان وجود ندارد و برهمین اساس جرایم یاد شده، موضوع این تحقیق قرار گرفت. مقررات جرایم حدی نسبت به یک مسلمان، قانون سایه محسوب می شوند یعنی شخص مسلمان در هر کشوری زندگی کند ملزم به اجرای آن است حتی اگر حدود در آن کشور اجرا نگردد. به همین دلیل در قانون مجازات اسلامی آمده است که چنانچه ایرانی مسلمان در خارج کشور مرتکب جرم حدی شده و مجازات دیگری را در کشور محل وقوع جرم، تحمل نماید چنانچه به ایران باز گردد باید دوباره محاکمه شده و مجازات حدی را تحمل کند. عنوان این تحقیق”جرایم منافی عفت” است و مصادیقی که مورد بحث قرار گرفته، عبارتند از: زنا، لواط، مساحقه، قوادی و رابطه نامشروع. برخی از این جرایم، مستوجب مجازات حدی هستند یعنی مجازاتی که از سوی شارع مقدس برای تمامی زمان ها و مکان ها تعیین گردیده است و هیچ فقیه یا قانون گذار مسلمانی حق ندارد این مجازات ها را حذف نموده یا تغییر دهد. درست است که مذهب حاکم بر کشورهای اسلامی بجز جمهوری اسلامی ایران، مذاهب سنی همچون حنفی، شافعی، مالکی است اما تمامی مذاهب فقهی در این خصوص با مذهب شیعه اتفاق نظر دارند که مجازات های حدی بویژه مجازات زنا و لواط که در قرآن آمده است قابل تغییر نیستند و اکثر مجازات ها در سنت نبوی هم آمده است یعنی سنتی که مورد قبول تمامی مذاهب اسلامی است. امروزه کمتر کشور اسلامی را می توان یافت که همچون جمهوری اسلامی ایران به مجازات قطع عضورا برای سرقت و شلاق را برای زنا و شرب خمر، پیش بینی کرده باشد در حالیکه این مجازات ها به صراحت در قرآن بیان شده است و مجازات استنباطی نیستند تا بتوان حذف آن ها را توجیه کرده همانگونه که این تحقیق نشان می دهد سیاست جنایی اکثر کشورهای اسلامی مبتنی بر حذف احکام شرعی از قوانین موضوعه و جایگزین کردن قواعد عرفی بجای آن هاست بگونه ای که نمی توان میان قانون جزای یک کشور لائیک همچون فرانسه و یک کشور اسلامی همچون لبنان و اردن تفاوت چندانی احساس کرده این مسأله تناقضی را در نظام قانون گذاری در کشورهای اسلامی بوجود آورده است که باید از سوی جامعه شناسان و مورخان و متخصصان علوم اسلامی مورد بررسی قرار گیرد تا ریشه های انحراف مشخص گردد. در یک سوی این نظام، کشوری همچون جمهوری اسلامی ایران قرار دارد که در قوانین کیفری و بویژه در جرایم و مجازات های شرعی، پیروی محض از منابع شرعی نموده است و در سوی دیگر، کشورهایی همچون لبنان و اردن قرار دارند که منابع شرعی را بکلی از منابع قانون گذاری حذف کرده اند. چرایی این موضوع از حیطه ی این تحقیق خارج است اما گوشه هایی از واقعیت ها و وضعیت قوانین کشورهای مورد اشاره نمایان می شود تا واقعیت امر، اثبات گردد.

سوال ها و فرضیه ها
هر تحقیقی بر مبنای چند سوال شکل می گیرد که در حقیقت، مسائل اصلی تحقیق هستند، محقق پس از جستجو پیرامون سوال ها و مسائل تحقیق ، فرضیه هایی را برای این سوال ها نزد خودش مطرح کرده و سپس به تحقیق می پردازد تا صحت و سقم فرضیه های ابتدایی را ثابت کند.
سوال ها و فرضیه هایی که در این تحقیق مطرح گردیده است عبارتند از:

سوال های تحقیق
1- آیا میان مبانی شرعی قوانین کیفری ایران با مبانی عرفی آن تعارض وجود دارد؟
2- آیا احکام شرعی در قوانین کیفری کشورهای اسلامی تاثیر دارد؟
3-آیا عدم توجه به منابع شرعی در قوانین کیفری کشورهای اسلامی، به دلیل تقلید محض از قوانین موضوعه غربی می باشد؟

فرضیه ها
1- مبانی شرعی قوانین کیفری ایران در بسیاری موارد با مبانی عرفی آن تعارض دارد.
2- احکام شرعی در قوانین کیفری کشورهای اسلامی تاثیر زیادی ندارد.
3- دلیل عدم توجه به منابع شرعی در قوانین کیفری کشورهای اسلامی، تقلید محض از قوانین موضوعه غربی است.

پیشینه ی تحقیق

 ای که بیش از نیم قرن پیش توسط مایر (1955) انتشار یافت ، مشخص شده است :  انگیزش × توانایی = عملکرد شغلی

این معادله نشان می‌دهد که چرا موضوع انگیزش از مبانی حوزه‌های مدیریت منابع انسانی[1] ، روانشناسی صنعتی و سازمانی [2] و رفتار سازمانی [3] به شمار می‌آید (لاتام ، 1389) .

گستردگی سازمانها ، مشکلات تولید ، فن آوریهای پیشرفته و به دنبال آن مسائل مربوط به مهندسی انسانی ، گاه چنان حجم کار را افزایش می‌دهد که جز با تعریف کار در قالب یک پروژه و بررسی لحظه به لحظۀ آن نمی‌توان از شیوۀ درست انجام کار آگاه شد . در این میان سهم نیروی انسانی اگر نگوییم بیشتر ، اما کمتر از آن فن آوریهای پیشرفته و پیچیده نیست . در واقع با داشتن نیروی انسانی سالم و با انگیزه است که می‌توان سودای دستیابی به قله های دانش را در سر پروراند . افراد می‌خواهند حس کنند که آنها در آنچه برایشان اتفاق می‌افتد موثر هستند و این نیاز در تمام وجوه زندگی وجود دارد ، از جمله در کارشان . این نیاز یک نیاز پایه ای است . کودکانی که عصبانی و نا امید هستند ، به دلیل نرسیدن به خواسته هایشان و به این دلیل که با آن خواسته ها نمی‌توانند ارتباط برقرار کنند ، عصبانی می‌شوند. این نیاز در بزرگسالان نیز از بین

 

نمی رود ، فقط ناراحتی و ناامیدی خود را جور دیگری آشکار می‌کنند . مردم همچنین خواهان کنترل در محیط کار هستند و تلاشهایی صورت می‌دهند تا نیاز به انگیزه در کار ، قابل فهم شود . بسیاری از محیط های کاری گسترش داده می‌شوند تا استراتژی هایی برای افزایش کیفیت و نوآوری صورت می‌گیرد . در سالهای اخیر این ایده را توانمندسازی می گویند (پریچارد و اشوود[4] ، 1391) .

کلمۀ انگیزه گاهی در این مورد به کار برده می‌شود که فرد برای انجام کار چقدر پافشاری و تلاش می‌کند تا آن کار را به سرانجام برساند . این لغت همچنین می‌تواند توضیح دهد که چه چیزی الهام بخش یک فرد است ؛ یکی ممکن است با تصدیق انگیزه پیدا کند و فرد دیگری با افزایش دستمزد انگیزه اش افزون شود . انگیزه فرایندی است که برای تخصیص دادن انرژی به منظور حداکثر رضایتمندی از انجام نیازها به کار برده می‌شود . انگیزه چیزی بیش از تلاش همه جانبه برای انجام کار است ، انگیزه یک استراتژی کاری است . استراتژی کاری انتخاب روشی است که موثر باشد . اینکه برای هر هدف ممکن ، چه مقدار تلاش انجام دهیم و سلسله مراتب انجام این تلاش نسبت به بازده زمانی چگونه است . این کار همچنین بخش مرکزی انگیزش هست . انگیزۀ بالا علاوه بر این که به افراد سود می‌رساند موجب سوددهی بیشتر سازمان نیز خواهد شد . زمانیکه کارکنان بتوانند انرژی شان را به ارضای نیازهایشان تبدیل کنند ، عملا انرژی شان افزایش می‌یابد ، اما وقتی نتوانند این کار را انجام دهند ، انرژی شان کاهش می‌یابد . افزایش انگیزه چالشی سحرآمیز است که می‌تواند آن را در مورد خود ، دیگران و یا حتی سازمانها به کار گرفت . درک انگیزش برای یک مدیر می‌تواند مفید باشد ، بویژه وقتی که بداند چگونه یک گروه را مدیریت کند و انگیزه را به آنها تزریق نماید و بویژه به عنوان یک مدیر نوآور می‌تواند کارآیی گروه را به طرز چشمگیری افزایش دهد . همچنین انگیزش فرایندی است که طی آن انرژی تبدیل به نیازهای ارضا شده می‌گردد (همان منبع) .

ویتلس (1953) انگیزش را با عملکرد شغلی و روحیه ، برابر می دانست . استنباط حاصل از زمینه یابی های نگرشی و نیز مطالعات هاوثورن ان بود که کارمند مولد ، کارمندی است که دارای نگرشی مثبت نسبت به شغل خویش است . بنابر این ، یک متغیر اصلی مورد علاقه روانشناسان صنعتی / سازمانی ، روحیه یا خشنودی کارمند بود (لاتام[5]، 1389) .

4- Human resource management , HRM

5-industrial and organizational psychology

6- organizational behavior

سود خود و کاهش هزینه های تعمیرات می باشند و از طرفی دیگر بهره بردار مستقل سیستم (ISO) به دنبال حفظ قابلیت اطمینان شبکه در حد مطلوب از دیدگاه خود خواهد بود. در بسیاری موارد این دو هدف همراستا با یکدیگر نمی باشند . لذا راهکارهای جدیدی در محیط تجدید ساختار یافته نیاز است تا امکان کاهش هزینه ها و بیشینه نمودن سود شرکت های تولید کننده در بازار را همزمان با حفظ قابلیت اطمینان شبکه ارائه نماید. تحقیقات بسیاری پیرامون مسئله زمانبندی ت عمیرات واحدهای نیروگاهی صورت پذیرفته است و مقالات متعددی در این راستا منتشر شده است. لکن نحوه شبیه سازی بازی GENCO ها و نحوه حل تعارض بین حفظ قابلیت اطمینان شبکه و حداکثر سازی سود بازیگران بازار همواره محققان را با چالش مواجه ساخته است.
در این پایان نامه به زمانبندی تعمیرات واحدهای نیروگاهی در محیط تجدیدساختار یافته با درنظر گرفتن عدم قطعیت بار، پیش بینی قیمت، حفظ قابلیت اطمینان سیستم در حد مطلوب، لحاظ نمودن

 

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

فهرست مطالب
مقدمات… 1

پیش‌گفتار. 2

طرح مسئله. 4

اهمیت و ضرورت پژوهش…. 5

پیشینه‌ی پژوهش…. 7

قلمرو و دامنه‌ی پژوهش…. 10

روش پژوهش حاضر. 11

بخش یکم: بررسی‌های مفهومی و دیدگاه‌ها در مورد کرامات اولیا

گفتار نخست: درباره‌ی کرامت… 14

1.واژه‌شناسی کرامت… 15

اصطلاح‌شناسی کرامت و امور خارق عادت… 15
نگاهی به گونه‌های امور خارق عادت و کرامت… 17
جدایی کرامت از «معجزه» و «إرهاص». 18
در هم آمیختن «کشف» و «شهود» با کرامت… 21
گسست کرامت از «سحر» و «شعبده» و «استدراج». 23
ایضاح مفهومی حقیقت قرب فرائض و نوافل و تبیین کارایی آن دو در کرامات اولیا 25
نتیجه و ره‌آورد گفتار: 29

گفتار دوم: درباره‌ی ولیّ.. 30

واژه‌شناسی ولیّ.. 31
مفهوم‌شناسی ولیّ.. 32
گونه‌های ولایت… 34
پله‌های ولایت… 37
پیوند و گسست «ولایت» با «نبوت» و «رسالت». 40
5-1. پیوستگی «ولیّ» با «نبیّ» و «رسول». 40

5-2. گسست «ولایت» از «نبوت» و «رسالت». 41

نتیجه‌ و ره‌آورد گفتار: 43

گفتار سوم: دیدگاه‌های درباره ی کرامات اولیا 44

دیدگاه متکلمان. 45
دیدگاه فیلسوفان. 47
2-1. فیلسوفان سینوی.. 48

2-2. فیلسوفان اشراقی.. 50

2-3. فیلسوفان صدرایی.. 51

دیدگاه عارفان. 52
نظرگاه مخالفان. 53
نتیجه و ره‌آورد گفتار: 55

بخش دوم: بررسی‌های قرآنی کرامات اولیا

گفتار نخست: گونه‌شناسی قرآنی امور معجزه‌گونه و خارق عادت قرآنی  با دو روی‌کرد  57

 

روی‌کرد نخست: گونه‌های خوارق قرآنی.. 59

فهرست گونه‌شناسی قرآنی خوارق عادات: 60

رهایی دادن اولیای الهی از بند مکرهای دشمنان خدا 61
1-1. داستان‌های اعجاب‌آور کشتی نوح(علیه السلام) 61

1-2. آتش نمرود و گلستان خلیل(علیه السلام) 62

1-3. گذر کردن موسای کلیم(علیه السلام) از میان دریا 63

آگهی از غیب و اشراف بر ضمایر. 63
زنده کردن مردگان. 64
دیدار و گفت‌وشنود فراحسی.. 64
4-1. فرشته‌دیداری.. 64

4-1-1. ابراهیم(علیه السلام) و مهمانان غیرعادی.. 64

4-1-2. زکریا(علیه السلام) و کروبیان. 65

4-1-3. حضرت مریم(علیها السلام) و فرستادگان الهی.. 65

4-2. شنود صدای خدا 66

4-2-1.سخن گفتن خدا با موسی(علیه السلام) با صدایی از میانه‌ی درخت… 66

فرزند دار شدن معجزه آسا 67
5-1. فرزنددار شدن معجزه‌آسا در پیریِ مرد (ابراهیم(علیه السلام)) و نازایی همسر. 67

5-2. تولد دور از انتظار حضرت یحیی(علیه السلام) 67

5-3. فرزند دار شدن مریم(علیها السلام) بی‌هیچ همسری.. 67

پیش‌بینی‌ها 68
6-1. پیش‌بینی هلاکت دشمنان خدا 68

6-2. پیش‌بینی حضرت عیسی(علیه السلام) از آمدن پیامبری پس از خود با نام و نشان. 68

6-3. پیش‌گویی کتاب رسول گرامی اسلام(صلی الله علیه و آله) 69

6-4. پیش بینی حضرت لوط(علیه السلام) در فریادرسی نهانی خداوند از وی در برابر ناپاکی مردمان. 69

درمان بیماران به‌گونه فراعادی.. 69
7-1. شفای بیماران بی‌علاج.. 69

7-2. درمان بیماری از دور. 70

خلق و ایجاد. 70
8-1. خلق ‌شتر از سوی صالح(علیه السلام) 70

8-2. از گِل، پرنده ساختن عیسای مسیح (علیه السلام) 71

دست‌های پنهان در هنگام نیاز اولیای خدا 72
9-1. نادیده شدن برگزیده‌ی خدا با پوشش تار عنکبوت.. 72

9-2. کمک فرشتگان در نبردهای نابرابر. 72

9-2-1. در هم کوباندن لشکری با مشتی از خاک… 72

9-2-2. دست‌های غیب در گاه نیاز لشکر خدا با یاری‌رسانی فرشتگان در نبردهای نابرابر. 73

9-3. باز شدن درهای کاخ برای یوسف(علیه السلام) 73

بیدار شدن پس از صدها سال خفتن.. 73
زنده شدن انسانی، سالیان دراز پس از مرگ… 74
گرفتن سفره و غذای آسمانی از نهان. 75
12-1. فرو فرستادن خوردنی‌ها از آسمان برای یک قوم. 76

12-2. مائده‌ی خدا آسمانی به دعای عیسی(علیه السلام)‌ برای مردم. 76

12-3. سفره‌ی آسمانی برای حضرت مریم(علیها السلام) 77

سخن گفتن کودک… 77
13-1. سخن گفتن حضرت عیسی(علیه السلام) در کودکی.. 78

13-2. شهادت نوزادی در دفاع از یوسف(علیه السلام) 78

تولد فرزند از بانویی، بی‌واسطه‌ی مرد. 78
تبدیل چیزی به چیز دیگر. 79
در خواست عذاب از ولیّ خدا و فروفرستادن آن. 80
خواب‌های راستین.. 80
17-1. خواب یوسف(علیه السلام)در کودکی.. 80

17-2. تعبیر خواب یوسف(علیه السلام) برای هم‌زندانی‌هایش در زندان. 81

17-3. بازخوانی خواب پادشاه از سوی یوسف(علیه السلام) درباره‌ی آینده‌ی مصر. 81

جوشیدن شگفت‌انگیز آب از زمین.. 82
18-1.حیرت‌آوری در رهایی پیامبری شکیبا، حضرت ایوب(علیه السلام) 82

18-2. فواره کردن آب از تنور. 82

18-3. جوشش آب از صخره ای خشک با وارد کردن و زدن عصا بر آن. 82

انجام کاری زمان‌بر، در اندک زمان. 83
آگاهی از غیب… 83
20-1. پیش‌بینی پیامبران الهی از رخ‌دادهای آینده 84

20-2. الهام خداوندی به مادر حضرت موسی(علیه السلام) 84

20-3. حضرت خضر(علیه السلام)، کارهای عجیبش و آگاهی دادن از غیب.. 85

برآورده شدن دعا 86
21-1. استجابت دعای حضرت لوط(علیه السلام) به‌گونه‌ای شگفت.. 86

21-2. برآورده شدن دعای حضرت زکریا(علیه السلام) 86

زندگی در شکم ماهی.. 87
نجات اولیای خدا از عذاب های همه‌گیر. 88
تسخیر موجودات… 88
24-1. تسخیر جن.. 88

24-2. تسخیر حیوانات به‌ دست سلیمان(علیه السلام) 89

24-3. تسخیر کوه توسط حضرت داود(علیه السلام) و نیروی شگرفش… 90

24-4. تسخیر و هم‌نوایی مرغان هوا با داود(علیه السلام) 91

24-5. تسخیر باد. 91

نرم شدن آهن در دستان ولیّ خدا 92
شگفتی‌هایی از برخی حیوانات… 92
26-1. کارهای شگفت هدهد. 92

26-2. بازماندن سگ اصحاب کهف پس از صدها سال. 93

26-3. کار شگفت‌انگیز پرندگان در زمین‌گیر کردن اصحاب فیل.. 93

اعجاب‌آوری کوه و درخت… 93
27-1. شنود صدا از کوه از سوی موسای کلیم(علیه السلام) 94

27-2. دیدن آتش از درخت و تکلم با خدا 94

شکافت دریا 95
درخشش دست… 95
از میان رفتن کارایی یک افزار. 96
30-1. نبریدن کارد در قربانی کردن اسماعیل(علیه السلام) 96

عروج به آسمان‌ها و عوالم غیب… 97
31-1. عروج حضرت عیسی علیه السلام به آسمان(علیه السلام) 97

31-2. معراج حضرت رسول(صلی الله علیه و آله)، فوق شگفتی‌ای از پیامبر اسلام. 97

روی‌کرد دوم: صنف‌شناسی قرآنی دارندگان امور خارق عادت… 101

فهرست صنف‌شناسی قرآنی دارندگان خوارق: 102

نتیجه و ره‌آورد گفتار: 103

گفتار دوم: بازیابی مفهومی و بررسی‌هایی درباره‌ی مفهوم کرامت و ولیّ در قرآن  105

واژه‌شناسی کرامت در قرآن. 106
واژه‌شناسی ولیّ و ولایت در قرآن کریم. 108
درنگی در پیشینه‌ی چالشی به نام کرامت‌خواهی و چگونگی برخورد قرآن‌کریم با آن. 109
اندیشه‌ی قرآن در امکان و وقوع کرامت… 111
کرامت و قاعده‌ی علیت، در قرآن. 112
5-1. فاعل کرامت از دید قرآن کریم. 115

توحید افعالی و تصرف ولی در پرتو ولایت تکوینی او در قرآن. 120
6-1. بررسی آیات قرآن درباره صفت فعلی ولایت… 121

6-1-1. آیاتی که ولایت را برای خدا ثابت می‌کند. 121

6-1-2. آیاتی که ولایت را از غیر خدا سلب می‌کند. 121

6-1-3. آیاتی که ولایت را مختص خدا می‌دانند. 122

6-1-4. آیاتی که حاکمیت و حکم را مختص خدا می‌داند. 122

جستاری در ولایت غیر خدا 123
7-1. گونه‌های ولایت دینی در قرآن. 123

7-2. ولایت رسول خدا و اوصیای ایشان. 124

7-3. ولایت طاغوت و شیطان بر کافران. 124

ولایت پاداشی.. 125
توحیدْمحوری قرآن و نگاه‌داشت فاصله میان مقام الوهیت(خالق) و جایگاه ولایت(مخلوق) 126
نتیجه و ره‌آورد گفتار: 129

گفتار سوم: بررسی زمینه‌های تحقق ولایت تکوینی و تصرفات اولیا، در قرآن. 131

1.عبودیت… 133

1-1. واژه و معناشناسی «عَبْد». 133

1-2. عبودیت در قرآن. 133

1-3. فراگیر بودن معنای عبودیت در قرآن. 135

1-4. ظهور آثار قرب به حق(نوافل و فرائض) از نگاه قرآن. 136

معرفت شهودی.. 138
2-1. بخشی از دانش کتاب «علم من الکتاب». 139

2-2. همه‌ی دانش کتاب «علم الکتاب». 143

2-3. تعلیم اسمای الهی به دست خدا 147

2-3-1. تحلیل فضای گفت‌وشنود خدا و فرشته‌ها 148

2-3-2. بررسی کیستی آموزگار اسمای الهی و دانش‌اندوز ره‌یافته به ساحت حق.. 149

2-3-3. چیستی جنس تعلیم. 149

2-3-4. ایضاح چگونگی تعلیم. 149

2-3-5. تعیین حجم داده‌ها در آموزش الهی.. 150

2-3-6. تحلیل مورد تعلیم. 151

2-3-7. توصیف مراد از اسمای حسنی.. 154

2-3-8. بیان پیوند آدمی(ولیّ خدا) با اسمای حسنای خداوند. 157

2-3-9. حقیقت و کارکرد اسم اعظم. 158

خلافت الهی.. 162
3-1. واژه و معناشناسی خلافت… 162

3-2. ضرورت وجود خلیفه‌ی خدا در عالم. 164

3-3. معنای خلافت خدا در عین حضور خداوند. 164

3-4. مصداق جانشینی آدمی و مقصود از مستخلف‌عنه. 167

3-5. درجات خلافت الهی.. 168

3-6. گستره‌ی جانشینی آدمی.. 172

نتیجه و ره‌آورد گفتار: 174

کتاب‌نامه. 177

چکیده:
کرامات اولیا، امری است که گرچه در عرفان از ارزش معرفتی چندانی برخوردارنیست، اما گویا مسئله‌ای است که هماره عرفان را دست‌خوش دشواری‌های بسیار نموده است. حرف نهایی در مبانی این مسئله را باید از دهان قرآن و زبان سنت شنید.

کرامت، مفهومی هم‌زاد با معجزه و ولایت، مقامی فراتر از نبوت است و هر کدام با خرده‌کاری‌های خود با اینکه در بیشتر نگاشته‌های عرفانی، بابی را به خود اختصاص داده‌اند اما بدین بخش از جستار یعنی «مبانی قرآنی» آن پرداخته نشده است. فاعل کرامت، عارفِ به ولایت رسیده در سفر دوم از چهار سفر روحی است اما نه به‌گونه­ی مستقل و از خویش، که به حکم و قدرتی که موهوب خداوندی است. معجزه از پیامبر صادر می­شود و همراه با تحدی است اما کرامت از ولیّ خدا صادر می­گردد و مبارزه‌ای فرانمی‌خواند. فی‌الجمله، عارفان و فیلسوفان و متکلمان مذاهب مختلف اسلامی، این امر را پذیرفته‌اند. پایه‌ها و پله‌های نردبان رسیدن به این نیروی تکوینی در قرآن کریم عبودیت به معنای فراگیرش، و معرفتی است ره­آورد آن بندگی، که به نام بخشی از دانش کتاب، همه­ی علم کتاب و اسمای خداوندی بدان اشارت رفت. این نردبان او را به قرب حق شکوه می‌دهد، سالک را به جایگاه ولایت تکوینی – و نیز تشریعی- بار می‌دهد. وی را مجرای فعل حق در میان خلق و بر خلق می‌کند و بنده­ی صاحبِ ولایت، در این صورت توانا بر انجام کار خارق عادت می‌شود. آن‌گاه است که او خلیفه، و خداوند بلندمرتبه، مستخلف‌عنه است. انجام کار خارق عادت از دید قرآن شدنی است بلکه این کتاب سترگ، نمونه‌های پرشماری با گونه‌های مختلف را در خود گنجانده است اما همه را به اذن حق می‌داند و توحید و فاصله­ی میان خالق و مخلوق را به کم‌تر از بی‌کران نمی‌شناسد. مخْلص سخن اینکه قرآن سازوکاری دست می‌دهد تا دیگران هم بکنند آنچه مسیحا می‌کرد، گرچه که در هیچ جای قرآن هرگز کرامتی را از نگاه معرفتی به سنجه نگذاشته است. این‌ها و ریزه‌کاری‌های میان گفتارها که همه، پرسش‌هایش به پیش‌گاه وحی برده شده و در بضاعت نگارنده، پاسخ خود را یافته است چیزی است که پژوهش پیش‌ رو را تک‌نگاری در این موضوع گردانیده است.

مقدمه. 2

الف: بیان موضوع. 2

ب: سوالات تحقیق.. 3

ج: فرضیه‌های تحقیق.. 3

د: اهداف و کاربردها 3

هـ: روش تحقیق.. 4

و: معرفی پلان. 4

بخش نخست: مفاهیم، خصایص و مستندات جرایم منافی عفت.. 5

فصل اول: مفاهیم مقدماتی.. 6

مبحث اول: مفاهیم اصلی.. 6

گفتار اول: اصول. 6

گفتار دوم: جرایم منافی عفت… 7

بند اول: تعریف جرایم منافی عفت… 7

بند دوم: اقسام جرایم منافی عفت… 9

الف: جرایم منافی عفت مستوجب حد. 9

ب: جرایم منافی عفت مستوجب تعزیر. 10

1- روابط نامشروع مادون زنا 11

2- بی‌حجابی.. 13

3- پورنوگرافی (هرزه نگاری) 13

4- تظاهر علنی به فعل حرام. 15

مبحث دوم: مفاهیم مرتبط.. 16

گفتار اول: سیاست کیفری.. 16

گفتار دوم: جرایم جنسی.. 16

گفتار سوم: جرم‌انگاری.. 17

فصل دوم: خصایص و مستندات جرائم منافی عفت.. 18

مبحث اول: خصایص جرایم منافی عفت… 18

گفتار اول: تهدید ارزش‌های مقبول جامعه. 18

گفتار دوم: تهدیدکیان وقداست نهاد خانواده 20

گفتار سوم: تهدید سلامت افراد وجامعه. 21

گفتار چهارم: هتک حیثیت افراد و خانواده‌ها 21

 

گفتار پنجم: غیر اخلاقی و غیر قابل گذشت بودن. 22

مبحث دوم: مستندات جرایم منافی عفت… 23

گفتار اول: مستندات فقهی جرایم منافی عفت… 23

بنداول: کتاب… 24

بند دوم: سنت… 25

بند سوم: اجماع. 26

بند چهارم: عقل.. 27

گفتار دوم: مستندات قانونی جرایم منافی عفت… 28

بند اول: قانون اساسی.. 28

بند دوم: قوانین مجازات… 29

الف: قانون مجازات عمومی 1304 و اصلاحی 1352. 29

ب: قانون مجازات اسلامی 1362-1361. 30

ج: قانون مجازات اسلامی 1375 -1370. 31

د: قانون جدید مجازات اسلامی.. 32

بخش دوم: اصول حاکم بر جرم انگاری و دادرسی جرائم منافی عفت.. 34

فصل اول: اصول حاکم بر جرم انگاری جرائم منافی عفت.. 35

مبحث اول: اصل تحدید دامنه مداخله حقوق جزا 35

گفتار اول: اصل آزادی و دلایل مداخله نکردن در آن. 36

گفتار دوم: موارد مشروع و مجاز در دخالت در آزادی.. 37

مبحث دوم: اصل ملاحظه کرامت انسانی.. 38

گفتار اول: مفهوم و اقسام کرامت انسانی.. 38

بند اول: مفهوم کرامت انسانی.. 38

بند دوم: اقسام کرامت انسانی.. 39

گفتار دوم: مبانی نظری کرامت انسانی.. 41

بند اول: نظریه حقوق فطری.. 41

بند دوم: نظریه اصالت فرد 42

بند سوم: نظریه خودمختاری اخلاقی کانت… 44

بند چهارم: نظریه کرامت مبتنی بر وحی.. 45

گفتار سوم:ماهیت و جایگاه قانونی اصل ملاحظه کرامت انسانی.. 46

مبحث سوم: اصل صیانت از اخلاق و مصلحت عمومی.. 48

گفتار اول: ماهیت و جایگاه قانونی صیانت از اخلاق.. 48

گفتار دوم: ماهیت و جایگاه قانونی ملاحظه مصلحت عمومی.. 49

مبحث چهارم: اصل قانونمندی.. 50

گفتار اول: قاعده عطف بماسبق نشدن قوانین کیفری.. 51

گفتار دوم: قاعده تفسیر محدود قوانین.. 51

گفتار سوم: موارد خدشه بر اصل قانو‌مندی.. 52

فصل دوم: اصول حاکم بردادرسی جرایم منافی عفت.. 53

مبحث اول: اصل برائت… 53

گفتار اول: مفهوم و مبانی اصل برائت… 53

گفتار دوم: آثاراصل برائت… 55

مبحث دوم: اصل دادرسی عادلانه. 56

گفتار اول: تعریف دادرسی عادلانه. 57

گفتار دوم: ضوابط دادرسی عادلانه. 58

مبحث سوم: اصل آزادی و صیانت ازحریم خصوصی افراد. 60

گفتار اول: مفهوم آزادی و حریم خصوصی افراد. 60

گفتار دوم: آثار اصل آزادی و حریم خصوصی افراد. 61

مبحث چهارم: اصل بزه‌پوشی.. 63

گفتار اول: مفهوم و آثار اصل بزه‌پوشی.. 63

بند اول: مفهوم اصل بزه‌پوشی.. 63

بند دوم: آثار اصل بزه‌پوشی.. 63

گفتار دوم: طرق اجرای اصل بزه‌پوشی.. 65

بند اول: ترغیب مجرمین به بزه‌پوشی.. 65

بند دوم: ترغیب شهود به نهان‌سازی.. 66

مبحث پنجم: اصل سخت‌گیری در اثبات جرم. 67

گفتار اول: ماهیت و جایگاه اصل سخت‌گیری در اثبات جرم. 68

بند اول: تعریف اصل سخت‌گیری در اثبات جرم. 68

بند دوم: جایگاه اصل سخت‌گیری در اثبات جرم. 69

بند سوم : رابطه قاعده دراء و سخت گیری در اثبات جرم. 71

گفتار دوم: فرصت‌های قانونی انکار جرم. 72

بخش سوم: اصول حاکم بر واکنش اجتماعی در قبال جرائم منافی عفت.. 77

فصل اول: اصل امر به معروف و نهی از منکر. 78

مبحث اول: مفهوم و شرایط امر به معروف و نهی از منکر. 78

گفتار اول: مفهوم امر به معروف ونهی از منکر. 78

گفتار دوم: شرایط امر به معروف ونهی از منکر. 79

مبحث دوم: مراتب امر به معروف و نهی از منکر. 80

فصل دوم: اصل کیفرزدائی.. 81

مبحث اول: مفهوم اصل کیفرزدایی.. 82

مبحث دوم: طرق قانونی کیفرزدائی.. 82

گفتار اول: فرار مجرم. 83

گفتار دوم: فرار شهود. 83

گفتار سوم: عفو مرتکب… 83

گفتار چهارم: توبه مرتکب… 84

بند اول: مفهوم توبه. 84

بند دوم: عناصر توبه. 85

بند سوم: ترغیب و الزام به توبه. 87

بند چهارم: آثار توبه. 89

گفتار پنجم: قاعده جب… 89

مبحث سوم: اصل رعایت موازین حقوق بشری حین اجرای کیفر. 91

گفتار اول: رعایت موازین حقوق بشری حین اجرای کیفر. 92

گفتار دوم: رعایت موازین حقوق بشری پس از اجرای کیفر. 94

نتیجه‌گیری و پیشنهادات… 96

منابع و ماخذ. 101

چکیده انگلیسی.. 107

چکیده
وقوع رفتارهای مغایر با عفت و اخلاق عمومی در هر اجتماع امری مسلم وانکارناپذیر است. آنچه در این میان مهم می‌نماید، نوع واکنش اتخاذ شده، از سوی حکومت در قبال رفتارهای نامبرده است. سیاست جنایی اسلام در زمینه جرایم منافی عفت تابع اصول متقنی است. این اصول در مراحل مختلف جرم‌انگاری، اثبات جرم و اعمال واکنش در قبال جرایم منافی عفت قابل بررسی است. دو اصل ملاحظه کرامت انسانی و صیانت از اخلاق از جمله اصول حاکم بر جرم‌انگاری جرایم منافی عفت هستند. به موجب این دو اصل، جرم انگاری این جرایم باید به گونه‌ای باشد که کرامت انسانی افراد خدشه‌دار نشود و در عین حال ارزش‌های اخلاقی جامعه تضمین شوند. بر مرحله اثبات جرایم منافی عفت، دواصل جرم‌پوشی و سخت‌گیری در اثبات جرم حاکم هستند. به موجب این دو اصل تا زمانی که جرایم منافی عفت، علنی نشده‌اند به نهان‌سازی آن‌ها توصیه می‌شود و چنانچه این جرایم علنی شوند، فرایند رسیدگی و ادله اثبات به گونه‌ای پیش‌بینی شده است که این جرایم به ندرت اثبات شوند.

در مرحله اعمال واکنش، اصل اولیه، تسامح در اعمال کیفر است. اگر شرایط اعمال کیفر فراهم شود، اجرای آن باید بارعایت موازین حقوق بشر و ملاحظات انسانی همراه باشد. ملاحظات انسانی پس از اجرای کیفرهم در مورد مجرم ادامه می‌یابد.

واژگان کلیدی: منافی عفت، جرم‌انگاری، کرامت انسانی، بزه پوشی، سخت‌گیری در اثبات جرم

مقدمه
الف: بیان موضوع
در ایران که اعتقادات و فرهنگ عمومی مردم و امر و نهی‌های قانونی بر اصول و موازین شرعی استوار است. جرایم منافی عفت جایگاه در خور توجهی دارد. این جرایم در طبقه بندی جرایم، جز جرایم خلاف عفت و اخلاق عمومی جامعه است، شاید بتوان این جرایم را جرایم جنسی نیز نامید، زیرا، اغلب مصادیق جرایم منافی عفت، با بروز رفتارهای جنسی ارتکاب می‌یابند. تعیین مصادیق این جرایم با توجه به جایگاه ویژه‌ای که در سیاست جنایی ایران دارد، مساله مهمی است.

در این جرایم، آسیب و ضرر و زیان ناشی از جرم بیش از آنکه مادی باشد، روانی و حیثیتی است، لذا، جبران آن از سایر جرایم دشوارتر است.به گفته محققین، در تمام کشورها، رقم سیاه بزهکاری در این جرایم بیش از سایر جرایم است، شاید مهم‌ترین دلیل آن، عدم تمایل بزه دیده، به گزارش موضوع به پلیس برای جلوگیری از لکه‌دار شدن حیثیت او در خانواده و اجتماع است. به هرحال تشخیص درست موارد لزوم دخالت قاضی، کشف جرم و تعقیب مجرم و تحقیق از او در این دسته از جرایم، لازمه رسیدن به اهداف سیاست جنایی در مواجهه با این جرایم است، اهدافی که با ملاحظات خاص شرعی نیز باید همراه باشد. جرایم منافی عفت، اصول اخلاقی، عفت عمومی و خصوصی را مختل می نماید به همین علت از دیرباز حکومت ها به این جرایم توجه ویژه داشته‌اند و آن را مورد جرم انگاری قرار داده‌اند، در کشور ما قانون‌گذار به تبع از فقه شیعه به جرم‌انگاری جرایم منافی عفت پرداخته و عیناً مجازات موجود در فقه را در قانون مجازات آورده است. مهم‌ترین جرایم منافی عفت عبارتند از: زنا، لواط، مساحقه و از مهم‌ترین مجازات‌های آن، رجم، قتل و جلد قابل ذکر می‌باشد. با توجه به اینکه این جرایم جز فطرت و غریزه انسان بوده و در زمان و مکان متغیر است، با وجود این مجازات سنگینی برای آن وضع شده است ولی نکته مهم‌تر راه رسیدن به کیفر است چرا که قانون‌گذار شرایط سختی را برای اثبات و در صورت اثبات، شرایط سختی را برای اجرا از نظر گذرانده است که جمع شرایط مقرره امری است بسیار مشکل.

از جمله ملزومات حفظ تعادل در امنیت مالی و روحی زندگانی بشر، رعایت حقوق دیگران است. برهم زدن این تعادل در امور حقوقی و مدنی با ضمانت اجرای ویژه ی این حوزه، یعنی مسئولیت مدنی به جبران ها همراه است. این مسئولیت ممکن است مسبوق به وجود قرارداد بین وارد کننده ی زیان و خسارت دیده باشد یا نباشد. بسته به نوع آن، جبران خسارات ناشی از این دو نوع مسئولیت دارای آثار حقوقی مشابه و گاه متفاوتی می باشد. در این مورد، در  نظام های حقوقی مختلف نیز به شیوه های متفاوت عمل می شود. به گونه ای که در برخی نظام های حقوقی، این دو نوع مسئولیت واحد هستند و آثار حاکم بر جبران خسارات را نیز یکی دانسته اند و در برخی نظام های دیگر، همچنان تفاوت بین این دو مسئولیت آشکار است.
مطالعات انجام گرفته نشان می دهد که باید در حقوق ایران به وحدت نظام مسئولیت ها قائل بود. همچنین باید جبران خسارت را سبب مملّک دانست، نه اینکه آن را صرفاً به حمایت از زیاندیده در قبال زیان وارده اختصاص داد. حکم جبران خسارت حکمی تأسیسی بوده و بر خلاف نظر مشهور، زمان تقویم خسارت، زمان صدور حکم قطعی دادگاه می باشد. غالباً ارزیابی خسارت در مسئولیت مدنی ناظر به گذشته است ولی در جبران خسارات ناشی از مسئولیت قراردادی،  به آینده نیز نظر دارد.
 
کلید واژه ها: جبران خسارت، مسئولیت مدنی، مسئولیت قراردادی، مسئولیت قهری، خسارت مادی، خسارت معنوی.
 
 
 
 
 
فهرست مطالب
مقدّمه………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 1
بیان مسأله و اهمیت تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………….. 1
پرسش اصلی تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………….. 1
پرسش های فرعی تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………… 2
فرضیات تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………………….. 2
سابقه و ضرورت انجام تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………… 2
سابقه ی تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………………. 2
ضرورت انجام تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………….. 3
اهداف انجام تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………………. 3<br

 

/>كاربردهای متصور از تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………… 4
مراجع استفاده كننده از نتیجه ی پایان نامه………………………………………………………………………………………………… 4
روش انجام تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………………… 4
روش و ابزار گرد آوری اطلاعات…………………………………………………………………………………………………………. 4
روش تجزیه و تحلیل داده ها………………………………………………………………………………………………………………… 4
قلمرو تحقیق (زمانی، مكانی، موضوعی)……………………………………………………………………………………………………. 5
جامعه ی آماری و روش نمونه گیری…………………………………………………………………………………………………………. 5
سازماندهی تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………………. 5
 
فصل اول: کلیّات
گفتار اول: مفاهیم………………………………………………………………………………………………………………………………… 7
بند اول: مسئولیت مدنی………………………………………………………………………………………………………………….. 7
الف) مسئولیت قراردادی…………………………………………………………………………………………………………… 13
ب) مسئولیت قهری………………………………………………………………………………………………………………….. 15
گفتار دوم: اركان تحقق مسئولیت………………………………………………………………………………………………………… 19
بند اول: اركان تحقق مسئولیت قهری………………………………………………………………………………………………. 19
الف) فعل زیانبار (فعل زیانبار، ترك فعل)…………………………………………………………………………………… 20
ب) ورود ضرر…………………………………………………………………………………………………………………………. 21
ج) رابطه ی سببیت………………………………………………………………………………………………………………….. 23
بند دوم: اركان تحقق مسئولیت قراردادی………………………………………………………………………………………… 24
الف) وجود قرارداد………………………………………………………………………………………………………………….. 24
ب) تخلّف از تعهد…………………………………………………………………………………………………………………… 26
ج) ورود ضرر………………………………………………………………………………………………………………………….. 28
د) رابطه ی سببیّت…………………………………………………………………………………………………………………… 29
گفتار سوم: مبنا و اهداف مسئولیت مدنی…………………………………………………………………………………………….. 29
بند اول: مبانی مسئولیت مدنی……………………………………………………………………………………………………….. 30
الف) تقصیر……………………………………………………………………………………………………………………………… 30
ب) خطر…………………………………………………………………………………………………………………………………. 32
ج) استناد………………………………………………………………………………………………………………………………… 33
د) تضمین حق…………………………………………………………………………………………………………………………. 35
بند دوم: اهداف مسئولیت مدنی……………………………………………………………………………………………………… 36
الف) جبران خسارت……………………………………………………………………………………………………………….. 36
ب) بازدارندگی……………………………………………………………………………………………………………………….. 38
ج) حفظ نظم در جامعه……………………………………………………………………………………………………………. 40
گفتار چهارم: تعدّد یا وحدتِ نظام مسئولیت ها……………………………………………………………………………………. 41
بند اول: نظریه تعدّد نظام مسئولیت ها…………………………………………………………………………………………….. 41
الف) تفاوت در هدف……………………………………………………………………………………………………………….. 42
ب) تفاوت در مبنا و منبع مسئولیت…………………………………………………………………………………………… 44
ج) تفاوت در نقش اراده…………………………………………………………………………………………………………… 45
د) تفاوت در تقصیر………………………………………………………………………………………………………………….. 46
ه) تفاوت در دامنه ی جبران خسارت………………………………………………………………………………………… 50
و) تفاوت در روند مطالبه ی خسارت…………………………………………………………………………………………. 59
بند دوم: نظریه ی وحدت نظام مسئولیت ها……………………………………………………………………………………. 62
الف) وحدت مبنا و منبع…………………………………………………………………………………………………………… 62
ب) وحدت هدف…………………………………………………………………………………………………………………….. 65
ج) واحد بودن مفهوم تقصیر……………………………………………………………………………………………………… 65
د) وحدت گستره ی خسارت……………………………………………………………………………………………………. 68
ه) تشریفات یكسان جبران خسارت…………………………………………………………………………………………… 73
و) آثار یگانگی نظام مسئولیت ها……………………………………………………………………………………………….. 74
نتیجه گیری………………………………………………………………………………………………………………………………………. 80
 
فصل دوم: آثار حاکم بر نظام مسئولیت ها
گفتار اول: آثار خاص جبران خسارت…………………………………………………………………………………………………. 82
بند اول: حق و سبب مالکیت بودن جبران………………………………………………………………………………………. 83
الف) حق بودن جبران………………………………………………………………………………………………………………. 83
ب) مملک بودن جبران…………………………………………………………………………………………………………….. 86
بند دوم: اعلامی یا تأسیسی بودن حکم جبران خسارت……………………………………………………………………. 92
بند سوم: قانون حاکم بر جبران خسارت………………………………………………………………………………………… 95
گفتار دوم: حق جبران خسارت………………………………………………………………………………………………………….. 98
بند اول: اصل لزوم جبران كامل خسارت………………………………………………………………………………………… 99
بند دوم: لزوم رعایت توانایی و هزینه های عمل زیانبار…………………………………………………………………… 100
گفتار سوم: شیوه های خاص جبران خسارت قراردادی……………………………………………………………………… 101
بند اول: حق حبس……………………………………………………………………………………………………………………… 102
بند دوم: حق خیار………………………………………………………………………………………………………………………. 104
بند سوم: بطلان یا عدم نفوذ قرارداد…………………………………………………………………………………………….. 105
بند چهارم: تعیین وجه التزام………………………………………………………………………………………………………… 106
گفتار چهارم: جبران های زیان معنوی……………………………………………………………………………………………….. 106
بند اول: لزوم جبران خسارت معنوی……………………………………………………………………………………………. 110
بند دوم: شیوه های جبران خسارات معنوی………………………………………………………………………………….. 112
الف) منع تکرار فعل زیانبار…………………………………………………………………………………………………….. 113
ب) عذر خواهی…………………………………………………………………………………………………………………….. 115
ج) اعاده ی حیثیت………………………………………………………………………………………………………………… 115
د) پرداخت نقدی…………………………………………………………………………………………………………………… 118
گفتار پنجم: جبران خسارت مادی…………………………………………………………………………………………………….. 119
بند اول: استرداد عین………………………………………………………………………………………………………………….. 119
بند دوم: دادن مثل مال………………………………………………………………………………………………………………… 121
بند سوم: پرداخت قیمت……………………………………………………………………………………………………………… 124
نتیجه گیری…………………………………………………………………………………………………………………………………….. 125
فهرست منابع و مأخذ……………………………………………………………………………………………………………………… 131
 

مقدّمه
 

بیان مسأله و اهمیت تحقیق
یکی از موضوعات مهم جامعه تحلیل جبران ها در مسئولیت مدنی می باشد. مسئولیت مدنی در معنای عام، شامل مسئولیت قراردادی و مسئولیت قهری، که همان مسئولیت مدنی در معنای خاص است، می باشد. مسئولیت قراردادی عبارت است از التزام و تعهد قانونی متعهد متخلّف به جبران خسارتی که در نتیجه ی تخلّف او از انجام تعهد، به متعهد له وارد شده است ولی در مسئولیت مدنی به معنای خاص، شخص، قراردادی با زیاندیده منعقد ننموده است و قانون، تحت شرایطی، او را به جبران خسارت وارده به دیگری ملتزم می نماید. پس، یکی از عواملی که برای تحقق مسئولیت قراردادی و مسئولیت مدنی هر دو لازم است وجود ضرر یا خسارت می باشد که  جبران آن هم در هر نوع مسئولیتی باید دارای شرایط ویژه ای باشد.
پس از احراز وجود خسارت (ضرر) در کنار سایر شرایط تحقق مسئولیت، نوبت به جبران خسارت می رسد. اگر چه مسئولیت مدنی با مسئولیت قراردادی در بسیاری از جهات مشترک می باشد و اختلاف عمده ای که موجب تعدد آن شود وجود ندارد، در  موارد جزیی نحوه جبران در این دو نوع مسئولیت تفاوت هایی وجود دارد که در این تحقیق بدین موضوع پرداخته می شود.
به طور معمول، هدف قواعد و اصول مسئولیت مدنی جبران ضرری است که وارد شده و به گذشته نظر دارد. لذا، هیچ گاه نباید وسیله ی انتفاع و بهره برداری شخص متضرر قرار گیرد و این در حالی است که در مسئولیت قراردادی اصولاً هدف از جبران خسارت آن است که متعهد له به شرایطی برسد که اگر متعهد به تعهد خود عمل می نمود، بدان شرایط دست می یافت. جبران هایی مانند خیار و حق حبس در کنار پرداخت خسارت وجود دارد که البته در مسئولیت مدنی نیز اگر فعل زیانبار قابل تکرار باشد، دستور منع ارتکاب دوباره ی آن، به عنوان جبران، می تواند مطرح باشد. لذا در این تحقیق این سئوالات مطرح است که:
 

پرسش اصلی تحقیق
جبران چگونه محقق می شود و آیا جبران سبب مملّک محسوب می شود؟ به عبارت دیگر، حکم به جبران خسارت موجد حق است یا حمایت کننده می باشد؟
 

پرسش های فرعی تحقیق
روش جبران خسارت در مسئولیت مدنی با روش جبران خسارت در قراردادها چه تفاوت هائی دارد؟
مناسب ترین و منطقی ترین زمان برای ارزیابی میزان خسارت چه زمانی است: زمان صدور حکم به جبران خسارت یا زمان ایجاد خسارت؟
 

فرضیات تحقیق
جبران خسارت  زمانی محقق است که زیاندیده از حیث مالی و اقتصادی در موقعیتی قرار گیرد که که گویی فعل زیانبار یا تخلف قراردادی واقع نشده و لذا جبران سبب مملک نیست بلکه حمایت کننده ی زیاندیده در قبال زیان وارده است. جبران خسارت معمولاً  به وسیله ی پول انجام می گیرد در حالی که در مسئولیت قراردادی راه های دیگری  غیر از پرداخت پول ترجیح داده شده است. بر خلاف نظر مشهور، زمان تقویم خسارت زمان صدور حکم قطعی دادگاه یا زمان پرداخت است. از سوی دیگر، ارزیابی خسارت در مسئولیت مدنی صرفاً ناظر به گذشته نیست ولی مسئولیت قراردادی  به آینده نیز نظر دارد.
 

سابقه و ضرورت انجام تحقیق
سابقه ی تحقیق
با توجه به بررسی هایی که انجام گرفته کتاب، پایان نامه یا مقاله ای که همه ی ابعاد موضوع را مورد بررسی قرارداده باشد، یافت نشد امّا اساتید حقوقی در کتاب های خود به صورت خلاصه راجع به موضوع بحث کرده و یک سری مسائل را پاسخ داده اند که متأسفانه نظرهای اساتید در این موضوع مختلف و گاه متناقض می باشد.
از جمله، مرحوم دکتر ناصر کاتوزیان در کتاب های مسئولیت مدنی (الزام های خارج از قرارداد) و قواعد عمومی قراردادها، دکتر مهدی شهیدی در کتاب آثار قراردادها و تعهدات، دکتر علی رضا باریکلو در کتابهای مسئولیت مدنی و اموال و حقوق مالی، دکتر حسن ره پیک در کتاب حقوق مسئولیت مدنی و جبران ها و دکتر سیّد مرتضی قاسم زاده در کتاب های الزام ها و مسئولیت مدنی بدون قرارداد و اصول قراردادها و تعهدات، بدین موضوع پرداخته اند. در بین مقالات حقوقی هم، آقای محسن قاسمی در نشریه ی دفتر خدمات حقوق بین المللی جمهوری اسلامی ایران، در مقاله ای با عنوان «جبران خسارت نقض قرارداد در کنوانسیون بیع بین المللی کالا، حقوق ایران، فرانسه، مصر و لبنان»، در بخش دوم، به بررسی تقویم خسارت و روش های جبران آن پرداخته است.
 

ضرورت انجام تحقیق
ضرورت انجام این تحقیق از آنجاست که تحلیل های متفاوت و گاه متناقض محاکم از ماهیت خسارت و روش جبران آن در مسئولیت مدنی و قراردادها، منجر به صدور آرای خلاف واقع و غیر منصفانه می گردد. اعلامی یا تأسیسی بودن حکم جبران خسارت آثاری در پی دارد که از جمله عبارتند از تشخیص این امر که آیا کاهش ارزش پول در تقویم میزان خسارت نقش دارد یا نه و تشخیص این که آیا قانون حاکم در زمان ورود حادثه، معیار جبران خسارت است یا قانون حاکم در زمان صدور حکم و جبران خسارت.
 

اهداف انجام تحقیق
هدف از انجام این تحقیق این است که گامی در جهت  حمایت از زیاندیده و روشن شدن ابعاد موضوع و مسائل مربوط به جبران خسارات در مسئولیت مدنی و قراردادها برداشته شده و رویه ی واحدی در تحلیل جبران ها ایجاد گردد و در پایان به راه حل هائی دست یابیم که خسارات زیاندیده از عدم اجرای قرارداد و یا در دعاوی مسئولیت مدنی، به طور کامل جبران گردد و زیان جبران نشده ای باقی نماند. رفع نقص های موجود در سیستم حقوقی ایران، در موضوع تحقیق، هدف عمده ی این اثر را تشکیل می دهد.
 

كاربردهای متصور از تحقیق
حمایت از زیان دیده و کمک به غنای سیستم حقوقی، کاربرد برای قانونگذاری، کمک به قضات دادگاه ها در رفع مسائل عملی و اختلاف نظرها، استفاده ی دانشجویان و محققان از نتایج تحقیق، از جمله کاربردهای متصوّر از این تحقیق می باشد.
 

مراجع استفاده كننده از نتیجه ی پایان نامه
مراجع استفاده کننده از نتایج این تحقیق عبارتند از مرکز پژوهش های مجلس برای انجام تحقیقات جهت بررسی طرح ها و لوایح ارائه شده به مجلس برای تصویب، اداره ی حقوقی قوّه ی قضائیه، دیوان عالی کشور، دادگاه های عمومی (حقوقی و جزائی) و دانشجویان.
 

روش انجام تحقیق
روش و ابزار گرد آوری اطلاعات
پس از مطالعه ی منابع اصلی شامل کتاب ها، مقالات، پایان نامه ها و آرای قضائی و سپس فیش برداری، آن ها را دسته بندی می نمایم. لذا از فیش برداری به عنوان ابزار گردآوری اطلاعات استفاده خواهد شد. بنابراین، روش انجام این تحقیق، روش کتابخانه ای می باشد.

روش تجزیه و تحلیل داده ها
با توجه به نوع تحقیق، نیازی به استفاده از روش های آماری و غیره وجود ندارد. چون قسمت اعظم پایان نامه به روش کتابخانه ای و فیش برداری انجام خواهد گرفت، پس از مطالعه ی مطالب گردآوری شده و دسته بندی آن ها اختلافات و اشتراک ها را مشخّص خواهیم نمود و استدلالات حقوقی و استنتاجات را مبنای تحلیل اطلاعات قرار خواهیم داد. پس روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی می باشد که بر مبنای قواعد و اصول کلی حقوق انجام می شود.

قلمرو تحقیق (زمانی، مكانی، موضوعی)

سال تحصیلی 1393-1392
برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

فهرست مطالب

عنوان                                                                 صفحه

فصل اول: مقدمه ..1

مقدمه: 2

فصل دوم: کلیات و مروری بر مطالعات گذشته….8

2-1- تاریخچه. 9

2-2- طبقه بندی.. 15

2-3- ساختمان ویریون. 16

2-4- ساختمان و سازماندهی ژنوم. 16

2-5- تکثیر ویروس… 18

2-5-1- اتصال ورود ، پوشش برداری.. 19

2-5-2- پروموترهای ویروسی و تنظیم نسخه برداری.. 19

2-5-3 – سرهم بندی و رها شدن ویروس… 21

2-5-4- همانند سازی DNA ویروس… 21

2-6- الحاق DNA ویروسی در ژنوم انسان. 23

2-7- پروتئین های ویروسی.. 24

2-7-1- پروتئین های اولیه E1 تا E6.. 24

2-7-2- پروتئین E7.. 25

2-7-3- پروتئین های L1 و L2.. 28

2-8- تیپ بندی پاپیلوماویروس ها 29

2-9- بیماری زایی.. 29

2-9-1- عفونت پوستی.. 30

2-9-2- عفونت حفره دهانی.. 31

2-9-3- عفونت مجاری تنفسی.. 31

2-9-4- سرطان مقعد. 31

 

2-9-5- سرطان گردن رحم. 32

2-9-6- HPV در کودکان. 34

2-10- اپیدمیولوژی.. 35

2-11- مطالعه سرطان گردن رحم و عفونت پاپیلوماویروس در ایران. 37

2-12- تشخیص…. 38

2-13- پاسخ ایمنی در برابر HPV.. 40

2-13-1- ایمنی اختصاصی.. 41

2-13-1- 1- پاسخ ایمنی هومورال. 41

2-13-1-2- پاسخ ایمنی سلولی.. 42

2-13-2-پاسخ ایمنی ذاتی.. 43

2-14-  درمان. 44

2-15- پیشگیری.. 45

2-16- واکسیناسیون. 46

2-17- واکسیناسیون علیه HPV.. 47

2-17-1- واکسن های نوترکیب با ناقل زنده 50

2-17-2-واکسن های پروتئینی و پپتیدی.. 51

2-17-3-ذرات شبه ویروس( VLPs). 52

2-17-4-  DNA واکسن ها 56

-5-17-2 واکسن های خوراکی.. 59

2-18- اهمیت پاسخ های ایمنی هومورال و واکسن های پیشگیری کننده 63

2-19- اهمیت پاسخ های ایمنی سلولی و واکسن های درمان کننده 64

2-20-ایمونوانفورماتیک در علم واکسن.. 65

2-20-1-ﭘﺎﯾﮕﺎه های داده ها (Databases) 68

2-20-1-1- پایگاه های داده اﯾﻤﻮﻧﻮﻣﯿﮏ… 68

2-20-1-2- ﭘﺎﯾﮕﺎه داده اپی توپ ها و ﺳﺎﺧﺘﺎرهای آﻧﺘﯽ ﺑﺎدی ﺑﺮای ﺳﻠﻮل B.. 69

2-20-1-3- ﭘﺎﯾﮕﺎه داده اﭘﯽ ﺗﻮپ ﺳﻠﻮلT.. 72

2-20-2-اﺑﺰارها و اﻟﮕﻮرﯾﺘﻢ های ﻣﺘﻨﻮع ﭘﯿﺸﮕﻮﯾﯽ.. 73

2-20-2-1-ﭘﯿﺸﮕﻮﯾﯽ اپی توپ هایﺳﻠﻮل B.. 74

2-20-2-2-ﭘﯿﺸﮕﻮﯾﯽ اپی توپ هایﺳﻠﻮل B ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎی ﻣﯿﻞ ذاﺗﯽ آﻣﯿﻨﻮاﺳﯿﺪ. 75

2-20-2-3-ﭘﯿﺸﮕﻮﯾﯽ اﭘﯽ ﺗﻮپ ﺳﻠﻮلB ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از روش های ﯾﺎدﮔﯿﺮی ﻣﺎﺷﯿﻦ.. 77

2-20-2-4-روش ﭘﯿﺸﮕﻮﯾﯽ اپی توپ هایﻏﯿﺮ پیوسته ﺳﻠﻮل B.. 78

2-20-2-5-ﭘﯿﺸﮕﻮﯾﯽ اپی توپ های ﺳﻠﻮل T.. 82

2-20-3- ﮐﺎرﺑﺮدهای ﭘﯿﺸﮕﻮﯾﯽ اﭘﯽ ﺗﻮپ.. 83

2-21-واکسن همگانی (Universal vaccine) 84

2-22- واكسن سازی معكوس Reverse Vaccinology.. 84

2-23-ادجوانت ها 86

2-24-به دست آوردن قطعه DNA یاژن مورد نظر. 89

2-25-کلونینگ ژن. 90

2-25-1- مراحل کلون کردن ژن. 90

2-25-2- میزبان کلونینگ… 90

2-26- آنزیم های محدود کننده 91

2-26-1-آنزیم لیگاز. 91

2-27- حامل های کلونینگ… 91

2-28-غربالگری وجود ژن. 92

2-29-انواع سیستم های بیانی و مزیت اشرشیاکلی.. 92

2-30-وکتورهای بیان کننده 94

2-30-1- وکتورهای بیان کننده سیستمpET.. 94

2-31-وکتورهای پلاسمیدی.. 96

2-32-توالی شاین دلگارنو(SD)(Shine-delgarno) 97

2-33-استراتژی بیان در سیستمpET.. 97

2-34-نقشه و مشخصات وکتورpET28a(+) 98

2-35-تولید پروتئین نوترکیب.. 99

2-36-مراحل تهیه یک پروتئین نوترکیب در اشرشیاکلی.. 99

2-37-بیان ژن و تولید پروتئین نوترکیب در E.coli. 100

2-38-راهکارهای افزایش تولید پروتئین نوترکیب در اشرشیاکلی.. 101

2-39-تخلیص پروتئین نوترکیب.. 102

2-40- فرضیات و هدف از انجام تحقیق.. 103

2-40-1 -فرضیات.. 103

2-40-2 – هدف از انجام تحقیق.. 103

 

فصل سوم: مواد و روش ها…104

3-1-مجموعه توالی های پروتئین.. 105

3-2-پیش بینی اپی توپ سلول B.. 105

3-3-قابلیت دسترسی اپی توپ به حلال. 106

3-4-محل های N-Glycosylated.. 107

3-5-ترجمۀ معکوس اولین ساختمان. 107

3-6-بهینه سازی کدون، تعیین کدون های نادر (rare codon) 108

3-7-تولید ساختار واکسن.. 109

3-8-تهیه باکتری مستعد شده 109

3-9-ترانسفورم نمودن پلاسمید بیانی.. 111

3-10- SDS-PAGE. 114

3-11-بیان پروتئین نوترکیب HPV   واکسن کاندید چند اپی توپی در مقیاس کم. 115

3-12-کشت انبوه سویه بیانی و تهیه جسم سلولی.. 117

3-13-بیان پروتئین نوترکیب HPV  واکسن کاندید چند اپی توپی در مقیاس بالا. 117

3-14-الکتروفورز پروتئین در ژل آکریل آمید در حضور SDS. 119

3-15- رنگ آمیزی ژل با کوماسی بلوR-350.. 122

3-15-1- روش تهیه محلول ها 122

3-15-2- روش رنگ آمیزی.. 123

3-16- وسترن بلاتینگ… 123

3-16-1- انتقال در تانک… 124

3-16-2- مسدودسازی غشا 125

3-16-3- تشخیص با آنتی بادی.. 125

3-17-تخلیص پروتئین با یون های نیکل متصل به ماتریکس NTA نوترکیب HPV   واکسن کاندید چند اپی توپی روی ماتریکس Ni-NTA.. 126

3-18-بهینه سازی تخلیص…. 127

3-19-ارزیابی پروتئین تخلیص شده با روش SDS-PAGE. 127

3-20-تخلیص انبوه پروتئین نوترکیبHPV  واکسن کاندید چند اپی توپی.. 128

3-21- دیالیز و تغلیظ پروتئین HPV واکسن کاندید چند اپی توپی تخلیص شده 134

3-22- ارزیابی پروتئین تخلیص شده 136

3-23- روش برادفورد. 136

3-23-1- طرز تهیه محلول های مورد نیاز. 137

3-23-2- طرز تهیه محلول برادفورد. 137

3-23-3- طرز تهیه محلول استاندارد پروتئین ذخیره با غلظت 1000μic/ml. 137

3-23-4- طرز تهیه محلول استاندارد پروتئین با غلظت 10,100mic/ml 137

3-24- بررسی خلوص پروتئین نوترکیب HPV واکسن کاندید چند اپی توپی تخلیص شده با روش SDS-PAGE. 138

3-25-بررسی پروتئین نوترکیب HPV واکسن کاندید چند اپی توپی تخلیص شده با وسترن بلات.. 138

3-26-پروتئین نوترکیب HPV واکسن کاندید چند اپی توپی.. 139

3-27- حیوان آزمایشگاهی.. 139

3-28-ادجوانت‌ فروند ناقص…. 139

3-29-گروه‌های تجربی و واکسیناسیون موش‌ها 140

3-30- بررسی پاسخ های همورال. 141

3-30-1- بررسی سطح آنتی بادی توتال در رقت های مختلف سرمی.. 142

 

فصل چهارم: نتایج ….144

4-1-پیش بینی اپی توپ سلول B.. 145

4-2- قابلیت دسترسی اپی توپ ها 149

4-3-محل های N-Glycosylated.. 151

4-4-انتخاب اپی توپ ها و اتصال پپتیدها برای تولید ساختمان واکسن.. 153

4-5-ارزشیابی توالی پروتئین.. 155

4-6-ترجمۀ معکوس ساختمان اول. 157

4-7-نتایج تایید بیان پروتئین نوترکیب HPV واکسن کاندید چند اپی توپی با روش      SDS-PAGE.. 159

4-8- نتایج تایید بیان پروتئین نوترکیب HPV واکسن کاندید چند اپی توپی با روش وسترن بلاتینگ… 161

4-9-نتایج بررسی پاسخ های ایمنی همورال. 162

4-9-1- نتایج بررسی سطح آنتی‌بادی توتال اختصاصی واکسن کاندید. 162

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری………164

5-1- بحث و نتیجه گیری.. 165

5-2-پیشنهادات و چشم اندازها 168

 References      …169

ضمائم:

فهرست اشکال :

شکل 2-1.ساختمان ویروس پاپیلوما……………………………………………………………………………………………………………………….16

شکل 2-2. نقشه ژنومی در پاپیلوما ویروس……………………………………………………………………………………………………………..18

شکل2-3.نمایی از تکثیر پاپیلوما ویروس در ارتباط با عملکرد پروتئین های غیرساختاری……………………………………………..18

شکل2-4. مواردی از عفونت پاپیلوما ویروس ها……………………………………………………………………………………………………..30

شکل 2-5. مراحل اصلی پاپیلوماویروس و محل آنها در اپی تلیوم اسکوآموس…………………………………………………………….41

شکل 2-6. ساختار شماتیک و توالی ژنی ناحیه بیانی pET-28a(+)…………………………………………………………………………..99

شکل4-1. نمایش انتخاب اپی توپ ها با میزان بالای قابلیت دسترسی به حلال ، در اینجا ساختمان های پروتئین L1 از سروتایپ های HPV 11, 16, 18, 31, 45 نشان داده شده اند…………………………………………………………………………………151

شکل4-2.طراحی اولیه ساختار اپی توپ های منتخب ، E1 تا E10 برای پروتئین L1 و  E11 تا E20  برای L2 طراحی شدند………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..155

شکل 4-3. آنالیز آنتی ژنی سیتی ساختمان توسط برنامه پروتئان آنالیز ،. این نتایج نشان داد که قسمت های اصلی ساختار پروتئنی جدید خصوصیات هیدروفیلیک دارد، بنابراین توان آنتی ژنیک را دارد……………………………………………………………157

شکل4-4. توالی ترجمه شده معکوس برای بهینه سازی کدون و کدون نادر برای افزایش سطح بیان ژن و انحلال پذیری پروتئین  ارزشیابی شد. به این منظور OPTIMIZER و سرورهای GenScript با هم بکار برده شدند…………………..158

ششکل 4-5. نتایج ترجمه معکوس و بهینه سازی …………………………………………………………………………………………………159

شکل 4-6.نتایج تایید بیان پروتئین نوترکیب HPV واکسن کاندید چند اپی توپی و مشاهده باند در محدوده 45 کیلو دالتون……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….160

شکل4-7. pET28a(+)/HPV، SDS-PAGE قبل و بعد از تخلیص پروتئین ، نتیجه تخلیص به صورت تک باند و در محدوده 45KD است………………………………………………………………………………………………………………………………………….160

شکل4-8. نتایج Western Blot و SDS-PAGE ، نتیجه در محدوده 45KD است……………………………………………..161

شکل4-9. SDS-PAGE بعد از تخلیص انبوه پروتئین ، نتیجه به صورت تک باند و در محدوده 45KD است…………..162

فهرست جداول:

جدول 2-1. خصویات واکسن چهار ظرفیتی و دوظرفیتی HPV ……………………………………………………………………………….53

جدول 2-2.واکسن های پیشگیری کننده در حال توسعه……………………………………………………………………………………………61

جدول2-3.واکسن های درمانی HPV درحال توسعه………………………………………………………………………………………………..62

ﺟﺪول2-4.ﭘﺎﯾﮕﺎه داده اپی توپ ها و ﺳﺎﺧﺘﺎرهای آﻧﺘﯽ ﺑﺎدی ﺑﺮای ﺳﻠﻮل B ﻣﺨﺘﻠﻒ ……………………………………………………..72

ﺟﺪول 2-5. ﺗﻌﺪادی از اﺑﺰارهای ﻣﻮﺟﻮد جهتﭘﯿﺸﮕﻮﯾﯽ اپی توپ هایﺳﻠﻮل B ………………………………………………………….75

ﺟﺪول 2- 6 . ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﻮﺟﻮد جهتﭘﯿﺸﮕﻮﯾﯽ اپی توپ هایﺳﻠﻮلB  ……………………………………………………………………………80

جدول3-1. سکانس های استفاده شده برای طراحی ساختار کاندید یونیورسال واکسن HPV……………………………………..105

جدول3-2.گروه بندی موش های مورد مطالعه………………………………………………………………………………………………………141

جدول 4-1. پیش بینی اپی توپ سروتیپ های HPV 11.16.18, 31, 45 با استفاده از سرور BCPREDS……………….149

جدول 4-2.فهرست نتایج مدل سازی همولوژی برای پروتئین های L1 از HPV نوع های 11، 16، 18، 31 و 45………..150

جدول4-3. امتیاز و محدوده آسپاراژین در توالی اپی توپ ها را نشان  می دهد…………………………………………………………153

جدول4-4. 20  اپی توپ مناسب انتخاب شده از پروتئین های L1 و L2  ………………………………………………………………154

جدول 4-5. نتایج طراحی پروتئین و محاسبه پارامترهای مربوطه……………………………………………………………………………..156

فهرست نمودار ها :

نمودار 4-1. نتایج بررسی سطح آنتی بادی توتال در گروههای تجربی…………………………………………………………………….163

خلاصه

سرطان گردن رحم بعد از سرطان سینه دومین سرطان شایع زنان در سراسر جهان می باشد. بیش از 90% سرطان های گردن رحم ، واجد پاپیلوما ویروس های انسانی  (HPV)هستند. بیش از 100 نوع مختلف پاپیلوما ویروس انسانی وجود دارد که بیش از 40 گونه ژنوتیپی  این ویروس ها، عفونت زا هستند و از آن میان حدود 15 ژنوتیپ، کارسینوژن هستند که تحت عنوان ژنوتیپ های high-risk نام برده        می شوند و ژنوتیپ 18 و  16 در بین آنها عامل بیش از 90 % سرطان های مرتبط با این ویروس هستند.  پروتئین کپسید L1 پاپیلوما ویروس ها زمانی که در سیستم های بیان کننده پروتئین های یوکاریوتی و پروکاریوتی بیان می شوند ذرات ویروسی مانند  غیر عفونی را تشکیل می دهند که باعث القاء پاسخ آنتی بادی خنثی کننده ضد HPVs می شوند. این پروتئین اکنون نیز به عنوان واکسن استفاده         می شود و احتمالا وجود پروتئین2 L در واکسن میتواند از طیف گسترده تری از تیپ های ویروسی پیشگیری کند، هرچند که              اپی توپ های خنثی کننده آن شبیه به L1 توانایی حفاظت کنندگی را ندارند اما اپی توپ های آن واکنش های متقاطع را به خوبی القا     می نمایند. در حال حاضر واکسن هایی که برای ویروس HPV وجود دارد، نمی تواند تمام سروتیپ های پر خطر آن را پوشش دهد و از لحاظ قیمت نیز پر هزینه است.

در تحقیق حاضر طراحی یک واکسن یونیورسال چند اپی توپی برای پروتئین های ساختمانی اصلی ویروس های HPV که شامل  L1/L2 است با استفاده از استراتژی های  ایمونو انفورماتیک در بررسی 6 نوع پرخطر ویروس HPV سویه های 6،11،16،18،31،45، تلاش در طراحی و ساخت واکسنی شده است که این سروتیپ ها را پوشش دهد ، در این خصوص اقدام به شناسایی بهترین اپی توپ های برانگیخته کننده لنفوسیت هایB ، برای پیشگیری از وقوع  بیماری های مرتبط در جهت مطالعه به عنوان کاندید یونیورسال واکسن شد به این ترتیب با در نظر گرفتن بیشترین سطح تحریک شوندگی لنفوسیت های B- اپی توپ های پروتئین های کپسیدی L1 وL2، از نظر قابل دسترس ترین  اپی توپ ها با توجه به طراحی سه بعدی آن ها، در نظر گرفتن نواحی N گلیکوزیله شده، هیدروفیلیسیته و آنتی ژنسیته، بهترین اپی توپ ها شامل بیست اپی توپ بیست  اسید آمینه ای انتخاب و پس از آنالیزهای مثبت، ساختار نهایی مشتمل بر چهارصد اسید آمینه به صورت DNA طراحی  شد و به صورت 1200 نوکلئوتید ترجمه معکوس گردید، سپس در جهت بهترین بیان در E.coli بهینه سازی شد. آنزیم های برش گر BamHI و HindIII به ابتدا و انتهای توالی اضافه و سپس در غالب یک ساختار ژنی در کنار یکدیگر قرار داده شد. ژن طراحی شده مذکور ، توسط شرکت بیوماتیک سنتز شده و در پلاسمید pET28a کلون گردید. پس از دریافت پلاسمید مذکور، در سلول های E.coli BL21DE3 ترانسفرم گردید. بیان پلاسمید نوترکیب در سلول های باکتری با اضافه نمودن 1میلی مولار IPTG در طول 4 ساعت کشت انجام شد و سپس پروتئین توسط ستون کروماتوگرافی   Ni-NTA خالص شد و خلوص با تکنیک SDS-page تائید شد و سپس در برابر آنتی بادی anti-His در وسترن بلات مورد تایید قرار گرفت. جهت بررسی ایمنی زایی، واکسن کاندید همراه با ادجوانت فروند ناقص همراه با گروه کنترل  PBS به گروه های موشی  BALB/c (n=6 ) دو بار و به فاصله 2 هفته بصورت زیر پوستی تزریق شدند که میزان تزریق در هر سری 10 میکروگرم بود. یک هفته پس از دومین واکسیناسیون موش ها ،توتال آنتی بادی ها به روش الایزای غیر مستقیم ارزیابی شدند. نتایج نشان داد که واکسن کاندید تولید شده در میزبان باکتریایی و خالص شده به وسیله ی Ni-NTA، یک باند در حدود 45 کیلو دالتون در وسترن بلات نشان داد. همچنین واکسیناسیون با واکسن کاندید یونیورسال بر پایه ی L1/L2 HPVs  منجر به افزایش قابل توجه در پاسخ ایمنی همورال در مقایسه با گروه کنترل شد.

واژه های کلیدی : پاپیلوما ویروس انسانی، پروتئین کپسید L1 و L2 ، چند اپی توپی، یونیورسال واکسن

فصل اول
مقدمه
پاپیلوما ویروس ها، گروهی از ویروس های DNA دار هستند که باعث ایجاد زگیل  یا پاپیلوم در انواعی از مهره داران عالی از جمله انسان ها می شوند. همچنین بعضی از پاپیلوما ویروس ها می توانند در حیوانات و انسان ها بدخیمی ایجاد کنند. تعدادی از پاپیلوما ویروس ها به عنوان عوامل ایجاد کننده سرطان گردن رحم و سایر تومورهای اپی تلیال مطرح شده اند (1). این ویروس ها، ذراتی کروی، کوچک و بدون پوشش با اندازه ای حدود 55 نانومتر هستند که کپسید آنها تقارن بیست وجهی دارد و ژنوم DNA دو رشته ای خطی این ویروس را در بر می گیرد (6،5،4،3،2). این ویروس ها کاملا اختصاصی گونه و بافت می باشند و در سلول های اپی تلیال پوست و مخاط تکثیر می شوند و برای ایجاد عفونت پایا باید سلول های بازال را آلوده کنند (4،1).

علیرغم تنوعی که در پاپیلوماویروس ها وجود دارد، تشابه بسیار زیادی در سکانس پروتئینی و نوکلئوتیدی اعضای خانواده پاپیلوماویروس وجود دارد و ژنوم های مجزا، سازماندهی ژنتیکی مشابهی دارند (7). ژنوم این ویروس ها از 3 ناحیه مجزا تشکیل شده است که شامل ناحیه کنترلی غیر کد کننده ، ناحیه اولیه و ناحیه تاًخیری می باشد. ناحیه کنترلی حاوی توالی های تنظیمی است. ناحیه اولیه شش پروتئین            غیر ساختمانی اولیه E1, E2 E4, ,E5, ,E6 ,E7 و ناحیه تاخیری، دو پروتئین کپسیدی L1 و L2 را          کد دهی  می کند (9،8،1). کپسید ویروس از دو پروتئین ساختمانی تشکیل شده است. پروتئین کپسید اصلی یا L1 دارای وزن مولکولی حدودا 55 کیلو دالتون است که تقریبا 80 درصد کل پروتئین های ویروس را شامل می شود (10). پروتئین کوچک یا L2 تقریبا 70 کیلو دالتون است و در کپسید ویروس جای دارد. ذرات شبه ویروسی یا VLP از پاپیلوما ویروس های مختلف به وسیله بیان ژن L1 به تنهایی یا همراه پروتئین L2 در سیستم های بیان کننده پستانداران و غیرپستانداران تولید شده است (12،11). بیان پروتئین L1 در E.coli باعث تولید ذرات شبه ویروسی کوچک می شود. این ذرات پنتامر 12 تایی بوده و دارای ساختار 20 وجهی هستند. این ذرات شبه ویروسی به خوبی سیستم ایمنی هومورال را تحریک میکنند و بعنوان واکسن پروفیلاکتیک استفاده میشوند (13). پروتئین L2 در تجمع کپسید

 واقعی به دلیل عدم اطمینان یا کنترل فرد بر رفتار مورد نظر محقق نمی شود، بتوان از آن استفاده نمود(آجزن، 1991).

در حوزه روانشناسی، نظریه رفتار برنامه ریزی شده به عنوان یک نظریه برای تبیین رابطه بین نگرش و رفتار شناخته شده و یکی از مناسب ترین نظریه ها برای پیش بینی در میان نظریه های ترغیب محسوب می گردد. این مدل برای تبیین روابط بین باورها، نگرشها، قصد رفتاری، و رفتار در حوزه های متعددی نظیر تبلیغات، روابط عمومی، عملیات جنگی، امور سلامت ، و… مورد استفاده پژوهشگران بعدی قرار گرفته است(میلر[1]، 2005).

باورهای رفتاری و نگرش نسبت به رفتار: باورهای رفتاری، باور یک فرد نسبت به پیامدهای رفتاری خاص است. این مفهوم مبتنی بر احتمالات ذهنی است از اینکه یک رفتار منجر به نتیجه ای خاص می شود. نگرش نسبت به رفتار، ارزیابی مثبت یا منفی فرد نسبت به انجام رفتاری خاص است، به عبارتی این مفهوم دربرگیرنده میزان ارزیابی مثبت یا منفی از انجام رفتار است. به بیان دیگر، مجموعه کامل باورهای رفتاری در دسترس که رفتار را به پیامدهای متعدد آن مرتبط می کند(میلر، 2005).

 

باورهای هنجاری و هنجارهای ذهنی: باورهای هنجاری، احساس یک فرد است نسبت به رفتاری خاص که متأثر از قضاوت اطرافیان (والدین، همسر، دوستان، و اساتید) است. هنجارهای ذهنی، احساس فرد نسبت به فشار هنجارهای اجتماعی یا باورهای اطرافیان است از اینکه آن فرد باید آن رفتار را انجام دهد یا خیر(میلر، 2005).

باورهای کنترلی و احساس کنترل رفتاری: احساس کنترل رفتاری، احساس یک فرد درباره آسانی یا سخنی انجام رفتاری خاص است. فرض بر این است که احساس کنترل رفتاری متأثر از مجموع باورهای کنترلی در دسترس است. باورهای کنترلی، باورهای یک فرد از وجود عوامل تسهیل کننده یا موانع انجام یک رفتار خاص است(میلر، 2005).

قصد رفتاری و رفتار: قصد رفتاری، نشانه ای از آمادگی فرد برای انجام رفتاری خاص است. فرض بر این است که پیشایند بی واسطه رفتار است. قصد رفتاری مبتنی بر نگرش نسبت به رفتار، هنجارهای ذهنی و احساس کنترل رفتاری است که البته وزن و اهمیت هریک از این متغیرها در شکلگیری قصد رفتاری با توجه به مخاطب و رفتار مورد نظر متفاوت خواهد بود. رفتار، واکنش قابل مشاهده فرد در موقعیتی خاص برای هدفی مشخص است. از نظر آجزن تابعی است از قصد رفتاری و احساس کنترل رفتاری که خود احساس کنترل رفتاری به عنوان متغیر تعدیل کننده بر قصد رفتاری و رفتار تأثیر می گذارد(آجزن، 1991).

به عبارتی، قصد انجام یک رفتار زمانی منجر به رفتار می شود که حس کنترل رفتاری در فرد قوی باشد(میلر، 2005).

نفوذ اجتماعی: در هر دو نظریه اقدام مستدل و رفتار برنامه ریزی شده، نفوذ اجتماعی از طریق مفاهیم هنجارهای اجتماعی و باورهای هنجاری مورد تأکید و ارزیابی قرار گرفته است. فکر افراد درباره هنجارهای ذهنی متأثر از درک و احساس آنها از نظر اطرافیان و جامعه در مورد انجام رفتاری خاص است(میلر، 2005).

شود. درخصوص پهنای نشیمن مورد نیاز، مشکلی مطابق آیین­نامه مشاهده نشد، اما از آنجا که عرشه پل نسبت به کوله­ها مورب است، مؤلفه طولی نیروی زلزله در نشیمن­گاه هم واکنش طولی و هم عرضی دارد بنابراین پیشنهاد می شود عرشه به وسیله میل مهار به نشیمن گاه متصل شود. برای جلوگیری از حرکت خاک در هنگام زلزله از بین پایه های کوله باید تدابیر لازم اتخاذ شود. در نهایت براساس اصول مهندسی ارزش و بررسی های انجام شده پیشنهاد می شود که مقاوم سازی پایه ها به روش پس کشیدگی خارجی توسط الیاف های CFRP ارزیابی و انجام شوند.
واژه‌های کلیدی: آسیب پذیری، نسبت ظرفیت به تقاضا، طرح لرزه ای، پل های بتن آرمه
فهرست مطالب
عنوان                                                                                                                            صفحه
فصل 1: بیان گفتار ……………………………………………………………………………………………………….1
1-1- مقدمه …………………………………………………………………………………………………………….. 2
1-2- هدف از تحقیق و اهداف آن …………………………………………………………………………………. 2
1-3- ساختار پایان نامه……………………………………………………………………………………………………… 5
فصل 2: کلیات و تاریخچه آسیب های وارده به پل ها در زلزله های گذشته……………………..6
2-1- مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………….. 7
2-2- اثر زلزله های بزرگ برپل ها ……………………………………………………………………………………………………… 7
    2-2-1- تغییر مکان های لرزه ای………………………………………………………………………………………………. 13
    2-2-2- آسیب دیدگی های کوله………………………………………………………………………………………………. 15
    2-2-3- آسیب های ایجاد شده در سطح عرشه……………………………………………………………………….. 16
    2-2-4- آسیب دیدگی های نشیمن گاه (کلید های برشی)……………………………………………………. 17
    2-2-5- بررسی رفتار لرزه ای پایه های پل……………………………………………………………………………….. 18
    2-2-6- آسیب های وارده به دال های دسترسی یا پیش دال ها…………………………………………… 22
    2-2-7- تأثیر ساختار هندسی بر سازه پل………………………………………………………………………………… 23
    2-2-8- شکست  فنداسیون ……………………………………………………………………………………………………… 24
    2-2-9- آسیب پذیری تکیه گاه و اتصالات ………………………………………………………………………………. 24
    2-2-10- خرابی های قابل قبول از نظر آئین نامه آشتو ………………………………………………………… 25
    2-2-11- خرابی های غیر قابل قبول از نظر آشتو…………………………………………………………………… 25
    2-2-12- اثرات تخریبی زلزله بر پل های ایران ………………………………………………………………………. 27
2-3- تحقیقات انجام شده در زمینه اثر زلزله بر پل ها …………………………………………………………………. 28
2-4- تحقیقات انجام شده در زمینه اثر

 

زلزله بر پل ها در ایران……………………………………………………. 30
    2-4-1- تحقیقات انجام شده در زمینه بررسی آسیب پذیری کمی پل ها…………………………….. 30
2-5- معیارهای عملکردی…………………………………………………………………………………………………………………. 32
2-6- خلاصه فصل :…………………………………………………………………………………………………………………………… 34
فصل 3: ارزیابی آسیب پذیری لرزه ای پل ها به روش کمی و مبانی نظری آنها……………….35
3-1-  مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………… 36
3-2- حالات حدی طراحی و ارزیابی سازه………………………………………………………………………………………. 36
     3-2-1- حالات حدی اعضا………………………………………………………………………………………………………… 36
     3-2-2- حالات حدی سازه……………………………………………………………………………………………………….. 37
3-3- ارزیابی آسیب پذیری لرزه ای…………………………………………………………………………………………………. 38
3-4- روش های ارزیابی آسیب پذیری…………………………………………………………………………………………….. 38
    3-4-1- روش های طبقه بندی………………………………………………………………………………………………….. 39
    3-4-2- روش های بازرسی و امتیازدهی…………………………………………………………………………………… 40
    3-4-3- روش های تحلیلی ارزیابی آسیب پذیری…………………………………………………………………….. 40
    3-4-4- روش های آزمایشگاهی ارزیابی آسیب پذیری……………………………………………………………. 40
3-5- ارزیابی تحلیلی آسیب پذیری پل ها……………………………………………………………………………………….. 41
3-6- ارزیابی تفصیلی آسیب پذیری مطابق با FHWA – 95 ……………………………………………………….. 41
    3-6-1- جمع آوری اطلاعات در خصوص پل مورد نظر…………………………………………………………… 41
    3-6-2- بازرسی محلی………………………………………………………………………………………………………………… 41
    3-6-3- ارزیابی کمی اجزای پل…………………………………………………………………………………………………. 42
3-7- مطالعات کمی آسیب پذیری پل…………………………………………………………………………………………….. 42
    3-7-1- دستورالعمل ارزیابی آسیب پذیری لرزه ای پل…………………………………………………………… 42
3-8- روش های ارزیابی آسیب پذیری پل ها مطابق دستورالعمل FHWA – 95………………………. 43
    3-8-1- روش ارزیابی براساس نسبت ظرفیت به تقاضا ………………………………………………………….. 43
    3-8-2- روش ارزیابی براساس مقاومت جانبی سازه پل …………………………………………………………. 47
3-9- مبانی مدل سازی سازه ای………………………………………………………………………………………………………. 48
    3-9-1- مدل واقعی ……………………………………………………………………………………………………………………. 48
    3-9-2- ساخت مدل آزمایشگاهی با ابعاد کوچکتر از ابعاد واقعی…………………………………………… 48
    3-9-3- به کار گیری مدل تحلیلی…………………………………………………………………………………………….. 49
3-10- انتخاب روش مدل سازی تحلیلی…………………………………………………………………………………………. 49
    3-10-1- روش های گوناگون مدلسازی سازه پل…………………………………………………………………….. 50
3-11- رفتار سازه پل………………………………………………………………………………………………………………………… 54
    3-11-1- سازه با رفتار الاستیک خطی…………………………………………………………………………………….. 54
    3-11-2- سازه با شکل پذیری محدود………………………………………………………………………………………. 54
    3-11-3- سازه با شکل پذیری زیاد……………………………………………………………………………………………. 54
3-12- روند کلی ارزیابی آسیب پذیری و بهسازی لرزه ای پل ها…………………………………………………. 55 
3-13- خلاصه فصل……………………………………………………………………………………………………..56
فصل 4: ارزیابی لرزه ای پل شهید حقانی تهران…………………………………………………………..57
4-1- مقدمه………………………………………………………………………………………………………………… 58
4-2- مشخصات عمومی پل مورد مطالعه…………………………………………………………………………………………. 59
4-3- میزان اهمیت پل شهید حقانی……………………………………………………………………………………………….. 60
4-4- مشخصات فنی پل……………………………………………………………………………………………………………………. 61
    4-4-1- طبقه بندی پل………………………………………………………………………………………………………………. 61
    4-4-2- مشخصات ساختگاه پل………………………………………………………………………………………………….. 61
4-5- مشخصات و جزئیات اجزای پل مورد مطالعه…………………………………………………………………………. 63
    4-5-1- روسازه………………………………………………………………………………………………………. 63
    4-5-2- زیر سازه و قسمت های اصلی پل………………………………………………………………………………… 64
4-6- مطالعات میدانی و وضعیت موجود پل……………………………………………………………………………………. 66
    4-6-1- وضعیت عرشه……………………………………………………………………………………………………………….. 66
4-7- پردازش و تجزیه و تحلیل وضعیت موجود پل……………………………………………………………………….. 70
4-8- مدلسازی پل مورد مطالعه و بارگذاری آن………………………………………………………………………………. 71
    4-8-1- طیف طرح استاندارد 2800………………………………………………………………………………………… 72
    4-8-2- مشخصات هندسی اعمال شده پل در شبیه سازی عددی………………………………………… 72
    4-8-3- تعیین مقاومت های درج شده در مدارک فنی (مقاومت مشخصه)…………………………… 74
    4-8-4- بارهای وارد به سازه………………………………………………………………………………………………………. 75
4-9- تعیین ظرفیت اجزای سازه……………………………………………………………………………………………………… 78
4-10- نتایج تحلیل……………………………………………………………………………………………………………………………. 78
    4-10-1- تغییر مکان های ناشی از بارهای قائم………………………………………………………………………. 78
    4-10-2- مقادیر لنگر خمشی، نیروی برشی و نیروی محوری ایجاد شده در عرشه پل……….. 79
    4-10-3- مقادیر لنگر خمشی، نیروی برشی و نیروی محوری در سرستون ها……………………… 81
    4-10-4- مقادیر لنگر خمشی، نیروی برشی و نیروی محوری در کوله ها…………………………….. 86
    4-10-5- مقادیر لنگر خمشی، نیروی برشی و نیروی محوری در پایه ها………………………………. 90
    4-10-6- مودهای نوسان طبیعی سازه……………………………………………………………………………………… 95
    4-10-7- تصویر مود ارتعاشی غالب…………………………………………………………………………………………… 97
    4-10-8- تغییرمکان های ناشی از بار زلزله……………………………………………………………………………… 97
4-11- ارزیابی آسیب پذیری لرزه ای بر مبنای دستورالعمل FHWA-95……………………………….. 100
4-12- نسبت ظرفیت به تقاضا ستون ها و پایه های بتن مسلح………………………………………………… 101
    4-12-1- تعیین مقادیر ظرفیت لرزه ای نیرو و لنگر برای پایه های پل……………………………… 101
    4-12-2- مقادیر تقاضا نیرو و لنگر ستون ها…………………………………………………………………………. 103
    4-12-3- تعیین نسبت ظرفیت ارتجاعی به تقاضای نهایی خمشی ستون…………………………. 104
    4-12-4- نسبت ظرفیت به تقاضا تغییر مکان پایه ها…………………………………………………………… 113
4-13- ارزیابی مقاومت دال عرشه……………………………………………………………………………………………………..114
     4-13-1- ارزیابی مقاومت خمشی دال………………………………………………………………………………………..115
     4-13-2- ارزیابی مقاومت برشی دال…………………………………………………………………………………………..115
4-14- نسبت ظرفیت به تقاضا اعضای غیر باربر ………………………………………………………………………. ..116
    4-14-1- پهنای نشیمن گاه روی کوله ها……………………………………………………………………………… 116
    4-14-2- مهار آرماتورهای طولی ستون…………………………………………………………………………………. 118
    4-14-3- وصله آرماتورهای طولی ستون……………………………………………………………………………….. 120
4-15- مهندسی ارزش در امر مقاوم سازی ………………………………………………………………………………… 124
   4-15-1- روش و هزینه انجام مقاوم سازی…………………………………………………………………………….. 125
   4-15-2- بهسازی پل بر اساس مهندسی ارزش……………………………………………………………………… 125
4-16- انواع روش های بهسازی پل مورد مطالعه………………………………………………………………………… 128
4-17- گزینه های پیشنهادی برای مقاوم سازی لرزه ای پل مورد مطالعه………………………………… 133
فصل 5: جمع‌بندی و پیشنهادها ………………………………………………………………………………134
5-1- مقدمه …………………………………………………………………………………………………………135
5-2- نتیجه گیری………………………………………………………………………………………………… .135
5-3- پیشنهادها……………………………………………………………………………………………………… 137
مراجع…………………………………………………………………………………………………………… 140
پیوست‌            144

مقدمه
اهمیت در نظر گرفتن اثرات زلزله در طراحی سازه های مهندسی برای اولین بار در سال 1923 پس از آسیب های مخرب زلزله کانتو[1] (جزیره هونشو[2] در ژاپن) به رسمیت شناخته شد. در آن روزها پل ها بر اساس فن آوری از ایالات متحده آمریکا، انگلستان، آلمان و فرانسه بدون توجه به اثرات اختلالات لرزه ای ساخته می شدند. آسیب های معمولی بر اثر زلزله در آن زمان به صورت تغییر مکان جانبی بود، که این عامل باعث فروپاشی کل سیستم پل می شد این یک آسیب معمول بود که اثرات لرزه ای در آن در نظر گرفته نمی شد، یا وقتی که طراحی لرزه ای به ویژه برای پایه کافی نبود، این نوع آسیب در سال 1920 تا1950 بیشتر در پل ها نمایان شد. از همین رو اقدامات متقابل لرزه ای پس از زلزله 1923 کانتو آغاز شد. روش نیروی جانبی استاتیکی معادل با استفاده از ضریب لرزه ای 1/0-3/0 بر اساس روش طراحی تنش مجاز، که اغلب به روش ضریب لرزه ای نامیده می شود به عنوان روشی برای مقابل با نیروی زلزله تعیین شد و برای اولین بار در طراحی پل ها در سال 1927 به ثبت رسید. از آن زمان بر اساس آسیب لرزه ای و پیشرفت تحقیقات عمل طراحی لرزه ای بهبود یافت. ولی با این حال هنوز دانش طراحی در مرحله اولیه و بیشتر برای اطمینان از عملکرد لرزه ای بود به همین خاطر بسیاری از عوامل مهم دیگر مانند میدان حرکت واقعی زمین، شکل پذیری و پاسخ دینامیکی و نکات دیگر در طراحی ها شامل نمی شد ولی این شروعی بود برای مقابله با اثر زلزله بر سازه.

نمونههای اولیه شناخته شده مرتبط است ، و سپس دسته بندی یک الگوی ناشناخته بوسیله تعیین

 

ویژگیهای فردی: خصوصیاتی است که منحصر به حسابرسی است که شامل موارد زیر است:

1) استقلال: تضاد منافع بین دو گروه تهیه کننده و استفاده کننده اطلاعات، مهمترین توجیه برای نیاز به حسابرسی است. وجود تضاد بین این دو گروه انجام خدمات حسابرسی توسط فردی مستقل از هر دو گروه اجباری می سازد. اهمیت استقلال برای حسابرس تا حدی است که تمامی ویژگی های دیگرش را تحت الشعاع قرار می دهد. جایگاه سازمانی، نگرش ذهنی، آزادی عمل در بررسی و گزارشگری و رابطه مالی از جمله عواملی است که بر استقلال حسابرس تاثیر میگذارد.

2)جایگاه سازمانی: استقلال سازمانی باعث رهایی حسابرس از نفوذ تهیه کننده اطلاعات میشود. جایگاه سازمانی مستقل، فراهم کننده اطمینانی منطقی است که حسابرس تحت تاثیر حرکات سودار واحد مورد رسیدگی قرار نمیگیرد و می تواند پذیرش نقش حسابرسی را به عنوان مکانیزمی نظارتی توسط استفاده کنندگان و جامعه بهبود بخشد. انتخاب حسابرس و فراهم کردن زمینه و امکانات حسابرسی برای او می باید از مسئولیت های هیئت مدیره و یا زیر مجموعه ای از هیئت مدیره و با تائید سهامداران باشد.

3)نگرش ذهنی: در هر فرآیندآزمونی و گزارشگری که توام با قضاوت باشد، یک نگرش ذهنی مستقل

 

ضروری است. اساسا نگرش ذهنی بخشی از اعتقادات و تفکرات حسابرس و بیانگر این است که حسابرس، با استقلال رای و عمل انجام گرفته است .

4) بیطرفی: بیطرفی در دستیابی به قضاوت های حسابرسی دقیق الزامی است. یافته ها می باید مبنای قضاوت حسابرسی باشند و هیچ گونه منافع شخصی نباید نقشی در قضاوت حسابرسی داشته باشند.

5)آزادی عمل در آزمون وگزارشگری حسابرسی: انتخاب و ارزیابی شواهدمبنای قضاوت برای حسابرسی است.حسابرس در این امر باید آزادی عمل و استقلال داشته باشد. تاکید بر استقلال در اینجا به این دلیل است که فرآیند آزمون و گزارشگری، مسئولیت حسابرس است و نه تهیه کننده اطلاعات .

6)منافع مالی: جهت اطمینان دادن به استفاده کنندگان اطلاعات و پذیرش بیطرفانه بودن اظهارنظر حسابرسی، وی میباید هیچ گونه منافع مالی مستقیم ویا منافع مالی با اهمیت غیر مستقیم در رابطه با واحد مورد رسیدگی نداشته باشد.

7)صلاحیت حرفه ای: صلاحیت حرفه ای حسابرسی لازمه رسیدگی موثر به موضوعات پیچیده است. صلاحیت حرفه ای از طریق آموزش، تجربه کار حرفه ای، آموزش ضمن خدمت و سایر موارد مشابه به دست می آید. به عنوان یک شخص با صلاحیت حسابرسی می باید از یک رشته دانش های عمومی مربوط نیز بر خوردار باشد و درک عمیق از فرآیند حسابرسی و موضوع مورد رسیدگی که اطلاعات از آن استخراج شده نیز داشته باشد.

8)صلاحیت اخلاقی و سایر ویژگی های شخصی: پایبندی به اصول اخلاقی از شخصیت ذاتی و اعتقادات شخص فرد سرچشمه میگیرد و نه از یک رشته قوانین و مقررات. در نتیجه ابعاد درستکاری حرفه ای میباید فراتر ازمجموعه ای از آیین نامه های حرفه ای باشد.

فهرست مطالب:

فصل اول: کلیات…………………….. 1

1-1- مقدمه…………………… 2

1-2- عنوان تحقیق…………………… 2

1-3- بیان مسئله…………………… 3

1-4- ضرورت و اهمیت انجام پژوهش…………………….. 6

1-5- اهداف تحقیق…………………… 9

1-5-1- هدف اصلی……………………. 9

1-6- سؤالات تحقیق…………………… 9

1-6-1- سوال اصلی تحقیق…………………… 9

1-6-2- سوالات فرعی……………………. 9

1-7- فرضیه ‏های تحقیق…………………… 10

1-7-1- فرضیه اصلی…………………… 10

1-7-2- فرضیه­ های فرعی……………………. 10

1-8- روش تحقیق…………………… 11

1-9- روش آماری……………………. 11

1-9-1- آمار توصیفی……………………. 11

1-9-2- آمار استنباطی……………………. 11

1-10- روش گردآوری داده­ ها …………………..11

1-11-جامعه آماری، روش نمونه‏ گیری و حجم نمونه (در صورت وجود و امکان)……. 12

1-12-تعیین حجم نمونه و روش نمونه گیری……………………. 12

1-13-تعاریف نظری و عملیاتی……………………. 12

1-13-1- تعاریف نظری……………………. 12

1-13-1-1- کارت امتیازی متوازن…………………… 12

1-13-1-2-استراتژی (راهبرد)………………….. 13

1-13-2- تعاریف عملیاتی……………………. 13

فصل دوم: ادبیات و مبانی نظری……………………. 14

کارت امتیازی متوازن…………………… 15

2-1- مقدمه…………………… 15

2-2- تاریخچه و روند تکاملی کارت امتیازی متوازن…………………… 17

 

2-2-1- معیارهای سنجش مالی عمدتاً کوتاه مدت و غیر استراتژیک هستند……. 18

2-2-2- ارزیابی مبتنی بر اطلاعات تاریخی است…………………… 18

2-2-3- ارزیابی­ها عمدتاً یک بعدی است…………………… 18

2-3- تاریخچه شکل­گیری برنامه­ریزی استراتژیک…………………….. 19

2-4- استراتژی……………………. 20

2-5- چهار فرآیند مدیریت راهبردی……………………. 21

2-5-1- تفسیر چشم‌انداز…………………… 21

2-5-2- انتقال راهبرد و مرتبط ساختن آن با اهداف……………. 22

2-5-3- برنامه‌ریزی تجاری……………………. 24

2-5-4- بازخورد و آموزش…………………….. 25

2-6- تعاریف کارت امتیازی متوازن…………………… 28

2-7- کارت امتیازی متوازن ابزار کارآمد تسری استراتژی­ها……. 30

2-8- مزایای کارت امتیازی متوازن…………………… 30

2-8-1- یکپارچگی و نظارت……………………. 31

2-8-2- تمرکز…………………… 31

2-8-3- بازخور…………………… 31

2-8-4- همسویی……………………. 31

2-8-5- ارتباطات……………………. 32

2-8-6- مسئولیت‌پذیری……………………. 32

2-8-7- مشارکت……………………. 32

2-8-8- تبدیل و تکامل…………………… 32

2-9- کارکردهای کارت امتیازی متوازن…………………… 33

2-10- منظرهای ارزیابی متوازن…………………… 34

2-11- دلایل عدم اجرای استراتژی­های تدوین شده در سازمان……….. 36

2-11-1- عدم مشارکت کارکنان در فرآیند برنامه­ریزی استراتژیک شرکت……. 37

2-11-2- موانع مدیریتی……………………. 37

2-11-3- موانع عملیاتی……………………. 37

2-11-4- موانع کارکنان…………………… 37

2-12- معرفی وجوه کارت امتیازی متوازن…………………… 39

2-12-1-وجه مالی……………………. 40

2-12-2- وجه مشتری……………………. 41

2-12-3- وجه رشد و یادگیری……………………. 42

2-12-4- وجه فرآیندهای داخلی……………………. 42

2-12-4-1- آرمان / چشم ­انداز…………………… 43

2-12-4-2- استراتژی……………………. 43

2-12-4-3- عوامل بحرانی موفقیت……………………. 44

2-12-4-4- روابط علت و معلولی……………………. 44

2-12-4-5- برنامه عملی……………………. 44

2-13- پیاده­سازی کارت امتیازی متوازن…………………… 45

2-13-1- قدم اول…………………… 45

2-13-2-قدم دوم…………………… 46

2-13-3- قدم سوم…………………..46

2-13-4- قدم چهارم…………………… 47

2-13-5- قدم پنجم…………………… 47

2-13-6- قدم ششم…………………… 48

2-14- مثالی از یک سیستم کارت امتیازی متوازن…………………… 48

2-14-1- منظر مالی اهداف……………………. 48

2-14-2- منظر فرآیندهای داخلی اهداف……………………. 48

2-14-3- منظر یادگیری و رشد اهداف……………………. 49

2-14-4- منظر مشتری……………………. 49

2-15- ایجاد سازمان استراتژی محور به کمک کارت امتیازی متوازن…….. 50

2 -15-1- ترجمه استراتژی به اصطلاحات عملیاتی……………………. 51

2-15-2- همسوسازی سازمان برای ایجاد هم افزایی……………………. 52

2-15-3- تبدیل استراتژی به کار هر روز هرکس…………………….. 52

2-15-3-1- آموزش و برقراری ارتباط……………………. 53

2-15-3-2- توسعه اهداف فردی و گروهی……………………. 53

2-15-3-3- سیستم­های پاداش و بهره­ وری……………………. 53

2-15-4- تبدیل استراتژی به یک فرآیند مستمر…………………… 54

2-15-5- بسیج و به حرکت درآوردن تحول ازطریق رهبـری مدیریت ارشد……. 54

2-16- گسترش استفاده از کارنامه متوازن (کارت امتیازی متوازن)…….. 57

2-17-کارنامه متوازن تکمیل کنندهِ گزارشگری مالی رایج…………….. 58

2-18- چهار دیدگاه در کارنامه متوازن…………………… 59

2-19- داستان­های موفقیت از راه کارت امتیازی متوازن…………………… 60

2-19-1- رشد پایه درآمد که بیشتر از رشد بازار باشد…………………… 61

2-19-2- تبدیل ۳۰ درصد درآمد حاصل از تغییرات تدریجی به سود عملیاتی……. 61

2-19-3- دو برابر کردن سود هر سهم…………………… 61

2-20- سنگ بنای پیروزی……………………. 63

2-20-1- حمایت مدیریت ارشد…………………… 64

2-20-2- مدیریت پروژه…………………..64

2-21- چالش­های کارت امتیازی متوازن در مقام عمل…………………… 65

2-22- سیستم جامع مدیریتی کارت امتیازی متوازن برای پیوند استراتژی با عملیات…… 66

2-22-1 – تنظیم استراتژی……………………. 66

2-22-2- برنامه ریزی استراتژیک…………………….. 67

2-22-3- همسویی سازمان با استراتژی……………………. 69

2-22-4- برنامه ­ریزی عملیات……………………. 69

2-22-5- کنترل، نظارت و یادگیری……………………. 70

2-22-6- سنجش و سازگار کردن استراتژی……………………. 70

2-23- بعضی از کاستی­های کارت امتیازی متوازن…………………… 71

2-24-تحقیقات انجام شده در مورد کارت امتیازی متوازن…………………..72

2-24-1- تحقیقات خارجی……………………. 72

2-24-2- تحقیقات داخلی……………………. 76

2-3- نتیجه ­گیری……………………. 79

فصل سوم: مواد و روش­ها و روش­شناسی تحقیق یا روش اجرای تحقیق…… 81

3-1- مقدمه…………………… 82

3-2 – روش تحقیق…………………… 82

3-2-1- برحسب هدف……………………. 83

3-2-2- برحسب نحوه گردآوری داده ­ها………………….. 84

3-3- جامعه آماری تحقیق…………………… 87

3-4- روش نمونه ­گیری و تعیین حجم نمونه…………………… 87

3-5- روش و ابزار جمع ­آوری اطلاعات و اندازه­ گیری داده ­ها……… 87

3 -6- روش سنجش اعتبار (روایی) و پایایی…………………..91

3-6-1- روایی پرسشنامه تحقیق…………………… 91

3-6-2- پایایی (قابلیت اعتماد) پرسشنامه…………………… 92

3 -7- روش تجزیه و تحلیل دادها و آزمون فرضیه ­ها………………….. 93

3-7-1- نرم­افزارهای مورد استفاده برای تجزیه و تحلیل داده­ ها …………………..94

3-7-2- مقایسه رتبه با استفاده از آزمون فریدمن……………………. 94

3-7-3- آزمون کای –دو برای جدول­های یک بعدی……………………. 95

3-7-4- آزمون نسبت (دو جمله ­ای)………………….. 95

3-8-چهارچوب نظری و مدل تحقیق: مدل کارت امتیازی متوازن……… 96

3-8-1- مانع اول…………………… 96

3-8-2- مانع دوم…………………… 96

3-8-3- مانع سوم…………………… 96

3-8-4- مانع چهارم…………………… 96

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده­ ها………………….. 100

4-1- مقدمه…………………… 101

4-2- ویژگی­های جمعیت­ شناسی جامعه مورد مطالعه………… 101

4-2-1- جامعه مورد مطالعه از لحاظ جنسیت……………………. 102

4-2-2- جامعه مورد مطالعه از لحاظ سن……………………. 102

4-2-3- جامعه مورد مطالعه از لحاظ تحصیلات……………………. 103

4-2-4- جامعه مورد مطالعه از لحاظ سابقه کار در سازمان…….. 104

4-3 – آزمون فرضیات……………………. 105

4-3-1- آزمون فرضیه اصلی تحقیق…………………… 105

4-3-1-1- آزمون کای – دو…………………… 106

4-3-1-2- آزمون نسبت (دو جمله ­ای) …………………..108

4-4- آزمونهای مربوط به فرضیه اول…………………… 110

4-4-1- آزمون کای – دو…………………… 110

4-4-2- آزمون نسبت (دو جمله ­ای)………………….. 112

4-5- آزمون مربوط به فرضیه دوم…………………… 114

4-5-1- آزمون کای –دو…………………… 114

4-5-2- آزمون نسبت (دو جمله­ ای) …………………..116

4-6- آزمون مربوط به فرضیه سوم…………………… 118

4-6-1- آزمون کای – دو…………………… 118

4-6-2- آزمون نسبت (دو جمله ­ای) …………………..120

4-7- آزمون مربوط به فرضیه چهارم…………………… 121

4-7-1- آزمون کای –دو…………………… 121

4-7-2- آزمون نسبت (دو جمله ­ای)………………….. 123

4-8- آزمون مربوط به فرضیه پنجم…………………… 124

4-8-1- آزمون کای –دو…………………… 124

4-8-2-آزمون نسبت (دو جمله ­ای) …………………..126

فصل پنجم: نتایج تحقیق…………………… 128

5-1- مقدمه…………………… 129

5-2- خلاصه تحقیق…………………… 129

5-3- نتایج آزمون فرضیات و تفسیر آنها………………….. 130

5-3-1- آزمون کای-دو…………………… 131

5-3-2- آزمون نسبت (دو جمله ­ای)………………….. 131

5-4- پیشنهادات براساس نتایج به دست آمده………………….. 134

5-5- پیشنهادات برای تحقیقات آتی……………………. 134

5-6- محدودیت­های تحقیق…………………… 134

منابع و مآخذ…………………… 136

پیوستها …………………..147

Abstract…………………..

چکیده:

هدف از انجام این تحقیق بررسی امکان بکارگیری کارت امتیازی متوازن جهت اجرای استراتژی­های آن در شرکت خودرو­سازی سایپا است. کارت امتیازی متوازن یکی از تکنیک­های ارزیابی عملکرد سازمان­ها می­باشد که سازمان را از چهار منظر مالی، مشتری، فرآیندهای داخلی و یادگیری و رشد مورد ارزیابی قرار می­دهد. عمده­ترین مشکل در سازمان­ها اجرای استراتژی تدوین شده می­باشد. کارت امتیازی متوازن فاصله­ای که ما بین تدوین و اجرای استراتژی وجود دارد از بین می­برد. محل تحقیق شرکت سایپا و جامعه آماری شامل 58 نفر از مدیران ارشد، مدیران میانی، اجرائی شاغل در شرکت سایپا می­باشند. روش تحقیق توصیفی– پیمایشی و ابزار جمع­آوری اطلاعات پرسشنامه و مطالعات کتابخانه­ای بوده و روش آماری، آمار استنباطی می­باشد. نتایج حاصل از تحقیق بیانگر این است که امکان اجرای ارزیابی متوازن با بکارگیری کارت امتیازی متوازن در شرکت سایپا وجود دارد. و با استفاده از این تکنیک امکان غلبه بر موانع اجرای استراتژی در شرکت سایپا وجود دارد.

فصل اول: کلیات

1-1- مقدمه

در مورد سازمان تعاریف بسیاری ارائه شده است. کلاسیک­ها بر نقش ساختار در سازمان تاکید می­کنند و نئوکلاسیک­ها به انسان توجه اساسی دارند. سازمان­های مکانیکی، سازمان­های ارگانیکی، سازمان یادگیرنده، سازمان به مثابه فرهنگ و انواع مختلفی از تعاریف دیگر که هریک از زوایه­ای خاص به سازمان می­نگرند. اما یکی از استعاره­های جالب در مورد سازمان، تشبیه سازمان به انسان است، در این تفکر به سازمان به مثابه موجودی زنده نگریسته می­شود. اما در همه موجودات زنده، بویژه انسان، فاکتورهایی وجود دارد که از آنها به عنوان علایم حیاتی نام برده می­شود.! آیا سازمان نیز علایم حیاتی دارد؟ آیا آنچنان که فشار خون و نبض انسان حامل پیام مرگ و زندگی می­ توانند باشند، می­توان با اندازه­گیری نبض و فشار خون سازمان نسبت به سلامت یا عدم سلامت آن آگاهی یافت؟ چارچوب کارت ارزیابی متوزان یکی از روش­های نوین و مفیدی است که کنترل استراتژیک در سازمان را برمبنای عوامل حیاتی آن امکان­پذیر می­سازد.

2-1- عنوان تحقیق

بررسی امکان بکارگیری کارت امتیازی متوازن جهت اجرای استارتژی­های آن در شرکت خودرو­سازی سایپا.

3-1- بیان مسئله

تا چند دهه قبل برنامه‌ریزی استراتژیک و تدوین استراتژی برای سازمان­ها معنا و مفهومی نداشت و سازمان­ها فقط به برنامه‌ریزی عملیاتی می‌پرداختند و شاید موفقیت‌هایی نیز کسب نموده باشند. ولی بعد از آن دوران، بخصوص دهه 1970 به بعد، سازمان­ها به این نتیجه رسیدند که فقط با برنامه‌ریزی عملیاتی نمی‌توانند به فعالیت­ها ادامه دهند. چون تحولات اقتصادی جدید از جمله افزایش تورم و بیکاری، رقابت بین سازمان­ها و اهمیت خدمات در اقتصاد باعث گردید که سازمان­ها برای رفع مشکلات به برنامه‌ریزی استراتژیک و تدوین استراتژی روی آورند. زیرا هیچ سازمانی توانایی کامل شکل دادن به محیطی که در آن کارمیکند را ندارد. اما می‌تواند اوضاع و احوالی را پدید آورده و از بین آنها بهترین فرصت‌ها را بدست آورد. وظیفه مدیریت این است که شرکت را همواره به گونه‌ای ببیند که می‌تواند بشود. نه آن‌گونه که هم‌اکنون هست (کاتلر، اصول بازاریابی، 86)

ولی پیاده‌سازی این استراتژی‌های تدوین شده در برنامه‌ریزی استراتژیک، مشکل است زیرا در مسیر اجرای هر استراتژی موانع زیادی وجود دارد که از آن‌جمله می‌توان به موانع فنی و موانع مهارتی و موانع ساختاری اشاره نمود. روش‌های زیادی نیز برای غلبه بر موانع اجرای استراتژی‌ها پیشنهاد گردیده است. یکی از روش‌های پیشنهادی، تکنیک ارزیابی متوازن نام دارد که در سال 1992 توسط کاپلان و نورتون ارائه گردیده است. بر اساس نظریات کاپلان و نورتون روش ارزیابی متوازن، شرکت­ها و سازمان­ها را قادر می‌سازد تا فاصله قابل توجهی را که قبلاً فی­مابین مراحل تدوین و اجرای استراتژی بوجود می‌آمد، از میان بردارند. آنها معتقد بودند که این عدم ارتباط صحیح فی مابین مراحل تدوین و اجرای استراتژی به واسطه موانع زیربه وجودمی آید:

1-3-1- مانع اول: چشم‌انداز و استراتژی‌ها غیرقابل درک هستند.

1-3-2- مانع دوم: عدم ارتباط استراتژی‌ها با اهداف نقش‌ها، گروه‌ها و افراد سازمان‌ها.

1-3-3- مانع سوم: عدم ارتباط استراتژی‌ها با تخصیص منابع کوتاه‌مدت و بلندمدت سازمان.

1-3-4- مانع چهارم: دریافت بازخوردهای تاکتیکی به جای بازخوردهای راهبردی (یعنی بازخوردهایی که وجود دارد بر اساس مهارت است نه بر اساس استراتژی). (کاپلان و نورتون[1]، 1996)

این تحقیق بر اساس 4 مانع بالا با طرح 5 فرضیه سعی بر آن دارد تا مشخص نماید آیا می‌توان از تکنیک ارزیابی متوازن برای غلبه بر موانع اجرای استراتژی شرکت خودروسازی سایپا استفاده نمود؟ اصولاً سازمان­ها سعی دارند که چرخه رضایت‌مندی در درون خود ایجاد نمایند، اجرای صحیح چنین چرخه‌ای در گروارزیابی صحیح آن است. در این راستا تکنیک ارزیابی متوازن جزء اولین تکنیک هاست که به اهمیت در ارزیابی عملکرد و فعالیت‌های سازمان توجه نموده است. سیستم سنتی ارزیابی عملکرد عمدتاً بر سنجه‌های مالی استوار بودند. در ابتدا برای ارزیابی عملیات بیشتر ازسنجه­های مالی مطلق مانند در آمد کل، در آمد خالص، سود عملیاتی وسودخالص استفاده می­نمود. باگذشت زمان، وگسترش و پیچیده شدن فعالیت­های سازمان، استفاده از سنجه‌های مالی نسبی، مانند بازگشت سرمایه و باقیمانده درآمد رواج پیدا کرد. در دهه‌های اخیر، نیز مدل‌هایی چون ارزش افزوده اقتصادی و جریان‌های نقدی به عنوان معیارهای مناسبت‌تری برای ارزیابی نتیجه عملیات معرفی شدند. (نمازی، 1386، 56)

در سیستم‌های سنتی ارزیابی عملکرد، از یک‌سو، تمامی معیارهای ارزیابی، مالی و صرفاً کمّی هستند و اصولاً نشان‌دهنده خلاصه و سریع و عملیات‌ و فعالیت­های یک سازمان هستند و در مواردی به حدی تجمعی هستند که فقط برای سطوح خاصی از مدیران، کارکنان قابل استفاده هستند. همچنین معیارهای مالی در زمینه‌هایی که قادر به ارزیابی هستند، نشان‌دهنده رویدادهای تاریخی گذشته‌اند و چون اغلب با تأخیر بدست می‌آیند، اطلاعات کاملی در زمینه پاسخگویی و تعهدات سازمان در قبال سهامداران و ذی‌نفعان در اختیار قرار نمی‌دهد و از معرفی بهترین نتایج عملکرد

مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

بیان مسئله……………………………………………………………………………………………………………………………………

سوالات تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………….

فرضیه های تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………

سوابق مربوطه…………………………………………………………………………………………………………………………………

اهداف تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………..

جنبه ی نوآوری وجدید بودن تحقیق……………………………………………………………………………………………….

روش تحقیق  ……………………………………………………………………………………………………………………………..

فصل دوم:(تعاریف ،پیشینه ومبانی مرور زمان)

1.تعاریف…………………………………………………………………………………………………………………………………7

1-1-1.تعریف لغوی……………………………………………………………………………………………………………………..7

1-1-2.تعریف اصطلاحی………………………………………………………………………………………………………………7

1-1-  2-1.مرور زمان از نظر فقهی………………………………………………………………………………………………….7

1-1-2-2.مرور زمان از نظر حقوقی…………………………………………………………………………………………………8

1-2 .تاریخچه ی مرور زمان …………………………………………………………………………………………………….9

1-2-1 .ایران

 

باستان………………………………………………………………………………………………………………..9

1-2-2 .مرور زمان (قبل از انقلاب)………………………………………………………………………………………………..12

1-2-2-1.مرور زمان در قوانین ماهوی……………………………………………………………………………………………13

1-2-2 -2.مرور زمان در قوانین شکلی……………………………………………………………………………………………15

1-2-3. مرور زمان( بعداز انقلاب)…………………………………………………………………………………………………16

1-2-3-1. نظریات شورای نگهبان در باب مرور زمان کیفری……………………………………………………………..16

1- 2 – 3 -2. مفهوم مرور زمان عام وخاص…………………………………………………………………………………….18

1-2-3-3 مرور زمان در قانون جدید………………………………………………………………………………………………19

1-3.مبانی مرور زمان…………………………………………………………………………………………………………………..20

1-3-1 فلسفه وادله ی قائلین به مرور زمان……………………………………………………………………………………….20

1-3-2.مبانی نظری مرور زمان………………………………………………………………………………………………………20

1-3-2-1. نظریه ی تحول شخصیت انسان……………………………………………………………………………………….20

1-3-2-2.نظریه ی از بین رفتن دلایل جرم………………………………………………………………………………………21

1-3- 2-3.نظریه ی ترس از مجازات   ……………………………………………………………………………………………21

1-3-2-4.نظریه ی چشم پوشی دادسرا……………………………………………………………………………………………21

1-3-2-5. نظریه ی اصلاح ودرمان………………………………………………………………………………………………..22

1-3-2-6.نظریه ی  سقوط حق  براثرمسامحه وغفلت تشکیلات قضایی…………………………………………………22

1-3-2-7.نظریه ی فراموش شدن جرم……………………………………………………………………………………………22

1-3-2-8.نظریه ی ایجاد حق مکتسب برای مجرم…………………………………………………………………………….23

 1 -3-2-9.نظریه ی رعایت مصالح عمومی واجتماعی………………………………………………………………………23

1-3-3.دیدگاههای مکاتب حقوقی در رابطه با وضع مبانی مرور زمان ………………………………………………….24

1-3-3-1.دلایل موافقان مرور زمان……………………………………………………………………………………………….24

1-3-3-2.دلایل مخالفان مرور زمان……………………………………………………………………………………………….24

فصل سوم:انواع وآثاروشرایط حصول مرور زمان کیفری

2-1. شرایط حصول مرور زمان کیفری……………………………………………………………………………………………26

2-1-1 .مرور زمان در جرایم  غیرقابل گذشت…………………………………………………………………………………26

2- 1-1-1.مرور زمان  شکایت یا تعقیب جرم…………………………………………………………………………………..26

2-1-1 -2.مرور زمان صدور حکم…………………………………………………………………………………………………28

2-1-1 -3.مرور زمان اجرای  حکم……………………………………………………………………………………………….29

2-1-2.مرور زمان در جرایم تعزیری قابل گذشت…………………………………………………………………………….30

2-1-2-1 .استثنائات مرور زمان در قانون جدید………………………………………………………………………………..30

2-2.مدت مرور زمان کیفری………………………………………………………………………………………………………..32

2-2-1. مبدا مرور زمان کیفری……………………………………………………………………………………………………..32

2- 2-1-1  .مبدا مرور  زمان درجرایم مستمر……………………………………………………………………………………32

2-2-1-2.مبدا مرور زمان در جرایم اعتیادی…………………………………………………………………………………….33

2-2 -1-3 .مبدامرور زمان در جرایم مرکب…………………………………………………………………………………….33

2-2-1-4.مبدا مرور زمان در جرایم آنی…………………………………………………………………………………………33

2-3. انقطاع مرور زمان کیفری………………………………………………………………………………………………………34

2-3- 1 .انواع  انقطاع…………………………………………………………………………………………………………………..34

2-3-1-1. انقطاع محدود……………………………………………………………………………………………………………..34

2-3 -1- 2. انقطاع نامحدود………………………………………………………………………………………………………….35

2-3-2- . تعلیق مرور زمان کیفری…………………………………………………………………………………………………35

2-3-2-1 .وجه تشابه وافتراق تعلیق وانقطاع مرور زمان کیفری……………………………………………………………35

2-3 -2- 2.علل تعلیق مرور زمان کیفری…………………………………………………………………………………………35

2-3-3.آثار مرور زمان کیفری………………………………………………………………………………………………………36

2-3-3 -1.آثار انقطاع مرور زمان کیفری ……………………………………………………………………………………….36

2-3-3-2 .آثار تعلیق مرور زمان کیفری………………………………………………………………………………………….37

فصل چهارم : بررسی ادله ی مرور زمان در فقه اسلام وحقوق جزای  ایران

3-1. مرور زمان و دلایل خاص فقهی……………………………………………………………………………………………..39

3- 1-1.منابع اهل سنت………………………………………………………………………………………………………………..39

 3-1-2.منابع امامیه……………………………………………………………………………………………………………………..39

3-1-2 -1 .بررسی دلالت احادیث مرور زمان………………………………………………………………………………….41

3-1-2 -2.تعارض قواعد حقوقی با قاعده ی مرور زمان……………………………………………………………………..41

3-1-2-3. مویدات اصل مرور زمان ………………………………………………………………………………………………42

 3-2.اصول وقواعد فقهی مرور زمان………………………………………………………………………………………………42

 3– 2-1 .قاعده ی اعراض……………………………………………………………………………………………………………42

 3-2-1-2 . مبانی قاعده ی اعراض………………………………………………………………………………………………..42

3-2-1-3- قلمرو قاعده ی اعراض………………………………………………………………………………………………..44

3-2-3 .قاعده ی اسقاط وابراء……………………………………………………………………………………………………….44

3-2-4 .قاعده ی حیازت………………………………………………………………………………………………………………44

3 -2 -5 .حکم حکومتی………………………………………………………………………………………………………………45

3 -2-6 .ظاهر حال……………………………………………………………………………………………………………………..45

 3-2-7. استحسان……………………………………………………………………………………………………………………….46

 3-2–8. قاعده ی عقلی ضرورت حفظ نظام اجتماعی……………………………………………………………………….46

3-2-8-1 .موارد استنادی فقها به قاعده ی عقلی ضرورت حفظ نظام اجتماعی……………………………………….47

 3-2- 8 -2.بررسی تعارض قاعده ی عقلی ضرورت حفظ نظام اجتماعی ومرور زمان……………………………..48

3 -2 -8 -3.استناد به قاعده ی لاضرر وسیره ی عقلانی………………………………………………………………………48

3-3.بررسی فقهی مبانی مرور زمان کیفری………………………………………………………………………………………49

3-3 -1 .انواع مجازات ها…………………………………………………………………………………………………………….49

3-3-1-1 .جرایم حدی……………………………………………………………………………………………………………… 50

3-3-1-2.مرور زمان در جرایم حدی در مذاهب اسلامی……………………………………………………………………51

3-3-1-3 . ادله ی پذیرش مرور زمان در جرایم حدی……………………………………………………………………….52

3-3-1-4. پذیرش مرور زمان در حدود اثبات شده با شهادت نه با اقرار ……………………………………………….52

3-3-2.قصاص ودیات…………………………………………………………………………………………………………………56

3-3-2-1 .نمونه هایی از مواعد ومهلت های کیفری در فقه………………………………………………………………..57

3 -3 -3.تعزیرات……………………………………………………………………………………………………………………….58

3-3 -3-1.ادله ی مرور زمان در تعزیرات………………………………………………………………………………………..58

نتیجه ……………………………………………………………………………………………………………………………………….64

پیشنهادات…………………………………………………………………………………………………………………………………65

منابع ومآخذ……………………………………………………………………………………………………………………………….66

چکیده ی انگلیسی………………………………………………………………………………………………………………………73

چکیده :
نوشتارحاضرهمانند هر پژوهش حقوقی دیگر، ترکیبی از شیوه های عقلایی، تجربی، زبان شناختی است؛ به دلیل پیوندی که حقوق ما با فقه اسلامی دارد ونیز به سبب ماهیت فقهی- حقوقی نوشتاراین پایان نامه، با شیوه ی خاص ورایج فقهی– حقوقی نگارش یافته است. حل وفصل دعاوی و رفع اختلافات در بین افراد جامعه تدوین قواعد و مقرراتی راایجاب می نمایدكه هر اجتماع مترقی ناگزیراز قبول وپذیرش آن است و از این رو توجه به مسئله ی مرور زمان را حائز اهمیت می نماید.مرور زمان، همانندیک دلیل اثباتی و قاطع دعوا است که از یک سو، وضعیت متصرف را تثبیت می کند و از سوی دیگر، امکان طرح هرگونه ادعایی را از مدعی می گیرد. بنابراین، فصول این پایان نامه به شرح زیرخواهد بود:  

فصل اول کلیات ومقدمات است که شامل تعاریف، تاریخچه ی مرور زمان درفقه اسلام و حقوق جزای ایران که سه مرحله ی ،ایران باستان، قبل وبعد انقلاب اسلامی وهم چنین فلسفه وادله ی قائلین به وجودمرور زمان ونظریات مخالفان وموافقان مرورزمان مورد بررسی قرارگرفته است.

فصل دوم به بررسی ابعادمختلف مرور زمان،از قبیل انواع وشرایط حصول مرور زمان، مبداوموضوع آن، توقف ،تعلیق ،انقطاع ،علل تعلیق مرور زمان کیفری،آثارمرور زمان کیفری،استثنائات مرور زمان درقانون جدیدپرداخته شده است.

فصل سوم به بررسی ادله ی خاص،اصول وقواعد فقهی وحقوقی مرور زمان درمنابع اهل سنت وامامیه ، هم چنین مبانی مرور زمان درفقه اسلام وحقوق جزای ایران رابابررسی انواع مجازات هاموردتجزیه وتحلیل قرار داده ودر پایان به یک جمع بندی کلی پرداخته شده است.

واژگان کلیدی: مجازات تعزیری،انقطاع کیفری ،اماره ی اعراض،صدورحکم،اسقاط حق.

مقدمه:
مرور زمان ازمسائل عقلی است که وجودآن درهرسیستم حقوقی، موجب ایجاددقت ونظم درامررسیدگی می شود. ارتباط مستقیم پدیده ی مرور زمان با نظم عمومی ایجاب می کندکه این تاسیس حقوقی زمانی مطرح گرددکه هیات حاکمه ی وقت از اجرای آن حمایت نماید. قاعده ی مرور زمان در شکل کنونی آن، معلول رشد فزاینده ی جمعیت وانبوه دعاوی درمراجع قضایی وماهیت متنوع وپیچیده ی مسائل حقوقی ودر نتیجه روند رسیدگی به آنها است که خود متاثر از روابط اجتماعی و فناوری جدید است که نظم جدیدی را درساختار نظام قضایی طلب می کند. اصل مرور زمان درفقه وحقوق به وضوح به فلسفه ای اشاره می کند، که تحول روابط اجتماعی درگذر زمان برآن بنانهاده شده است. به عبارت دیگر،فقه اگربخواهد درگذرپرشتاب روابط جدیداز جمله تراکم دعاوی درست ومتقن گذرکند، نمی تواندراهی بی اعتنا به وضعیت روابط اجتماعی برگزیند واز پاسخگویی دقیق به موضوع مهمی هم چون  «مرور زمان »سرباز زند.مرورزمان نهادحمایتی است، برای حفظ حقوق متهمین ویامجرمینی که به هردلیل ممکن، تعقیب یارسیدگی وصدورحکم درموردآنهاویااجرای حکم قطعی صادره ازدادگاه ممنوع گشته وباشمول مرورزمان وصف مجرمانه ی مجازات منتفی می شود.در پیش بینی این نهاد،قانونگذارهدف خاصی رادنبال می کندکه می توانددربازپروری مجرمین موثرباشدومخصوصا تعقیب یارسیدگی واجرای مجازات پس ازسالهامرهمی برتالم جامعه وبزه دیده نمی باشدولذادردی ازجامعه دوانمی کند.

بیان مسأله :

 مرور زمان اصولامسئله حقوقی است كه درمرحله ی رسیدگی به دعوا وصدورحكم مطرح می شود، از این جهت مسئله ی مرور زمان ماهیتا یكی از مباحث مهم آیین دادرسی کیفری است. مرور زمان در اصطلاح فقها ،عبارت است از« منع استماع دعوا بعد از این كه در مدت معلومی ترك شده باشد.» مرور زمان در لغت به معنای «سپری شدن و گذشت زمان »است. تعریف اصطلاحی مرور زمان از نظر( دكترآشوری )«:مرور زمان عبارت است ازگذشتن مدتی كه پس از آن دیدگاه قانونی اعلام شكایت یا تعقیب و تحقیق و رسیدگی به دعوای عمومی و سرانجام اجرای مجازات امكان پذیر نیست.»

در رابطه با مرور زمان اصول و قواعد فقهی مربوطه که موجود است از جمله: قاعده ی اعراض، قاعده ی اسقاط، قاعده ی ابراء، قاعده ی حیازت، قاعده ی حكم حكومتی، قاعده ی ظاهرحال، قاعده ی استحسان، قاعده ی عقلی ضرورت حفظ نظام اجتماعی. حل وفصل دعاوی ورفع اختلافات دربین افراد جامعه تدوین قواعد ومقرراتی را ایجاب می نمایدکه هراجتماع مترقی ناگزیراز قبول وپذیرش آن است واز این رو، این امرتوجه به مسئله ی مرور زمان را حائز اهمیت می نماید.

سوالات تحقیق:

سوال اصلی:

ا.آیا مرور زمان در قانون جدید  شامل مجازات های بازدارنده وتعزیری می شود؟

2.آیا مرور زمان با قواعد فقهی وحقوقی سازگار است ؟

سوال فرعی:

1.آیا مرور زمان در همه ی جرائم اعم از حدی وتعزیری قابل تحقق است ؟

2.آیا پذیرش مرور زمان منجربه اختلال در نظم جامعه می گردد؟

فرضیه‌ها :

پاسخ سوال اصلی:

1.قانونگذاردرقانون جدید، مقررات مرور زمان را باحذف مجازاتهای بازدارنده فقط شامل مجازات های تعزیری  نموده است.

2.مرور زمان با قواعد فقهی و حقوقی سازگار است.

پاسخ سوال فرعی:

1.در فقه عامه مجازات تعزیری و حكومتی (بازدارنده) بطور اجماعی مشمول مرور زمان می گردد. در جرائم مستوجب حدود الهی با توجه به ادله ی لفظی (آیات- روایات) مرور زمان قابل توجیه نیست.

2.پذیرش مرور زمان منجربه اختلال درنظم جامعه نمی گردد، باتوجه به اینکه جهان  امروزی« دنیای پذیرش مرور زمان است،بدون تعیین مهلت قبول تقاضانامه ها، تعقیب ها،پذیرش هانظم جامعه مختل می شود.

سوابق مربوطه :

در مورد تاریخچه ی مرور زمان و ورودآن درحقوق ممالك مختلف ضوابط مشخصی در دست نیست ولی آنچه محرز است ، اصل مزبور در حقوق قدیم روم وجود داشته وازآنجا به حقوق سایركشورها

-8 رضایت شغلی

 

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                     صفحه

چکیده…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 1

فصل اول کلیات تحقیق

مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………………..3

بیان مسأله………………………………………………………………………………………………………………………………………….4

اهمیت و ضرورت انجام تحقیق…………………………………………………………………………………………………………..9

اهداف کلی………………………………………………………………………………………………………………………………………11

اهداف جزئی……………………………………………………………………………………………………………………………………11

سؤالات تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………………11

فرضیه کلی………………………………………………………………………………………………………………………………………12

فرضیه های جزیی…………………………………………………………………………………………………………………………….12

تعریف مفهومی………………………………………………………………………………………………………………………………..12 

>

شیوه های حل تعارض زناشویی…………………………………………………………………………………………………………12

شیوه های فرزندپروری……………………………………………………………………………………………………………………..12

تعریف عملیاتی………………………………………………………………………………………………………………………………..12

فصل دوم پیشینه پژوهش

تعارض……………………………………………………………………………………………………………………………………………15

مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………………….15

زمینه‌های آشکار تعارض همسران……………………………………………………………………………………………………….23

زمینه‌های پنهان تعارض همسران…………………………………………………………………………………………………………25

سبک‌های شایع مدیریت تعارض………………………………………………………………………………………………………..25

سبک‌های غیرمؤثر و مشکل‌ساز………………………………………………………………………………………………………….26

سبک مؤثر مدیریت تعارض……………………………………………………………………………………………………………….27

«نگرش» و «نیاز» دو مقوله‌ در تعارض همسران…………………………………………………………………………………….28

تعارض زناشویی از نظروایل………………………………………………………………………………………………………………32

دیدگاه های تعارض………………………………………………………………………………………………………………………….32

دیدگاه سنتی…………………………………………………………………………………………………………………………………….32

هشت کارکرد مثبت تعارض از نظر ترنر………………………………………………………………………………………………33

عوامل تعارض………………………………………………………………………………………………………………………………….34

زمینه های تعارضات زناشویی…………………………………………………………………………………………………………….34

حل هر تعارض………………………………………………………………………………………………………………………………..35

سبک ها واستراتژی های حل تعارض…………………………………………………………………………………………………36

۴ اشتباه مهلک………………………………………………………………………………………………………………………………….38

۵ سوال اساسی…………………………………………………………………………………………………………………………………39

کمک به زوج ها به چه قیمتی…………………………………………………………………………………………………………….41

ماهیت تعارض زناشویی……………………………………………………………………………………………………………………42

مراحل بروز تعارض زناشویی…………………………………………………………………………………………………………….44

موضوع تعارض………………………………………………………………………………………………………………………………..45

چرخه زندگی و تعارضات زناشویی……………………………………………………………………………………………………49

سبک های حل تعارض زناشویی………………………………………………………………………………………………………..52

خانواده……………………………………………………………………………………………………………………………………………54

شیوه فرزندپروری و تعاریف آن…………………………………………………………………………………………………………56

تاریخچه شیوه های فرزند پروری……………………………………………………………………………………………………….58

طبقه بندی انواع شیوه های فرزند پروری……………………………………………………………………………………………..59

الگوه های جدید فرزندپروری بامریند…………………………………………………………………………………………………65

ابعاد شیوه های فرزندپروری………………………………………………………………………………………………………………67

بُعد «گرم» بودن والدین……………………………………………………………………………………………………………………..68

بُعد «کنترل»……………………………………………………………………………………………………………………………………..70

مهارت فرزند پروری…………………………………………………………………………………………………………………………70

تأثیر شیوه های فرزند پروری……………………………………………………………………………………………………………..72

عوامل مؤثر بر شیوه های فرزندپروری…………………………………………………………………………………………………74

پیامدهای شیوه های فرزندپروری………………………………………………………………………………………………………..74

پیشینه تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………………76

تحقیقات خارجی……………………………………………………………………………………………………………………………..76

تحقیقات داخلی……………………………………………………………………………………………………………………………….85

خلاصه فصل دوم……………………………………………………………………………………………………………………………..86

فصل سوم فرآیند روش شناختی

مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………………….90

جامعه آماری……………………………………………………………………………………………………………………………………90

گروه نمونه گیری و روش نمونه گیری………………………………………………………………………………………………..90

گروه نمونه………………………………………………………………………………………………………………………………………90

روش نمونه گیری…………………………………………………………………………………………………………………………….91

طرح تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………………..91

ابزارهای گردآوری اطلاعات………………………………………………………………………………………………………………92

پرسشنامه سبک های حل تعارض  (ROCI-II) نسخهB ……………………………………………………………………….92

معرفی آزمون……………………………………………………………………………………………………………………………………92

نمره گذاری پرسشنامه و تفسیر آن………………………………………………………………………………………………………95

پایایی…………………………………………………………………………………………………………………………………………….96

روایی پرسشنامه……………………………………………………………………………………………………………………………….99

پرسشنامه شیوه های فرزندپروری دیانا باوم ریند………………………………………………………………………………..102

معرفی آزمون…………………………………………………………………………………………………………………………………102

شیوه ی نمره گذاری……………………………………………………………………………………………………………………….103

پایایی……………………………………………………………………………………………………………………………………………103

شیوه اجرای پژوهش……………………………………………………………………………………………………………………….104

روش تجزیه و تحلیل داده ها…………………………………………………………………………………………………………..104

فصل چهارم یافته های تحقیق
یافته های تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………….107
الف: داده های توصیفی……………………………………………………………………………………………………………………107
ب: یافته های استنباطی……………………………………………………………………………………………………………………114
آزمون فرضیات………………………………………………………………………………………………………………………………114

فصل پنجم نتیجه گیری

نتایج آزمون فرضیات……………………………………………………………………………………………………………………..120

محدودیت های تحقیق………………………………………………………………………………………………………………….. 122

پیشنهادات تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………122

منابع

منابع فارسی…………………………………………………………………………………………………………………………………..124

منابع غیرفارسی………………………………………………………………………………………………………………………………126

پیوست

الف) پرسشنامه سبک هاب حل تعارض زناشویی……………………………………………………………………………….130

چکیده انگلیسی……………………………………………………………………………………………………………………………..135

 

فهرست جدول ها

عنوان                                                                                                                     صفحه

جدول(1-3) انواع روش های محاسبه شده پایایی خرده مقیاس های ROCI-II توسط رحیم (1983)………….96

جدول2-3……………………………………………………………………………………………………………………………………….97

جدول (3-3): ماتریس ضرایب همبستگی پیرسون بین خرده مقیاس ها ROCI-II……………………………………………98

جدول (4-3): ضرایب محاسبه شده آلفای کرونباخ تحقیق حقیقی و همکاران (1391 )برای خرده مقیاس هاROCI-II..99

جدول (5-3): محاسبه کفایت نمونه گیری و آزمون کرویت بارتلت در تحقیق حقیقی و همکاران (1391 ) برای پرسشنامه  ROCI-II……………………………………………………………………………………………………………………………………..100

جدول (6-3): مشخصه های آماری پنج عامل مقیاس سبک های حل تعارض به روش مولفه های اصلی…………………….101

جدول شماره 4-1: مقدار فراوانی  نمونه مورد مطالعه برحسب جنسیت را نشان می دهد………………………..107

جدول شماره 4-2: مقدار فراوانی  نمونه مورد مطالعه برحسب سن را نشان می دهد………………………………108

جدول شماره 4-3: مقدار فراوانی  نمونه مورد مطالعه برحسب تحصیلات را نشان می دهد……………………..110

جدول شماره 4-4: مقدار فراوانی  نمونه مورد مطالعه برحسب شیفت کاری را نشان می دهد………………….111

جدول شماره 4-5: شاخص های توصیفی متغیر ها در گروه نمونه……………………………………………………….112

جدول شماره 4-6: شاخص های توصیفی متغیر ها در گروه نمونه……………………………………………………….113

جدول شماره 4-7: تحلیل واریانس  چندمتغیری (MANOVA) روی خرده مقیاس های حل تعارض…….114

جدول شماره 4-8: تحلیل واریانس  چندمتغیری (MANOVA)روی خرده مقیاس های سبک های فرزندپروری…………………………………………………………………………………………………………………………………..115

جدول شماره 4-9:  همبستگی بین سبک فرزند پروری سهل گیرانه و سبک های حل تعارض…………………116

جدول شماره 4-10:  همبستگی بین سبک فرزند پروری مستبدانه و سبک های حل تعارض……………………117

جدول شماره 4-11:  همبستگی بین سبک فرزند پروری مقتدرانه و سبک های حل تعارض……………………118

 

فهرست نمودارها

عنوان                                                                                                                     صفحه

نمودار شماره 4-1: وضعیت فراوانی و درصد برحسب جنسیت در گروه نمونه……………………………………..108

نمودار شماره 4-2: وضعیت فراوانی و درصد برحسب سن در گروه نمونه…………………………………………….109

نمودار شماره 4-3: وضعیت فراوانی و درصد برحسب تحصیلات گروه نمونه……………………………………….110

نمودار شماره 4-4: وضعیت فراوانی و درصد برحسب شیفت کاری در گروه نمونه………………………………..111

 

فهرست شکل ها

عنوان                                                                                                                     صفحه

شکل (1-3). سبک روبرو شدن با تعارض بین فردی…………………………………………………………………………….94

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………65

 

فصل اول

کلیات تحقیق

مقدمه

قرآن کریم زوجیت را آیت بزرگ خداوند می داند که مرکز پیدایی و پرورش آرامش، مروت و رحمت است (روم، آیه2 )

پیشرفت و رشد همه انسان ها در گرو تشکیل زندگی و خانواده است از اساسی ترین و مهم ترین نهادهای همه جوامع است. امروزه تحولات، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی خانواده های معاصر ما را با مسائل خاصی رو به رو کرده است (فنیفر1387، ص3 )

تعارض[1] جزئی لاینفک از زندگی انسان است و بنابراین مسأله این نیست که آیا کشمکش و اختلاف وجود دارد یا ندارد، زیرا در هر حال وجود نخواهد داشت،  نکته حائز اهمیت این است که چگونه با مسأله برخورد می شود و مورد رسیدگی قرار گیرد (ایزدی، 1379، ص67). تعارض بین والدینی[2] یکی از مشکلاتی است که کودکان سراسر دنیا  با آن مواجه هستند و تقریباً همه کودکان حدی از تعارض بین والدین را تجربه و آن را به عنوان تنیدگی معرفی می کنند (کامینگز و همکاران[3]، 2007). چگونگی تعامل والد-کودک اغلب به عنوان پیش بینی کننده ای برای مشکلات رفتاری کودکان مورد استفاده قرار می گیرد و تعامل هایی که معمولاً  همراه با خصومت متقابل، بدبینی،  کنترل بیش از حد و خشونت هستند در بسیاری از آسیب های روانی کودکی دخالت دارد (هالن ستین[4]، 2001، ص79).

مطالعه روابط والدین و کودک، یکی از بحث های علم روان شناسی را تشکیل می دهد، روابط بین کودکان و سایر اعضای خانواده را می توان به عنوان نظام شبکه ای از بخش هایی دانست که در ارتباط متقابل با یکدیگرند. والدین ممکن است هم فرزند خودشان را دوست بدارند و هم این که او را طرد کنند،

و یا این که در عین دوست داشتن آن ها، در انضباط نیز سخت گیری نمایند. پاسخ کودک نیز صرفاً به یک جنبه از رفتار والدین یا شخصیت آن ها ارتباط پیدا نمی کند، بلکه تحت تأثیر ترکیبی از عوامل مختلف است (اسفندیاری، 1379 ، ص36).

اسمارت[5](2001)، در پژوهشی دریافته است که چگونگی تعامل والد- کودک اغلب به عنوان پیش بینی کننده ای برای مشکلات رفتاری کودکان می تواند مورد استفاده قرار گیرد. تعامل هایی که معمولاً همراه با خصومت متقابل، بدبینی، کنترل بیش از حد و خشونت هستند در بسیاری از آسیب شناسی های دوران کودکی دخالت دارند (هالن ستین، 2001، ص78).

پژوهش های متمرکز بر عوامل والدین عموماً فرزندپروری را هم، در پرتو سبک های فرزندپروری جهانی (برای مثال: مقتدر، مستبد، سهل گیر)، و هم رفتارهای خاص والدینی (مانند شیوه های برقراری نظم)، مفهوم سازی نموده اند. و هم چنین دارلینگ[6] و استین برگ[7] (1993)، مدل نظری ارائه داده اند که در آن، سبک فرزند پروری از طریق تعدیل ارتباط بین رفتارهای والدینی و پیامدهای رفتاری، تأثیر غیرمستقیم روی این پیامدها داشت (سامروف[8]، 2004، ص56).

 

بیان مسأله

خانواده سالم ترین و بهترین راه جهت برآوردن نیازهای آدمی می باشد. یکی از مهم ترین نقش های خانواده بقای نسل ، تربیت فرزندان سالم و کارآمد و مفید برای جامعه است و هر گونه موفقیت و فراز و نشیبی که در خانواده به وجود می آید و یا هر نقصان و کاستی که بر خانواده تحمیل می شود در وهله اول

 

اثرات مستقیمی بر فرزندان خواهد گذاشت ( شمس 1377).پارگراف های یک خطی مورد قبول نیست لطفا ویرایش کنید

تعارض زناشویی ناشی از ناهماهنگی زوجین در نوع نیازها و روش ارضاء آن خود محور بودن اختلاف درخواسته  و رفتار غیر مسئولانه نسبت به روابط زناشویی است (یانگ[9] و بانگ 2012).

تعارض زناشویی نوعی توافق نداشتن معنادار و مداوم بین دو همسر است که حداقل یکی از آنها آن را گزارش دهد منظور از معنادار بودن تأثیر این مسأله بر عملکرد همسران و منظور از مداوم اشاره به اختلافاتی است که به مرور زمان از بین نمی روند (هالفورد [10] 2001).

(فاوز[11] و اولسون[12] 1992) تعارض زوجین را ناراحتی ناشی از عادات و شخصیت همسر و شکل ارتباط در حوزه­های گوناگون می دانند.

تعارض بین والدین یکی از مشکلاتی است که کودکان سراسر دنیا با آن مواجه است و تقریباً همیشه کودکان حدی از تعارض بین والدین را تجربه و آن را به عنوان منبع تنیدگی معرفی می کنند ( کامنگیز[13] و همکاران 2007) تعارض پدر و مادر کودکان را به استرس، ترس، خشم دچار می سازد و تجربه پی در پی تعارض پدر و مادر به مشکلات رفتاری (کامنگیز و دیویس (2002) و جسمانی کودک ( الشیخ [14] ، مارگز [15] ، ووستیرن [16] (2001) می انجامد.

تحقیقات نشان می دهد که آسیب های روانی کودکان از شیوه های تربیتی نامطلوب که منشأ ترس ، عدم اعتماد، احساس نارضایتی، بدبینی و اضطراب در فرزندان آنها می شوند استفاده می کنند؟ مبهم است (علیزاده ، آندریس[17] (2002) پژوهشهای متمرکز بر عوامل والدین عموماً فرزندپروری را هم در پرتو سبک های فرزندپروری جسمانی (برای مثال مقتدر، مستبد، سهل گیر) و هم رفتارهای خاص والدین مانند شیوه­های برقراری نظم مفهوم سازی نموده­اند. سبک فرزندپروزی از طریق تعدیل ارتباط بین رفتارهای والدین و پیامدهای رفتاریی غیرمستقیم روی این پیامدها دانست (دارلینگ[18]، ستین برگ[19] ترجمه نادعلی 1387 ص 45).

قرآن کریم زوجیت را آیت بزرگ خداوند می داند که مرکز پیدایی و پرورش، آرامش مروت و رحمت است (روم /21).بیشتر مطالب مقدمه در بیان مساله تکرار شده است لطفا فقط یکجا ارائه کنید

استاد شهید مطهری در کتاب تعلیم و تربیت دراسلام اشاره دارند به اینکه ازدواج اولین قدمی است که انسان از خودپرستی و خوددوستی به سوی غیردوستی بر می دارد (مطهری ، 266).

نخستین وظیفه هنجارهای اخلاقی جامعه تنظیم روابط موزون بر پایه­های مناسب است انسانی ترین عمل برای تنظیم این روابط پیوند زناشویی است که می توان از آن به عنوان عامل اصلی اتحاد زن و مرد برای بهبود و پیشرفت آینده یاد کرد ازدواج پیوندی است میان زن و مرد که زیربنای آن نیازی زیستن است و سبب پیدایش خانواده و تداوم آن است (ستوده، 1379).

زندگی زناشویی یکی از جهانی ترین نمادهای بشری است که از دو فاز با توانایی ها و استعدادی متفاوت و با نیاز و علایق مختلف در یک کلام با شخصیت های گوناگون تشکیل شده است (دگدنبرگ[20] و کدنبرگ 2005).

تعارض زناشویی نوعی توافق نداشتن مداوم و معنادار بین دو همسر است که حداقل یکی از آنها آن را گزارش دهد. منظور از معنادار تأثیر این مسأله بر عملکرد همسران و منظور از مداوم اشاره است که به مرور زمان از بین نمی رود (هالفورد[21]، 2001).این چندمین بار است که این جمله تکرار می شود

یونگ و لانگ [22](1998 به نقل از سعیدی و همکاران 1385) تعارض زناشویی را ناشی از واکنش نسبت به تفاوت های فردی می دانند و زمانی که آن قدر شدت یابد که احساس خشم، خصومت، کینه نفرت ، حسادت و سود؟ رفتار کلامی و فیزیکی در روابط آنها حاکم شود و به حالات تخریب و ویرانگری درآید نشان دهنده حالتی غیرعادی است.

رضایت زناشویی حالتی است که طی آن زن و شوهر از ادواج با یکدیگر و با هم بودن احساس شادمانی و رضایت دارند ( سینها[23] و ماکرجی[24] ، 1991) تعارض محصول الزامی زندگی مشترک است، هنگامی که دو نفر به عنوان یک زوج با هم زندگی می کنند تعارض بروز خواهد کرد بدلیل ، نسبت تعامل زوج ها اوقاتی پیش می آید که عدم توافق مشاهده می گردد یا نیاز برآورده نمی شوند. در نتیجه همسران نسبت به یکدیگر احساس خشم ، ناامیدی و نارضایتی می کنند ( برشتاین[25] و برنشتاین 1986 ترجمه سهرابی 1382).

ظهور تعداد چشمگیر خانواده­های دو شغلی که در آن هر دو همسر شغل های تخصصی با مدیریتی را دنبال می کنند و با تعهد قوی رشد شخصی و سطوح فزاینده مسئولیت توصیف شده­اند یکی از تغییرات برجسته ای است که در ساختار خانواده و الگوهای رابطه در طی چند دهه اخیر رخ داده است (رسون [26]و همکاران ترجمه نوابی نژاد، 1378).

رایس[27] (1996) تعارضات را به دو دسته سازنده و مخرب تقسیم نموده است تعارض سازنده موضوعی است که در آن صحبت در مورد مشکلات منجر به درکی کامل تر در جهت مصالحه توافق با حل مشکل می شود و همچنین موجب کاهش هیجانات منفی ایجاد احترام و اعتماد می شود و باعث می گردد طرفین همدیگر را درک کنند. تعارض مخرب تعارض است که فرد مقابل را بیشتر از مشکل مربوط درگیر کند و موجب شرمندی تحقیر، تنفر، اهانت و یا حتی تنبیه شود تعارض مخرب با عدم ارتباط واقعی شک و تردید مشخص می شود و گاهی بر پایه استراتژی­های فردی باعث ایجاد زمینه اضطراب می گردد.

فقیرپور(1381) اظهار داشت همه زوجین سطوحی از تعارض را تجربه می کنند این تعارض ها موجب کاهش ثبات روابط و افزایش فرصت های خاتم روابط می شود. بلامتیس دشوارتزر به نقل از فقیرپور دریافتند زوج هایی که تعارضهایی در زمینه پول، اشتغال زنان، قدرت تقسیم کار خانه یا روابط جنسی را تجربه می کنند به احتمال بیشتری جدا می شوند تا زوجهایی که در زمینه دیگر تعارض دارند.

افراد هنگام مواجهه با تعارض از روشهای متعددی استفاده می کنند. رحیم [28] (1992) پنج سبک حل تعارض زناشویی را مطرح کرد: 1- سبک یکپارچه سازشی[29]: این سبک مستلزم تشکر مساعی بین دو طرف است مثل گشودگی ، مبالده اطلاعات و بررسی تفاوت هاست، یافتن یک راه حل قابل قبول برای هر دو طرف.

2- سبک تسلط یا مسلط شده[30] : این سبک به عنوان یک سبک رقابتی شناخته شده است. در این سبک رفتار افراد تحمیل کننده است برای برنده شدن در یک وضعیت.

3- سبک الزام شده یا متهم شدن[31] : در این سبک افراد اهمیت کمی برای خود قایل شده و اهمیت زیادی برای دیگران قایل می شود و همچنین تلاش برای راضی کردن دیگران.

4- سبک اجتناب[32] : در این سبک مسئولیت را به شخص دیگری واگذار کردن، دور مانده از تعارض و چشم پوشی از عدم توافق و خنثی باقی ماندن.

5- سبک مصالحه[33] :این سبک براساس یک استراتژی دادوستد و براساس یک تصمیم گیری دو جانبه قابل قبول اتخاذ می شود.

در پژوهشی که استین[34] و آلبرو[35] (2001) بر روی سبک های حل تعارض زناشویی انجام داده بودند دریافتند که سبک های حل تعارض که زوجین به کار می برند در ادامه دادن یا منحل کردن روابط شان خیلی مؤثر است برای مثال اگر زوجها بخواهند روابط زناشویی شان مؤثر واقع شود آنها به احتمال زیاد از راهبردهای مدیریتی مثبت از قبیل مصالحه کردن، یا برای مشکل یک راه حل راضی کننده استفاده خواهند کرد.

لپیدهال[36]، کلمنتس[37] و مارکمن[38] در سال 1997 در مطالعه طولی خود برروی 25 خانواده به این نتیجه رسیدند که در این خانواده ها فشارهای رایج رضایت مندی زناشویشان که تأثیر بیشتری بر رفتار فرزندپروری نسبت به فشارهای رایج و رضایت مند زناشویی، قبل از فرزنددار شدن داشته است.

روانشناسان مدت هاست عنوان کرده اند که عملکرد والدین بر شکل گیری افکار، رفتار و هیجانات کودکان تأثیر معناداری دارد ( هریس[39] و کرتن[40] 2002).

تعارض بین والدین، یکی از مشکلاتی است که کودکان سراسر دنیا با آن مواجه هستند و تقریباً همه کودکان جدی از تعارض بین والدین را تجربه و آن را به عنوان منبع تنیدگی معرفی می کنند ( کامینگز[41] زیرنویس نیاز نیست چند صفحه قبل زیرنویس شده است و همکاران، 2007).

پژوهش های مربوط به ارتباط والدین با کودکان، نگرش ها و اعمال والدین را در فرایند فرزندپروری مورد بررسی قرار داده­اند. که فعالیت های پژوهشی در این حیطه قویاً تحت تأثیر کارهای با مریند [42] (1967) که سه الگوی حاکم بر روابط بین والدین و فرزندان را مطرح کرده است:

والدین قاطع[43]: که به صورت افرادی گرم و صمیمی توصیف شده اند و در عین حال بر آنچه که کودکانشان انجام می دهند کنترل دارند.
والدین سهل گیر[44]: به صورت والدینی توصیف شده­اند که سعی دارند برا کودکان خود محیطی گرم و آرام به وجود آورند و بر آنچه کودکان انجام می دهند کنترل و نظارت ندارند.
والدین مستبد[45]: این ها فاقدگرمی و صمیمیت در روابط خود با فرزندان هستند در این خانواده به کودکان اجازه ابراز عقیده داده نمی شود.
پژوهشگران نشان داده اند که در بین عوامل مختلف شکل گیری شخصیت، شیوه­های فرزندپروری از مهم ترین عوامل محسوب می شوند (نوابی نژاد، 1374). شیوه های فرزندپروری والدین یکی از سازه­های جهانی است که بیانگر روابط عاطفی و نحوه ارتباط کلی والدین با فرزندان است و عامل مهم برای رشد یادگیری کودکان به شمار می رود ( ستین برگ و همکاران، 1998).

در پژوهش های وسیعی که در زمینه چگونگی برخورد والدین با کودکان شان و شیوه های فرزندپروری انجام شده است نشان می دهد که شیوه های فرزندپروری والدین اثرات طولانی بر رفتار، عملکرد، نظارت و در نهایت بر شخصیت افراد در آینده دارد، مثلاً تحقیقات نشان می دهد که اگر والدین بسیار سخت گیر و دیکتاتور باشند مانع پیشرفت، توسعه، کنجکاوی و خلاقیت کودکان می شوند و در نتیجه این کودکان در آینده افرادی روان آزرده و پرخاشگر خواهند شد. (کاگان[46] و ماس[47] ، 1962).

در تحقیقی که توسط عده ای از محققین در ژاپن که روی تأثیرات منفی مادر بر کودک، دریک ارتباط مادر- فرزندی انجام شد، نتایج نشان داد که احساسات منفی مادر هنگامی ظاهر می شود که کودکان از انجام کارهای روزمره سرپیچی کنند یا وقتی تغییری در رفتار کودکان دیده می شود و احساسات منفی روی تربیت کودک دررشد کودکان مؤثر است ( سوگانو[48] و همکاران، 1991).

روابط بین کودکان و والدین و سایر اعضای خانواده را می توان به عنوان نظام یا شبکه ای از بخش هایی دانست که در کنش متقابل با یکدیگر هستند و نظام خانواده در مجموعه­ای از نظام بزرگتر قرارگرفته است. مجله و جامعه این نظام به طور مستقیم یا غیرمستقیم از شیوه­های فرزندپروری در کودکان تأثیر پذیرند (مهرابی زاده و همکاران، 1379).

پژهش نشان داده اند تعارض پدر و مادر کودکان را به استرس، ترس، خشم دچار می سازد و تجربه پی در پی تعارض پدر و مادر به مشکلات رفتاری (کامینگز و دیویس[49] ،2002) و جسمانی کودک ( الشیخ ، مارکز و وستیون 2001) می انجامد استرس در دراز مدت تأثیر معکوس بر سلامت دارد ( برنارد[50] ، کراپات[51]، 1994).

تأثیر تعارض زناشویی بر بیشتر حوزه­ها از جمله کارکرد شناختی ، اجتماعی، تحصیلی و روانشناختی (ایسس[52] و گاربرگ[53] ، 2000) و رابطه کودک با همسالان (دان و دیویس ، 2001) هم چنین بر عملکرد خانواده مانند فرزندپروی (کاکس[54] و هارتر[55] ، 2001)  بررسی شده است. نتایج تحقیقات نشان داده است که بچه هایی که خانواده های شان دارای تعارض زناشویی بودند خطر بیشتری در رفتارهای مختلف و مشکلات عاطفی داشتند و در نشان دادن رفتارهای پرخاشگرانه و در گرایش به سوی همسالان بیشتر مستعد بودند( بروک[56] و همکاران ، 2000)

فردن و کارسون تعارض نقش های شغلی و خانوادگی را نتیجه دو نوع تداخل می دانند تداخل از محیط کار بر خانه و تداخل از محیط خانه به کل محیط کار تداخل خانواده به محیط کار زمانی است که وظایف و مسئولیت های خانوادگی مانع از انجام وظایف شغلی می شود و تداخل کار با خانواده هم زمانی است که مسئولیت ها و وظایف شغلی مانع رسیدگی و مشارکت وظایف خانوادگی می شود ایجاد می گردد.با توجه به نتایج تحقیقات که در خارج از کشور انجام شده است گستردگی تعارضات زناشویی می تواند اثرات منفی روی بچه ها و بافت خانواده داشته باشد و تا آنجایی که اطلاع داریم پژوهشها ی اندکی در زمینه بررسی روشهای حل تعارض زناشویی و شیوه­های فرزندپروری در بین پرستاران سیفت در گردش با شیفت ثابت در بیمارستهای دولتی بندرعباس انجام شده است.بطور کلی این پژوهش به دنبال یافتن پاسخ به این سوال است آیا روشهای حل تعارض زناشویی و شیوه­های فرزندپروری در بین پرستاران شیفت در گردش با شیفت ثابت صبح تفاوت معنادار وجود دارد؟

[1] – Conflict

[2] – Inter Parental Conflict

[3] -Cumin’s Et Al

[4] -Halenstin.H,A

[5] – Esmart.E,S

[6] – Darling. D,S

[7] – Astinbergh. A,E

[8] – Samerof. S,G

[9]Yang

[10] Halford

[11] Faverz

[12] olsun

[13] Cumin ̓s, EM.et ul

[14] Alshaikh

[15] Markes

[16] Wsteven

[17] Anderic.c

[18] Darling. L

[19] Stin berg. N

[20] Doldenberg. L

[21] Hajford

[22] Young and long

[23] Sinha, SP

[24] Mukerjee.N

[25] Berneshtain

[26] Roson and &

[27] Rice

[28] Rahim

[29]Integrution Style

[30] Dominate Style

[31] Obliging Style

[32] Avoidance Style

[33] Compromising Style

[34] Steen

[35] Albro

[36] Lipead Hal

[37] Klemants.K

[38]Markman. H

[39] Heris

[40] Kerten

[41] Cummings E.M

[42] Bunnrind.O

یهودی تقسیم شود و بیت المقدس تحت نظارت یک رژیم بین المللی اداره گردد. در سال 1947 که قطعنامه 181 موسوم به قطعنامه تقسیم صادر شد، دولت ملی یهود نسبت به آن ابراز تمایل و رضایت نمود و به سرعت به عنوان یک دولت، به سازمان ملل متحد درخواست عضویت داد. در خواست مزبور طی قطعنامه 69 مورخ 4 مارس 1949 به تصویب رسید و اسرائیل به عنوان دولتی صلح جو که قادر به ایفای تعهدات منشور و آثار آن است به عضویت ملل متحد در آمد.
اما از همان دوران رژیم اسرائیل و متحد اصلی اش ایالات متحده آمریکا با کارشکنی‌های مختلف مانع از مطرح شدن فلسطین به عنوان یک دولت مستقل در جامعه بین‌المللی و متعاقبا عضویتش در ملل متحد شدند.
در سال 1988شورای ملی فلسطین، به نمایندگی از سوی مردم فلسطین، استقلال فلسطین را اعلام کرد. در اعلامیه استقلال فلسطین «تشکیل دولت فلسطین در سرزمین فلسطین به پایتختی بیت‌المقدس» اعلام شده بود. متعاقب صدور این اعلامیه مجمع عمومی سازمان ملل متحد با تصویب قطعنامه شماره 177/43 «اعلام دولت فلسطین توسط شورای ملی فلسطین در 15 نوامبر 1988 را مورد تصدیق» قرار داد و بر دولت بودن فلسطین صحه گذاشت. اعلامیه 1988در واقع تاکیدی مجدد بر وضعیت از پیش موجود دولت بودن فلسطین بود. بررسی مستندات تاریخی

 

نیز نشان می‌دهد که جامعه بین‌المللی و حتی ایالات متحده آمریکا از بعد از فروپاشی امپراطوری عثمانی فلسطین را یک دولت مستقل تلقی می‌نموده است. اما نکته عجیب اینجاست که سازمان ملل متحد با رد درخواست پذیرش عضویت فلسطین به عنوان یک دولت مستقل در سال 2011، در حقیقت مفاد قطعنامه 177/43 را زیرپا گذاشت. این در حالی است که بررسی حقوقی عناصر چهارگانه دولت شدن مندرج در کنوانسیون 1933 مونته ویدئو در مورد فلسطین نشان می‌دهد که‌این موجودیت بین‌المللی واجد شرایط چهارگانه مذکور یعنی دارا بودن جمعیت دائمی، سرزمین، حکومت و حاکمیت می‌باشد. هرچند سازمان ملل متحد تحت فشار برخی کشورهای قدرتمند نتوانست فلسطین را به عنوان یک دولت مستقل به عضویت بپذیرد، اما با تصویب قطعنامه 19/67 در مجمع عمومی ملل متحد که در آن فلسطین به عنوان یک دولت ناظر غیر عضو ملل متحد به رسمیت شناخته شده بود، بار دیگر بر دولت بودن فلسطین تاکید نمود.
در این پژوهش ضمن بررسی ماهیت حقوقی دولت فلسطین و بحث مفصل در خصوص دولت بودن یا نبودن آن اغز منظر حقوق بین‌الملل، معیارها و رویه‌های سازمان ملل متحد برای پذیرش اعضای جدید را مورد مطالعه قرار خواهیم داد و کارنامه ملل متحد در زمینه بررسی درخواست مطرح شده از سوی فلسطین برای عضویت در این سازمان را ارزیابی خواهیم کرد.
پرسش‌های تحقیق
پرسش اصلی: آیا فلسطین از منظر موازین حقوق بین‌الملل یک دولت است؟
پرسش فرعی اول: معیارهای دولت بودن در حقوق بین‌الملل چیست؟
پرسش فرعی دوم: آیا فلسطین از نظر جامعه بین‌المللی به عنوان یک دولت شناخته می‌شود؟
پرسش فرعی سوم: رویه سازمان ملل متحد در زمینه پذیرش عضویت کشورها چیست؟
پرسش فرعی چهارم: آیا بر اساس معیارهای مندرج در منشور ملل متحد فلسطین شرایط عضویت سازمان ملل متحد را دارد؟
پرسش فرعی پنجم: آیا عملکرد سازمان ملل و شورای امنیت در قبال درخواست عضویت فلسطین منطبق با معیارهای منشور بوده است؟

 (پس از هر سه طلاق یک محلل وجود دارد) بر زوج حرام موبد می‌شود. در این موضوع اختلافی نیست. دکتر محقق در این باره به تفصیل می‌گوید:

«… بر موضوع فوق اجماع فقهاى امامیّه محقّق است و نصوص بسیار زیادى از سوى معصومین (ع) در خصوص آن وارد گردیده؛ ولى باید توجّه داشت که متن محل اجماع فقها چنین است «المطلقه تسعا للعده …» یعنى: «طلاق داده شده با 9 طلاق عدّى. درحالى‌که ترتیبى که بیان شد از میان 9 طلاق انجام شده فقط 6 تاى آن عدّى است، زیرا طلاق سوّم در هر بار که موجب تحریم شده عدى نیست بلکه بائن است، چرا که گفتیم طلاق عدّى آن است که در عدّه رجوع و دخول صورت گیرد و طلاق سوّم اینچنین نیست.

امّا با مراجعه به نصوص وارده  در مسأله مشخّص مى‌گردد که منظور فقهاء به همان صورتى است که ذکر شد یعنى در حقیقت بر نه طلاقى که تنها شش‌تاى آن عدّى است، 9 طلاق عدّى اطلاق نموده‌اند که مى‌گویند مجاز با علاقه مجاورت و یا اکثریت و یا کل و جزء است. با این تحلیل که طلاق سوّم چون در مجاورت دو طلاق عدّى قرار گرفته هر چند که عدّى نیست، عدّى گفته شده است و یا آنکه به علّت اکثریّت عدّى بر غیر عدّى. با امعان نظر در نصوص وارده و متون فقها مستفاد مى‌گردد که براى تحقّق حرمت ابدى

 

شرائط زیر لازم است و با فقدان هر یک از شرائط، حرمت مترتّب نخواهد شد:

الف) بایستى در تمامى طلاقهاى سه‌گانه، که مستلزم محلّل شده است، دو رجوع در میان فاصله شده باشد. و چنانچه مثلا طلاق صورت گیرد و پس از انقضاى عدّه با عقد مجددا زوجیّت تشکیل یافته باشد، هر چند بار سوّم موجب محلّل گردیده (زیرا لزوم محلّل متوقف بر آن نیست که طلاقها عدّى باشد و زوج در عدّه رجوع نماید) ولى در عین حال این اثر را دارد که در بار نهم موجب حرمت ابدى نخواهد بود. حتّى به تعبیر بعضى از فقهاء اگر صد بار هم چنین می‌شد حرمت ابدى ببار نخواهد آورد.

ب) بایستى پس از رجوع در عدّه دخول صورت گرفته باشد، و چنانچه در عدّه رجوع نموده ولى بدون دخول مبادرت به طلاق نماید، هر چند بار سوّم موجب حرمت و براى حلال شدن محتاج به محلّل است، ولى در عین حال براى بار نهم حرمت ابدى ترتّب نخواهد یافت.

دو شرط فوق در کلمه طلاق عدّى نهفته است. یعنى وقتى گفتیم از نه طلاق انجام شده بایستى شش‌تاى آن عدّى باشد، لزوم شرائط فوق احساس مى‌گردد. زیرا چنانچه زوج در طلاقهاى اوّل، دوّم، چهارم، پنجم، هفتم و هشتم و در مدّت عدّه رجوع نکند، و یا رجوع کند ولى آمیزش ننماید، طلاق انجام شده عدّى نخواهد بود؛ و بنابراین نهمین طلاق محرم ابدى نمى‌باشد».[1]

ماده1057 قانون مدنی می‌گوید: زنی که سه مرتبه متوالی زوجه یکنفر بوده و مطلقه شده بر آن مرد حرام میشود مگر اینکه بعقد دائم بزوجیت مرد دیگری در آمده و پس از وقوع نزدیکی با او بواسطه طلاق یا فسخ یا فوت فراق حاصل شده باشد.

ماده 105۸ قانون مدنی می‌گوید: «زن هر شخصی که به نه طلاق که شش تای آن عددی است مطلقه شده باشد بر آن شخص حرام موبد می‌شود».

ولی سایر مذاهب اهل سنت من جمله مذهب حنفی، قائل به حرمت ابدی پس تعداد معینی طلاق نیستند. آقای مغنیه در این باره می‌گوید:

«اتفقوا على ان الرجل إذا طلق زوجته ثلاثا بینهما رجعتان حرمت علیه، و لا تحل له حتى تنکح زوجا غیره، و ذلک ان تعتد بعد الطلاق الثالث و عند انتهاء العده تتزوج زواجا شرعیا دائما، و یدخل بها الزوج، فإذا فارقها الثانی بموت أو طلاق و انتهت عدتها جاز للأول ان یعقد علیها ثانیه، فإذا عاد و طلقها ثلاثا حرمت علیه حتى تنکح زوجا غیره، و هکذا تحرم علیه بعد کل طلاق ثالث، و تحل له بمحلل، 

 اندازه گیری می کنند پنج دلیل اساسی را برای این موضوع بیان نمودند:

1.کمک به سازمانها در جهت تنظیم راهکارها

2.ارزیابی اجرای راهکارها

3.کمک به اتخاذ تصمیمات گسترش وتنوع سازمان

4.استفاده از نتایج اندازه گیری سرمایه فکری به عنوان مبنایی برای جبران خدمات

ابلاغ معیارهای مربوط به سرمایه فکری به سهامداران وذی نفعان خارجی .
1- تنظیم راهکار :اگر راهکار شرکت را به صورت الگویی از تصمیم گیری درون سازمانی تعریف کنیم که این الگو به نوبه خود اهداف ومقاصد فرعی ، رویه ها وسیاست های سازمانی را در جهت رسیدن به اهداف سازمانی مشخص  می کند در می یابیم که سرمایه فکری یک سازمان دارای اهمیت فناورانه است امروزه سازمان ها دریافته اند که هنگام تنظیم راهکارها باید نیروهای رقابتی ، فرصت ها ، و تهدیدات صنعت ، شایستگی های محوری ومنابع درونی خود را برای ارزیابی این فرصت ها شناسایی کنند.

. 2- ارزیابی اجرای راهکار ها

 

دومین عامل کلیدی برای اندازه گیری سرمایه فکری ، گسترش وایجاد شاخص های کلیدی عملکرد برای کمک به ارزیابی اجرای راهکارها است. تجربیات حاصل از گزارش دهی سرمایه ای فکری نشان داده است که اطلاعات مرتبط با سرمایه های فکری تنها زمانی دارای ارزش برای کاربران است که با راهکارهای سازمان مرتبط باشد لازم است هرسیستم اندازه گیری عملکرد به ارزیابی وبه چالش کشیدن مفروضات زیر بنایی جهت گیری های راهبردی بپردازد . بنابراین توسعه مجموعه ای از معیارهای عملکرد که به وسیله راهکار هدایت می شود بسیار مهم است.

3- گسترش ، تنوع و توسعه راهبردی

عامل سوم برای اندازه گیری فکری زمانی خود را بهتر نشان می دهد که سازمان ها در جستجوی بهره برداری بهتر ذاز منابع خود بوده وبا هدف گسترش وتنوع به صورت ادغام واکتساب اقدام وبرنامه ریزی می کنند . امروزه بیشتر صرفه جویی ها وهم افزایی ها میان شرکت ها در زمینه تحقق وتوسعه وسایر دارایی ها نا مشهود است و محور اصلی این ادغام ها واکتساب ها ، دستیابی به دانش واطلاعات است. ومعمولا منابع هنگفتی برای این مقاصد واهداف پرداخت می شود به نظر میرسد که در چنین معاملاتی ، شرکت ها نیاز دارند تا سرمایه های فکری خود ونیز شرکت های مقابل خود را ارزیابی کنند .

 

چکیده
با توجه به اهمیت مواد مرکب در صنایع امروزی بخـصوص هـوا فـضا و اتومبیـ ل
کسب نتایج از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است . مـواد مرکـب تحـت مکـانیزم هـای
مختلفی دچار شکست می شوند که ترک از شایعترین آنها میباشد. تـرک هـ ای ناگهـانی
مخربترین نوع ترک می باشـند . راهکارهـای مختلفـی بـرای جلـوگیری از رشـد تـرک
پیشنهاد شده است . از جمله اینکه وجه مشترک ماتریس و الیاف کاملاً چسبنده نباشـد .
از الیافی استفاده شود که دارای خواص سطحی مختلف در طول خود باشـد تـا شـرایط
تنش برشی سطحی مختلف در طول خود ایجاد کند . روش دیگـر اسـت فاده از الیـاف بـا
شرایط مقاو مت کششی طولی مناسب می باشد . خستگی نیز باعث تخریب مـواد مرکـب
در بارهایی بسیار پایین می .شود این نوع تخریب در قسمت ماتریس رخ می دهـد . ابتـدا
ترکهایی در جهت عمود بر بار ایجا د می شود و در نهای ت کل فاز ماتریس از الیاف جـدا
میشود و لایه ها گسیخته می شوند . برای بررسی مکانیزم های خر ابی در مواد مرکـب بـه
تئوریهایی نیاز داریم که رفتار ماده مرکب طبق آن مکانیزم بررسی شود . مهم ترین این

 

 قهری شناسایی ندارد.

بنابراین اجرای رای در این نهاد هم بر اساس شناسایی قهری رای صورت می گیرد. که البته طرق اجرای احکام در کشور محل درخواست رای همان طرق معمول اجرای احکام دادگاه ها در همان کشور، خواهد بود. (Giardina, 1998, 14-15)

خوب است در ادامه ی این بحث به نظر قانون نمونه آنسیترال که در ضمن الهام بخش قانون داوری تجاری ایران هم بوده نگاهی داشته باشیم: در متن قانون نمونه در بند یک ماده ی 35 به لازم الاجرا بودن رای داوری صرف نظر از اینکه از چه کشوری صادر شود اشاره می شودو در ادامه همین ماده به ماده 36 همین قانون اشاره می شود که «شناسایی یا اجرای رای داوری را صرف نظر از کشور محل صدور صرفا در موارد زیر می توان رد کرد…». بنابراین قانون نمونه هم اصطلاحات شناسایی و اجرای رای داوری را از یکدیگر منفک کرده است.

گفتار سوم- هدف از تفکیک، «شناسایی از اجرا» در اسناد بین المللی داوری
دو واژه شناسایی و اجرا حکایت از دو وضعیت متفاوت برای آرای داوری خارجی است، در حالیکه این وضعیت برای آرا داوری

 

داخلی فقط در اجرای رای مطرح می شود. به طور کل شناسایی برای زمانی است که دادگاهی رای داوری را به درخواست محکوم له قبول کرده و دستور اقدام برای اجرای آن را نظیر توقیف اموال محکوم علیه به همان صورت (طریق) اجرای حکم یک دادگاه صادر می کند. به اختصار به چند فایده ی تفکیک شناسایی از اجرا اشاره می کنیم:

الف- شاید این گفتار خالی از لطف نباشد در خصوص شناسایی بگوییم یک سپر دفاعی در مقابل طرح دعوای جدید در دادگاه در همان موضوع رسیدگی شده است. اما اجرا اساسا یک اقدام اجرایی برای اجبار محکوم علیه به انجام تعهدات مندرج در رای است.مثل زمانی که محکوم علیه باید مالی را تسلیم کند یا کاری را انجام دهد و معمولا این زمانی است که محکوم علیه رای داوری حاضر به انجام داوطلبانه ی این تعهدات نشده است. حال برای انجام این تعهدات به ضمانت اجرایی قانونی نیاز است تا احکام مقرر در رای را به اجرا در آورد. مساله ی شناسایی و اجرا پس ازخاتمه ی داوری مطرح می شود به همین جهت هم تحت شمول اختیارات حاکمیت هر کشور قرار دارد و این حاکمیت هر کشور است که برای اجرای آن حتی از قدرت اجبار کننده هم برای وادار کردن محکوم علیه رای کمک می گیرد. وجود کنوانسیون ها و اسناد بین المللی در زمینه داوری تجاری موجب شده است تا عملکرد یکنواختی در قوانین ملی حاکم بر رسیدگی دادگاه ها در خصوص شناسایی و اجرا آرای داوری بین المللی ایجاد گردد.

ب- شناسایی در واقع پیش فرض اجرا است. اما جایی که به اجرا اشاره می شود الزاما این اجرا شناسایی را هم در بر میگیرد. در اغلب مواردی که صحبت از اجرا می شود، شناسایی در آن مفروض است. با این تفاصیل رایی که اجرا می شود حتما شناسایی شده است اما ممکن است رایی که شناسایی شود اجرا نگردد[1].

اجرای رای برای محکوم له رای به منزله ی یک حربه است که با استفاده از قدرت و اختیارات دولت محل درخواست اجرای رای طرف محکوم علیه را وادار به اجرا کند. (Redfern & Hunter, 1999, 10-12)

مانع اجرای کامل آن می­شود موضوع قسمت دیگر این پایان نامه است.
واژگان کلیدی:
قوه قاهره، مسؤولیّت، تعهّد، قرارداد حمل و نقل دریایی
 
مقدّمه: 1
اهمیّت و ضرورت تحقیق: 4
فرضیه ها یا سؤال های تحقیق: 5
مبانی نظری و پیشینه تحقیق: 6
روش تحقیق: 8
ساختار تحقیق: 9
بخش اوّل: کلیّات (مفاهیم، اوصاف و آثار قوه قاهره و قراردادهای حمل و نقل دریایی) 10
فصل اوّل: تعریف قوّه قاهره و بررسی اوصاف و آثار آن. 12
مبحث اوّل: تعریف قوّه قاهره. 12
گفتار اوّل: تعریف قوّه قاهره در حقوق داخلی.. 12
الف) در متون قانونی: 12
ب) در دکترین حقوقی: 13
ج) در متون فقهی: 15
گفتار دوّم: تعریف قوّه قاهره در حقوق خارجی.. 16
الف) در حقوق رومی ژرمنی: 16
ب) در حقوق کامن لا: 17
ج) کنوانسیون های بین المللی: 18
کنوانسیون سازمان ملل متحّد در خصوص بیع بینالمللی کالا: 19
سند Unidroit : 20
مقرّرات اینکوترمز: 21
مبحث دوّم: اوصاف قوّه قاهره. 21
گفتار اوّل: خارجی بودن حادثه. 22
گفتار دوم: غیرقابل اجتناب بودن حادثه. 24
گفتار سوّم: غیر قابل پیش بینی بودن حادثه. 25
مبحث سوّم: آثار قوّه قاهره. 28
گفتار اوّل: تعیین آثار قوّه قاهره. 28
گفتار دوّم: تحلیل آثار قوّه قاهره. 33
الف) انفساخ قرارداد. 34
ب) تعلیق قرارداد. 40
فصل دوّم: قراردادهای حمل و نقل دریایی. 43
مبحث اوّل: قرارداد باربری دریایی.. 44
گفتار نخست: تعریف قرارداد باربری دریایی: 44
گفتار دوّم: نقش و ارتباط صدور بارنامه با قرارداد باربری.. 50
الف) بارنامه دلیل قرارداد باربری است. 51
ب) بارنامه در حكم رسید دریافت كلّی كالا به مقدار تعیین شده و با ظاهری سالم است. 51
ج) بارنامه دارای قابلیت نقل و انتقال است. 52
د) بارنامه دلیل مالكیت است. 53
مبحث دوّم: قرارداد اجاره کشتی.. 53
گفتار اوّل: تعریف قرارداد اجاره کشتی.. 54
گفتار دوّم: انواع قرارداد اجاره کشتی.. 57
الف) اجاره سفری: 58
ب) اجاره زمانی: 58
ج)اجاره دربست (لخت): 59
د) اجاره برای حمل تناژ معیّن: 60
ه) اجاره جزئی: 60
بخش دوّم: تعهّدات و مسؤولیّت طرفین در قرارداد حمل و نقل دریایی وتأثیر قوّه قاهره بر آنها 62
فصل اوّل: تعهّدات و مسؤولیّت متصدّی حمل و نقل در قرارداد باربری دریایی. 63
مبحث اوّل: تعهّدات متصدّی باربری دریایی.. 64
گفتار اوّل: تعهّدات متصدّی در شروع سفر 65
الف) تأمین قابلیّت دریانوردی کشتی به منظور حمل و نقل کالا. 65
ب) تحویل گرفتن کالا از ارسال کننده. 67
ج) چیدن کالا. 67
گفتار دوّم: تعهّدات متصدّی در حین سفر دریایی.. 68
الف) حمل با احتیاط کالا. 68
ب) تعهّد به حمل کالا با سرعت متعارف.. 68
ج) عدم انحراف از مسیر تعیین شده. 68
مبحث دوّم: مسؤولیّت متصدّی حمل و نقل در قرارداد باربری دریایی.. 69
گفتار اوّل: حقوق داخلی.. 69
گفتار دوّم: کنوانسیون های بین المللی.. 76
الف) کنوانسیون بروکسل: 77
ب) کنوانسیون هامبورگ: 77
ج) کنوانسیون روتردام: 79
فصل دوّم: تأثیر قوّه قاهره بر مسؤولیّت و تعهّدات متصدّی حمل و نقل در قرارداد باربری  81
مبحث اوّل: موارد معافیّت از

 

مسؤولیّت متصدّی حمل و نقل دریایی.. 82
گفتار اوّل: قانون دریایی ایران. 82
الف) خطرات و حوادث خطرناک و یا سوانح دریا و آبهای قابل کشتیرانی: 84
ب) بلیّات طبیعی: 85
ج) جنگ و نتایج آن: 86
د) عملیّات دشمنان جامعه: 87
و) محدودیّتهای قرنطینه: 88
ز) اعتصاب و یا بسته شدن کارگاهها یا خودداری از کار: 88
ح) شورش یا اغتشاش: 89
گفتار دوّم: کنوانسیون ها و مقرّرات خارجی.. 90
الف) کنوانسیون بروکسل: 90
ب) کنوانسیون هامبورگ: 90
ج) کنوانسیون روتردام: 91
د) قوانین خارجی: 92
مبحث دوّم: تعیین تأثیر قوّه قاهره به عنوان عامل معافیّت از مسؤولیّت… 95
گفتار اوّل: قانون دریایی ایران. 95
گفتار دوّم: کنوانسیون ها و مقرّرات بین المللی.. 102
الف) کنوانسیون بروکسل: 102
ب) کنوانسیون هامبورگ: 102
ج) کنوانسیون روتردام: 104
د) حقوق فرانسه: 105
گفتار سوّم: تعیین و تحلیل آثار قوّه قاهره بر قرارداد باربری دریایی.. 106
بخش سوّم: تعهّدات و مسؤولیّت در قرارداد اجاره کشتی و تأثیر قوّه قاهره بر آنها 109
فصل اوّل: تعهّدات طرفین قرارداد اجاره کشتی. 110
مبحث اوّل: تعهّدات مؤجر 111
گفتار اوّل: تعهّدات مؤجر در قرارداد اجاره سفری.. 111
الف) تأمین قابلیّت دریانوردی: 111
ب) تجهیز کشتی: 112
ج) تحویل کشتی در زمان و مکان پیش بینی شده: 112
د) عملیّات باربندی: 113
ه) دریانوردی در مسیر مورد توافق: 114
و) حرکت با سرعت مجاز: 115
گفتار دوّم: تعهّدات مؤجر در سایر قراردادهای اجاره. 115
الف) قراردادن کشتی در اختیار مستأجر: 115
ب) تضمین سرعت کشتی در اجاره زمانی: 116
ج) تأمین قابلیّت دریانوردی: 116
مبحث دوّم: تعهّدات مستأجر 118
گفتار اوّل: تعهّد مستأجر در قرارداد اجاره سفری.. 118
گفتار دوّم: تعهّدات مستأجر سایر قراردادهای اجاره. 119
الف) پرداخت اجاره: 119
ب) بازگرداندن کشتی.. 120
فصل دوّم: اثر قوّه قاهره بر تعهّدات و مسؤولیّت طرفین قرارداد اجاره کشتی. 122
مبحث اوّل: اثر قوّه قاهره بر تعهّدات و مسؤولیّت در حقوق داخلی.. 123
گفتار اوّل: در اجاره سفری.. 123
الف) اثر قوّه قاهره بر تعهّدات مستأجر: 123
ب) اثر قوّه قاهره بر تعهّدات مؤجر: 125
گفتار دوّم: در سایر اجاره ها 128
مبحث دوّم: اثر قوّه قاهره بر تعهّدات و مسؤولیّت در حقوق خارجی.. 130
گفتار اوّل: در اجاره سفری.. 130
الف) حقوق کامن لا: 130
ب) حقوق رومی ژرمنی: 131
گفتار دوّم: در سایر اجاره ها 134
نتیجه گیری: 136
منابع: 139

 
 
مقدّمه:
اگرچه تئوری قوّه قاهره، نخستین بار در حقوق فرانسه و در کد ناپلئون پیش­بینی شده و سپس الهام­بخش قانون مدنی ایران در موارد راجع به قوّه قاهره بوده است، امّا باید ادّعا کرد، مشابه این تأسیس حقوقی را می­توان در سیستم­های حقوقی روم و حقوق اسلام مشاهده کرد.
در یونان باستان، معاهدات صلح را برای مدّت معیّنی منعقد می­کردند، تا در صورت لزوم و بروز حوادث غیر قابل پیش­بینی، در زمان عقد بتوانند در آن معاهدات تجدید نظر نمایند. در حقوق اسلام نیز، آیات قرآن کریم و احادیث، مبیّن این معنی است که اگر متعهّد به واسطه بروز یک عامل بیگانه در اجرای عقد دچار عسر و حرج گردید، از اجرای تعهّد معاف می­شود. در این زمینه می­توان به آیاتی مانند «یرید ا… بکم الیسر و لا یرید بکم العسر»[1]یا «ما جعل علیکم فی الدّین من حرج»[2] و احادیثی مانند حدیث لاضرر و حدیث رفع اشاره کرد. در آثار فقها کلمه قوّه قاهره به چشم نمی­خورد. امّا آنها پیوسته از عباراتی نظیر آفت سماوی و تلف من غیر تفریط و لا تعد استفاده کرده­اند[3].
مواد 227 و 229 که در ذیل مبحثی از فصل سوّم قانون مدنی تدوین شده­اند که معنون به «در خسارات حاصله از عدم اجرای تعهّدات» است، به بیان شرایطی برای معافیّت از پرداخت خسارت ناشی از عدم ایفای تعهّدات می­پردازد که نویسندگان حقوقی از آنها، اوصاف قوّه قاهره را استنباط نموده­اند. قوّه قاهره حادثه­ای است خارجی، غیر قابل پیش­بینی و غیر قابل اجتناب[4] که در تعهّدات قراردادی موجب غیرممکن شدن اجرای تعهد اعم از موقّتی و دائمی و در الزامات خارج از قرارداد باعث نفی رابطه سببیّت میان فعل خوانده و زیان وارده و رفع مسؤولیّت مدنی وی می­گردد[5].
برای حمل کالا از طریق دریا، قراردادهای متفاوتی منعقد می­شود که قانون دریایی تحت عناوین اجاره کشتی و قراردادِ باربری به آنها اشاره کرده و به بیان آثارشان پرداخته است. برای تمایز میان این دو نوع از قرارداد، باید به اجمال، این نکته را خاطر نشان کرد که حمل کالا در قرارداد باربری موضوع و در اجاره، جهت عقد است. در اجاره کشتی، آنچه که موضوع قرارداد را تشکیل می­دهد، منافع کشتی است هرچند که هدف از انعقاد آن حمل کالا باشد. قرارداد اجاره گذشته از موضوع عقد دو تفاوت دیگر نیز با قرارداد باربری دارد. قرارداد اجاره برای حمل کالا با مقدار زیاد استفاده می­شود. چون در این مواقع اجاره کشتی به صرفه­تر از انعقاد قرارداد باربری می­باشد. از نظر رژیم حقوقی حاکم نیز این دو نوع از قرارداد متفاوت هستند. اصولاً در مورد حملی که بر اساس بارنامه صورت می­گیرد، به علّت موقعیّت ضعیف صاحبِ کالا، حمایت­های زیادی از وی می­شود و در این راستا کنوانسیون­های مختلفی وضع شده­اند. لکن در مورد قرارداد اجاره کشتی به علّت برابری قدرت معاملاتیِ طرفین، لزوم چنین حمایت­هایی احساس نمی­شود و اصل آزادی قراردادی بیشتر رعایت می­گردد[6].
قانونگذار در ماده 55 قانون دریایی ایران و در مقام بیان موارد معافیّت از مسؤولیّت متصدّی باربری در قرارداد باربری دریایی، به بیان رویدادهایی می­پردازد که می­توان آن را مصداق قوّه قاهره دانست. هرچند که قانون فوق­الذّکر به صراحت از آن، با عبارت قوّه قاهره یاد نمی­کند. نویسندگان حقوق دریایی نیز به تبعیّت از قانونگذار در رابطه با موارد معافیّت از مسؤولیّت متصدّی حمل ونقل دریایی، تنها به شرح و توضیح موارد مندرج در قانون دریایی پرداخته و با آنکه اوصاف یا شرایط لازم برای تحقّق قوّه قاهره را به شرایط لازم برای تحقّق موارد معافیّت مندرج در قانون دریایی تسرّی داده­اند، امّا هیچ یک، این موارد را تحت یک قاعده حقوقی واحد به نام قوّه قاهره که موجب تسهیل فرآیند رسیدگی و تصمیم­گیری در موارد متفاوت و تسرّی موارد مشابه به موارد معافیّت از مسؤولیّت می­شود، طبقه بندی ننموده­اند. لذا این مسئله را می­توان مطرح کرد که آیا موارد معافیّت از مسؤولیّت متصدّی در مورد خاصّ قرارداد باربری دریایی، محدود به آن چیزی است که در قانون دریایی ما ذکر گردیده و بیان قانونگذار، مانع از تسرّی موارد مشابه جهت معافیّت از مسؤولیّت می­شود یا آنکه هدف قانونگذار از مقرّر داشتن این ماده تنها ارائه مثال­هایی، برای تحصیل یک قاعده، جهت معافیّت از مسؤولیّت است که موجب همخوانی قانون دریایی با سایر قوانین و از جمله قانون مدنی می­شود. وحدت و یکپارچگی میان مواد قانونی و هماهنگی میان قوانین عام و خاص که عقل سلیم آن را تأئید می­کند ما را به قبول نظر اخیر ترغیب می­نماید. امّا این حقیقت که قانون دریایی ما در قسمت حمل­ونقل بارنامه­ای، بر خلاف قانون عام (قانون مدنی) که بر اساس فقه و قواعد نظام رومی ژرمنی مقرّر گردیده، با الگو برداری از کنوانسیون های بین المللی که آنها هم ملهم از قواعد مربوط به کشورهای حقوق کامن­لا هستند، تدوین شده است[7]، موجب می­شود که با مطالعه مبانی معافیّت از مسؤولیّت در کنوانسیون­های بین المللی و نظام کامن­­لا و نگرش حقوقدانان و تدوین­کنندگان این کنوانسیون­ها، در ارائه یک پاسخ صریح به پرسش اصلی، تأمّل کنیم.
با وجود این، قانون دریایی با عبارت قوّه قاهره بیگانه نبوده و در موارد متعدّدی به صراحت به آن اشاره کرده است. تأثیر قوّه قاهره محدود به مسؤولیّت قراردادی نمی­شود و در مورد مسؤولیّت­های خارج از قرارداد نیز با رفع رابطه سببیّت میان زیان وارده و فعل مرتکب، موجب معافیّت از مسؤولیّت است. این وجه از تأثیر قوّه قاهره را می­توان در خصوص تصادم دریایی مشاهده کرد. مطابق بند نخست ماده 163 قانون دریایی چنانچه وقوع تصادم ناشی از قوّه قاهره و حوادث غیرمترقبه مانند تغییرات جوّی و زلزله و طوفان سنگین و…  باشد، زیان دیده حق مطالبه خسارت ندارد ولو آنکه کشتی آسیب دیده در هنگام تصادم در لنگر باشد. البته از آنجا که موضوع این پایان­نامه بررسی تأثیر قوّه قاهره بر حمل­ونقل دریایی مبتنی بر قراردادهای باربری و اجاره کشتی است، بنابراین تحلیل اثر قوّه قاهره بر مسؤولیّت­های خارج از قرارداد،  موضوعاً منتفی است.
از انواع دیگر قراردادهای حمل­ونقل می­توان به قرارداد اجاره کشتی اشاره کرد. قانونگذار، در موادی از قانون دریایی ایران به آثار قوّه قاهره بر قرارداد اجاره توجه و به بیان آن پرداخته، امّا از آنجا که ماهیّت این قواعد در خصوص قرارداد اجاره کشتی تکمیلی است و در موارد عدم پیش­بینی شرایط توسّط طرفین قرارداد اجرا می­شوند، با ابهام خاصّی در این زمینه مواجه نیستیم. در بخشی از این پایان­نامه به بررسی موارد پیش­بینی شده توسّط قانونگذار در خصوص اثر قوه قاهره بر قرارداد اجاره کشتی و تحلیل آن به موازات مطالعه تطبیقی این موضوع در حقوق سایر کشورها خواهیم پرداخت.

اهمیّت و ضرورت تحقیق:
تعیین قوّه قاهره به عنوان یک قاعده اصلی و واحد برای معافیّت از مسؤولیّت قراردادی در حمل ونقل دریایی به دور از هرگونه تشتّت و اظهار نظر سلیقه­ای، موجب می­شود با جلوگیری از تفسیر به رأی و قیاس موردی با یکی از مواردِ مندرج قانونی و تعمیم نتایج آن به دیگری یا مسؤول دانستن متصدّی به بهانه تفسیر مضیّق از ماده  قانون 55 قانون دریایی، راه شناخت مسؤول و صدور حکم

چکیده :
امروزه روشهای تشخیص هویت بر پایه ویژگیهای بیومتریک اهمیت فراوانی دارند. از جمله این روشها
میتوان به شناسایی چهره، شناسایی اثر انگشت، شناسایی صدای گوینده و شناسایی عنبیه اشاره نمود. در
این میان تشخیص هویت بر اساس بافت عنبیه به علت دقت بالا و امنیت بسیار مطلوبی که توسط آن بدست
میآید، از اهمیت خاصی برخوردار است. شناسایی هویت بر اساس عنبیه، اخیرا در سیستمهای امنیتی مانند
امنیت پرواز، کاربردهای فراوانی یافته است. یک سامانه بیومتریک، براساس مشخصههای منحصربفرد موجود
در هر فرد اقدام به شناسایی خودکار افراد میکند .شناسایی از طریق تصاویر عنبیه هم اکنون به عنوان یکی
از مطمئن ترین و قابل اطمینان ترین روش ها مطرح می باشد .بیشتر محصولات تجاری در زمینه عنبیه
براساس الگوریتم ثبت شده پیشنهادی داگمن ساخته شده اند که قابلیت شناسایی 100 % را دارا می باشد
ولی الگوریتم های ارائه شده در مقالات تحت شرایط مطلوب آزمایش و بدون در نظرگرفتن مشکلات عملی
گزارش می شوند . کارپژوهشی حاضر شامل طراحی و پیاده سازی یک الگوریتم جدید شناسایی از طریق
تصاویر عنبیه چشم می باشد .این الگوریتم علاوه بر تائید هویت افراد به عنوان یک روش بیومتریک، قابلیت
اطمینان بالایی را داراست و از درصد موفقیت قابل

 

قبولی نیز برخودار است. برای بررسی قابلیت کارکرد این
به عنوان آزمایش بکار برده شد. سامانه ارائه شده شامل CASIA الگوریتم از مجموعه تصاویرپایگاه تصاویر
الگوریتم جداسازی عنبیه از تصاویر چشم مبتنی بر دو روش استفاده شده از عملگرهای شکل شناسی و
آستانه یابی بوده که می توانند مرزهای درونی و بیرونی عنبیه را به همراه مراکز و شعاعهای آن مشخص

فهرست مطالب
عنوان                                                                                                             صفحه
چکیده…………………………………………………………………………………………………………………………. 1
فصل اول : مقدمه
1-1- گیاه شناسی کنجد ………………………………………………………………………………………………….. 2
1-2- ترکیبات شیمیایی کنجد……………………………………………………………………………………………. 4
1-3- خواص مفید کنجد برای سلامتی بدن ………………………………………………………………………… 4
1-4- بیماریهای مهم کنجد……………………………………………………………………………………………….. 5
1-4-1- بیماری پوسیدگی ذعالی کنجد……………………………………………………………………………….. 5
1-5- آفات …………………………………………………………………………………………………………………. 6
1-6- شرایط محیطی مورد نیاز برای کشت کنجد…………………………………………………………………… 6
1-6-1- کشت و کار کنجد ……………………………………………………………………………………………… 7
1-6-2- داشت کنجد……………………………………………………………………………………………………… 7
1-6-3- برداشت کنجد……………………………………………………………………………………………………. 8
1-6-4- تناوب زراعی…………………………………………………………………………………………………….. 9
1-6-4-1- نکات مهم زراعی کنجد……………………………………………………………………………………. 9
1-8- ضرورت انجام تحقیق……………………………………………………………………………………………. 12
1-9- اهداف تحقیق……………………………………………………………………………………………………… 13
فصل دوم: بررسی منابع
2-1-پوسیدگی ذغالی کنجد……………………………………………………………………………………………. 14
2-2- قارچ عامل بیماری M. phaseolina………………………………………………………………………. 17
2-2-1- ریخت شناسی قارچ M. phaseolina………………………………………………………………… 20
2-2-2- زیست شناسی قارچ M. phaseolina………………………………………………………………… 21
2-2-3- چرخه بیماری………………………………………………………………………………………………….. 24
2-2-4- مکانیزم آلودگی و بیماریزایی……………………………………………………………………………….. 25
2-3- دامنه میزبانی قارچ M. phaseolina………………………………………………………………………. 26
2-3-1- دامنه میزبانی قارچ در ایران…………………………………………………………………………………. 26
2-4- روش های کنترل بیماری………………………………………………………………………………………… 30
2-4-1- کنترل زراعی……………………………………………………………………………………………………. 30
2-4-1-1- تغذیه متعادل و مناسب…………………………………………………………………………………… 30
2-4-1-2- آبیاری

 

مناسب………………………………………………………………………………………………. 31
2-4-1-3- غرفاب کردن خاک قبل از کشت………………………………………………………………………. 31
2-4-1-4- تناوب زراعی با غیر میزبان………………………………………………………………………………. 31
2-4-1-5- حذف اندام های آلوده محصول بعداز برداشت……………………………………………………… 31
2-4-1-6- استفاده از بذر سالم و عاری از عامل بیماری………………………………………………………… 31
2-4-2- کنترل شیمیایی…………………………………………………………………………………………………. 32
2-4-3- کنترل بیولوژیک……………………………………………………………………………………………….. 32
2-5- مدیریت زراعی……………………………………………………………………………………………………. 35
2-5-1- تأثیر عملیات شخم زنی در تراکم جمعیت قارچ M. phaseolina در خاک………………….. 35
2-5-2- بکارگیری ارقام مقاوم………………………………………………………………………………………… 36
2-6- انواع مقاومت………………………………………………………………………………………………………. 36
2-6-1- مقاومت حقیقی………………………………………………………………………………………………… 36
2-6-2- مقاومت ظاهری……………………………………………………………………………………………….. 37
2-6-3- مقاومت غیر میزبانی………………………………………………………………………………………….. 37
فصل سوم :مواد و روش ها
3-1- روش تحقیق……………………………………………………………………………………………………….. 39
3-2 – ارقام مورد استفاده در آزمایش……………………………………………………………………………….. 40
3-3- جداسازی قارچ عامل بیماری…………………………………………………………………………………… 40
3-4- تولید سختینه قارچ M. phaseolina در شرایط آزمایشگاه…………………………………………… 40
3-5- تعیین میزان جمعیت اسکلروت های قارچ بیمارگر در محل آزمایش…………………………………. 41
3-6- تجزیه و تحلیل داده ها………………………………………………………………………………………….. 41
فصل چهارم : نتایج
4-1- مشخصات قارچ عامل بیماری M. phaseolina……………………………………………………….. 42
4-2- علائم بیماری پوسیدگی ذغالی ناشی از قارچ M. phaseolina…………………………………….. 44
4-3- میزان جمعیت اسکلروت های قارچ بیمارگر در محل آزمایش…………………………………………. 44
4-4- شرایط خاک محل آزمایش……………………………………………………………………………………… 44
4-5- ارزیابی مقاومت ژنوتیپ های کنجد نسبت به قارچ M. phaseolina……………………………… 45
فصل پنجم:بحث
5-1- بحث………………………………………………………………………………………………………………… 47
فهرست منابع………………………………………………………………………………………………………………. 50
چکیده انگلیسی……………………………………………………………………………………………………………. 53
چکیده
بیماری پوسیدگی ذغالی کنجد Macrophomina phaseolinaدر استان مازندران یکی از بیماری های مهم کنجد محسوب می­شود. عامل بیماری قارچی خاکزی و بذرزاد بوده که از طریق جوانه زدن اسکلروت ها در داخل خاک و تماس با ریشه های کنجد و کاشت بذور آلوده به قارچ عامل بیماری باعث بروز بیماری می گردد. محدودیت استفاده ازسموم شیمیایی به علت عدم کار آیی قارچ کش های رایج به صورت محلول پاشی و ضد عفونی بذر، باعث شده است که روش­هایی نظیر استفاده از ارقام متحمل، تنظیم تاریخ ها و ردیف های کاشت به همراه سایر روش های غیر شیمیایی در کنترل بیماری از اهمیت فراوانی برخوردار شود. برای جلوگیری از مصرف بی رویه سموم شیمیایی، کاهش هزینه های تولید و معرفی رقم متحمل به بیماری در استان مازندران، این تحقیق با استفاد از تعداد 7 رقم و لاین حاصل از آزمایشات مقایسه مقدماتی که از نظر عملکرد و سایر خصوصیات زراعی نسبت به سایر ارقام برتری نشان داده اند، انتخاب و تحت شرایط مزرعه ای در برابر بیماری پوسیدگی ذغالی مورد ارزیابی قرارگرفتند. این لاین ها در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در ایستگاه تحقیقات زراعی بایعکلا در قطعه زمینی آلوده به اسکلروت­های قارچ عامل بیماری و دارای سابقه کشت کنجد به اجرا در آمد. نتایج حاصل از این آزمایش نشان داد که ارقام و لاین ها مورد بررسی دارای واکنش­های متفاوت نسبت به قارچ عامل بیماری هستند. در این آزمایش درصد بیماری با شمارش بوته های آلوده و سالم در لاین های مورد بررسی تعیین گردید. تجزیه واریانس داده های حاصل از درصد بوته­های آلوده به بیماری پوسیدگی ذغالی نشان داد که بین ارقام و لاین های مورد بررسی از نظر درصد بوته های آلوده اختلاف معنی داری در سطح 1 درصد وجود داشت. رقم های اولتان، چند شاخه ناز، لاین شماره 14، یکتا، لاین برتر، رقم محلی و تک شاخه به ترتیب دارای درصد بوته های آلوده به میزان 17، 25/5، 5/4، 75/3، 5/2، 1 و 1 به بیماری پوسیدگی ذغالی کنجد بودند.
واژه‌های كلیدی: کنجد، بیماری پوسیدگی ذغالی، M. phaseolina و لاین ها.

گیاه شناسی گیاه کنجد
کنجد گیاهی است یک ساله و متعلق به تیره Pedaliaceae که خیلی با تیره Scrophulariaceae خویشاوندی دارد ، با این تفاوت که دارای تخمدان یک حفره ای با دو جفت (Parietel Placentas) بوده که در داخل و مرکز تخمدان نمو کرده و تولید دو حفره دروغی را می نماید. جفت در رشد و نمو بعدی خود ظاهراً یک تخمدان چهار تا حتی هشت حفره ای تشکیل می دهد. کنجد دارای ساقه های راست و کم و بیش همراه با شاخه های فرعی که پوشیده از کرک های غده ای می باشد. ساقه های کنجد شیاردار بوده و معمولا ارتفاع آنها بین 50 تا 150 سانتیمتر و در بعضی انواع خیلی بیشتر از این حد می رسند. برگ های قسمت تحتانی ساقه پهن و اغلب شکاف دار بوده و دارای حاشیه های مضرس می باشند، در حالی که برگ های فوقانی گیاه نیزه ای شکل هستند. برگها در روی دمبرگ بلند و سبز روشن قرار گرفته و معلق می باشند. برگهای قسمت تحتانی ساقه کنجد اغلب ریخته و آثار مشخصی از خود در روی ساقه باقی می گذارند. دمبرگ کنجد فاقد گوشوارک یا استیپول بوده و سطح فوقانی و تحتانی برگ را پرچین هایی (چین و چروک) تشکیل می دهند. گلهای کنجد بطور منفرد در روی دمگل خیلی کوچکی که از محل محور برگ تولید می گردد قرار گرفته و دارای یک یا دو نکتار (شهد گاه ) دائمی و فنجانی شکل در قاعده است.
دو برگــک گل (Bract) کوتاه و کشیده که از قاعده دمــگل درست از زیر شهد گاه بوجود می آیند، گلهای جوان را در بر می گیرند. این برگکهای گل در موقع رسیدن گلها می افتند. گلهای کنجد متقارن (Zygomorph) بوده و دارای دو لوله جام گل (Corolla tube) پنچ قسمتی است که رنگ آن سفید و درون لوله لکه های قرمز رنگی وجود دارند. بخش های کاسه گل (Calyx) کوتاه از قاعــده به هم پیــوسته و باریک ، نوک تیز و کرکـــدار می باشند. لوله جام گل (Corolla tube) بخصوص در سطح فوقانی پوشیده از کرک است. اندام های مذکر چهار عدد هستند که بطور جفت در مقابل لبه فوقانی لوله جام گل قرار گرفته که یک جفت آن کوتاه تر از جفت دیگر می باشد. اندامهای مذکر دارای رنگ سفید مایل به سبز می باشند و بساک ها (Anther) بوسیله میله بلندی به یک شکل منقار مانند کوتاه و متورمی منتهی می گردند. کنجد دارای تخمدان فوقانی بوده و هر تخمدان از هر حجره به هم پیوسته تشکیل شده است که گاهی حاوی چهار حفره نیز می باشد. میوه کنجد کپسولی است که بوسیله دو سوراخ انتهایی باز شده و مقطع آن راست گوشه (Rectangular) می باشد. در روی کپسول کنجد شیارهایی با یک منقار کوتاه سه گوش که در انتهای آن قرار دارد دیده می شود. طول هر کپسول کنجد به دو یا سه سانتیمتر رسیده و محتوی تعداد بی شماری بذر کوچک و تخم مرغی شکل است که از یک طرف باریک و در امتداد یک حاشیه آن خط بلندی قرار گرفته است. پوسته بذر ممکن است صاف یا مشبک (Reticulate) بوده و رنگ آن برحسب انواع مختلف ممکن است سفید، زرد، قرمز، قهوه ای تا سیاه تغییر نماید.
شکل1-1 گیاه کنجد

تركیبات شیمیایی کنجد
روغن كنجد یكی از روغن های اشباع نشده و مفید برای بدن است که در آمریكای شمالی و كانادا به مقدار زیاد مصرف می شود، زیرا این روغن نه تنها كلسترول خونرا افزایش نمی دهد، بلكه آن را كاهش نیز می­دهد. كنجد دارای پروتئین، ویتامین های B ,D ,E و لسیتین (LECITHIN) می باشد. مقدار روغن آن در حدود 50% است. روغن كنجد مركب از حدود 70% اسیدهای چرب اشباع نشده مانند لینولئیك اسید،‌ اولئیك اسید و مقداری اسیدهای چرب اشباع شده مانند اسید پالمتیك و آراشیدیك اسید می باشد.

خواص مفید کنجد برای سلامتی بدن

چکیده
از مواردی که در قوانین جزائی جمهوری اسلامی ایران؛ بویژه قانون جدیدمجازات اسلامی مصوب1392، محل تامل است، افزایش مصادیق جرم افساد فی‌الارض و عدم شفافیت آن است و این امر با روح قوانین کیفری که مستلزم شفافیت است، همخوانی ندارد. با ملاحظه قوانین فوق الذکر، قانونگذار جمهوری اسلامی ایران که در مقام بیان جرم افساد فی‌الارض است، با بکارگیری عباراتی مانند: «به طور گسترده»، «اخلال شدید در نظم»، «ورود خسارت عمده»، « اشاعه فساد یا فحشا در حد وسیع »، «در حکم مفسد فی الارض »، « در حد افساد فی الارض »، که کاملا غیرشفاف است، حقوقدانان و مجریان قانون را با سردرگمی مواجه ساخته است. خصوصا آنکه مجازات این جرم، در حداعلی؛ اعدام و در حد ادنی؛ تعزیر است. ناگفته نماند که قانونگذار شرط اعدام را تحقق افساد و مجازات تعزیری را به شرط عدم تحقق افساد بیان نموده است که مقصود قانونگذار مشخص نبوده و بیانی صحیح به نظر نمی­رسد. حال مشخص نیست دادرس چگونه باید میزان عمل مجرمانه را اندازه‌گیری کند و در مجازات تعیینی در نظر بگیرد.
کاوش ما مبین اینستکه؛ ملاک و مستندات شرعی این جرم و شدت و وسعت آن چه هستند. برخی متون فقهی و نیز برخی قوانین به تبع قرآن کریم، محاربه و افساد فی الارض را در کنار هم ذکر کرده اند، به گونه ای که موهم این معناست که این دو ، یک جرم به شمار می روند ، در مقابل برخی از فقیهان در ضمن بحث از جرائمی نظیر به آتش کشیدن منازل ، تکرار قتل بردگان و غیرمسلمانان و… متعرض عنوان افساد شده و مرتکبان اعمال مزبور را به عنوان مفسد فی الارض مستحق مجازات قتل یا قطع دانسته اند ، در پاره ای مواد قانونی نیز افسادفی­الارض جرم مستقلی از محاربه تلقی شده است .اما برشدت،وسعت و حدت آن توجه چندانی بذل نشده که بنظر میرسد به طور جد نیازمند معیار سنجشی از سوی متخصصین امر دارد.همچنان که از متن فوق بر می آید به کاربردن عباراتی گنگ و فاقد تعریف مشخص موجب بروز اختلاف در تفسیر و به کاربر بستن مفاد مواد قانونی در آرای دادگاه ها خواهد شد.
کلید واژه ها : افساد فی الارض ، گستردگی جرم، ، وسعت اثر جرم .
مقدمه
«افساد،نقیض صلاح است»(ابن منظور،1405 :3/335). «فسدالشیءیعنی باطل شد و نابود گردید»(زبیدی، بی­تا: 2/452؛ فیروزابادی،بی­تا: 1/323؛جوهری، 1407: 2/519). مورد باب افعال از ماده «فسد یفسد» به معنای تباه کردن و از بین بردن است. اصطلاح «افساد فی الارض» به معنای ایجاد تباهی و خرابی در زمین به کار می­رود .
با توجه به قوانین جزائی اسلامی به نظر میرسد که افساد فی الارض زمانی محقق میشود که حدت، وسعت و شدت عمل مجرمانه یا تاثیرگذاری آن بسیار زیاد باشد اما اکثر فقهای اسلامی اعم از شیعه و سنی این اصطلاح را در مورد محاربین و قطاع الطریق به کار برده اند. هیچ تفاوتی میان محاربه و افساد فی الارض قائل نیستند. در مقابل، عده­ای از فقها و مفسران می­گویند مفهوم افسادفی­الارض عام تر از محاربه است، به گونه ای که محاربه فقط یکی از موارد افسادفی­الارض است و رابطه عموم وخصوص مطلق برآنها بار مینمایند. اما آنچه بیشتر مسئله مورد بحث را دچار مشکل می کند این است که حتی آن عده از فقهای اسلامی که قائل به جدایی جرم افسادفی­الارض از محاربه هستند، مجازات معینی را برای افسادفی­الارض معین نکرده اند و هر کس فلسفه ای منحصر به

 

مجازات افساد را معرفی کرده است. در هیچ یک از کتب فقهی بحثی مستقل تحت عنوان افساد فی الارض انجام نشده است و فقط بعضی از فقها یا مفسران اسلامی ، چه شیعه و چه سنی، جرم های خاصی را بعنوان افسادفی­الارض مطرح کرده و مجازات مرگ را برای آن در نظر گرفته اند. مثلاً از جمله مواردی که افساد تلقی شده، کفن دزدی در صورت عادت به آن ‌زورگیری، آتش زدن خانه های مردم و تخریب اماکن عمومی است. که به بررسی آیات و روایات و نظرات مفسرین و محققین خواهیم پرداخت. اما بحث پرداختن به وسعت اثر جرم به صورت خاص مغفول مانده است.
نکته ای که اینجا مبهم است این است که: بر چه اساسی فقط این موارد افساد هستند و چرا جرم­های مشابه آن افساد تلقی نگردند. با توجه به معانی افسادفی­الارض، این عمل میتواند مصادیق زیادی داشته باشد. اما اگر افسادفی­الارض فقط به معنای محاربه و قطع الطریق است، با چه معیاری کفن دزدی، زورگیری و … افسادفی­الارض محسوب شده و مجازات آن قتل است؟
نگارنده در حد توان خود سعی کرده است با استفاده از آیات و روایات و نظرات علمای عظام و مفسرین­ گرام، به بررسی مبانی و پیشینه وسعت عمل و نتیجه مجرمانه در افساد فی الارض و اینکه افساد جدای از محاربه است بپردازد. از بررسی مجموعه قوانین جزایی اسلامی چیزی به دست می آید که موید همین موضوع است. مثلاً درحدود و جرائم تعزیری، قوانین اسلامی در صورت ارتکاب جرم برای مراتب بعدی، حکم را بسیار شدیدتر تجویز کرده است. و این تشدید مجازات بواسطه سعی در افساد بوده است.
فساد در لغت و اصطلاح
در زبان «فساد» در حالت مصدر لازم به معنای تباه شده از بین رفتن، متلاشی شدن و در حالت اسم مصدر به معنای تباهی و خرابی و در حالت اسم به معنای فتنه، آشوب، شرارت و بدکاری است (عمید، ذیل «فساد») .
افساد در لغت به معنای تباه کردن و از بین بردن آمده است. اغلب فساد به همین معنا ذکر گردیده است. در زبان عربی «فساد» ضدصلاح و به معنای تباه شده، از بین رفتن، فتنه، آشوب و خارج شدن چیزی از حد اعتدال است. در «روائع البیان» آمده است: «فساد ضدصلاح است و بر هر چه که از حالت صالح منفعت آور خود، خارج شود، گفته می شود: فاسد شد»(صابونی، 1981، 564) و نیز در «دایره المعارف اسلامی» آمده است: «فساد به معنی به هم خوردگی حال یا اخراج از امنیت می باشد»(فرهنگ خواه، 1359، 205). همین معنا در لسان العرب آمده ولی بعدش اضافه نمود: و مفسده خلاف مصلحت و فساد خواهی در مقابل اصلاح طلبی است(لسان العرب، ج 3، ص 335). در مجمع البحرین فساد چنین معنا شده است: فساد معنای مقابل درستکاری است(مجمع البحرین، ج 7، ص 231).
بنابراین، با توجه به نحوه استعمال واژه «فساد» بالاخص در فرهنگ و متون عربی، می توان گفت که: مفهوم فساد و صلاح، عام است و هر کس عمل صالح انجام دهد، صالح و اگر نفعی متوجه دیگران شود؛ مصلح است و برعکس، هر کس فسادی را مرتکب شود؛ فاسد و اگر ضررش به دیگران برسد؛ مفسد است. «افساد، نقیض صلاح است»(ابن منظور، 1405 :3/335). «فسد» و «فساد» به معنای زوال صورت از ماده (خوری، 1374، 4 :163) تغییر، بطلان و اضمحلال (زبیدی، 1414، 5 : 164) فساد به معنای نقیض صلاح، ضدصلاح به کار رفته است (فراهیدی،1409 : 231 ؛ جوهری، 1420، 2 : 124 ؛ ابن منظور، 1997، 5 :128؛ فیروزآبادی، 1424، 277). قحط و خشکی (طریحی، 1375، 3 :121؛ ابن منظور، همان: 129)، لهو و لعب (خوری، همان :4: 163) و گرفتن مال به صورت ظالمانه (فیروزآبادی، همان: 277) راغب اصفهانی می گوید :«فساد، بیرون رفتن از حد اعتدال است؛ چه کم باشد و چه زیاد و صلاح ضد فساداست» (راغب اصفهانی، 376). الفساد خروج الشی عن الاعتدال، قلیلاً کان الخروج عنه او کثیراً و یضاده الصلاح و یستعمل ذلک فی النفس و البدن و الاشیاء الخارجه عن الاستقامه (راغب، 1412 : 636 ).
به نظر می رسد تعریف اخیر، تعریف جامعتری نسبت به تعاریف ماقبل است که مصادیق دیگر فساد را نیز در خود جای می دهد.
با توجه به اینکه در آیات قرآن کریم مشتقات واژه «فسد» دهها بار استعمال شده است، اهمیت این موضوع را میرساند. در فرهنگ لغت عمید فارسی نیز فساد به: تباه شدن، تباهی، پوسیدگی، فتنه؛ آشوب، ظلم و لهو و لعب نیز معنا شده است. از بیان آیاتی که درباره فساد و افساد در قرآن کریم آمده است، ضروری است به بیان معنای فساد در آنها بپردازیم در آیات فراوانی از قران کریم إفساد در مقابل اصلاح ذکر شده است. همانها که در زمین فساد مى‏کنند و اصلاح نمى‏کنند(شعرا، 152)، خداوند، مفسدان را از مصلحان، بازمى‏شناسد(بقره،220)، و(آنها) را اصلاح کن و از روش مفسدان، پیروى منما(اعراف،42)، آیا کسانى را که ایمان آورده و کارهاى شایسته انجام داده‏اند همچون مفسدان در زمین قرار مى‏دهیم؟(ص،28)، از این رو است، که امکان برشمردن آیات فساد و افساد در این نوشتار مقدور نیست. برای این که این آیات بسیار فراوان است و قسمت اعظم قرآن را به خود اختصاص داده است. به عنوان نمونه می بینیم که بعضی از اصطلاحاتی که به معنای فساد آمده با واژه فساد بیان نشده، بلکه در قالب لفظ دیگر آمده است؛ مانند واژه «خبال به فتح حرف اول» یعنی زیادی در فساد. کلمه «لا تعثوا» به معنای شدت در فساد(تفسیر نمونه،ج1، ص273) و کلمات دیگری؛ مانند الفحشا، الثبور به ضم «ث»، البوار به فتح«ب»، که همه اینها إفاده معنای فساد می دهد. بنابراین اگر بخواهیم به­ تمام آیاتی که به صورت مستقیم و غیر مستقیم مسئله فساد را مطرح کرده اند متعرض بشویم، نیاز به نوشتاری مفصل است. از این رو در این جا به آیاتی چندکه فقط ماده «فسد» در آنها آمده است اکتفا می کنیم.
واژه فساد و مشتقات آن در قرآن کریم
همانطور که گذشت، در کلام الله مجید واژه فساد و مشتقات آن به مراتب بکار گرفته شده و مراد از بسیاری از واژه های مترادف مانند «فتنه» و…، نیز فساد است. در برخی از آیات، اعمال ناشایست انسانها را منجر به ظهور فساد در زمین دانسته است مانند مخالفت مردم با اوامر خداوند و انحراف آنها از طریق حق، همینطور؛ سلطه بر مردم از جمله عواملی است که باعث ظهور فساد است. گاهی نیز بر این نظر داشته که تعدد خدایان و پیروی از خواسته های نفسانی کافران موجب فساد در آسمان ها و زمین می شود، برخی دیگر آیات نیز نصرت خواهی پیامبران بر مفسدان، بعضی هم نسبت ناروای داده شده فساد به پیامبران برای مخدوش کردن دعوت آنان را بیان کرده اند. بیان حکم مفسدان، ثواب کسانی که از فساد دوری می کنند، بیزاری خداوند از مفسدان، نسبت سنجی بین مؤمنان و مفسدان، انکارتوسط مفسدان از افساد و ادعای اصلاح توسط ایشان، هشدار به پیروان افراد مفسد، خبر از فساد بنی اسرائیل در روی زمین، ذکر چیزهایی که موجب دفع فساد می­شوند، منظور آیات شریف قرآن مجید است و در نهایت مراد آیه، ذکر مصادیق شخصی و گروهی مفسدان مانند:فرعون، قارون، یهود، قوم هود، قوم صالح، قوم شعیب ،قوم لوط، کسی که بر امام عادل خروج کند، پادشاهان، منافقان، اسراف­کنندگان، کسانی که قطع رحم می کنند و ساحران میباشد. در تمامی موارد کلام حضرت حق بر اهمیت،گستره، تاثیر، شدت، حدت وتکرار عمل یا نتیجه آن نظر داشته است. که ذیلا به این موارد می­پردازیم.
خداوند یکتا با کلام نورانی خود در قرآن مجید می فرماید:
فساد، در خشکى و دریا به خاطر کارهایى که مردم انجام داده‏اند، آشکار شده است(روم،41)‏. (نشانه آن، این است که) هنگامى که روى برمى‏گردانند (و از نزد تو خارج مى‏شوند)، در راه فساد در زمین، کوشش مى‏کنند، و زراعتها و چهارپایان را نابود مى‏سازند (با این که مى‏دانند) خدا فساد را دوست نمى‏دارد(بقره،205)، اگر (از این دستورها) روى گردان شوید، جز این انتظار مى‏رود که در زمین فساد و قطع پیوند خویشاوندى کنید(محمد،22)، پادشاهان هنگامى که وارد منطقه آبادى شوند آن را به فساد و تباهى مى‏کشند، و عزیزان آنجا را ذلیل مى‏کنند (آرى) کار آنان همین گونه است(نمل،34)، و فرعونى که قدرتمند و شکنجه‏گر بود، همان اقوامى که در شهرها طغیان کردند و فساد فراوان در آنها به بار آوردند(فجر12-10)، و اگر حق از هوس هاى آنها پیروى کند، آسمان ها و زمین و همه کسانى که در آنها هستند تباه مى‏شوند، ولى ما قرآنى به آنها دادیم که مایه یادآورى (و عزّت و شرف) براى آنها است، امّا آنان از(آن چه مایه) یادآوریشان (است) رویگردانند(مومنون،71)، اگر در آسمان و زمین، جز «اللَّه» خدایان دیگرى بود، فاسد مى‏شدند (انبیاء،22)، (لوط) عرض کرد: «پروردگارا! مرا در برابر این قوم تبهکار یارى فرما(عنکبوت،30)، و فرعون گفت: «بگذارید موسى را بکشم، و او پروردگارش را بخواند (تا نجاتش دهد)! زیرا من مى‏ترسم که آیین شما را دگرگون سازد، و یا در این سرزمین فساد بر پا کند(غافر،26)، و اشراف قوم فرعون (به او) گفتند: «آیا موسى و قومش را رها مى‏کنى که در زمین فساد کنند(اعراف،107).
کسانى که کافر شدند و (مردم را) از راه خدا بازداشتند، به خاطر فسادى که مى‏کردند، عذابى بر عذابشان مى‏افزاییم (غافر، 26)، باز می فرماید: کیفر آنها که با خدا و پیامبرش به جنگ برمى‏خیزند، و اقدام به فساد در روى زمین مى‏کنند، (و با تهدید اسلحه، به جان و مال و ناموس مردم حمله مى‏برند،) فقط این است که اعدام شوند یا به دار آویخته گردند یا (چهار انگشت از) دست (راست) و پاى (چپ) آنها، بعکس یکدیگر، بریده شود و یا از سرزمین خود تبعید گردند. این رسوایى آنها در دنیاست و در آخرت، مجازات عظیمى دارند(مائده،33)، کسانى که کافر شدند و (مردم را) از راه خدا بازداشتند، به خاطر فسادى که مى‏کردند، عذابى بر عذابشان مى‏افزاییم(نحل،88)، آرى،) این سراى آخر تو را (تنها) براى کسانى قرار مى‏دهیم که اراده برترى‏جویى در زمین و فساد را ندارند و عاقبت نیک براى پرهیزگاران است(قصص،83)، و براى فساد در زمین، تلاش مى‏کنند و خداوند، مفسدان را دوست ندارد(مائده،64)، در زمین در جستجوى فساد مباش، که خدا مفسدان را دوست ندارد(قصص،77)، آیا کسانى را که ایمان آورده و کارهاى شایسته انجام داده‏اند هم­چون مفسدان در زمین قرار مى‏دهیم، یا پرهیزگاران را همچون فاجران؟(ص،28)، و هنگامى که به آنان گفته شود: «در زمین فساد نکنید» مى‏گویند: «ما فقط اصلاح کننده‏ایم(بقره،11)، و همان‏گونه که خدا به تو نیکى کرده نیکى کن و هرگز در زمین در جستجوى فساد مباش، که خدا مفسدان را دوست ندارد (قصص،11)، و موسى به برادرش هارون گفت: «جانشین من در میان قومم باش. و (آنها) را اصلاح کن و از روش مفسدان، پیروى منما(اعراف،142)، ما به بنى

چکیده…………………………………. 1

1-1 مقدمه………………………………… 3

1-2 بیان مسأله………………………………… 4

1-3 اهمیت و ضرورت پژوهش………………………………. 7

1-4 اهداف پژوهش…………………………………… 10

1-4-1 هدف کلی…………………………………. 10

1-4-2 اهداف ویژه……………………………….. 10

1-4-3 هدف کاربردی………………………………… 11

1-5 فرضیه­ های پژوهش…………………………………… 11

1-5-1 فرضیه­ های اصلی…………………………………. 11

1-5-2 فرضیه­ های فرعی…………………………………. 11

1-6 تعاریف مفهومی و عملیاتی…………………………………. 12

1-6-1 تعاریف مفهومی…………………………………. 12

1-6-2 تعاریف عملیاتی…………………………………. 14

فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه پژوهش

2-1 مقدمه………………………………… 17

2-2 بیان مسأله………………………………… 18

2-3 اهمیت و ضرورت پژوهش…………………………………… 19

2-4 پیشینه پژوهش…………………………………… 21

2-4-1 پیشینه پژوهشهای داخلی…………………………………. 21

2-4-2 پیشینه پژوهش­های خارجی…………………………………. 26

2-4-3 تحلیلی بر پیشینه­ی تحقیقات انجام شده…………………… 31

2-5 نقش شبکه ­های اجتماعی در ارتباطات پویا و مفید بین پژوهش­گران، مردم و دانشگاه ­ها……….32

2-6 تعداد دوستان در شبکه ­های اجتماعی و تعاملات اجتماعی…………… 34

2-7 اعضای استفاده کننده از شبکه­ های اجتماعی و تعاملات اجتماعی………. 40

2-8 تعاملات اجتماعی و رضایت زندگی…………………………………. 44

2-9 تعاملات اجتماعی و حمایت اجتماعی ادراک شده…………….. 47

2-10 حمایت اجتماعی ادراک شده و ارتباطات پویا ……………….52

2-10-1 میزان استفاده از اینترنت و وابستگی به آن در میان دانشجویان……….53

 

2-10-2 اعتیاد به اینترنت………………………………….. 54

2-11حمایت اجتماعی و ارتباطات حسی…………………………… 56

2-11-1 سه کارکرد شبکه‌های اجتماعی از دیدگاه نن لین……………. 57

2-11-2 اعتماد اجتماعی…………………………………. 58

2-11-3 اینترنت و رسانه‌های اجتماعی در ارتباطات سلامت……………59

2-12 ارتباطات احساسی و ارتباطات پویا…………………………….. 60

2-12-1 نقش ارتباط با شبکه های اجتماعی در جامعه……………… 60

2-12-1-1 نقش پاسخگو بودن دولت………………………………….. 60

2-12-1-2 عقلایی ساختن افکار عمومی…………………………………. 60

2-12-1-3 آگاه سازی و اطلاع رسانی…………………………………. 61

2-12-1-4 مقابله با عوام گرایی…………………………………. 61

2-12-1-5 افزایش اعتماد………………………………… 61

2-12-1-6 مقابله با فرهنگ تملق و تظاهر…………………………61

2-12-1-7 تحقق شایسته سالاری…………………………………. 61

2-12-1-8 جلب مشارکت مردمی…………………………………. 62

2-12-1-9 حرمت گذاری به انسان………………………………… 62

2-12-1-10 در جامعه مردم دارای حق کسب اطلاع هستند…………… 62

2-12-1-11  جلوگیری از شکل گیری و رواج شایعه…………………62

2-13 مدل مفهومی پژوهش…………………………………… 63

2-13-1 تحلیل…………………………………. 63

2-14 جمع­بندی کلی…………………………………. 64

فصل سوم: روش­شناسی پژوهش

3-1 مقدمه………………………………… 69

3-2 روش پژوهش…………………………………… 69

3-3 جدول متغیرهای مورد بررسی در مدل مفهومی پژوهش…………… 71

3-4 جامعه آماری پژوهش…………………………………… 71

3-5 روش نمونه و حجم نمونه ­گیری…………………………………. 72

3-5 ابزار پژوهش و روش جمع­آوری داده­ ها……………………………….. 73

3-6 روایی و پایایی ابزار پژوهش…………………………………… 74

3-6-1) آزمون روایی…………………………………. 74

3-6-2) آزمون پایایی(قابلیت اعتماد) ………………………………..74

3-7 روش‌ها و ابزار تجزیه و تحلیل داده ‏ها……………………………….. 75

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده­ ها

4-1 مقدمه………………………………… 78

4-2 آمار توصیفی…………………………………. 78

4-2-1 جنسیت………………………………….. 78

4-2-2 وضعیت تحصیلات………………………………….. 79

4-2-3 وضعیت تأهل………………………………… 80

4-2-5 توصیف متغیرهای تحقیق…………………………………. 81

4-3 آمار استنباطی…………………………………. 82

4-3-1 سنجش وضعیت متغیرهای تحقیق……………………… 83

4-3-1-1 تفسیر وضعیت متغیر تعداد دوستان در شبکه اجتماعی…………… 84

4-3-1-2 تفسیر وضعیت متغیر اعضای استفاده کننده از شبکه اجتماعی…….. 84

4-3-1-3 تفسیر وضعیت متغیر تعاملات اجتماعی………………………….. 84

4-3-1-4 تفسیر وضعیت متغیر ارتباطات پویا……………………………….. 85

4-3-1-5 تفسیر وضعیت متغیر حمایتهای اجتماعی…………………….. 85

4-3-1-6 تفسیر وضعیت متغیر ارتباطات احساسی………………………. 86

4-3-2 محاسبه همبستگی بین متغیرهای تحقیق………………………. 87

4-4 مدل یابی معادلات ساختاری و آزمون فرضیه های پژوهش………… 88

4-5 مدل ساختاری پژوهش…………………………………… 89

فصل پنجم: نتیجه ­گیری و پیشنهادها

5-1 مقدمه………………………………… 99

5-2  نتیجه­ گیری…………………………………. 99

5-2-1 نتایج آزمون فرضیات پژوهش…………………………… 99

5-3 پیشنهادها……………………………….. 106

5-3-1 پیشنهادهای اجرایی (حاصل از پژوهش) ……………………..106

5-4 محدودیت­های پژوهش…………………………………… 110

5-4-1 محدودیت­های در اختیار پژوهشگر………………………………… 110

5-4-2 محدودیت­های خارج از اختیار پژوهشگر………………………….. 110

منابع فارسی…………………………………. 112

منابع لاتین…………………………………. 115

چکیده:

برای کسب شناخت بیشتر در مورد شبکه اجتماعی و نقش آن در ارتقای سطح آگاهی مخاطب، می­توان به خیلی از منابع علمی و پژوهشی مراجعه کرد. حقیقت این است که شبکه اجتماعی موضوعی پیچیده و چند وجهی است و بر نظریه ها و کنش­های مرتبط با حوزه های مختلف و متنوعی مانند مدیریت، رسانه، ارتباطات و روان شناسی مبتنی است. در عین حال مبنای این اطلاعات را نیز باید مورد توجه قرار داد. پژوهش حاضر از نظر هدف، یک پژوهش کاربردی می­باشد، تحقیق حاضر به نقش شبکه­های اجتماعی در ارتباطات بین پژوهشگران، مردم و دانشگاه­ها با مطالعه موردی: دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه پرداخته است. و در نهایت پژوهش حاضر بر حسب نحوه اجراء از نوع پیمایشی خواهد بود.  جامعه آماری در این پژوهش، کارشناسان و مدیران بخش­های داخلی استفاده کننده از اینترنت، کارکنان در بخش برنامه­ریزی و کنترل، کارکنان و پژوهشگران (اعم از اساتید و دانشجویانی که در فعالیت­های پژوهشی شرکت دارند و همچنین اعضای باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان) دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه و مردم ( افراد جامعه) که به نحوی با دانشگاه در ارتباط هستند، و به طور مستقیم از شبکه­های اجتماعی استفاده می­نمایند. با توجه تعداد کل جامعه آماری (450 نفر)، که تعداد 95 نفر به عنوان کارکنان و افرادی که عضو باشگاه پژوهشگران جوان انتخاب شدند، و 112 نفر به عنوان افرادی که به نحوی با دانشگاه(مردم) در ارتباط هستند به عنوان نمونه انتخاب شده­اند. که در مجموع حجم نمونه 207 نفر تعیین گردید. روش جمع­آوری داده­ها در این پژوهش، استفاده از پرسشنامه بسته (0-100) است در این پرسشنامه میزان آلفای کرونباخ کلی برابر با 886/0 است.  در بخش آمار استنباطی، جهت تحلیل داده­ها، از نرم افزار SPSS  استفاده سده است. همچنین به منظور آزمون مجموعه روابط علت و معلولی متغیرهای تأثیرگذار بر ارتباطات و همچنین مؤلفه­های مورد بررسی با استفاده از نرم افزار آموس،  (AMOS20) معادلات ساختاری، روابط بین متغیرها معادل­سازی گردیده است. نتایج این پژوهش حاکی از آن است، فرضیه­های سوم و هفتم، مبنی بر تأثیرگذاری تعاملات اجتماعی و ارتباطات احساسی بر ارتباطات پویا رد شده است که از این بین متغیر نیز، ارتباطات احساسی کمترین تأثیر را با ضریب 15/0 داشته است. همچنین نتایج ارتباط کلی دیگر متغیرهای پژوهش مبنی بر تأییدآن­هاست که براساس رتبه­بندی تعاملات اجتماعی بر حمایت­های اجتماعی بیشترین تأثیر را با 008/0 داشته است.

فصل اول: کلیات پژوهش

1-1- مقدمه

رسانه­های اجتماعی در سال­های اخیر در زندگی آنلاین و آفلاین کاربران اینترنتی آن­چنان تاثیرگذار بوده­اند که شکل­های ارتباطات اجتماعی نیز از این رسانه­های جدید تاثیر پذیرفته است(کایس و مایر، 2010: 116-111). مقدمه موضوع شبکه­های اجتماعی مجازی از سال 2005 میلادی تاکنون اصلی ترین مشغله کاربران اینترنت در دنیا و ایران بوده است و به همین دلیل قوی ترین رسانه برخط در دنیا نامیده می­شوند(هافمن[1]، 2009: 511-467). تکثر، تنوع محتوایی و قابلیت­های متعدد نرم افزاری و اینترنتی از ویژگی هایی است که موجب اقبال وسیع کاربران از این شبکه­ها شده است. قدرت برقراری نظام شبکه­ای میان دوستان و همفکران کاربران به صورت منظم از ویژگی این شبکه­ها است. امروزه عمدتا برای نامیدن پایگاه های اینترنتی به کار می­رود که افراد با عضویت در آنها امکان دستیابی به اطلاعات سایر اعضا، آشنایی با علایق آن­ها، به اشتراک گذاری تولیدات متنی، صوتی و تصویری و نیز تشکیل گروه­هایی بر اساس علایق مشترک با برخی دیگر از اعضای پایگاه را پیدا می­کنند. آمار روز افزون بازدیدکنندگان شبکه های اجتماعی بیان کننده جذابیت های متعدد جوامع مجازی برای جذب کاربران اینترنت است(هابر[2]، 2007: 144-133). راه­اندازی شبکه­های اجتماعی جدید نیز خود نشان دهنده میزان علاقه کاربران از این فضا است. این شبکه­ها مکانی برای اشتراک گذاری عقیده­ها و نظرهای کاربران است. تبادل نظر در باره ایده­های جدید در فضای مجازی برای کاربران با یکدیگر در کشورهای مختلف جهان از قابلیت شبکه­های مجازی است(کارپنتر[3]، 2008: 166-143). رسانه­های اجتماعی امروزه به بخش جدایی ناپذیر زندگی بسیاری از مردم تبدیل شده­اند. هم اکنون دانشگاه، با چالشهای متعددی نظیر گسترش کمی سریع، انفجار اطلاعات بویژه در عرصه علوم، تغییر رویکرد­ها نسبت به دانشگاه در سایه تحولات اجتماعی، سیاسی، مشکلات عاطفی، روانی و خانوادگی غامض و … روبرو است(معینی علمداری، 1385: 119-113). تعامل عوامل مذکور و اثرگذاری آن بر دانشگاه و دانشجو مسئولیت متصدیان و سازمان های ذیربط در امر آموزش عالی را بسی دشوار می­نماید. متأسفانه در سال­های اخیر مشکلات عاطفی و روانی و اجتماعی در میان دانشجویان روند صعودی نگران­کننده­ای داشته تا جائی که پدیده­های نابهنجاری نظیر خودکشی، گرایش به سوء مصرف مواد، افت تحصیلی و … به صورت موانع جدی، پیشرفت دانشگاه را تحت تأثیر قرار داده است(کاستلز، ‌1385: 421-415). بالغ بر یک قرن است که مردم، شبکه  اجتماعی را برای اشاره‌های ضمنی به مجموعه روابط پیچیده میان افراد درسیستم‌های اجتماعی در تمامی مقیاس‌ها از روابط بین فردی گرفته تا بین‌المللی مورد استفاده قرار می‌دهند(گرینگلاس[4]، 2009: 39-29). به منظور مقابله با مشکلات مذکور، شناخت علمی و دقیق مسائل بر اساس یافته­های مطالعات و پژوهش­های صاحبنظران و اندیشمندان اجتناب ناپذیر است.

2-1- بیان مسأله

شبکه­های اجتماعی از سویی به عنوان یکی از گونه­های رسانه­های اجتماعی امکانات تعاملی قابل توجهی برای کاربران اینترنتی فراهم کرده­اند و در افزایش مشارکت شهروندان در برخی فرآیندها مؤثر بوده­اند. از سویی این شبکه­ها با آسیب­های گسترده­ای در حوزه­هایی از قبیل حریم خصوصی، کپی رایت، اعتیاد مجازی، سوء استفاده از کودکان، دزدی اطلاعات و هویت و مواردی این چنینی مواجه بوده­اند(روشه،‌1376: 218-213). چالش حریم خصوصی از مهم­ترین مباحثی است که همواره درباره شبکه­های اجتماعی مطرح بوده است. کاربران اینترنتی در این شبکه­ها بخشی از اطلاعات شخصی خود را در اینترنت منتشر می­کنند که می­تواند خطراتی برای آن­ها به همراه داشته باشد. گرایش به سایت­های شبکه­ی اجتماعی در سراسر دنیا همچنان رو به رشد است. شبکه­های اجتماعی یکی از انواع رسانه­های اجتماعی محسوب می­شوند. شبکه­های اجتماعی بخشی از رسانه اجتماعی هستند که با اهداف مختلفی ایجاد شده­اند و کاربران بسیار زیادی را به خود جذب کرده­اند. امروزه بعضی از شبکه­های اجتماعی با سرویس­هایی که ارائه می­دهند و با کاربری­هایی که دارند، خود به یک رسانه خبری تبدیل شده­اند و اثرات عمیقی بر وقایع مختلف در دنیای واقعی گذاشته­اند(بیرو، 1379: 68-63). شبکه­های اجتماعی روی زندگی افرادی که در آن­ها عضو هستند هم بسیار تاثیرگذارند. یکی از تاثیرگذارترین سرویس­های ارائه شده در اینترنت، شبکه­های اجتماعی است که به نوبه خود

 را به فرزندخواندگی پذیرفتند و این پسر و دختر بزرگ شدند و مثلا پدرخوانده یا مرد فوت کرد، آن پسرخوانده می‌تواند با مادرخوانده خود ازدواج کند و در موارد مشابهی که مثلا مادرخوانده فوت کند یا طلاق بگیرد، آن پدرخوانده می‌تواند با دخترخوانده خود اگر به سن قانونی رسیده باشد ازدواج کند.

بر اساس قانون حمایت از کودکان ، فرزندخواندگی عبارت بوده است از نوعی رابطه خودخواسته که ایجاد محرمیت یا ارث بری و امثال آن نمی‌کرده است.

نباید فراموش کرد که در قانون فرزندخواندگی  حتی در آن زمان کلیات روابط شرعی مورد نظر بوده است ، ضمن اینکه یعنی این موردی که قانون جدید به آن اشاره می‌کند مبنی بر این که پدرخوانده این امکان را دارد که با فرزندخوانده خودش ازدواج کند مورد جدیدی نیست.

در تبصره ماده 27 قانون حمایت از کودکان بی سرپرست که با تصویب مجلس شورای اسلامی‌به شورای نگهبان رفت ، این اختیار به سرپرست داده شد که در صورت اجازه دادگاه، بتواند با فرزندخوانده اش ازدواج کند.

این ماده در ابتدا به این شکل نوشته شده بود که  ازدواج چه در زمان حضانت و چه بعد از آن مابین سرپرست و طفل ممنوع است. اما بعد تغییر پیدا کرده و به این شکل نوشته شد: ” ازدواج چه در زمان حضانت و چه بعد از آن بین سرپرست و فرزندخوانده ممنوع است مگر این که دادگاه صالح پس از اخذ نظر مشورتی سازمان، این امر را به مصلحت فرزندخوانده تشخیص دهد”.

با این همه طرح امکان ازدواج سرپرستان قانونی با افرادی که به عنوان فرزندخوانده در این محفل دوران بالندگی خود را گذرانده و به بلوغ می‌رسند منشاء بحثها و نقلهای عدیده ای طی روزهای اخیر شده است.

مشکل از آنجا شروع شد که قانون گذار در قانون جدید، مساله ممنوعیت ازدواج پدرخوانده و مادرخوا در قانون قبلی حمایت از کودکان بدون سرپرست مصوب 1353 مجلس که هم اکنون نیز ضمانت اجرایی دارد این مساله با سکوت مواجه شده و قانون گذار چیزی در این خصوص نگفته است نده با فرزندخوانده را تصریح کرد. شاید علت این سکوت این بودکه قانون گذار ازاصل حکم شرعی خبر داشت ودر عین حال قبح اجتماعی آن را نیز درک می‌کرد. بنابر این قانونگذار این قانون را مسکوت گذاشت چون مطمئن بود احتمال وقوع مواردی ازاین قبیل در حد صفرخواهد بود. درقانون جدید ، قانون گذار از باب احتیاط – که شاید هم لازم نبود -ابتدا اعلام کرد که ازدواج فرزند خواندگان با پدر و مادر ممنوع است. واضح است که با توجه به عدم رابطه محرمیت بین فرزند خوانده و پدر خوانده و مادر خوانده، این ممنوعیت از نظر شرعی درست نبود و گویا به همین علت شورای نگهبان با این ممنوعیت مخالفت کرد. مجلس شورای اسلامی‌در مقام تامین نظر

 

شورای نگهبان مقرر کرد ، ازدواج پدر خوانده و مادر خوانده با فرزند خوانده صرفا با اجازه دادگاه صالح میسر است.

تردیدی نیست که این قانون در صورت تصویب باعث کاهش موارد پذیرش به فرزند خواندگی به خصوص در مورد دختران خواهد شد. : زیرا خانم ها هر اندازه هم که به شوهران خود اطمینان داشته باشند به هرحال محتاط خواهند شد و مردان نیز به گونه ای دیگر در این خصوص دچار تشویش می‌شوند.

اولین اشکال حقوقی وارد بر این قانون را “مغایرت با قصد “است. «این رابطه از قصد شروع می‌شود یعنی قصدی که سرپرست دارد و آن پدرخواندگی است و قصد فرزند هم قبول فرزندخواندگی است پس در واقع تابع قصد پدری – فرزندی است. اما تبصره ماده ۲۷ قصد دیگری را بیان می‌کند که قصد ازدواج است یعنی پدر تبدیل به شوهر می‌شود و فرزند تبدیل به زوجه می‌شود و این 

شبکه‌ای، بدون تمایز میان روابط آنلاین و آفلاین و با تمایز آنها، همبستگی معناداری با عملکرد شغلی دارند. نتایج آزمون رگرسیون برای پیش‌بینی عملکرد شغلی نیز نشان داد که بدون تمایز بین شبکه‌های آنلاین و آفلاین، روابط مستقیم و غیرمستقیم بر عملکرد شغلی موثر هستند و نتایج آزمون مدل با متغیرهای کنترل و روابط اصلی نشان داد که، روابط مستقیم آفلاین، روابط غیرمستقیم آفلاین و روابط مستقیم آنلاین پیش‌بینی‌کننده عملکرد شغلی می‌باشند، اما ارتباط میان روابط غیرمستقیم آنلاین و عملکرد شغلی چشمگیر نیست. نتایج آزمون فریدمن نیز نشان داد که انگیزه پیشرفت مهم‎ترین و موثرترین عامل در روابط و عملکرد شغلی کارکنان است.

 واژگان کلیدی: شبکه‌های آنلاین، شبکه‌های آفلاین، شبکه‌های ارتباطی، شبکه‌های اجتماعی، تکامل، عملکرد شغلی

 

فهرست مطالب

فصل اول- کلیات پژوهش… 1

1-1    مقدمه. 1

1-2   بیان موضوع. 2

1-3   اهمیت موضوع. 4

1-4   مروری بر ادبیات پژوهش… 8

1-4-1  توانمند‌سازی شغلی کارکنان. 8

1-4-2  عملکرد شغلی.. 9

1-4-3  ارتباطات.. 10

1-4-4  روابط آفلاین (رو‌‌ در رو) 11

1-4-5  روابط آنلاین.. 11

1-4-6  شبکه‌های ارتباطی.. 12

1-4-7  شبکه اجتماعی.. 12

1-5  ا هداف پژوهش… 14

1-6   سوالات پژوهش… 14

1-7   فرضیات پژوهش… 15

1-8   روش پژوهش… 16

1-9   مفاهیم و واژگان کلیدی.. 16

1-9-1  شبکه ارتباطی.. 16

1-9-2  شبكه روابط آفلاین.. 16

 

1-9-3  شبکه‌ روابط آنلاین.. 17

1-9-4   ارتباط مستقیم آفلاین.. 17

1-9-5   ارتباط غیر مستقیم آفلاین.. 18

1-9-6   ارتباط مستقیم آنلاین.. 18

1-9-7   ارتباط غیر مستقیم آنلاین.. 18

1-9-8   شبکه اجتماعی.. 18

1-9-9   تکامل ( رابطه مکمل) 19

1-9-10  عملکرد شغلی (متغیر وابسته) 19

1-10   قلمرو پژوهش… 20

1-11   ساختار پژوهش… 20

1-12   جمع بندی.. 22

فصل دوم – ادبیات پژوهش… 23

2-1   مقدمه. 23

2-2   عملکرد: مفاهیم و ابعاد. 24

2-3   عملکرد شغلی.. 25

2-4    عوامل موثر بر عملکرد شغلی.. 27

2-4-1  عوامل شخصیتی.. 28

2-4-2   عوامل سازمانی.. 34

2-5   ارتباطات.. 39

2-5-1 روابط آفلاین.. 40

2-5-2 روابط آنلاین.. 42

2-5-3  رابطه مکمل ارتباطات آنلاین و آفلاین.. 43

2-5-4  عوامل موثر بر قدرت ارتباطات در دستیابی به منابع. 45

6-2 شبکه اجتماعی.. 52

2-6-1  سایت‌های شبکه‌های اجتماعی  و تعامل در فضای آنلاین.. 56

2-7   فرهنگ.. 65

2-7-1  فرهنگ سازمانی.. 66

2-7-2  فرهنگ و اثر بخشی سازمانی.. 67

2-8   پیشینه پژوهش… 67

2-8-1  پیشینه پژوهش در داخل کشور 67

2-8-2  پیشینه پژوهش در خارج از کشور 72

2-9   جمع بندی.. 83

فصل سوم- روش پژوهش… 85

3-1   مقدمه. 85

3-2   نوع و روش پژوهش… 85

3-3  روش‌شناسی پژوهش… 86

3-4  شناسایی متغیر‌ها و توسعه مدل. 88

3-4-1  توسعه مدل. 88

3-5  توسعه فرضیه‌ها 89

3-6   ابزار پژوهش… 98

3-7   سازمان و جامعه آماری.. 101

3-8   نمونه آماری.. 102

3-9  روش جمع آوری داده 102

3-10  روایی (اعتبار) و پایایی (قابلیت اعتماد) ابزار گردآوری داده 103

3-11  روش تجزیه و تحلیل داده‌ها 103

3-12  ابزار نرم‌افزاری پژوهش… 103

3-13  جمع بندی.. 105

فصل چهارم- تجزیه و تحلیل آماری.. 106

4-1    مقدمه. 106

4-2  تحلیل آماری.. 106

4-2-1  روایی ابزار پژوهش… 106

4-2-2  پایایی (قابلیت اطمینان) 108

4-3  آمار توصیفی.. 109

4-3-1  بررسی توصیفی ویژگی‌های جمعیت شناختی.. 109

4-4   آزمون همبستگی پیرسون. 113

4-5   رگرسیون. 115

4-6  مقایسه نتایج با مقاله مرجع.. 118

4-7  روایی ) اعتبار) پرسشنامه فرهنگ.. 120

4-8  پایایی (قابلیت اطمینان) 122

4-9  آمار توصیفی.. 123

4-9-1  بررسی توصیفی ویژگی‌های جمعیت شناختی.. 124

4-10  آزمون نرمال بودن توزیع. 126

4-11  آزمون فریدمن.. 127

فصل پنجم- بحث و نتیجه‌گیری.. 130

5-1   مقدمه. 130

2-5   خلاصه پژوهش… 130

5-3   بررسی فرضیات پژوهش… 133

5-4   بررسی سوالات پژوهش  و پاسخ به آنها 136

5-5   نتایج پژوهش… 137

5-6   پیشنهاد به سازمانها 139

5-7   محدودیتهای پژوهش… 140

5-8  پیشنهاد برای تحقیقات آتی.. 141

5-9   محدودیت‌ها و مشکلات پژوهشگر. 143

فهرست منابع فارسی.. 144

فهرست منابع انگلیسی.. 149

پیوست‌ها 169

 فهرست جداول

جدول ‏2‑1  عوامل موثر بر عملکرد شغلی.. 38

جدول 2-2  مکانیزم‌های دستیابی به منابع. 52

جدول 2-3  پژوهش‌های انجام شده در داخل کشور 71

جدول 2-4  پژوهشهای انجام شده در خارج از کشور 77

جدول 2-5   تحقیقات اولیه شبکه اجتماعی و عملکرد فردی.. 79

جدول 3-1  جزئیات پرسشنامه ارتباطات و عملکرد شغلی.. 100

جدول 3-2   جزئیات پرسشنامه عوامل فرهنگی.. 101

جدول 4-1  شاخص KMO و آزمون بارتلت.. 107

جدول 4-2   تحلیل عاملی.. 107

جدول 4-3   خلاصه پردازش.. 108

جدول 4-4   روایی ابزار پژوهش… 108

جدول 4-5   روایی مولفه‌های اصلی پژوهش… 108

جدول 4-6   آمار توصیفی.. 109

جدول 4-7   توزیع کارکنان برحسب جنسیت.. 110

جدول 4-8   توزیع کارکنان برحسب مقام. 110

جدول 4-9   توزیع کارکنان برحسب سابقه کاری.. 111

جدول 4-10  توزیع کارکنان برحسب تجربه کامپیوتری.. 112

جدول4-11  همبستگی متغیرهای پژوهش… 114

جدول 4-12  خلاصه آزمون مدل. 115

جدول 4-13  ضرایب رگرسیون برای پیش بینی عملکرد شغلی با توجه به مدل‌های پژوهش… 115

جدول 4-14  خلاصه آزمون مدل. 116

جدول 4-15  ضرایب رگرسیون برای پیش بینی عملکرد شغلی با توجه به مدل‌های پژوهش… 116

جدول 4-16  مقایسه نتایج با مقاله مرجع. 119

جدول 4-17  شاخص KMO و آزمون بارتلت.. 120

جدول 4-18  تحلیل عاملی.. 120

جدول 4-19  نتایج پردازش داده‌ها 122

جدول 4-20  روایی ابزار پژوهش… 122

جدول 4-21  روایی مولفه‌های اصلی پژوهش… 122

جدول 4-22  آمار توصیفی متغیرهای پژوهش… 123

جدول 4-23  توزیع کارکنان برحسب جنسیت.. 124

جدول 4-24  توزیع کارکنان برحسب رشته تحصیلی.. 125

جدول 4-25  آزمون نرمال بودن توزیع. 126

جدول 4-26  آزمون فریدمن.. 127

جدول 4-27  میانگین رتبه عوامل. 128

جدول 4-28  رتبه بندی عوامل بر اساس اولویت 129

فهرست شکل‌ها

شکل 1-1  ساختار پژوهش… 21

شکل 2-1 مجازی سازی شبکه ارتباطی محیط کاری.. 41

شکل 3-1 روش‌شناسی پژوهش… 87

شکل 3-2  مدل مفهومی پژوهش… 89

فهرست نمودارها

 

نمودار 4-1  توزیع کارکنان بر حسب جنسیت.. 110

نمودار 4-2  توزیع کارکنان بر حسب مقام. 111

نمودار 4-3  توزیع کارکنان بر حسب سابقه کاری.. 112

نمودار 4-4  توزیع کارکنان بر حسب تجربه کامپیوتری.. 113

نمودار 4-4  توزیع کارکنان را بر حسب جنسیت.. 124

نمودار 4-5  توزیع کارکنان را بر حسب رشته تحصیلی.. 125

 

فصل اول- کلیات پژوهش
 
1-1    مقدمه
تغییرات سریع از ویژگی‌های مهم محیط كسب‌و‌كار كنونی می‌باشد. بنگاه‌های صنعتی و خدماتی با محیط رقابتی كه پیچیدگی، پویایی و غیر قابل‌ پیش‌بینی بودن از ویژگی‌های اصلی آن است در تعامل هستند )نیك‌سیر، 1371). تغییراتی همچون افزایش رقابت جهانی، تأثیر فناوری اطلاعات، طراحی مجدد فرایندهای کسب‌و‌کاری و توسعه بخش‌های خدماتی بر دنیای کار تاثیر می‌گذارند (Frese, 2000). سازمان‌ها همچنان به سرمایه‌گذاری‌های عظیم برای ایجاد زیرساخت فناوری اطلاعات و ارتباطات به منظور تسهیل روابط کارکنان و در نتیجه افزایش عملکرد شغلی کارکنان ادامه می‌دهند

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

چکیده:

گونه­های سرخرطومی­های جنسLarinus spp.  (Col.: Curculionidae) از دانه­های طبق گل علف­های هرز تیره Asteraceae تغذیه کرده و در كنترل علف­های هرز متعلق به این تیره موثر می­باشند. در این تحقیق گونه­های جنس Larinus با نمونه­برداری­های منظم در طی مراحل مختلف رشدی علف­های هرز تیره Asteraceae طی سال­های 1389 و 1390 جمع­آوری شدند. در این مطالعه، هفت گونه لارینوس به نام­های علمی Larinus affinis Fremuth،L. nidificans Guibourt ،
L. onopordi (Fabricius)، L. syriacus Gyllenhal، L. grisescens Gyllenhal، L. liliputanus Faust و Larinus sp. شناسایی شدند. تمامی گونه­ها برای برای اولین بار از کرمان گزارش می­شوند. درصد فراوانی گونه­های لارینوس روی شش گونه علف هرز تیره Asteraceae محاسبه شد. نتایج نشان داد که L. affinis بیشترین فراوانی نسبی (89 تا 91 درصد) را روی گیاه میزبان Echinops aucheri Boiss، L. nidificans بیشترین فـراوانی نسبی (51 تا 61 درصد) را روی گیاه میزبان Echinops longipenicillatus Mozaff. & Ghahr و Larinus sp. بیشترین فراوانی نسبی (5/87 تا 88 درصد) را روی گیاه میزبان Cousinis stocksii Winkler داشت. شاخص تنوع و یکنواختی شانون روی شش گونه علف هرز تیره Asteraceae محاسبه شد. نتایج نشان داد که شاخص تنوع و یکنواختی شانون در هر دو سال مورد مطالعه برای گونه­های لارینوس روی E. aucheri و C. stocksii در مقایسه با سایر علف­های هرز  به طور معنی­داری کمتر بود. همچنین شاخص تنوع و یکنواختی شانون به ترتیب در طی مراحل رشدی جوانه­دهی، رشدونمو جوانه­ها، گلدهی و رسیدگی طبق­های E. aucheri و
C. stocksii در دو سال مورد مطالعه کاهش یافت. شاخص شباهت تنوع گونه­ای موریسیتا- هورن روی شش گونه علف هرز تیره Asteraceae محاسبه شد. نتایج نشان داد که شاخص شباهت تنوع گونه­ای موریسیتا- هورن برای گونه­های لارینوس بین (1)
E. aucheri و پنج گونه بعدی علف هرز (کمتر از 1/0)، (2) C. stocksii و پنج گونه بعدی علف هرز (کمتر از 1/0) و (3)
E. longipenicillatus و پنج گونه بعدی علف هرز (024/0 تا 310/0 بسته به گونه علف هرز) پایین­تر بود. درصورتی­که شاخص شباهت تنوع گونه­ای موریسیتا- هورن بین E. lalesarensis – C. oxyachantha ، E. lalesarensis – O. leptolepis و C. oxyachantha – O. leptolepis بیشتر از 5/0 بود.

در این تحقیق ویژگی­های چرخه زندگی سرخرطومی L. affinis روی علف هرز E. aucheri در منطقه کرمان در سال­های 1389 و 1390 مطالعه شد. این سرخرطومی دارای یک نسل در سال بود و به صورت حشرات کامل در زیر بقایای گیاهی
زمستان­گذارنی می­کرد. طول دوره مراحل نابالغ به ترتیب 4/66 تا

 

2/67 روز در دو سال مورد مطالعه تعیین شد. میانگین زادآوری این سرخرطومی 3/40 تا 6/60 تخم به ازای یک فرد ماده به ترتیب در دو سال مورد مطالعه تعیین شد. ماده­ها تخم­ها را به صورت انفرادی درون طبق گل گیاه میزبان قرار می­دادند. همچنین، طول عمر حشرات کامل ماده خارج شده از پناهگاه زمستانی 9/45 تا 6/48 روز در دو سال مورد مطالعه تعیین شد. تراکم جمعیت سرخرطومی L. affinis در طی دو سال 1389 و 1390 مطالعه شد. نتایج نشان داد که تراکم حشرات کامل زمستان­گذران در هر دو سال مورد مطالعه در مرحله جوانه­دهی و رشد و نمو جوانه­های کل به طور معنی­داری بیشتر بود. جمعیت تخم­ها در سال 1389 در مرحله جوانه­دهی و در سال 1390 در مرحله جوانه­دهی و رشد و نمو جوانه­های کل به طور معنی­داری بیشتر از سایر مراحل رشدی بود. جمعیت لاروها در سال 1389 در مرحله گل­دهی و در سال 1390 در مرحله رشد و نمو جوانه­ها و گل­دهی بیشتر از سایر مراحل رشدی بود. اوج جمعیت شفیره­ها و حشرات کامل تازه ظاهر شده به ترتیب در اوایل و اواخر رسیدگی طبق­های گل مشاهده گردید. نتایج تحقیق حاضر نشان داد که سرخرطومی L. affinis به طور اختصاصی آفت علف هرز E. aucheri است. بنابراین، این سرخرطومی می­تواند به عنوان عامل بیوکنترل در مدیریت تلفیقی این علف هرز در منطقه کرمان مفید باشد.

فهرست مطالب

فصل اول   1

1- مقدمه و مروری بر تحقیقات گذشته   2

1-1- مقدمه   2

1-2- جایگاه سرخرطومی‌های جنس Larinus Dejean, 1821 در رده­بندی جانوری   4

1-3- ریخت شناسی سرخرطومی‌های خانواده (Curculionidae)   4

1-4- سرخرطومی­های زیرخانواده Lixinae  6

1-4-1- ویژگی‌های ریخت شناسی سرخرطومی­های زیرخانواده Lixinae  7

1-5- سرخرطومی­های Larinus در مناطق مختلف ایران و جهان   9

1-6- سرخرطومی‌های Larinus Dejean, 1821   16

1-7- بیواکولوژی سرخرطومی­های جنس Larinus  17

1-8- نقش سرخرطومی­های جنس Larinus در کنترل بیولوژیک علف‌های هرز   18

1-9- نقش سرخرطومی­های جنس Larinus در تولید مان   20

1-10- تلفیق استفاده از سرخرطومی­های Larinus با سایر عوامل بیوکنترل در کنترل علف­های هرز   22

1-11- گیاهان میزبان سرخرطومی‌های جنس Larinus  23

1-12- پارازیتوییدهای سرخرطومی Larinus  24

1-13-اهداف و ضرورت تحقیق   25

فصل دوم   26

2- مواد و روش تحقیق   27

2-1- جمع‌آوری و شناسایی گونه‌های جنس Larinus  27

2-2- تعیین درصد فراوانی گونه‌های لارینوس و شاخص تنوع گونه­ای   30

2-2-1- تعیین درصد فراوانی هر كدام از گونه‌های لارینوس   31

2-2-2- شاخص تنوع و یکنواختی شانون برای هر کدام از گیاهان میزبان و مراحل رشدی آنها   32

2-2-3- شاخص تنوع شانون کل برای هر کدام از گیاهان میزبان   33

2-2-4- شاخص شباهت تنوع گونه­ای موریسیتا- هورن در بین گیاهان میزبان   33

2-3- تراکم جمعیت L. affinis در مراحل مختلف رشدی گیاه E. aucheri 33

2-3-1- تعیین تعداد نمونه   33

2-3-2- مطالعه­ی تراکم جمعیت سرخرطومی L. affinis  34

2-4- ویژگی­های چرخه زندگی سرخرطومی  L. affinisروی گیاه میزبان E. aucheri 35

2-5- شناسایی پارازیتوییدهای سرخرطومی‌ L. affinis  38

2-6- تجزیه آماری   39

فصل سوم   40

3- نتایج   41

3-1- شناسایی گونه‌های سرخرطومی جنس Larinus از مراتع و مزارع استان کرمان   41

3- 2- کلید شناسایی برای گونه­های جنس Larinus در منطقه کرمان   41

3-3- توصیف مختصر ویژگی‌های ریخت‌شناسی و پراكنش گونه‌های جمع‌آوری شده   42

3-4- درصد فراوانی گونه‌های جنس Larinus روی گیاهان میزبان مختلف   52

3-5- شاخص تنوع و یکنواختی شانون برای گونه­های Larinus در مراحل مختلف رشدی گیاهان میزبان   56

3-6- شاخص تنوع شانون کل برای گونه­های Larinus روی شش گونه گیاه میزبان   60

3-7- شاخص یکنواختی شانون کل برای گونه­های Larinus روی شش گونه گیاه میزبان   60

3-8- شاخص شباهت تنوع گونه­ای موریسیتا-هورن برای گونه­های Larinus در بین گیاهان میزبان   61

3-9- پارامترهای زیستی سرخرطومی L. affinis روی گونه گیاهی E. aucheri در منطقه كرمان   63

3-10- تراکم جمعیت سرخرطومی L. affinis روی گیاه میزبان E. aucheri 67

3-11- شکارگرها و پارازیتوییدهای سرخرطومی L. affinis  70

4- بحث   71

4-1- گونه­های سرخرطومی جنس Larinus در منطقه کرمان   71

4-2- فراوانی نسبی و تنوع گونه­ای جنس Larinus روی گیاهان میزبان مختلف   72

4-3- پارامترهای زیستی سرخرطومی L. affinis روی علف هرز E. aucheri در منطقه كرمان   77

4-4- تراکم جمعیت سرخرطومی L. affinis روی علف هرز E. aucheri 80

5- پیشنهادات   83

منابع مورد استفاده   84

 

 

فهرست شکل­ها

شکل 1-1- سر از نمای پهلویی در سرخرطومی­ها ……………………………………………………………………………. 5
شکل 1-2- ساق و پنجه پا در سرخرطومی­ها …………………………………………………………………………………. 6
شکل 1-3- شکل­های مختلف ناخن­های پنجه در سرخرطومی­ها …………………………………………………………….. 6
شکل 1-4- شکم در سرخرطومی­ها …………………………………………………………………………………………… 6
شکل 1-5- ناخن پنجه­پا در زیر­خانواده Lixinae ……………………………………………………………………………. 7
شکل 1-6- خرطوم در زیر­خانواده Lixinae ………………………………………………………………………………… 7
شکل 1-7- شیارشاخکی در قبیله Cleonini ………………………………………………………………………………… 8
شکل 1-8- شیارشاخکی در قبیله Lixini ……………………………………………………………………………………. 8
شکل 1-9- جنس Larinus با بدن تخم مرغی شکل ………………………………………………………………………… 9
شکل 1-10- جنس Lixus با بدن کشیده و سیلندری …………………………………………………………………………. 9
شکل 2-1- نقشه استان کرمان ……………………………………………………………………………………………….. 29
شکل 2-2- تصاویری از رویشگاههای گیاهان میزبان ……………………………………………………………………….. 30
شکل2 -3- شکم در جنس ماده سرخرطومی Larinus Affinis …………………………………………………………… 30
شکل 2-4- شکم در جنس نر سرخرطومی Larinus Affinis …………………………………………………………….. 30
شکل 2-5- ظروف پرورش تخم­های سرخرطومی L. Affinis …………………………………………………………….. 35
شکل 2-6- ذربین X30 برای مشاهده دقیق تخم­ها …………………………………………………………………………. 35
شکل 2-7- قفس لیوانی، جهت بررسی چرخه زیستی سرخرطومی L. Affinis ……………………………………………. 36
شکل 2-8- ظرف پرورش لارو سرخرطومی L. Affinis …………………………………………………………………… 37
شکل 2-9- ظرف پرورش شفیره سرخرطومی L. Affinis …………………………………………………………………. 37
شکل 2-10- قفس لیوانی، جهت بررسی تخم­گذاری سرخرطومی L. Affinis …………………………………………….. 38
شکل 2-11- جدا کردن قفس لیوانی و انتقال دادن آن روی طبق­های گل سالم ……………………………………………… 38
شکل 2-12- قرار دادن طبق­های گل تخم­گذاری شده درون کیسه­ی پلاستیکی …………………………………………….. 38
شکل 2-13- ظرف پرورش پارازیتوئیدها ……………………………………………………………………………………. 38
شکل 2-14- قراردادن پارازیتوئیدهای درون الکل 75درصد جهت شناسایی ………………………………………………… 38
شکل 3-1- حشره کامل جوان L. Nidificans …………………………………………………………………………….. 43
شکل 3-2- حشرات کامل مسن L. Nidificans …………………………………………………………………………… 43
شکل 3-3- گیاه میزبان سرخرطومی L. Nidificans ………………………………………………………………………. 44
شکل 3-4- حشره کامل جوان سرخرطومی L. Onopordi ………………………………………………………………… 45
شکل 3-5- حشره کامل مسن L. Onopordi ………………………………………………………………………………. 45
شکل 3-6- حشره کامل جوان سرخرطومی L. Affinis ……………………………………………………………………. 46
شکل 3-7- حشره کامل L. Affinis از نمای پهلویی ……………………………………………………………………….. 46
شکل 3-8- گیاه میزبان سرخرطومی L. Affinis ……………………………………………………………………………. 47
شکل 3-9- حشره کامل جوان L. Grisescens روی گیاه میزبان ………………………………………………………….. 47
شکل 3-10- نمای پشتی از خرطوم L. Grisescens ………………………………………………………………………. 47
شکل 3-11- خارهای انتهای ساق پا در سرخرطومی L. Grisescens …………………………………………………….. 47
شکل 3-12- گیاه میزبان سرخرطومی L. Grisescens …………………………………………………………………….. 48
شکل 3-13- حشره کامل Larinus Sp. …………………………………………………………………………………… 49
شکل 3-14- سطح شکمی بدن در سرخرطومی Larinus Sp. …………………………………………………………….. 50
شکل 3-15- خارهای روی ساق پا در سرخرطومی Larinus Sp.. ……………………………………………………….. 50
شکل 3-16- شاخک و شیار شاخکی در سرخرطومی Larinus Sp.. ……………………………………………………… 50
شکل 3-17- گیاه میزبان سرخرطومی Larinus Sp. ………………………………………………………………………. 51
شکل 3-18- سطح پشتی بدن در سرخرطومی L. Liliputanus …………………………………………………………… 51
شکل 3-19- حشرات­کامل سرخرطومی L. Syriacus از نمای پشتی ……………………………………………………… 51
شکل 3-20- حشره­کامل L. Syriacus از نمای شکمی ……………………………………………………………………. 51
شکل 3-21- گیاه میزبان سرخرطومی L. Syriacus ……………………………………………………………………….. 52
شکل 3-22- درصد فراوانی گونه­های سرخرطومی جنس Larinus روی گیاه میزبان E. Aucheri. …………………….. 54
شکل 3-23- درصد فراوانی گونه­های سرخرطومی جنس Larinus روی گیاه میزبان E. Lalesarensis ……………….. 54
شکل 3-24- درصد فراوانی گونه­های سرخرطومی جنس Larinus روی گیاه میزبان E. Longipenicillatus …………. 54
شکل 3-25- درصد فراوانی گونه­های سرخرطومی جنس Larinus روی گیاه میزبان C. Stocksii ……………………… 55
شکل 3-26- درصد فراوانی گونه­های سرخرطومی جنس Larinus روی گیاه میزبان C. Oxyachantha ………………. 55
شکل 3-27- درصد فراوانی گونه­های سرخرطومی جنس Larinus روی گیاه میزبان O. Leptolepis …………………… 55
شکل 3-28- شاخص تنوع و یکنواختی شانون روی گیاه E. Aucheri در سال 1389 ……………………………………. 56
شکل 3-29- شاخص تنوع و یکنواختی شانون روی گیاه E. Aucheri در سال1390 …………………………………….. 56
شکل 3-30- شاخص تنوع و یکنواختی شانون روی گیاه E. Lalesarensis در سال 1389 ………………………………. 57
شکل 3-31- شاخص تنوع و یکنواختی شانون روی گیاه E. Lalesarensis در سال 1390 ………………………………. 57
شکل 3-32- شاخص تنوع و یکنواختی شانون روی گیاه E. Longipenicillatus در سال 1389 ……………………….. 57
شکل 3-33- شاخص تنوع و یکنواختی شانون روی گیاه E. Longipenicillatus در سال1390 ………………………… 57
شکل 3-34- شاخص تنوع و یکنواختی شانون روی گیاه Cousinia Stocksii در سال 1389 …………………………… 58
شکل 3-35- شاخص تنوع و یکنواختی شانون روی گیاه Cousinia Stocksii در سال1390 ……………………………. 58
شکل 3-36- – شاخص تنوع و یکنواختی شانون روی گیاه Carthamus Oxyachantha در سال 1389 ………………. 58
شکل 3-37- – شاخص تنوع و یکنواختی شانون روی گیاه Carthamus Oxyachantha در سال 1390 ………………. 58
شکل 3-38- – شاخص تنوع و یکنواختی شانون روی گیاه Onopordun Leptolepis در سال 1389 ………………….. 59
شکل 3-39- – شاخص تنوع و یکنواختی شانون روی گیاه Onopordun Leptolepis در سال 1390 ………………….. 59
شکل 3-40- حشره­کامل جوان و مسن سرخرطومی L. Affinis …………………………………………………………… 65
شکل 3-41- استقرار حشره­کامل خارج شده از پناهگاه زمستانی روی بوته­های گیاه میزبان ………………………………… 66
شکل 3-42- حشره­کامل در حال تغذیه از گیاه میزبان ………………………………………………………………………. 66
شکل 3-43- جفت­گیری حشرات­کامل روی گیاه میزبان ……………………………………………………………………. 66
شکل 3-44- حشره ماده در حال سوراخ کردن جوانه طبق گل جهت تخم گذاری …………………………………………. 66
شکل 3-45- تخم­گذاری حشره ماده روی جوانه طبق گل ………………………………………………………………….. 66
شکل 3-46- محل تخم­گذاری و پوشش ترشحات سیاه رنگ روی تخم ……………………………………………………. 66
شکل 3-47- تخم ……………………………………………………………………………………………………………. 67
شکل 3-48- لارو سن اول ………………………………………………………………………………………………….. 67
شکل 3-49- لارو سن آخر ………………………………………………………………………………………………….. 67
شکل 3-50- اوایل مرحله شفیرگی ………………………………………………………………………………………….. 67
شکل 3-51- اواخر مرحله شفیرگی …………………………………………………………………………………………. 67
شکل 3-52- خروج حشره­کامل نسل جدید از درون طبق گل ………………………………………………………………. 67
شکل 3-53- مورچه در حال شکار تخم …………………………………………………………………………………….. 70
 

 

فهرست جدول­ها

جدول 3-1- مقایسه میانگین شاخص تنوع شانون روی شش گیاه میزبان در دو سال 1389 و 1390 ……………………………. 60
جدول 3-2- مقایسه میانگین شاخص یکنواختی شانون روی شش گیاه میزبان در دو سال 1389 و 1390 ………………………. 61
جدول 3-3- شاخص شباهت تنوع گونه­ای موریسیتا-هورن برای گونه­های Larinus در بین گیاهان میزبان در سال 1389 …….. 62
جدول 3-4- شاخص شباهت تنوع گونه­ای موریسیتا-هورن برای گونه­های Larinus در بین گیاهان میزبان در سال 1389 ……. 63
جدول 3-5- مقایسه (±SE) برخی از پارامترهای زیستی سرخرطومی L. Affinis روی گیاه میزبان E. Aucheri در دو سال 1389 و 1390 ……………………………………………………………………………………………………………………………. 64
جدول 3-6- مقایسه میانگین (±SE) طول دوره­ی نشو و نمای مراحل نابالغ سرخرطومی L. Affinis روی گیاه میزبان E. Aucheri در دو سال 1389 و 1390 …………………………………………………………………………………………….. 65
جدول 3-7- مقایسه میانگین (±SE) تراکم سرخرطومی L. Affinis روی گیاه میزبان E. Aucheri. …………………………. 68
جدول 3-8- مقایسه میانگین (±SE) تراکم جمعیت مراحل مختلف زیستی سرخرطومی L. Affinis در مراحل مختلف رشدی گیاه میزبان E. Aucheri در دو سال مورد مطالعه …………………………………………………………………………………….. 69
جدول 3-9- درصد آلودگی طبق­های گل گیاه میزبان E. Aucheri توسط سرخرطومی L. Affinis در مراحل مختلف رشدی گیاه میزبان ……………………………………………………………………………………………………………………………… 69
مقدمه و مروری بر تحقیقات گذشته
1-1- مقدمه
گیاهان متعلق به تیره آفتاب‌گردان‌ها[1]، دارای گونه‌های متنوعی هستند که تعدادی از آن­هابه عنوان علف‌های هرز مزارع و مراتع، تعدادی به عنوان گیاهان دارویی و تعدادی نیز جزو محصولات زراعی هستند (نصیرزاده و همکاران، 1384). یکی از جنس­های مهم این تیره که به عنوان علف هرز مطرح
می­باشد، جنس Onopordun یا خارپنبه است که حدود 50 گونه از گیاهان این تیره را دربرمی­گیرد (برایس و همکاران[2]، 1990). گونه‌های جنسOnopordun  و Centaurea (سوبحین و فورناصری[3]، 1994) فقط توسط بذر تکثیر می­یابند. از جنس Centaurea گونه Centaurea solstitialis L. یا گل ستاره­ای زرد از علف­های هرز مهم در مزارع و مراتع می‌باشد (گروپ و همکاران[4]، 1990؛ شلی و همکاران[5]، 1998؛ دی توماسو[6]، 2005). گونه‌های مختلف علف‌های هرز از جنس Onopordun مثل خارپنبه اغلب در اراضی بایر، حاشیه نهرها و رودخانه‌ها، کنار جاده‌ها، مراتع،

1-2-.اهداف تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………3

1-3-.فرض‌های تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….3

 

فصل دوم: مروری بر پژوهش‌های انجام شده

2-1- سورگوم…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………4

2-2-  گیاهشناسی سورگوم…………………………………………………………………………………………………………………………………………………..4

2-3-موارد مصرف سورگوم…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….4

2-4- تنش‌های محیطی………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..5

2-5- تنش شوری………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….5

2-5-1- طبقه‌بندی خاک‌ها بر اساس هدایت الکتریکی……………………………………………………………………………………………………….6

2-5- 2-واکنش گیاهان به تنش شوری………………………………………………………………………………………………………………………………..6

2-5-3- واکنش گیاهان به یون‌های ویژه……………………………………………………………………………………………………………………………..8

2-5-3-1- واکنش گیاهان به یون‌های سدیم، پتاسیم، کلسیم و

 

منیزیم……………………………………………………………………………8

2-5- 4-اثر شوری بر پرولین برگ……………………………………………………………………………………………………………………………………..10

2-5-6- اثر شوری بر قندهای محلول گیاه…………………………………………………………………………………………………………………………10

2-5- 7-اثر تنش شوری بر صفات رویشی گیاه………………………………………………………………………………………………………………….11

2-5-7-1- سطح برگ و طول ساقه……………………………………………………………………………………………………………………………………11

2-5-8- گروه‌بندی گیاهان از نظر تحمل به شوری……………………………………………………………………………………………………………12

2-6- اهمیت تنوع ژنتیکی………………………………………………………………………………………………………………………………………………….13

2-7- نشانگرهای ژنتیکی و انواع آن……………………………………………………………………………………………………………………………………14

2-7-1- نشانگرهای ظاهری………………………………………………………………………………………………………………………………………………..14

2-7-2- نشانگرهای مولکولی………………………………………………………………………………………………………………………………………………15

2-7-2-1- نشانگرهای پروتئینی………………………………………………………………………………………………………………………………………..15

2-7-2-2- نشانگرهای DNA……………………………………………………………………………………………………………………………………………..15

2-7-2-3-  نشانگرهای ریزماهواره……………………………………………………………………………………………………………………………………..16

2-8- شاخص‌های مهم در مطالعه تنوع ژنتیکی مولکولی………………………………………………………………………………………………….17

2-9-مروری بر پژوهش‌های انجام شده با نشانگر SSR. …………………………………………………………………………………………………….18

فصل سوم: مواد و روش‌ها

3-1- زمان و موقعیت آزمایش…………………………………………………………………………………………………………………………………………….19

3-2- آزمایش اول: بررسی تحمل به شوری در مرحله‌ گیاهچه‌ای…………………………………………………………………………………….19

3-2- 1- مشخصات تیمارهای آزمایشی و ژنوتیپ‌های مورد بررسی…………………………………………………………………………………19

3-3- روش اجرای آزمایش ………………………………………………………………………………………………………………………………………………..19

3-4- فرمول غذایی هوگلند………………………………………………………………………………………………………………………………………………..20

3-5- روش‌های نمونه‌برداری و اندازه‌گیری صفات مورد بررسی………………………………………………………………………………………..21

3-5-1- اندازه‌گیری سطح برگ………………………………………………………………………………………………………………………………………….21

3-5-2- اندازه‌گیری وزن خشک برگ………………………………………………………………………………………………………………………………..21

3- 5-3- اندازه‌گیری پرولین و قندهای محلول کل…………………………………………………………………………………………………………..21

3-5-3-1- تهیه عصاره الکلی…………………………………………………………………………………………………………………………………………….21

3-5-3-2-اندازه‌گیری پرولین…………………………………………………………………………………………………………………………………………….22

3-5-3-3-اندازه‌گیری قندهای محلول کل((TSS…………………………………………………………………………………………………………….23

3- 5-4- مواد معدنی برگ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….24

3-5-4-1- طرز تهیه استاندارد پتاسیم………………………………………………………………………………………………………………………………24

3-5-4-2- طرز تهیه استاندارد سدیم………………………………………………………………………………………………………………………………..24

3-5-5-تجزیه و تحلیل داده‌های آزمایش اول……………………………………………………………………………………………………………………25

3-6-آزمایش دوم: بررسی تنوع ژنتیکی به کمک نشانگرSSR…………………………………………………………………………………………..26

3-6- 1- استخراج DNA ژنومی از نمونه‌های گیاهی مورد بررسی………………………………………………………………………………….26

3-6-2-بررسی کیفیت و کمیت DNA…………………………………………………………………………………………………………………………….27

3-6- 2-1-بررسی کمیت DNA به روش اسپکتروفتومتری …………………………………………………………………………………………..27

3-7-PCR…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..28

3-7-1- الگوی دمایی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………30

3-7-2- امتیازبندی داده‌های مولکولی و تجزیه و تحلیل‌های آماری آن‌ها……………………………………………………………………….30

3-7-2-1- محتوای اطلاعات چندشکلی……………………………………………………………………………………………………………………………31

3-7-2-2- محاسبه تعداد آلل مشاهده شده (Na) و تعداد آلل مؤثر (Ne)……………………………………………………………………31

3-7-2-3- محاسبه تنوع ژنوتیپی………………………………………………………………………………………………………………………………………31

3-7-2-4- تجزیه خوشه‌ای…………………………………………………………………………………………………………………………………………………31

3-7 -2-5- تجزیه به مؤلفه‌های اصلی (PCA)………………………………………………………………………………………………………………..31

 

فصل چهارم: نتایج، بحث و پیشنهادها

4-1-آزمایش اول: تجزیه و تحلیل مشاهدات در مرحله گیاهچه­ای…………………………………………………………………………………..32

4-1-1-آمار توصیفی  برآورد اجزاء واریانس، دامنه تغییرات، ضرایب تنوع و توارث­پذیری عمومی صفات مورد بررسی….32

4-1-2- تأثیر شوری بر صفات مورفولوژیکی ارقام مختلف سورگوم………………………………………………………………………………….34

4-1-2- 1-طول ساقه…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………34

4-1-2-2-سطح برگ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….35

4-1-2- 3-وزن خشک برگ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….35

4-1-2-4- وزن خشک ریشه………………………………………………………………………………………………………………………………………………36

4-1-3-تأثیر شوری بر صفات فیزیولوژیک(پرولین و قندهای محلول) در ارقام مختلف سورگوم…………………………………….38

– غاظت پرولین برگ…………………………………………………………………………………………………………………………………………..38

4-1-3-2- غلظت قندهای محلول……………………………………………………………………………………………………………………………………..39

4-1-4-بررسی تغییرات عناصر معدنی ارقام مختلف سورگوم تحت تنش شوری……………………………………………………………..41

4-1-4-1- تأثیر شوری بر میزان پتاسیم…………………………………………. ………………………………………………………………………………41

4-1-4-2- میزان کلسیم …………………………………………………………………………………………………………………………………………………..42

4-1-4-3-میزان منیزیم ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………43

4-1-4-4- تأثیر شوری بر میزان سدیم برگ…………………………………………………………………………………………………………………….43

4-1-4-5- تأثیر شوری بر میزان نسبت سدیم به پتاسیم…………………………………………………………………………………………………44

4-1-5-همبستگی ژنتیکی و فنوتیپی بین صفات………………………………………………………………………………………………………………46

4-1-6-.گروه‌بندی ژنوتیپ‌ها در شرایط تنش و بدون تنش با استفاده از شاخص STI …………………………………………………48

4-2-آزمایش دوم: بررسی چندشکلی با استفاده از نشانگرهای SSR………………………………………………………………………………50

2-4-1- گروهبندی ژنوتیپ‌ها بر اساس داده‌های SSR……………………………………………………………………………………………………53

4-2-2- نتایج حاصل از تجزیه به مولفه های اصلی…………………………………………………………………………………………………………..54

4-3- ارتباط بین نشانگر‌های مولکولی و ویژگی‌های اندازه‌گیری شده در مرحله گیاهچه‌ای…………………………………………….56

4-4- نتیجه‌گیری………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..59

4-5- پیشنهادها………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….59

منابع………………………………………………………………………………………..61

 

فهرست جدول‌ها

جدول 3-1-  مشخصات ژنوتیپ‌های سورگوم مورد مطالعه……………………………………………………………………………………………….19

جدول 3-2-  طرز تهیه محلول نیم هوگلند……………………………………………………………………………………………………………………….20

جدول 3-3- جم محلول مادری و آب دو بار تقطیر مورد نیاز جهت تهیه استانداردهای پرولین با غلظت‌های مشخص ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..23

جدول 3-4- فهرست آغازگرهای استفاده شده و توالی آنها……………………………………………………………………………………………….29

جدول 3-5- الگوی دمای PCR در آزمایش……………………………………………………………………………………………………………………..29

جدول 4-1- آمار توصیفی، برآورد ضرایب تنوع فنوتیپی،  ژنوتیپی و توارث­پذیری عمومی برای صفات مورفولوژیک و فیزیولوژیک در شرایط تنش و بدون تنش…………………………………………………………………………………………………………………………..33

  جدول 4-2-  میانگین مربعات منابع تغییر براب پارامترهای ظاهری اندازه‌گیری شده در ارقام سورگوم ……………………..36

جدول 4-3- میانگین مربعات حاصل از برش­دهی سطوح مختلف شوری برای پارامترهای ظاهری اندازه­گیری شده در ارقام مختلف سورگوم…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..36

جدول 4-4- مقایسه میانگین ارقام برای صفات ظاهری اندازه‌گیری شده در سطوح مختلف شوری……………………………….37

جدول 4-5- میانگین مربعات حاصل از تجزیه واریانس برای صفات پرولین برگ و قندهای محلول در ارقام سورگوم…..39

جدول 4-6- میانگین مربعات حاصل از برش­دهی سطوح مختلف شوری برای پارامترهای پرولین و قندهای محلول در ارقام مختلف سورگوم….. ………..40

جدول 4-7- مقایسه میانگین ارقام برای صفات پرولین و قندهای محلول در سطوح مختلف شوری………………………………40

جدول 4-8- میانگین مربعات حاصل از تجزیه واریانس برای عناصر معدنی اندازه‌گیری شده در ارقام مختلف سورگوم…44

جدول 4-9- میانگین مربعات حاصل از برش­دهی سطوح مختلف شوری برای عناصر معدنی اندازه­گیری شده در ارقام مختلف سورگوم……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………45

جدول 4-10- مقایسه میانگین ارقام برای عناصر معدنی اندازه‌گیری شده در سطوح مختلف شوری………………………………45

جدول 4-11- ضرایب همبستگی فنوتیپی (بالای قطر) و ژنتیکی (زیر قطر )  صفات در شرایط تنش شوری………………. 47

جدول 4-12- ضرایب  همبستگی فنوتیپی (بالای قطر) و ژنتیکی (پایین  قطر) صفات  در شرایط عدم  تنش   …………48

جدول 4-13- شاخص‌های تنوع ژنتیکی به‌دست آمده در ژنوتیپ‌های سورگوم  با استفاده از 7 نشانگر SSR…………….. 53

جدول 4-14- ماتریس تشابه برای تجزیه داده‌های مولکولی……………………………………………………………………………………………..53

جدول 4-15- مقادیر مؤلفه‌های اصلی برای بخش مولکولی ………………………………………………… …………………………………………55

جدول 4-16- ضرایب تأثیر B در تجزیه لجستیک دوتایی بین صفات گیاه سورگوم و آلل‌های SSR  در شرایط تنش………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………….57

جدول 4-17- ضرایب تأثیر B در تجزیه لجستیک دوتایی بین صفات گیاه سورگوم و آلل‌های SSR  در شرایط بدون تنش………….58

فهرست شکل‌ها

شکل 4-1-گروهبندی ژنوتیپ­های سورگوم  با استفاده از نمودار سه بعدی STI، Yp و Ys…………………………………………..50

شکل 4-2- الگوی باند آغازگر XTxp258 با 10 رقم سورگوم و DNA Ladder 50bp RTU………………………………52

شکل-4- 3- گرهبندی ارقام سورگوم مورد مطالعه بر اساس مشاهدات مولکولی نشانگرSSR  به روش UPGMA…..54

شکل4-4- نمودار پراکنش ژنوتیپ‌های سورگوم به‌وسیله دو مؤلفه اول بر اساس مشاهدات نشانگرهای SSR …………….55

فهرست ضمیمه‌ها

ضمیمه 1- طرز ساختن محلول‌ها

طرز ساختن محلول اتیلن دیامین تترا استیک اسید (EDTA) یک مولار………………………………………………………………………73

طرز ساختن بافر تریس بورات اتیلن دیامین تترا استیک اسید (TBE)……………………………………………………………………………73

طرز ساختن بافر CTAB…………………………………………………………………………………………………………………………………………………..73

ضمیمه 2- جداول مقایسه میانگین ارقام

جدول 6-1- مقایسه میانگین ارقام برای صفات ظاهری اندازه‌گیری شده در سطوح مختلف شوری……………………………….74

جدول 6-2- مقایسه میانگین ارقام برای صفات پرولین و قندهای محلول در سطوح مختلف شوری………………………………75

جدول 6-3- مقایسه میانگین ارقام برای عناصر معدنی اندازه‌گیری شده در سطوح مختلف شوری…………………………………76

 مقدمه و هدف

-1- اهمیت سورگوم

سورگوم با نام علمی(Sorghum bicolor L.) ، گیاهی است از گروه C4، یك ساله كه از خانواده‌ی غلات می‌باشد(دوگت،[1] 1970). سورگوم گیاهی است كم توقع و پر محصول كه حتی در زمینهای فقیر از نظر عناصر غذایی و یا شور و قلیایی كشت می‌گردد، به طوری كه از نظر استقامت و قناعت از آن به عنوان شتر گیاهی نام می‌برند (کریمی، 1996). همچنین گیاهی است روز کوتاه، عموماً یکساله، که از قرن‌ها قبل توسط بومی‌های آفریقا، خاور نزدیک و خاورمیانه مورد کشت و کار قرار می‌گرفته است. سورگوم از نظر میزان تولید در بین غلات در درجه پنجم اهمیت بعد از گندم،

1-2   بیان مسئله………………………………………………………………………………. 6

1-3   ضرورت انجام تحقیق………………………………………………………………… 8

1-4  اهداف تحقیق………………………………………………………………………………. 9

1-4-1  هدف کلی………………………………………………………………………………… 9

1-4-2  اهداف جزئی………………………………………………………………………….. 9

1-5  فرضیه های تحقیق………………………………………………………………………. 10

1-6  متغیرهای تحقیق……………………………………………………………………….. 11

1-6- 1 متغیرهای مستقل………………………………………………………………… 11

1-6-2 متغیرهای وابسته………………………………………………………………… 11

1-7  محدوده تحقیق…………………………………………………………………………… 12

1-8 محدودیت های غیر قابل کنترل…………………………………………………. 12

1-9  تعریف اصطلاحات و واژه های پژوهش………………………………………… 13

ویسفاتین:……………………………………………………………………………………….. 13

رزیستین:…………………………………………………………………………………………. 13

دیابت نوع 2:……………………………………………………………………………………. 13

مقاومت به انسولین:…………………………………………………………………….. 14

فعالیت یوگا…………………………………………………………………………………… 14

سطح گلوکز:………………………………………………………………………………………. 15

نیمرخ چربی های خون:………………………………………………………………………… 15

 فصل دوم: پیشینه تحقیق

2-1 مقدمه…………………………………………………………………………………………… 19

2-2  بخش اول: مبانی نظری…………………………………………………………….. 19

2-2-1  بافت چربی………………………………………………………………………….. 19

2-2-2 آدیپوکاین ها……………………………………………………………………….. 19

2-2-2-1  لپتین……………………………………………………………………………. 21

2-2-2-2  آدیپونکتین…………………………………………………………………. 21

2-2-2-3   ویسفاتین……………………………………………………………………. 22

2-2-3  انسولین………………………………………………………………………………. 27

2-2-4  مقاومت به انسولین………………………………………………………….. 28

 

2-2-5  ارتباط بین ویسفاتین و انسولین………………………………….. 28

2-2-6  رزیستین………………………………………………………………………………. 29

2-2-7 فعالیت یوگا………………………………………………………………………… 32

2-3  بخش دوم: پیشینه تحقیق…………………………………………………………. 34

2-3-1  ویسفاتین، چاقی، و متابولیسم گلوکز………………………….. 34

2-3-2  ویسفاتین و دیابت نوع 1 و 2…………………………………………. 35

2-3-3 تأثیر فعّالیّت تک جلسه ای بر ویسفاتین………………………….. 36

2-3-4  ویسفاتین و فعّالیّت ورزشی کوتاه مدت……………………………. 36

2-3-5 تأثیر تمرین هوازی و مقاومتی بر ویسفاتین………………… 37

2-3- 6 رزیستین و ورزش :فعّالیّت ورزشی کوتاه مدّت…………………… 39

2-3-7 رزیستین و فعّالیّت ورزشی بلند مدّت………………………………… 40

2-3-8 تأثیر فعّالیّت مقاومتی بر هورمون های مرتبط با چاقی و حساسیت به انسولین            42

2-3-9   ارتباط انرژی مصرفی با آدیپوکاین ها و مقاومت به انسولین                45

2-3-10 یوگا و دیابت…………………………………………………………………….. 47

2-4 خلاصه…………………………………………………………………………………………….. 50

فصل سوم: روش تحقیق

3-1 مقدمه…………………………………………………………………………………………… 52

3-2  جامعه و نمونه آماری…………………………………………………………….. 52

3-3 اندازه گیری های اولیه……………………………………………………………… 53

3-3-1 اندازه گیری طول قامت………………………………………………………. 53

3-3-2  اندازه گیری وزن بدن……………………………………………………….. 53

3-3-3  اندازه گیری ترکیب بدن……………………………………………………. 53

3-3-5 اندازه گیری WHR…………………………………………………………………. 53

3-3-6 اندازه گیری BMI…………………………………………………………………. 54

3-4 چگونگی انجام کار…………………………………………………………………….. 54

3-4-1پروتکل تمرین :…………………………………………………………………….. 54

3-4-2 شاخص های اندازه گیری…………………………………………………………. 55

3-4-3 نمونه گیری خون……………………………………………………………………. 55

3-4-4 ابزارهای اندازه گیری………………………………………………………. 56

3-5 تجزیه و تحلیل آماری……………………………………………………………….. 57

3-6 مسائل اخلاقی……………………………………………………………………………….. 57

فصل چهارم: نتایج تحقیق

4-1 مقدمه…………………………………………………………………………………………… 59

4-2 بررسی طبیعی بودن توزیع داده ها………………………………………….. 60

4-3 اطلاعات و ویژگی های توصیفی آزمودنی ها……………………………….. 59

4-4 آزمون فرضیه ها………………………………………………………………………….. 61

4-4-1 فرضیه اول: 12 هفته تمرین یوگا اثر معنی­داری بر سطوح ویسفاتین پلاسما زنان دیابتی نوع 2 ندارد……………………………………………………………………… 61

4-4-2 فرضیه دوم: 12 هفته تمرین یوگا اثر معنی­داری بر سطوح رزیستین پلاسما زنان دیابتی نوع 2 ندارد……………………………………………………………………… 64

4-4-3 فرضیه سوم: 12 هفته تمرین یوگا اثر معنی­داری بر سطوح گلوکز ناشتا پلاسما زنان دیابتی نوع 2 ندارد……………………………………………………………………… 66

4-4-4 فرضیه چهارم: 12 هفته تمرین یوگا اثر معنی­داری بر سطوح هموگلوبین گلیکوزیله پلاسما زنان دیابتی نوع 2 ندارد……………………………………………….. 68

4-4-5 فرضیه پنجم: 12 هفته تمرین یوگا اثر معنی­داری بر سطوح مقاومت به انسولین پلاسما زنان دیابتی نوع 2 ندارد……………………………………………………………. 70

4-4-6 فرضیه ششم: 12 هفته تمرین یوگا اثر معنی­داری بر سطوح LDL پلاسما زنان دیابتی نوع 2 ندارد……………………………………………………………………………………. 72

4-4-7 فرضیه هفتم: 12 هفته تمرین یوگا اثر معنی­داری بر سطوح HDL پلاسما زنان دیابتی نوع 2 ندارد……………………………………………………………………………………. 74

4-4-7 فرضیه هشتم: 12 هفته تمرین یوگا اثر معنی­داری بر سطوح VLDL پلاسما زنان دیابتی نوع 2 ندارد……………………………………………………………………………………. 78

4-4-9 فرضیه نهم: 12 هفته تمرین یوگا اثر معنی­داری بر سطوح TG پلاسما زنان دیابتی نوع 2 ندارد……………………………………………………………………………………………. 78

4-4-10 فرضیه دهم: 12 هفته تمرین یوگا اثر معنی­داری بر سطوح کلسترول تام پلاسما زنان دیابتی نوع 2 ندارد……………………………………………………………………… 80

 فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری

5-1   مقدمه……………………………………………………………………………………….. 84

5-2  بحث و بررسی…………………………………………………………………………….. 84

5-3 نتیجه گیری…………………………………………………………………………………. 94

5-4 جمع بندی…………………………………………………………………………………….. 94

5-5 پیشنهادات پژوهشی…………………………………………………………………….. 94

5-6 پیشنهادات کاربردی…………………………………………………………………… 95

منابع

فهرست منابع فارسی………………………………………………………………………….. 97

فهرست منابع غیرفارسی……………………………………………………………………. 97

 

پیوست

پیوست شماره 1: رضایت نامه……………………………………………………………. 111

پیوست شماره 2: پرسش نامه آمادگی شرکت در پژوهش…………………. 112

پیوست شماره3: پرسش نامه پزشکی ورزشی…………………………………….. 113

پیوست شماره5: فراخوان شرکت در پژوهش…………………………………….. 117

چکیده:

هدف: هدف از انجام تحقیق حاضر، بررسی اثر 12 هفته تمرینات منتخب یوگا بر ویسفاتین، رزیستین، مقاومت به انسولین، گلوکز ناشتا، هموگلوبین گلیکوزیله و نیم­رخ لیپیدی در زنان غیر یائسه مبتلا به دیابت نوع 2 می­باشد.

روش شناسی: به منظور دست یافتن به اهداف مطالعه تعداد 30 نفر از بانوان دیابتی شهر سمنان با میانگین سن (35/3±85/46 سال)، وزن (18/17±79/69 کیلوگرم)، قد (00/5±03/155سانتی­متر)، BMI (00/5±64/29 کیلوگرم بر متر مربع) و با 69/2±46/6 سال سابقه ابتلاء به دیابت و با داشتن شرایط حضور در پژوهش انتخاب شدند و در دو گروه تمرین یوگا (15N=) و گروه کنترل (12N=) قرار گرفتند. برنامه تمرینی گروه تجربی مدت 12 هفته هر هفته سه جلسه و هر جلسه 90 دقیقه به طول انجامید. سطوح ویسفاتین، رزیستین، مقاومت به انسولین، گلوکز ناشتا، هموگلوبین گلیکوزیله، TG، HDL-C، LDL-C، VLDL و کلسترول تام آزمودنی­ها 48 ساعت قبل از شروع تمرین و 48 ساعت بعد از اتمام پروتکل تمرینی اندازه­گیری شد. برای تجزیه و تحلیل داده­ها از آزمون t مستقل، t وابسته و آنالیز واریانس با اندازه­گیری مکرر با استفاده از نرم افزار spss نسخه 20 استفاده شد.

یافته­ها: در گروه تمرین یوگا، کاهش معنادار در ویسفاتین (037/0p=)، رزیستین (007/0p=)، مقاومت به انسولین (001/0p=)، گلوکز ناشتا (001/0p=)، هموگلوبین گلیکوزیله (050/0p=)، LDL (018/0p=) و افزایش معنادار در HDL (010/0p=) مشاهده گردید. اما کاهش در TG، VLDL و کلسترول به سطح معنی داری نرسید (05/0p≥). از طرف دیگر در گروه کنترل افزایش معنی داری در VLDL (004/0p=) و مقاومت به انسولین مشاهده گردید (000/0p=). اثر تعاملی آنالیز واریانس با اندازه گیری مکرر نشان داد تغییرات در رزیستین (005/0p=)، مقاومت به انسولین (001/0p=)، گلوکز ناشتا (000/0p=)، هموگلوبین گلیکوزیله (034/0p=)، LDL (009/0p=)، HDL (003/0p=) و VLDL (027/0p=) در گروه تمرین یوگا در مقایسه با گروه کنترل معنی دار بود اما در بقیه متغیرها به معنی دار نبود (05/0p≥).

نتیجه­گیری: نتایج تحقیق حاضر نشان داد 12 هفته تمرین یوگا موجب بهبود در سطوح ویسفاتین، رزیستین، مقاومت به انسولین، گلوکز ناشتا، هموگلوبین گلیکوزیله و لیپیدهای خون در زنان غیر یائسه مبتلا به دیابت نوع 2 می­شود.

واژگان کلیدی: یوگا، دیابت نوع 2، نیم­رخ لیپیدی، گلوکز ناشتا، هموگلوبین گلیکوزیله

1-1  مقدمه

بیماری قند یا دیابت به گروهی ناهمگون از بیماری­های متابولیک اطلاق می­شود که با هیپرگلیسمی مزمن و اختلال در متابولیسم کربوهیدرات، لیپید و پروتئین همراه است این بیماری از اختلال در ترشح انسولین و عملکرد گیرنده­های انسولین یا هر دو این وضعیت­ها ناشی می­شود. طبق آمار سال 2010 سازمان ملل 285 میلیون نفر در سراسر جهان مبتلا به دیابت هستند (آندر یولی و همکاران، 2004). دیابت شیرین میلیون­ها نفر از مردم سراسر جهان را تحت تأثیر قرار داده و این تعداد همچنین در نرخ هشدار دهنده­ای افزایش می­یابند. برآوردها نشان می­دهند تعداد بیماران دیابتی سراسر جهان در سال 2030 به بیش از 366 میلیون نفر خواهد رسید (گریگ و همکاران[1]، 2004)، در ایران 5 درصد کل کشور دیابت دارند که رشد دیابت 4 برابر رشد جمعیت است (تی مک­کال، 2007). به طور کلی دو نوع دیابت وجود دارد : الف) دیابت شیرین شامل: 1) دیابت وابسته به انسولین یا دیابت جوانان (دیابت نوع اول)، حدود 10 تا 15 درصد موارد را شامل می­شود، 2) دیابت غیر وابسته به انسولین یا دیابت بزرگسالی (دیابت نوع دوم) حدود 85 تا 90 درصد موارد را شامل می­شود و 3) دیابت بارداری که در زمان بارداری روی داده و با احتمال 40 تا 60 درصد این افراد در ادامه زندگی به دیابت نوع دوم مبتلا می­شوند (فرابک و همکاران[2]، 2001) ب) دیابت بی­مزه: دیابت بی‌مزه یک اختلال در سیستم هورمونی است که در آن اغلب کمبود هورمون ضد ادراری که به طور طبیعی از غده هیپوفیز خلفی ترشح می‌شود، وجود دارد. در دیابت بی‌مزه هیچ اختلالی در قند خون وجود ندارد و فقط به دلیل افزایش حجم ادرار به دیابت شباهت دارد. عوامل ژنتیکی و محیطی به طور قوی در توسعه دیابت نوع دو درگیر هستند. نواقص ژنتیکی پیچیده­اند و به خوبی مشخص نیستند، اما خطر دیابت نوع دو با بالا رفتن سن، چاقی، بی­تحرکی افزایش می­یابد. بطور معمول سه روش برای کاهش قند خون در بیماران دیابت نوع 2 به کار برده می­شود، رژیم غذایی، ورزش، دارو درمانی (باچی و همکاران[3]، 2012).

 امروزه دانشمندان دریافتند که بافت چربی مواد شیمیایی بسیاری به نام آدیپوکاین یا آدیپوسیتوکاین از خود ترشح می­کند که در بسیاری از فرآیندهای فیزیولوژیکی بدن از جمله متابولیسم گلوکز و چربی، التهاب، بیماری قلبی- عروقی، چاقی و دیابت نقش مهمّی ایفا می­کنند. بافت چربی با فعّالیّت­های اندوکراین، پاراکراین و اتوکراینی خود، بافت­های مهمّی مانند هیپوتالاموس، لوزالمعده، کبد، عضلات اسکلتی و سیستم ایمنی را تحت تأثیر قرار می­دهد (فرابک و همکاران، 2001)، مطالعات نشان داد که بسیاری از آدیپوکاین­ها، بر مقاومت انسولینی و بیماری دیابت تأثیر می­گذارند (راب و همکاران[4]، 2008). از جمله این آدیپوکاین­ها که بر مقاومت انسولینی تأثیر دارند ویسفاتین و رزیستین هستند.  

فوکاهارا و همکاران (2005)، نام ویسفاتین را برای آدیپوکاین جدیدی که از چربی احشایی انسان­ها و موش جدا کردند، نهادند. اما ویسفاتین قبل از آن نیز در اوایل دهه 1990 از لنفوسیت­ها جدا شده و با عنوان ([5]PBEF) شناسایی شده بود (سامال[6] و همکاران، 1994). علاوه بر این، مشخص شد که PBEF  یک مولکول شبه سایتوکینی است که اثر اینترلوکین 7 و عامل سلول بنیادی بر شکل­گیری کلونی Pre-B-lymphocyte  را افزایش می­دهد و همچنین در عضلات اسکلتی، کبد، و مغز استخوان وجود دارد (سامال و همکاران، 1994). بیش از 95 درصد توالی پروتئین ویسفاتین انسان، شبیه ویسفاتین رت و موش­هاست (یانگ و همکاران[7]، 2006). رولو و همکاران دریافتند که بیان پروتئین ویسفاتین در بافت چربی قهوه­ای کلیه، و کبد موش­ها به نسبت بالا، قلب موش به نسبت متوسط، بافت چربی سفید، ریه، طحال، بیضه­ها، و عضله موش­ها به نسبت کم وجود دارد و در مغز و پانکراس موش­ها وجود ندارد (ریوولو و همکاران[8]، 2007). همچنین فوکوهارا و همکاران گزارش کردند که ویسفاتین در گردش خون نیز وجود دارد (فوکوهارا و همکاران، 2005). بنابراین ویسفاتین یک پروتئین پویای درون و برون سلولی است.

رزیستین: عضوی از خانواده مولکول­های شبه رزیستین (RELM[9])، است که در پاتولوژی مقاومت انسولینی ناشی از چاقی و دیابت نوع 2 نقش دارد. رزیستین در سال 2001 با عنوان ژن تنظیم منفی [10]TZD در آدیپوسیت موش­ها کشف شد (کیم و همکاران[11]، 2006). تحقیقات نشان می­دهد که سطوح گردش خون رزیستین در موش­ها با چاقی افزایش می­یابد و در مقاومت انسولینی هپاتیک و عضلات اسکلتی نقش دارد (استفان[12] و همکاران، 2001؛ ساتوح[13] و همکاران، 2006؛ پراونس[14] و همکاران، 2003، موس و همکاران[15]، 2004).  مطالعات انسانی انجام شده در سال­های گذشته، یافته­های متناقضی را در مورد نقش رزیستین در متابولیسم گلوکز گزارش کردند. چند گروه پیشنهاد کردند که سطوح رزیستین با چاقی، مقاومت به انسولینی و دیابت نوع 2 ارتباط دارد (دگاوا[16] و همکاران، 2004؛ اوچی[17] و همکاران، 2007). اما گروه­های دیگر تغییراتی در سطوح رزیستین در چنین شرایطی مشاهده نکردند (گربر[18] و همکاران، 2005؛ بکرز[19] و همکاران، 2008). اگر چه هنوز الگوی واضحی بر ای رزیستین در متابولیسم گلوکز وجود ندارد اما یافته­ها نشان می­دهد که رزیستین در فرآیند التهاب نقش دارد.

تحقیقات نشان دادند که تمرینات ورزشی موجب کاهش مقاومت انسولینی و بهبود حسّاسّیت انسولینی و افزایش تحمل گلوکز می­شود، و همچنین ورزش با کاهش علائم سندرم متابولیک همراه و باعث کاهش چربی احشایی می­گردد (گریگ و همکاران، 2004). در افراد دیابتی نوع 2 حین انجام ورزش متوسط (تمرین با 45 تا 75 درصد ضربان قلب بیشینه) استفاده از گلوکز خون توسط عضلات بیش از تولید گلوکز کبدی افزایش می‌یابد و در نتیجه گلوکز خون روند کاهشی خواهد داشت. سطوح انسولین پلاسمایی به طور طبیعی کاهش می‌یابد، بنابراین خطر کاهش گلوکز خون حین ورزش‌های درازمدت در افرادی که انسولین یا محرک‌های انسولین دریافت نمی‌کنند ناچیز است. اثرات یک نوبت ورزش هوازی بر عمل انسولین با توجه به مدّت، شدّت و رژیم غذایی بعد متفاوت است. به هرحال، یک وهله ورزش هوازی عمل انسولین و تحمّل گلوکز را برای 24 تا 48 ساعت افزایش می‌دهد (گومز[20] و همکاران، 2009). هنگام ورزش هوازی شدید و کوتاه مدّت سطوح کاتکولامین‌های پلاسما به طور قابل توجه افزایش می‌یابد که منجر به افزایش در تولید گلوکز می‌شود. بنابراین در چنین فعّالیت‌هایی افزایش گلوکز خون می‌تواند ایجاد شود و برای 1 تا 2 ساعت ادامه ‌یابد چرا که سطوح پلاسمایی کاتکولامین‌ها و تولید گلوکز بلافاصله بعد از قطع ورزش به سطح طبیعی باز نمی‌گردد (مارلیز[21] و همکاران، 2002). در مورد اثرات آنی تمرین مقاومتی بر سطوح گلوکز خون افراد دیابتی نوع 2 نسبت به تمرین هوازی شواهد کمتری وجود دارد. در افراد با شرایط پیش دیابتی (سطح گلوکز 100 تا 125 میلی­گرم بر دسی­لیتر) تمرین مقاومتی منجر به کاهش گلوکز خون ناشتا تا 24 ساعت بعد می‌شود. البّته کاهش بیشتری در پاسخ به تمرین مقاومتی با حجم بالا (چند ست در مقابل یک ست در هر جلسه) و شدید مشاهده شده است (بلک[22] و همکاران، 2010). در مجموع، در افراد دیابتی نشان داده شده است که تمرین مقاومتی از طریق افزایش بیان ژن GLUT-4، گلیکوژن سنتاز، آدیپونکتین و کاهش TNF-α منجر به بهبود حساسیت انسولینی می‌شود. بر خلاف تمرین هوازی، شدّت‌های بالاتر تمرین مقاومتی (3 ست 8 تا 10 تکراری با 75 تا 85 درصد 1RM) توسط افراد دیابتی قابل تحمّل است و دارای مزایای زیادی برای این افراد می­باشد.

از طرف دیگر، از جمله فعّالیّت­های ورزشی که تأثیر مثبتی بر دیابت دارد ورزش یوگا است. یوگا یک علم باستانی هندی است و ترکیبی از فرهنگ آریایی و هندی می­باشد که  مؤثر بر هماهنگی و توازن بین جسم، روان و روح می شود. سیستم علمی، عملی یوگا این توازن را از طریق انجام تمرینات جسمی (آسانا)، تنفسی (پرانایاما)، مودراها (سیستم عصبی) و قفل­های انرژی (7 چاکراه وابسته به غدد درون ریز) و مراقبه (آرامش روح) تأمین می­کند. عدم توازن در این سطوح سبب ایجاد اختلال در ارگان­ها، ماهیچه­ها و اعصاب می­گردد. سیستم یوگا به شاخه­های زیادی نظیر: هاتا، راجا، گیانا، کارما، کندالینی، مانترا، لایا یوگا تقسیم شده است که هر کدام از شاخه­ها بنا بر هدفی که دنبال می­کند به ذکر جزئیات پرداخته و هر فرد می­تواند متناسب با خصوصیات فردی و نیاز شخصی راه مورد علاقه­اش را انتخاب کند. در چند دهه­ی اخیر قرن حاضر، هاتا یوگا از گسترش ویژه­ای برخوردار بوده است، امروزه هاتا یوگا به مسایل علمی و عملی مانند آساناها (حرکات یوگا)، تمرینات تنفسی (پرانایاما) و مودراها (جریان انرژی) می­پردازد (تی مک­کال، 2007). آرامش عمیق یک بخش منحصر به فرد از برنامه­های یوگا است که باعث ریلکس شدن سیستم عصبی سمپاتیک (تی مک­کال[23]، 2007)، کاهش استرس­های فیزیولوژیکی (وولری[24] و همکاران، 2004) می­شود (استرس­های فیزیولوژیکی به بیماری­های متابولیکی مثل دیابت اطلاق می­شود). ساز و کارهای روانی اثرات مفید ورزش یوگا بر بهبود کیفیّت زندگی شامل افزایش خود کارایی (Self-efficacy)، اعتماد به نفس، بهبود آشفتگی و از جمله ساز و کارهای فیزیولوژیک شامل افزایش نوراپی­نفرین مرکزی، تغییر در سیستم آدرنوکورتیکال هیپوتالاموس[25]، تغییر در سنتز و متابولیسم سرتونین (Serotonin) و اندورفین‌ها (Endorphins) است. البته اثرات مفید فعّالیّت یوگا بر سلامت روانی، کیفیّت زندگی و افسردگی در دیابتی‌های نوع 2 که دارای افسردگی و اختلال روانی بودند، بیشتر است (تی مک­کال، 2007). در افراد مختلف استفاده از برنامه­های خاص یوگا برای کاهش قند خون و فشار خون بالا و کلسترول خون گزارش شده است (کوهن[26] و همکاران، 2008). به عنوان مثال تمرین یوگا در کاهش فشار خون در افراد سالم، افراد مبتلا به فشار خون بالا، و افراد مبتلا به سندروم متابولیک مؤثر بوده است (کوهن و همکاران، 2008). همچنین ثابت شده است که یوگا موجب کاهش تغییرات قلبی- عروقی ناشی از ورزش را بهبود می­دهد  (اودوپا[27] و همکاران، 2004).

1-2   بیان مسئله

مطالعات همه­گیرشناسی ارتباط مستقیمی را بین نداشتن فعّالیّت­ بدنی و بروز و ظهور عوامل خطرزای قلبی- عروقی از جمله پرفشار خونی، مقاومت به انسولین، انواع دیابت، دیس- لیپیدمی و چاقی نشان داده­اند. رابطه بین فعّالیّت بدنی و مقاومت به انسولین اولین بار در سال 1945 پیشنهاد شد. سپس مطالعات مداخله­گر و مقطعی رابطه بین فعّالیّت بدنی و حسّاسیت به انسولین را نشان دادند. مطالعات مقطعی مقادیر پایین­تر انسولین و سطوح بالاتر حسّاسیت به انسولین را در ورزشکاران، وقتی که با افراد غیر فعّال مورد مقایسه قرار گرفته اند، نشان داده­اند (سیولیک و گومیراز[28]، 2004). اثر تمرین بدنی روی حسّاسیت انسولینی از 12 تا 48 ساعت پس از جلسه تمرین مشاهده شده است و 3 تا 5 روز پس از آخرین جلسه تمرین به حالت اولیه بر می­گردد و این حالت با ضرورت توجه به توالی و نظم برنامه تمرینی بدنی تقویّت می­شود (اریکسون[29] و همکاران، 1997). در یک مطالعه نشان داده شده است که در افراد مبتلا به مقاومت به انسولین، حسّاسیت به انسولین به مقدار 22 درصد پس از اولین جلسه بهبود می­یابد و 42 درصد نیز پس از 6 هفته تمرین و این نشان دهنده اثر کوتاه مدّت و بلند مدّت تمرین بدنی روی حسّاسیت به انسولین است (پرسگین[30] و همکاران، 1996).

چنین به نظر می­رسد که برخی از اثرات ورزش یوگا مانند کاهش فشار خون، کاهش قند خون، کاهش کلسترول خون، بهبود کیفیّت زندگی، افزایش اعتماد به نفس، بهبود افسرگی، اضطراب، استرس و کیفیّت خواب و همچنین افزایش انعطاف پذیری، ثبات عضلانی و افزایش دامنه حرکت در عضلات در افراد دیابتی موجب بهبود بیماری دیابت و بهبود وضعیّت زندگی افراد دیابتی می­گردد (مانجوناس و تلس[31]، 2005؛ اوکن[32] و همکاران، 2006).

یانگ[33] و همکاران (2011)، با استفاده از یک برنامه 3 ماهه تمرین یوگا در افراد دیابتی نوع 2 دریافتند که این مدت تمرین یوگا تأثیر معناداری بر وزن، فشار خون سیستولیک، فشار خون دیاستولیک، انسولین، کلسترول تام و تری گلیسرید این افراد داشت. همچنین الکساندر[34] (2012)، الگوهای تمرین یوگا و و فعّالیّت بدنی پس از یوگا در افراد دیابتی را مورد بررسی قرار دادند. آن­ها دریافتند تمرین یوگا باعث بهبود کیفیّت زندگی در افراد دیابتی می­شود. از طرفی فوکوهارا و همکاران (2005)، دریافتند که سطوح ویسفاتین پلاسما به طور مثبت و معناداری با مقدار چربی احشایی و جلدی همبستگی دارد. همچنین قنبری نیاکی[35] و همکاران (2010)، اثر یک وهله فعّالیّت شدید را بر غلظت ویسفاتین، انسولین، لاکتات و گلوتاتیون بررسی کردند. آن­ها مشاهده کردند که غلظت ویسفاتین، انسولین و گلوکز بلافاصله بعد از فعّالیّت به­طور معنی­داری افزایش پیدا کردند، اما بعد از 45 دقیقه به حالت اول خود برگشتند. همچنین برما و همکاران (2008)، به بررسی اثر میزان ویسفاتین در افراد دیابتی و غیر دیابتی چاق پس از دو ماه تمرین ورزشی پرداختند. آن­ها دریافتند که بعد از تمرینات ورزشی، غلظت ویسفاتین به طور معنی­داری در گروه بیماران دیابتی نوع 2 بیشتر از گروه افراد چاق غیر دیابتی بود. همچنین کادوگلوا[36] و همکاران (2007)، به بررسی اثر ورزش بر سطوح رزیستین در بیماران دیابتی نوع 2 پرداختند، داده­ها نشان داد که غلظت رزیستین به طور معنی­داری با تمرینات ورزشی کاهش یافت. آن­ها پیشنهاد کردند که تمرینات ورزشی بدون کاهش وزن موجب کاهش رزیستین و سایتوکاین­های التهابی در بیماران دیابتی نوع 2 می­شود. رشیدلامیر[37] و همکاران (2013)، به بررسی اثر تمرین هوازی بر سطوح رزیستین سرم زنان جوان فعّال پرداخت، آن­ها دریافتند، 8 هفته تمرین هوازی بر زنان جوان فعّال علاوه بر کاهش وزن و درصد چربی باعث کاهش سطوح رزیستین سرم شد که این موارد می­تواند مؤثر بر کاهش خطر بیماری قلبی- عروقی در بیماران دیابتی گردد.

در مجموع، آنچه که از مطالب ارائه شده بر می­آید این است که هنوز ارتباط بین ویسفاتین و رزیستین و مقاومت انسولینی با توجه به عدم سازگاری نتایج بدست آمده در تحقیقات مشخص نیست. همچنین اثر ورزش یوگا به عنوان ابزاری برای درمان دیابت، نیز بر سطوح ویسفاتین و رزیستین در پاره­ای از ابهام باقیمانده است. بنابراین، این موضوع که ممکن است ورزش یوگا با ویژگی ضدالتهابی خود موجب بهبود سطوح ویسفاتین و رزیستین پلاسما، مقاومت به انسولین و همچنین عوامل خطرزای قلبی- عروقی شود، به نظر دارای اهمیّت قابل توجهی می­باشد. از آنجائیکه مرور پیشینه تحقیقی نمی­تواند به طور مناسب و دقیقی نمائی از اثرات تمرین بر سطوح خونی ویسفاتین و رزیستین پلاسما ارائه کند؛ و تاکنون مطالعات اندکی به بررسی تغییرات خونی این آدیپوکین­ها پس از ورزش یوگا در افراد دیابتی پرداخته­اند، بررسی اثر تمرینات ورزشی به­ویژه تمرین یوگا بر عوامل خطرزای التهابی قلب و عروق و دیابت که همواره به عنوان برنامه­های درمانی و تندرستی پیشنهاد می­شود، می­تواند مورد توجه محققان قرار گیرد. تحقیق حاضر به منظور پاسخ به سوالات زیر قصد دارد به بررسی اثر 12هفته تمرین یوگا بر سطوح ویسفاتین و رزیستین پلاسما، مقاومت به انسولین، گلوکز ناشتا، هموگلوبین گلیکوزیله و نیم­رخ چربی در زنان مبتلا به دیابت نوع 2 بپردازد.

1-3   ضرورت انجام تحقیق

دیابت نوع 2 به سرعت در دنیا در حال افزایش می­باشد. در سال 2000 ، 171 میلیون نفر در دنیا مبتلا به دیابت بودند و این میزان تقریباً درسال 2030 به 366 میلیون خواهد رسید (آندریولی). بین 85-90 % این افراد مبتلا به دیابت نوع 2 هستند. این بیماری باعث ایجاد یک بار سنگین بر سلامتی انسان می­شود، و عواقب آن روی سیستم عصبی کلیه و اختلال در بینایی است (استفان و همکاران، 2001). امروزه دیابت نوع 2 به میزان بسیار وسیعی در سنین جوانی نیز مشاهده می­شود. دیابت نوع 2 اغلب نتیجه شیوه زندگی نامناسب می­باشد. تعداد زیادی از مردم که دچار این بیماری هستند چاق و غیر فعّال و بدون فعّالیّت فیزیکی می­باشند (استفان و همکاران، 2001).

در بین راهکارهای پیشگیرانه و درمانی، انجام فعّالیّت­های بدنی با شدّت پایین تا متوسط پیشنهاد شده است. مطالعات همه گیرشناسی پیشنهاد می­کند که داشتن یک زندگی فعّال که در آن برنامه­های منظم ورزشی گنجانده شده باشد، موجب جلوگیری از ابتلا و افزایش بیماری­ها می­شود. همچنین اثرات طولانی مدّت یوگا در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 بر شاخص­های التهابی مشخص نشده است. اما به طور محتمل بیان شده که، افرادی که از یک برنامه طولانی مدّت تمرین یوگا استفاده کرده­اند، بهبود سلامت روان و کیفیت زندگی در ارتباط با سلامت را تجربه کرده­اند (یانگ و همکاران، 2011؛ الکساندر، 2012).

از این رو، مطالعه روی پپتیدهای تنظمی و عمل آنها بر پانکراس می­تواند موجب افزایش دانش درباره نقش آن­ها در عملکرد سلول­های بتا و دیابت نوع2 شود. دانش بدست آمده می­تواند برای یک برنامه­ریزی و استراتژی جدید برای پیشگیری و درمان بیماری مفید باشد و از آنجا که شیوع این بیماری رو به رشد است، برای افزایش سلامتی عمومی، در جائیکه سؤال چگونه زیستن (شیوه زندگی) برای مواجهه با بیماری مطرح می­شود، ضرورت انجام تحقیقات بیشتر، اهمیّت پیدا می­کند.

1-4  اهداف تحقیق

1-4-1  هدف کلی

بررسی اثر 12هفته تمرین یوگا بر غلظت ویسفاتین، رزیستین سرم، مقاومت به انسولین و نیم­رخ لیپیدی در زنان مبتلا به دیابت نوع 2
1-4-2  اهداف جزئی

بررسی اثر 12هفته تمرین یوگا بر غلظت پلاسمایی ویسفاتین زنان مبتلا به دیابت نوع2
بررسی اثر 12هفته تمرین یوگا بر غلظت پلاسمایی رزیستین زنان مبتلا به دیابت نوع 2
بررسی اثر 12هفته تمرین یوگا بر مقاومت به انسولین زنان مبتلا به دیابت نوع 2
بررسی اثر 12هفته تمرین یوگا بر گلوکز ناشتای زنان مبتلا به دیابت نوع 2
بررسی اثر 12هفته تمرین یوگا بر هموگلوبین گلیکوزیله زنان مبتلا به دیابت نوع 2
بررسی اثر 12هفته تمرین یوگا بر TG زنان مبتلا به دیابت نوع 2
بررسی اثر 12هفته تمرین یوگا بر LDL زنان مبتلا به دیابت نوع 2
بررسی اثر 12هفته تمرین یوگا بر HDL زنان مبتلا به دیابت نوع 2
بررسی اثر 12هفته تمرین یوگا بر VLDL زنان مبتلا به دیابت نوع 2
بررسی اثر 12هفته تمرین یوگا بر کلسترول تام زنان مبتلا به دیابت نوع 2
1-5  فرضیه­های تحقیق

فرضیه اول: 12 هفته تمرین یوگا اثر معنی­داری بر غلظت ویسفاتین زنان مبتلا به دیابت نوع 2 دارد
فرضیه دوم: 12 هفته تمرین یوگا اثر معنی­داری بر غلظت رزیستین زنان مبتلا به دیابت نوع2 دارد
فرضیه سوم: 12 هفته تمرین یوگا اثر معنی­داری بر مقاومت به انسولین زنان مبتلا به دیابت نوع 2 دارد
فرضیه چهارم: 12 هفته تمرین یوگا اثر معنی­داری بر گلوکز ناشتای زنان مبتلا به دیابت نوع 2 دارد
فرضیه پنجم: 12 هفته تمرین یوگا اثر معنی­داری بر هموگلوبین گلیکوزیله زنان مبتلا به دیابت نوع 2 دارد
فرضیه ششم: 12 هفته تمرین یوگا اثر معنی­داری بر LDL زنان مبتلا به دیابت نوع 2 دارد
فرضیه هفتم: 12 هفته تمرین یوگا اثر معنی­داری بر HDL زنان مبتلا به دیابت نوع 2 دارد
فرضیه هشتم: 12 هفته تمرین یوگا اثر معنی­داری بر VLDL زنان مبتلا به دیابت نوع 2 دارد
فرضیه نهم: 12 هفته تمرین یوگا اثر معنی­داری بر TG زنان مبتلا به دیابت نوع 2 دارد
فرضیه دهم: 12 هفته تمرین یوگا اثر معنی­داری بر کلسترول زنان مبتلا به دیابت نوع 2 دارد
1-6  متغیر­­های تحقیق

1-6- 1 متغیر­های مستقل

تمرین یوگا: متغیر مستقل مطالعه حاضر تمرین هاتا یوگا شامل حرکات کششی و نرمشی ویژه هاتا یوگا (پاوان موکت آسانا)، حرکات اصلی (آساناها)، تمرین هوازی سلام بر خورشید (سوریاناماسکار)، تمرینات تنفسی ویژه بیماران دیابتی، تنفس شکمی (کاپالابهاتی)، تحت عنوان (پرایاناما)، آرام سازی بدن (مراقبه)، آرامش روح و روان (نیایش)، بود.
1-6-2 متغیر­­­های وابسته

غلظت ویسفاتین پلاسما
غلظت رزیستن پلاسما
شاخص مقاومت به انسولین
گلوکز ناشتا
هموگلوبین گلیکوزیله
TG
LDL
HDL
VLDL
کلسترول تام

 نموده است، در حالی که درصد مالکیت سهامداران عمده تغییر محسوسی ننموده و فقط تعداد مشخصی از سهام بین چند سهامدار به منظور افزایش قیمت و فعالیت‌های سفته بازی دست به دست شده است.

موضوع دیگری که در بورس اوراق بهادار ایران مورد بررسی قرار گرفت و برای کاهش نوسانات به کار گرفته شد، موضوع قیمت پایانی در هر روز بود. تا قبل از مهرماه 1382 قیمت پایانی سهام، آخرین قیمت معاملاتی سهام اعلام می‌شد. اما مشکل اصلی این بود که قیمت سهام در لحظات پایانی یک روز توسط حجم کوچکی از معاملات تغییرات زیادی پیدا می‌کرد. این مسئله برای فعالان بورس محتوای اطلاعاتی داشت و بر روی رفتار سرمایه گذاران در روزهای معاملاتی آینده تأثیرگذار بود. بنابراین مسئولان بورس اوراق بهادار تصمیم گرفتند که با استفاده از میانگین موزون قیمت معاملاتی هر سهم، قیمت پایانی هر روز را اعلام نمایند. به این ترتیب قیمت سهام در هر روز به قیمتی نزدیک می‌گردد که حجم بیشتر معاملات در آن قیمت انجام شده است (همان منبع، 29).

با توجه به عوامل حجم مبنا و میانگین موزون قیمت­ها، قیمت یک سهم تنها در صورتی حد نوسان 5

 

درصدی خواهد داشت که:

اولاً: تمام معاملات انجام شده بر روی قیمت سقف یا قیمت کف انجام شود.

ثانیاً: حداقل تعداد 8 ده هزارم از سهام شرکت مذکور معامله شود.

واضح است که با به‌کارگیری همزمان این دو شرط در بورس اوراق بهادار رسیدن به حد نوسان قیمت سهام 5 درصدی نسبت به قبل از آن سخت‌تر شده است.

 

 دو دیدگاه در مورد تغییرات گذشته قیمت سهام برای پیش بینی قیمت در آینده
دیدگاه اول: طرفداران این دیدگاه اعتقاد دارند که رفتار قیمت سهام در گذشته مملو از اطلاعات رفتار قیمت سهام در آینده است و تعبیرشان این است که تاریخ تکرار می‌شود، به طوری که الگوهای رفتار قیمت سهام در گذشته به رفتار قیمت سهام در آینده سرایت می‌کند. بدین ترتیب اگر شخص بر اساس نمودار قیمت از الگوهای قیمت آگاهی داشته باشد، می‌تواند رفتار قیمت سهام در آینده را تخمین بزند و در نهایت با استفاده از تحلیل آماری این داده‌ها، عایدی مورد انتظار خود را افزایش دهد. این گروه به چارتیست ها معروف می‌باشند.

دیدگاه دوم: این دیدگاه به تئوری تغییرات تصادفی قیمت‌ها معتقد بوده و می‌گویند همان طور که اگر یک سری اعداد تصادفی روی هم ریخته شوند انتخاب آن‌ها خیلی قابل پیش بینی نخواهد بود، مسیر قیمت‌ها در آینده نیز چندان قابل پیش بینی نمی‌باشد. در اصطلاح آماری، تغییرات قیمت در آینده، متغیرهای تصادفی مستقلی هستند که به طور یکسان توزیع نشده‌اند. به عبارت ساده تر، سری زمانی تغییرات قیمت فاقد حافظه است، یعنی اینکه اطلاعات گذشته نمی‌تواند به طور معنی داری برای پیش بینی آینده به کار گرفته شود. البته این دسته معتقدند که بر اساس ابزار های آماری مناسب می‌توان احتمال رخ دادن قیمت‌ها را در سطوح مختلف بیان کرد. صاحب نظران این گروه برای به‌کارگیری مدل «گام زدن تصادفی» به منظور پیش بینی قیمت‌ها، دو مطلب را 

دکتر علیرضا رزقی رستمی
 
استاد مشاور:
دکتر رضا آقاموسی
 
پاییز 1392
برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

 

 

فهرست مطالب
عنوان
صفحه
چکیده
1
فصل اول: کلیات
1-1- مقدمه
3
1-2- بیان مسئله
4
1-3- اهمیت و ضرورت تحقیق
5
1-4- اهداف تحقیق
6
1-5- چارچوب نظری پژوهش
7
1-6- متغییرهای پژوهش
8
1-7- فرضیه های پژوهش
9
فصل دوم: مروری بر ادبیات تحقیق و پیشینه تحقیق
2-1- نقشه ادبیات پژوهش
11
2-2- کرایه حمل و نقل تعادلی چیست ؟
11
2-3- نظریه دانشمندان
12
2-4- پیشینه پژوهش
14
2-4-1- ده استراتژی مدیریت زمان
14
2-4-2- مقدمه ای درباره مهندسی حمل و نقل
20
2-4-3- برنامه ریزی حمل و نقل عمومی
39
2-4-4- برنامه ریزی ترافیکی و مدلهای مربوط به آن
54
2-4-5- تحلیل هزینه سیستم حمل ونقل
61
2-4-6- مدلسازی­کرایه­حمل­کالا­در­شبکه حمل­و­نقل جاده­های با رویکرد افزایش قیمت سوخت
67
فهرست مطالب
عنوان
صفحه
2-4-7- تاثیر افزایش قیمت سوخت بر تقاضای باری ریلی وسهم آن از حمل ونقل زمینی
68
2-4-8- معضل نوسانات کرایه حمل و نقل
73
2-4-9- سیاست چارچوب قیمت و رفتار مصرف کننده
76
2-4-10- اقتصاد حمل ونقل
83
2-4-11- آثار تورمی افزایش قیمت سوخت وسایل حمل ونقل جاده ای
88
2-4-12- هزینه یابی برمبنای فعالیت زمان گرا(TDABC) رویکرد در بهایابی
91
2-4-13- دستورالعمل اجرای مالیات بر ارزش افزوده در صنعت حمل و نقل
93
2-4-14- بیمه های باربری
95
2-4-15- بررسی مولفه های ترافیکی سیستم های حمل و نقل شهری و عوامل موثر بر آن
100
2-4-16- مدیریت زمان
102
2-4-17- مطالعه روش
105
2-4-18- میزان حمل و نقل انواع محصولات
109
2-4-19- بهسازی های مهندسی ترافیک کم هزینه
109
2-5- چارچوب نظری پژوهش
115
فصل سوم: روش شناسی پژوهش
3-1- پژوهش کمی و استراتژی پژوهش پیمایش
118
3-2- متغییر های پژوهش
118
3-3- سطح تحلیل
119
3-4- مدت مطالعه
119
3-5- چگونگی گردآوری داده ها
119
فهرست مطالب
عنوان
صفحه
3-6- قلمرو

 

تحقیق
119
3-7- افق زمانی
120
3-8- فرضیه ها
120
3-9- روش نمونه گیری
120
3-10- ابزار آماری و آزمون فرضیه ها
121
3-11- روائی
121
3-12- پایائی
121
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها
4-1- توصیف متغیرها
124
4-2- بررسی فرضیه های تحقیق وارائه نتایج
124
فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری
5-1- جمع بندی
150
5-2- تفسیر یافته ها
153
5-3- بحث و نتیجه گیری
154
5-4- پیشنهاد بر اساس یافته ها
157
5-5- توصیه های کاربردی
159
5-6-  محدودیت های خارج از اختیار پژوهشگر
159
5-7- محدودیت های در اختیار  پژوهشگر
160
5-8- پیشنهادهایی برای پژوهش های بعدی
160
فهرست منابع
161
فهرست اشکال
عنوان
صفحه
شکل 2-1- نقشه ادبیات پژوهش
11
شکل 2-2- ارتباط بخش های مختلف حمل ونقل با یکدیگر
30
شکل 2-3- تقسیم بندی راه های بین شهری
33
شکل2-4- محیط و محدوده سیستم
101
شکل 4-1 مقدار تخمین زده شده هریک از ضرایب مسیر
139
شکل 4-2 مقدار آماره T برای هریک از ضرایب
140
 

فهرست نمودار
عنوان
صفحه
نمودار 4-1- سابقه شرکت حمل و نقل
127
نمودار 4-2- تعداد ارسال و دریافت محموله در طول هفته
128
نمودار 4-3- تعداد نیروی انسانی لازم در حمل و نقل
129
نمودار 4-4- میانگین عمر وسائط حمل و نقل
130
نمودار 4-5- میانگین سن رانندگان شرکت های حمل و نقل
131
نمودار 4-6- میزان تجربه رانندگان بر حسب سال
132
نمودار 4-7- تعداد تصادفات شرکت های حمل و نقل در طول سال
133
نمودار 4-8- متوسط تحصیلات رانندگان شرکت های حمل و نقل
134
نمودار 4-9- تعداد رانندگان سیگاری شرکت های حمل و نقل
135
نمودار4-10- مدل ساختاری با ضرایب مسیر
137
 

چکیده:

در وضعیت موجود بر اثر افزایش قیمت سوخت کرایه حمل و نقل افزایش می یابد و به دنبال آن قیمت محصولات تولیدی و خدماتی نیز افزایش می یابد که باعث تورم در جامعه می شود وکرایه حمل و نقل وتورم تابع قیمت سوخت می باشند در وضعیت موجود کرایه بار وابسته به قیمت سوخت, مسافت, نوع جاده و ساعت محاسبه می شود و ابن پارامترها جهت تعادل بین شرکتهای تولیدی و حمل و نقل مناسب        نمی باشند و پارامترهای موجود ارتباطی با شرکتهای تولیدی (خدماتی) ندارند نیاز به پارامتر مشترکی می باشد که بین این دو تعادل ایجاد کند. آن پارامتر مدیریت زمان می باشد و افت و خیز کرایه با محوریت مدیریت زمان محاسبه شود. با توجه به اینکه در صنعت حمل و نقل زمان تحویل و سلامت بار دو موضوع مورد نظر صاحبان و حاملان بار می باشند کلیه فعالیتهایی که به دو موضوع ارتباط دارند نیاز به کار و زمان سنجی دارند و این فعالیتها شامل زمان سنجی کار و زمان, ترافیک, تصادف و تعمیرات و فعالیتهای دیگری شامل ارزش و سلامت بار و بیمه محصول می باشند به منظور اجرای مدیریت زمان نیاز به فعالیتهای مذکور می باشند تا زمان تحویل و سلامت بار تضمین شود و از طرفی جهت اجرای مدیریت زمان نیاز به زمان فاصله عبور (زمان تعیین شده عبور یا زمان استاندارد یا میاتگین زمانی عبور )داریم و میانگین زمانی عبور بین مبدا و مقصد از طریق متوسط زمان عبور چندین وسیله حمل و نقل مشابه قابل تعیین می باشد و این میانگین زمانی عبور با توجه به انواع وسائط حمل و نقل متفاوت می باشد و با اجرای مدیریت زمان در این زمان تعیین شده با در نطر داشتن برنامه ریزی و اولویت بندی کلیه فعالیتهای حمل و نقل به منطور زمان تحویل بار مناسب و سلامت بار  چنانچه بار زودتر رسید کرایه حمل و نقل بیشتر و بالعکس.

کرایه تعادلی (trade off)حمل و نقل که با محوریت مدیریت زمان به دست می آید جهت تعادل بین شرکتهای تولیدی و حمل و نقل مناسب می باشد زیرا بار زودتر و سالم برسد شرکتهای تولیدی دارای مشتری بیشتر می شوند و مشتری ها را از دست نمی دهند و باعث تقویت مدیریت موجودی ها می شود و منجر به تولید بیشتر نیز می شود و مزایای مذکور جوابگوی افزایش هزینه کرایه حمل و نقل می باشد و شرکتهای تولیدی به وسیله مدیریت زمان ارضاء می شوند و بهانه ای برای افزایش قیمت محصول ندارند و تورم در جامعه کمتر می شود و همچنین افزایش کرایه  نیز از تخفیف بیمه محصول هنگامیکه بار سالم به مقصد می رسد تامین مالی می شود (مانند تخفیف بیمه سالیانه وسائط نقلیه) و از طرفی کرایه تعادلی برای شرکتهای حمل و نقل نیز موثر و مناسب می باشد زیرا شرکتهای حمل و نقل با اجرای کارسنجی و زمان سنجی فعالیتهاکه شامل زمان سنجی کار و زمان هنگامیکه وسیله حمل و نقل متوقف است مانند بارگیری و تخلیه بار و زمان سنجی در ترافیک و تصادف و تعمیرات  منجر به جلوگیری از اتلاف زمان می شوند و بار در زمان مناسب به مقصد می رسد کرایه حمل و نقل زیادتر می شود و همچنین باعث می شود شرکتهای حمل و نقل مشتری شرکتهای تولیدی و خدماتی شوند و شرکت های حمل و نقل جوابگوی افزایش هزینه های حمل و نقل مانند افزایش قیمت قطعات و سوخت و بیمه و غیره می باشند و  شرکتهای حمل و نقل

 فهرست

عنوان                                            صفحه

فصل اوّل.. ‌1

1-1- مقدمه.. ‌1

1-2-‌ بیان مسأله.. 3

1-3- اهمیت و ضرورت پژوهش.. 4

1-4- اهداف پژوهش.. 6

1-4-1- هدف کلّی تحقیق.. 6

1-4-2- اهداف فرعی.. 6

1-5- کاربرد نتایج پژوهش.. 6

فصل دوّم.. 7

2-1-پیشینه­ی تحقیق.. 7

2-1-1- مقدمه.. 7

2-1-2-پژوهشهای داخلی.. 8

2-1-3- پیشینه خارجی.. 11

2-1-4- نقد و بررسی مطالعات پیشین.. 12

2-2- مبانی نظری پژوهش.. 13

2-2-1- نظریات روانشناسی.. 13

2-2-2- نظریه­های جامعه­شناختی.. 17

2-2-3- نظریات مدرنیزاسیون.. 30

2-2-4- نظریه‌های مصرف رسانه­ای.. 34

2-2-5- چارچوب نظری پژوهش.. 43

2-2-6- مدل مفهومی پژوهش.. 47

2-2-7- فرضیه­های پژوهش.. 48

فصل سوّم.. 49

3-1- مقدمه.. 49

3-2- روش پژوهش.. 49

3-3- جامعه آماری.. 50

3-4- نمونه آماری.. 50

3-5- روش نمونه­گیری.. 50

 

3-6- ابزار پژوهش.. 51

3-7- تعاریف نظری و عملیاتی متغیرها.. 52

3-7-1- تعاریف نظری مفاهیم.. 52

گرایش دختر و پسر به رابطه با جنس مخالف.. 53

نگرش دوستان.. 53

میزان امکان ازدواج.. 53

کنترل توسط خانواده.. 53

میزان دینداری.. 54

رسانه­های نوین ارتباطی… 54

3-7-2- تعاریف عملیاتی مفاهیم.. 55

متغیر وابسته.. 55

گرایش دختر و پسر به رابطه با جنس مخالف:.. 55

متغیرهای مستقل.. 56

سن.. 56

جنس.. 56

میزان تحصیلات.. 56

قومیت.. 57

نگرش دوستان.. 57

میزان امکان ازدواج.. 57

میزان کنترل توسط خانواده.. 58

میزان دینداری.. 58

رسانههای نوین ارتباطی.. 59

3-8- روایی و پایایی.. 60

3-8-1- اعتبار.. 60

3-9- روشهای تجزیه و تحلیل داده­ها.. 61

فصل چهارم.. 62

4-1- مقدمه.. 62

4-2- تجزیه و تحلیل توصیفی.. 62

4-2-1- سن پاسخگویان.. 63

4-2-2- جنس پاسخگویان.. 63

4-2-3- تحصیلات.. 63

4-2-4- قومیت.. 64

4-2-5- محل تولد.. 64

4-2-6- وضعیت استفاده از ماهواره.. 65

4-2-7- وضعیت استفاده از اینترنت.. 65

4-2-8- میزان گرایش پاسخگویان به رابطه با جنس مخالف.. 65

4-3- آمارهای استنباطی.. 66

4-3- 1- بین میزان گرایش زنان و مردان مجرد به رابطه با جنس مخالف، تفاوت معناداری وجود دارد… 66

4-3- 2- بین  قومیت زنان و مردان مجرد و رابطه با جنس مخالف، تفاوت معناداری وجود دارد… 67

4-3-3- بین میزان تحصیلات مردان و زنان مجرد و گرایش به جنس مخالف تفاوت معنا داری وجود دارد… 67

4-3-4- بین میزان امکان ازدواج و گرایش دختر و پسر به رابطه قبل از ازدواج رابطه معناداری وجود دارد… 68

4-3-5- بین نگرش دوستان وگرایش دختر و پسر به رابطه با جنس مخالف رابطه معناداری وجود دارد… 69

4-3-6- بین میزان کنترل توسط خانواده و گرایش دختر و پسر به رابطه با جنس مخالف رابطه معناداری وجود دارد… 69

4-3-7- بین ابعاد دینداری و گرایش دختر و پسر به رابطه با جنس مخالف رابطه معناداری وجود دارد… 70

4-3-8- بین میزان مصرف رسانههای نوین و گرایش دختر و پسر به رابطه قبل از ازدواج رابطه وجود دارد… 71

4-4- آزمون رگرسیون چند متغیره با روش گام به گام.. 72

فصل پنجم.. 77

نتیجه­گیری.. 77

5-1- خلاصه­ی پژوهش.. 77

بر اساس نتایج آزمون­های استنباطی.. 78

5-1-3– بحث و نتیجه گیری.. 79

5-2- پیشنهادهای تحقیق.. 84

5-2- 1- پیشنهادهای پژوهشی.. 84

5-2- 2- پیشنهادهای کاربردی.. 84

5-3- محدودیت­های تحقیق.. 85

الف)منابع فارسی.. 86

ب) منابع لاتین.. 93

پیوستها.. 97

مقدمه

مطالعات در زمینه­ی جامعه­شناسی خانواده از تغییرات گسترده­ای در این حوزه در طی نیم قرن اخیر در سراسر جهان حکایت دارد، تغییراتی که عوامل متعددی منجر به بروز آن­ها شده و در عین حال پیامدهای گوناگونی برای جوامع متعدد در پی داشته است. یکی از این تغییرات، شیوع روابط جنسی پیش از ازدواج در این جوامع بوده است. روابط جنسی پیش از ازدواج، پدیده­ای است که بیشتر با فرهنگ و حوزه زندگی خصوصی افراد آمیخته است تا حوزه عمومی و همگانی، ولی نمود آن در حوزه عمومی غیرقابل انکار است. با گسترش امکانات جدید ارتباطی ­(مانند ماهواره، اینترنت و …) به تدریج، جامعه ایران با امواج گسترده تغییرات ارزشی و هنجاری مواجه گردیده است که این تغییرات، به شدت در حال رسوخ به درون خانواده ایرانی است (ارمکی و شریفی­ساعی، 1390). به نظر می­رسد سنت و فرهنگ جامعه در برخی زمینه­ها در حال تاثیرپذیری از سایر فرهنگ­ها می­باشد. یکی از این زمینه­ها روابط با جنس مخالف قبل از ازدواج می­باشد، به همین دلیل است که ارزش­های مربوط به خانواده حتی در مواجهه با تغییرات پرشتاب اجتماعی و فرهنگی و تضاد ارزشی بین نسل­ها و مقاومت­های پیش رو نیز هم­چنان گرایش به تغییرات تدریجی را در خود مشاهده می­کند. اما در این بین، مشکلات اقتصادی، گسترش ارتباطات و برخوردهای فرهنگی ناشی از این گسترش، سبب گشته­اند که روابط جنسی پیش از ازدواج با جنس مخالف به تدریج در میان نسل­های جوان­تر، جای پایی برای خود پیدا کنند ­(گرمارودی، 1388) که این امر ناشی از مشکلات ساختاری در این حیطه می­باشد که زمینه را برای ظهور این پدیده فرهنگی- اجتماعی جدید فراهم کرده است. پدیده­ای که می­تواند زمینه­ساز بسیاری از مشکلات اجتماعی دیگر در جامعه باشد.

روابط پسر و دختر پیش از ازدواج همواره موضوعی مهم و با این حال پوشیده از ابهام و همراه با شک و تردید و اضطراب بوده است. از طرفی فشار و تنش­های غریزی باعث می­شود که نوجوانان خود به خود به سمت جنس مخالف گرایش پیدا کنند و از طرف دیگر ملاحظات اجتماعی، فرهنگی و

اخلاقی به عنوان مانعی بر سر راه آنان عمل کرده­اند. این حالت­های متضاد و متناقض در جامعه همواره برای جوانان و همچین خانواده­ها مسئله­ساز بوده و وضعیت نامعلوم و سردرگمی را از لحاظ کنار آمدن با این مشکل ایجاد کرده است (رفاهی و همکاران، 1391). ارتباط با جنس مخالف، به خصوص اگر رابطه­ای خارج از محدوده اخلاق و دستورات دینی باشد، آثار و تبعات زیان­باری برای فرد خواهد داشت.گاهی علاقه­ی درونی به جنس مخالف و نیاز به ارتباط با او، از چارچوب هنجارهای اجتماعی و دینی خارج می­شود و به سوی بی عفّتی و گناه کشیده می­شود که این امر در جامعه ما بسیار ناشایست و غیراخلاقی است.

وقتی سن ازدواج جوانان افزایش می­یابد و جوانان به دلایلی نمی­توانند در زمان مناسب ازدواج کنند، ارتباط جوانان با جنس مخالف، پیش از ازدواج زمینه­های انحراف از مسیر اصلی زندگی را برای آنان باز می­کند. جوانان مجردی که دچار بحران می‌شوند به طور مرتب ممکن است نیازهای خود را جا‌به‌جا کنند و حتی ممکن است نیازهای مقطعی و کاذب را جایگزین نیازهای اصلی خویش کنند این جابه‌جایی بیشتر مواقع به انحراف می‌انجامد.

بر اساس تحقیقات مرتبط، فاکتورهای متعددی در سطوح مختلف فردی و اجتماعی در روابط با جنس مخالف دخیل هستند. فاکتورهایی فردی مانند سن، جنس، مهارت تصمیم­گیری و مباحثه، عزت­نفس و خود بسندگی ­(Kiragu, 1993)، مذهبی بودن و نگرش به روابط قبل از ازدواج (Kiragu, 1993; Lacson 1997)، دسترسی به فیلم­هایی با محتویات جنسی­ (Abraham and kumar, 1999; Mmari and Blum;2004)، انجام سایر رفتارهای پرخطر مانند سیگار کشیدن، مصرف مواد مخدر و الکل­ (Kiragu, 1993; Stanton 1999; Anteghini 2001) با روابط دوستی و جنسی قبل از ازدواج مرتبط می­باشند. برخی فاکتورهای اجتماعی مانند عوامل مربوط به جامعه، خانواده و دوستان نیز در پیش­بینی این رفتارها موثر هستند ­(Kirby, 2002; Alexander, 2007)، درک از هنجارهای گروه همسالان و تعامل با دوستان نیز با این نوع روابط مرتبط بوده‌اند (Kirby, 2002; Holtzman and Rubinson, 1995).

بنابراین می‌توان گفت عوامل فردی و اجتماعی متعددی بر گرایش افراد به رابطه با جنس مخالف‌شان تأثیر دارند. هدف از پژوهش حاضر، شناخت عوامل اجتماعی و فرهنگی مؤثر بر گرایش دختران و پسران مجرد به رابطه با جنس مخالف­شان در شهر بهبهان است.

1-2-‌ بیان مسأله

الگوهای ارتباطی به مدد تحولات ساختار اجتماعی و اقتصادی و تغییرات ارزشی ناشی از آن، در سال‌های اخیر تغییرات زیادی داشته است و مشکلات بسیاری را به وجود آورده است. از جمله مشکلاتی که امروزه خانواده‌ها با آن مواجه هستند، مسأله ارتباط و دوستی‌های دختران و پسران جوان پیش از ازدواج است. تغییرات نظام ارزشی و تغییر ساختار اقتصادی ایران، به تدریج، زمینه را برای بروز الگوهای نوینی از رفتارهای جنسی در میان بخشی از جوانان ایرانی فراهم کرده است؛ شکل‌گیری ارزش‌هایی نوین و پیدایش الگوهای جدیدی از رفتار که به مثابه‌ی پاسخ‌هایی به نیازهای درونی ارضا نشده‌ی آنان عمل می‌کنند. اندک تحقیقاتی که در این زمینه انجام شده است نشان می‌دهد که روابط جنسی پیش از ازدواج در ایران در حال افزایش است ­(ارمکی، 1390؛ سلیمانی‌نیا و همکاران، 1384؛ گرمارودی و همکاران، 1388؛ خلج­آبادی­فراهانی و مهریار، 1389). به نظر می‌رسد بخصوص طی دو دهه اخیر، الگوی روابط جنسی پیش از ازدواج در جوانان دچار تغییرات فراوانی شده و اکنون با تحولات قابل توجهی در حوزه ارزش‌ها و باورهای جوانان همراه شده است. بیشتر این روابط پنهانی و دور از چشم والدین شکل می‌گیرد و تداوم می‌یابد. در این بین، جوانی جمعیت و رفتارهای پرخطر جوانان­ (ارمکی، 1390؛ زاده‌محمدی و احمدآبادی، 1388)، به یکی از عوامل هشدار دهنده در ایران تبدیل شده است. در ایران حدود 30 تا 70 درصد نوجوانان به نوعی با این مسئله در گیرند­(حسینی دولت‌آبادی و سعادت، 1391؛ گلزاری، 1384). در یک تحقیق گسترده که روی 75 هزار نفر از نوجوانان 14 تا 19 ساله در سراسر کشور انجام شده است، 45 درصد از نمونه­ها عنوان کرده­اند که مسائل جنسی فکرشان را آزار می­دهد و 35 درصد مطرح نموده­اند که بخاطر مسائل جنسی گاهی به دردسر افتاده­اند­ (حسینی دولت‌آبادی و سعادت، 1391، میرباقری، 1381).

علاوه بر موارد مذکور، دگرگونی­های ساختی و اجتماعی چون گسترش شهرنشینی، صنعتی شدن، افزایش میزان سواد، حضور زنان در عرصه­های اجتماعی، گسترش مکان­های مشترک، گسترش کمی و کیفی وسایل ارتباط جمعی نیز به پیدایش و افزایش شکل جدیدی از روابط بین شخصی جوانان جامعه کمک کرده است که موجب تقویت گرایش و میل جوانان جامعه به داشتن روابط و معاشرت­هایی قبل از ازدواج شده است (حسینی دولت‌آبادی و سعادت، 1391 ؛ آزاد ارمکی و همکاران، 1379؛ جوکار، 1383؛ احمدنیا و مهریار، 1383؛ موحد و همکاران، 1385).

بر اساس پژوهشی­که­ بر روی ۱۴۱555 نفر دانش­آموز دختر و پسر دوره متوسطه در سال تحصیلی ۱۳۸۷-۱۳۸۶ صورت گرفت نتایج نشان داد که 105046 دانش­آموز یعنی 3/74 درصد دارای رابطه غیر مجاز با جنس مخالف بوده‌اند (سایت تابناک، 1393). بررسی سازمان ملی جوانان بر روی 7 هزار نفر از دختران و پسران مجرد 15 تا 29 ساله نشان داده که 55 درصد جوانان با جنس مخالف خود ارتباط دارند. در این پژوهش 30 درصد افراد نمونه فقط رابطه دوستی را انگیزه خود از برقراری رابطه دانسته­اند، حدود 34 درصد انتخاب همسر و 14 درصد نیز رابطه جنسی را دلیل دوستی برشمردند. 43 درصد دخترانی که رابطه داشته­اند بیان کردند که تنها با یک نفر رابطه دوستی داشته­اند و 57 درصد با بیش از یک نفر دوست بوده­ا­ند. این نسبت­ها برای پسران 24 و 76 درصد است. 24 درصد از کسانی که با جنس مخالف ارتباط داشته­اند بیان کرده­اند که رابطه آنان به آمیزش جنسی منجر شده است. در استان­های خوزستان و گیلان بیش از دیگر استان­ها این رابطه به رابطه جنسی منجر شده است ­(سازمان ملی جوانان، 1388، سایت تحلیلی خبری عصر ایران، 1388). با توجه به اینکه در استان خوزستان بیشتر از دیگر استان­های کشور روابط دختر و پسر پیش از ازدواج به رابطه جنسی منجر شده، ضرورت انجام چنین پژوهش­هایی در شهرستان­های استان خوزستان ضروری به نظر می­رسد. بهبهان یکی از شهرستان­های استان خوزستان است. جمعیت شهر بهبهان ترکیبی از قومیت‌های فارس­، لر و عرب می‌باشد. طبق بررسی­های انجام شده در شهر بهبهان پژوهشی در این زمینه انجام نشده است و امکان دسترسی به اطلاعات توسط محقق در شهر بهبهان سبب گردیده است تا این شهر برای مطالعه انتخاب گردد.

شهر بهبهان شهری نسبتا سنّتی است و مردم این شهر نسبت به اعتقادات و ارزش­های گذشته و سنت پایبند هستند. خانواده­ها نگرش نسبتا منفی به روابط دختر و پسر قبل از ازدواج دارند. با توجه به این که در چند سال اخیر رشد چشمگیر استفاده از ماهواره­ها و رسانه­های جمعی خارجی در بین ساکنین این شهر با مخالفت­های قانونی روبه رو بوده، روابط دختر و پسر حاکی از مسأله­دار بودن آن است و این گونه روابط گسترش بسیاری داشته است. همچنین با واکاوی بیشتر این پدیده می­توان به بروز شکاف ارزشی در بین نسل­های جوان در این شهر پی برد. همین امر باعث شده است که محقق به دنبال عوامل زمینه ساز برقراری این گونه ارتباطات باشد. بنابراین این پژوهش در صدد بررسی عوامل اجتماعی و فرهنگی مؤثر بر گرایش پسر و دختر به رابطه با جنس مخالف در شهرستان بهبهان است. سوالات اساسی تحقیق عبارت­اند از اینکه وضعیت گرایش به رابطه با جنس مخالف در بین جوانان شهرستان چگونه است؟ مهمترین عوامل فرهنگی و اجتماعی مؤثر بر این گرایش کدامند؟

1-3- اهمیت و ضرورت پژوهش

یکی از پدیده­های اجتماعی جامعه­ی معاصر ایران در حوزه ارتباطات و دوستی­ها، مسئله معاشرت و ارتباط دوستی دختر و پسر پیش از ازدواج است. در سال­های اخیر افزایش سوادآموزی و تحصیلات دانشگاهی در بین جوانان، دسترسی به رسانه­های جهانی، مهاجرت به شهرها و هم­چنین دسترسی گسترده به فن­آوری­های نوین ارتباطی ­(اینترنت، چت و تلفن همراه) موجبات تسهیل در ارتباطات دختر و پسر و دوست­یابی راحت و آسان آنان شده است. از آنجا که مسایل مربوط به روابط دختر و پسر و نیازهای اساسی این افراد و دلایل گرایش آن­ها به ارتباط با جنس مخالف، در کشور ما کمتر مورد مطالعه قرار گرفته است، ضرورت پرداختن به مسئله روابط دختر و پسر پیش از ازدواج، در کشور به دلایلی از اهمیّت ویژه­ای برخوردار است: 1- روند افزایش روابط جنسی پیش از ازدواج، با تغییر آرام ارزش‌ها به تدریج منجر به تغییر در ساختار خانواده و کارکردهای آن و سپس با تغییر گفتمان غالب، حتی می‌تواند منجر به تغییرات اجتماعی گسترده‌تر شود؛ 2- تامین نامناسب و ناصحیح این نیازها یا قرار گرفتن آن­ها در مسیر نادرست، فرد را به لحاظ روحی و روانی در روابط اجتماعی و زندگی خانوادگی با مشکلات عدیده­ای روبه­رو خواهد کرد­؛ 3- در سطح فرهنگی رابطه با جنس مخالف باعث توسعه و ترویج هنجارشکنی دینی، سست شدن ایمان­ها و صلب توفیق و ترویج فرهنگ­های غلط در جامعه  می­شود ؛ 4- در سطح فردی این گونه دوستی­ها و روابط باعث افزایش آسیب‌های روحی روانی، اصطکاک و تعارض جوانان و والدین، کسب عادت ثانویه به ارتباط با جنس مخالف، ایجاد استرس، افسردگی، عصبانیت، بدبینی و بیماری­های روانی در شخص می­شود؛ 5- در سطح اجتماعی سبب ایجاد بحران اخلاق در نسل آتی، نهادینه شدن روابط دختر و پسر به عنوان رقیبی برای خانواده، رواج الگوهای همزیستی غیر خانوادگی، ناامنی عاطفی، ناامنی فیزیکی، افزایش مزاحمت­ها، درگیری با قانون، سلب اعتماد در روابط زناشویی و افزایش احتمال طلاق، گسست در روابط خانوادگی و افزایش آثار طلاق در اثر سست شدن کانون خانواده و … می­شود(فولادی،1388).

علاوه بر موراد فوق، دختر و پسر در رابطه­ی متقابل، ممکن است در معرض فعالیت­های مضر زیادی قرار بگیرند که به سبب وجود عشق در رابطه، سوءاستفاده به نظر نرسد؛ اما در واقع، آنان وارد روابط آسیب­زا شده­اند و خود از آن بی­خبرند. در چنین روابطی، یکی از طرفین، از دیگری سوءاستفاده می­کند که ممکن است از نوع جنسی و جسمی باشد؛ حتی ممکن است افراد ناخواسته در معرض

و در آنجا تنها قیمت مطرح است، پس برنده کسی است که پائین ترین قیمت را دارد(کاتلر،31:1385).

از سویی دیگر تشدید فضای رقابتی در تجارت جهانی و ملی در اکثر کشورهای جهان با هدف جذب مشتریان جدید و حفظ مشتریان موجود موجب افزایش دغدغه مدیران ارشد سازمانها و شرکت های کوچک و بزرگ شده است. تقویت روند خصوصی سازی و اولویت یافتن اصل چهل و چهار قانون اساسی به همراه روند جهانی شدن سبب شدت رقابت شده است.ارتباطات در بازاریابی نقش عمده­ای در ایجاد ارزش برای برندهای مختلف ایفا می­نماید و با افزایش ارتباطات بین شرکت­ها و مشتریان آنها بر قدرت و ارزش برند این شرکت­ها افزوده می­شود. از میان ابزارهای مختلف ارتباطی، تبلیغات و فعالیت­های ترفیعی همواره دارای نقش کلیدی بوده­اند.

مطالعه و بررسی بیشتر در مورد نام تجاری و حوزه فعالیت شرکتها آنها را قادر می سازد تا با برنامه ریزی صحیح، هماهنگی و بکارگیری درست منابع باعث بالا بردن ارزش این دارائی نامشهود خود شوند(بازرگان،65:1377).

1-1-بیان مسئله

نام گذاری تجاری کالاهای فیزیکی به سبب ویژگی های ناهمگنی،دوام ناپذیری ازنام گذاری تجاری خدمات متمایز است.تحقیقات انجام گرفته در بخش فروش کالا ومحصولات مثل صنایع دستی ویا سوغات هر شهر نشان می دهدکه ابعاد نام تجاری مثل شواهد نام تجاری به طور اساسی بر رضایت ونگرش مصرف کننده و قصد خرید مجدد تاثیر می گذارد.(هورن،2003)

نام گذاری تجاری چیزی فراتر از خلق یک نشانه بیرونی است که طی آن کالا یا خدمت ،کالا یا شرکت آن را دریافت کرده باشد، بلکه نام های تجاری راهبردی است با هدف متمایزسازی ،عرضه وتدوین می شود.(کاپفرر،نقل ازقربانلو،1385)

نام و نشان تجاری سبب شناسایی یک فروشنده یا سازنده از سایر فروشندگان یا سازندگان می‌شود و می‌توان گفت که امروزه نام و نشان تجاری کالا دارای چنان اهمیتی شده است که حتی اهمیت آن به مراتب بالاتر از خود کالا است. امروزه نام و نشان کالاهای تجاری از ارزش بیشتری نسبت به سایر دارائیهای سرمایه ای شرکت برخوردار می‌باشند( تقی‌پوریان و همکاران، 1388).

آنچه مسلم است اینکه  ادامه فعالیت تولیدی بدون بازاریابی و تبلیغات  برای فروش محصول امکان پذیر نیست لیکن باید دقت داشت که هر کالایی را در هر بازار نمی توان فروخت و فروش کالا در بازارهای مختلف نیازمند انجام تبلیغات مناسب آگاهی و اطلاع از علم بازار یابی است. (کاتلرو آرمسترانگ، 1984) 

در بازار های رقابتی امروزی توجه به این نکته حائز اهمیت است که تولید ، فروش وتبلیغات باید در کنار هم کار کنند تا منجر به بهترین نتایج شوند . تبلیغات هر برند ، فرآیندی پاسخ گو برای شناسایی ، پیش بینی و

 

برآورده ساختن سود آور نیازهای مشتریان است . با این شیوه سازمان قادر خواهد بود محصولات خودرا مطابق با نیازهای مشتریان قرار دهد و نه اینکه چیزی را تولید کند و انتظار رسیدن مشتریان را داشته باشد (نوررشیدی،43:1382) .

گریس و اُکاس از دیدگاه مصرف کنندگان ابعاد نام تجاری رادر تحقیقی بررسی کردند.ابعاد نام تجاری در قالب شواهد نام تجاری(محیط خدمت، خدمات کارکنان، قیمت کالا) مورد بررسی قرارگرفت. اجزای اصلی مدل پیشنهادی گریس و اکاس برای نام های تجاری خدماتی برگرفته از ادبیات رفتارمصرف کننده، نام تجاری و خدمات است. این ابعاد عبارت است از: قصد مجدد خریدنام تجاری، نگرش نسبت به نام تجاری، رضایت، شواهد نام تجاری و ارتباطات نام تجاری.

از سویی دیگر تحقیقات انجام گرفته در بخش های خدماتی مثل فروشگاه های خرده فروشی و بانک ها نشان می دهد که ابعاد نام تجاری مثل شواهد نام تجاری و ارتباطات نام تجاری به طور اساسی بر رضایت و نگرش مصرف کننده و درنهایت قصد خرید مجدد نام تجاری در بخش خدمات تاثیرگذار است(سگال،2003).

اعتبار نام تجاری از طریق افزایش کیفیت ادراک شده ، کاهش میزان ریسک و کاهش هزینه اطلاعات بر خرید مصرف‌کننده تاثیر گذار می‌باشد، مشکلات مواجه شده در سنجه های رفتاری وفاداری به نام تجاری نشان می دهند که چرا تمایز بین وفاداری به نام تجاری و رفتار خرید تکراری اهمیت دارد.

نتایج تحقیق کایامن و آراسلی(2002) در بررسی ارتباطات بین چهار بعد ارزش ویژه برند با استفاده از ابعاد کیفیت ادراک شده و بررسی رابطه آنها با وفاداری و تصویر برند به این نتیجه رسیده اند که این ابعاد اثر مستقیم وغیر مستقیم قابل توجه ای بر وفاداری به برند دارند(بال،532:2001).

یکی از متداولترین روش ها جهت تعیین میزان ارضای نیازهای و خواسته ها از طریق کالاها و خدمات ارائه شده توسط سازمان ها سنجش رضایت مشتری است. اندازه گیری رضایت مشتری، ابزار موثری برای کنترل عملکرد کلی سازمان ارائه کرده و سازمان را در تشخیص ضعف هایش و تلاش برای برطرف کردن آنها یاری می دهد و امکان شناسایی برتری های اقتصادی به مقتضای شرایط خاص زمانی را برای سازمان فراهم می سازد.(ملکی،54:1387)

امروزه مشتری به عنوان کانون تصمیم گیری های بازاریابی مدیریت قرار گرفته است وسازمانها  بودجه ای را صرف جمع آوری نظریات آنها تحت عنوان«صدای مشتری» کرده اند تا از نیازهای آنها مطلع شوند( بیرجان- 2004: 26) .

دلایل متعددی مربوط به برند برای رشد برندسازی در صنعت گلاب گیری وجود دارد، که . از دیدگاه مشتری، کاهش ریسک های ادراک شده مالی و غیر مالی و هزینه های نافع کلیدی می باشند. در مورد صاحبان برندگلاب قمصرکاشان موضوع کلیدی، توانایی ارائه قیمت های مناسبتر نسبت به کارخانجات مشابه رقیب، توانایی کسب سهم بازار بیشتر، توانایی حفظ مشتریان از طریق ایجاد وفاداری به برند و کاهش هزینه های بازاریابی می باشد.همچنین برند گلاب قمصر کاشان با سطح رضایت بیشتر منجر به درآمد بالاتر و رشد بالاتری در کسب درآمد از مشتری می شود.

1-2-اهمیت و ضرورت موضوع

امروزه شناخت و پیش بینی نیازهای مشتریان برای بنگاه اقتصادی جهت کسب مزیت رقابتی بازار ضروری است.مشتری عامل کلیدی قلمداد می شود و جهت گیری کلیه اهداف، استراتژی ها و منابع حول محور جذب و نگهداری مشتری می باشد.حفظ ونگهداری مشتری برای شرکت هایی که دغدغه حفظ وتوسعه جایگاه رقابتی خویش در بازار را دارند، چالشی استراتژیک تلقی می شود(الیور،34:1999).

با توجه به انبوه تولیدکنندگانی که مبادرت به تولید یک رده محصول یا خدمات مشابه می‌نمایند، آنچه کانون توجه مشتری قرار می‌گیرد ، نام و نشان تجاری می‌باشد .نام تجاری شرکتها از دوجنبه دارای اهمیت است:

 اول اینکه با آگاهی و قوه تشخیص، مشتریان جدید را جذب می‌کند. ولی پس از آن نسبت به مشتریان جدید در درجه دوم اهمیت قرار می‌گیرند. و دوم در مورد مشتریان جدید تداوم رابطه با نام تجاری، دارای معنی بیشتری می‌شود.

نقش برندها در شناسایی محصول شرکت در بازارهای روبه گسترش امروزی، نقشی انکارناپذیر است. در این میان، گلاب گیران کاشان باید در انتخاب برند خود مفاهیم بازاریابی از قبیل شناخت نیازهای مشتری، فعالیت های تبلیغی را بخوبی آگاهی داشته باشند. در بازار گلابگیری مشتریان وفادار به برند می توانند حیات آن را تضمین کنند، لذا علامت گذاری با تاکید بر قصد خرید مشتریان به گلاب گیران کاشان کمک می کند تا خود را ازنظر راهبردی برای آینده تثبیت کنند،پس لازم است که گلابگبران کاشان برای رشد وگسترش حضور خود در بازار به نقش علایم تجاری در قصد خرید مشتریان آگاهی داشته باشند.

از آنجایی که برند گلاب کاشان مفاهیم بازاریابی را در راه ارتقای ارزش نام تجاری خود بکار می گیرند و درک صحیحی از برند، مدیریت آن و ارزش نام تجاری ندارند و از سوی دیگر مشتری منبع اصلی در آمد است و باافزایش رقابت جذب و حفظ مشتریان بیش از پیش سخت تر و دشوارتر می نماید.

 در چرخه جذب، حفظ و پرورش مشتریان تامین رضایت مشتری از طریق شناسایی خواسته های وی کلیدی است. بنابراین شناسایی رضایت مشتریان و قوت در این زمینه بر برنامه ریزی مدیران در راستای حفظ بهتر مشتریان کمک می کند. (عزیزی، جاودانی، 25:1388)

نام تجاری نوعی ابزار دفاعی در بازاریابی برای حفظ مشتریان فعلی بوده و نوعی از ابزار تهاجمی برای بدست آوردن مشتریان جدید. اعتبار نام تجاری از طریق افزایش کیفیت ادراک شده ، کاهش میزان ریسک و کاهش هزینه اطلاعات بر خرید مصرف‌کننده تاثیر گذار می‌باشد(اسوینی[1]،2008) .

با فعال بودن ابعاد برند گلاب کاشان در ذهن مشتریان ،نام برند بر رفتار خرید و قصد خرید مجدد تاثیر گذار است.بنابراین اگر شخصیت برند گلاب کاشان خوب طراحی شود بر انتخاب برند وتصمیم گیری مشتری موثراست. همچنین نقش تبلیغات در فعال سازی ابعاد برند بر تقویت ترجیحات مشتری،افزایش احساسات وخرید مجدد مشتری را به همراه دارد.

ابعاد برند مقوله مهمی است که در صنعت گلاب گیری به آن توجهی نشده است و نیازمند بررسی می باشد.

1-3-اهداف تحقیق

اهداف اصلی

تاثیر تبلیغات و ابعاد برند بر قصد خرید مشتریان گلاب قمصر کاشان

اهداف فرعی

-ارزیابی ابعاد نام و نشان تجاری گلاب قمصر کاشان از دید مشتریان

-ارزیابی آوازه برند گلاب قمصر کاشان (تبلیغات، پیشبرد فروش، تبلیغات دهان به دهان، شهرت)

-ارزیابی قصد خرید مشتریان گلاب قمصر کاشان

-ارزیابی تاثیر ابعاد نام و نشان تجاری گلاب قمصر بر قصد خرید مشتریان گلاب قمصر

-ارزیابی تاثیر نگرش به نام تجاری گلاب قمصر بر قصد خرید مشتریان گلاب قمصر

1-4.قلمرو تحقیق

قلمرو تحقیق مدیریت بازاریابی به طور خاصی به مقوله برند ، تبلیغات و قصد خرید مشتریان گلاب قمصر کاشان در سال 93 می پردازد.

1-5-مدل مفهومی تحقیق

با توجه به این که مدل ارائه شده توسط گریس و اکاس[2] از جامعیت کافی برخوردار است و متغیرهای مورد توجه این پژوهش را در بر می گیرد ، لذا مدل مذکوربا الهام از مدل اکاس وگریس به عنوان مدل مفهومی تحقیق استفاده شده است. اجزای اصلی مدل از تبلیغات و ابعاد برند می باشد .

متغیرهای مستقل:

شواهد برند(نام تجاری،قیمت، محیط، محصول، خدمت، احساسات، برداشت شخصی)

آوازه برند(تبلیغات، تبلیغات دهان به دهان، شهرت،پیشبرد فروش)

متغیر میانجی:

نگرش به نام تجاری

 

سوال های تحقیق

سوال های مقدماتی

1)آیا شواهد نام تجاری گلاب قمصر کاشان در حد مطلوبی قرار دارد؟

1-1.آیا نام برند گلاب قمصر کاشان درحد مطلوبی قرار دارد؟

1-2. آیا قیمت گلاب قمصر کاشان درحد مطلوبی قرار دارد؟

1-3.آیامحیط گلاب قمصر کاشان درحد مطلوبی قرار دارد؟

1-4.آیامحصول گلاب قمصر کاشان درحد مطلوبی قرار دارد؟

1-5.آیا خدمات کارکنان گلاب قمصر کاشان درحد مطلوبی قرار دارد؟

1-6.آیا احساسات مشتریان درباره گلاب قمصر کاشان درحد مطلوبی قرار دارد؟

1-7.آیا برداشت شخصی مشتریان از گلاب قمصر کاشان درحد مطلوبی قرار دارد؟

2)آیا آوازه نام برند گلاب قمصر در حد مطلوبی قرار دارد؟

2-1.آیاتبلیغات گلاب قمصرکاشان درحد مطلوبی قرار دارد؟

2-2.آیاپیشبرد فروش گلاب قمصر درحد مطلوبی قرار دارد؟

2-3.ایاتبلیغات دهان به دهان گلاب قمصر درحد مطلوبی قرار دارد؟

2-4.آیاشهرت گلاب قمصر درحد مطلوبی قرار دارد؟

3)آیا نگرش به نام تجاری گلاب قمصر درحد مطلوبی قرار دارد؟

4)آیا قصد خرید مشتریان گلاب قمصر کاشان درحد مطلوبی قرار دارد؟

سوال های اصلی

1.آیا شواهد نام تجاری بر نگرش به نام تجاری گلاب قمصر تاثیر معناداری دارد؟

2.آیا آوازه برند  بر نگرش به نام تجاری گلاب قمصر تاثیر معناداری دارد؟

3.آیا شواهد برند بر قصد خرید مشتریان گلاب قمصر تاثیر معناداری دارد؟

4.آیا آوازه برند  بر قصد خرید مشتریان گلاب قمصر تاثیر معناداری دارد؟

5.آیا نگرش به نام تجاری بر قصد خرید مشتریان گلاب قمصر تاثیر معناداری دارد؟

 

1-7-فرضیه های تحقیق

فرضیه های مقدماتی

1) شواهد نام تجاری گلاب قمصر کاشان در حد مطلوبی قرار دارد.

1-1. نام برند گلاب قمصر کاشان درحد مطلوبی قرار دارد.

1-2. قیمت گلاب قمصر کاشان درحد مطلوبی قرار دارد.

1-3. محیط گلاب قمصر کاشان درحد مطلوبی قرار دارد.

1-4. محصول گلاب قمصر کاشان درحد مطلوبی قرار دارد.

1-5. خدمات کارکنان گلاب قمصر کاشان درحد مطلوبی قرار دارد.

1-6. احساسات مشتریان درباره گلاب قمصر کاشان درحد مطلوبی قرار دارد.

1-7. برداشت شخصی مشتریان از گلاب قمصر کاشان درحد مطلوبی قرار دارد.

2) آوازه نام برند گلاب قمصر در حد مطلوبی قرار دارد.

2-1. بلیغات گلاب قمصرکاشان درحد مطلوبی قرار دارد.

2-2. پیشبرد فروش گلاب قمصر درحد مطلوبی قرار دارد.

2-3. تبلیغات دهان به دهان گلاب قمصر درحد مطلوبی قرار دارد.

2-4. شهرت گلاب قمصر درحد مطلوبی قرار دارد.

3) نگرش به نام تجاری گلاب قمصر درحد مطلوبی قرار دارد.

4) قصد خرید مشتریان گلاب قمصر کاشان درحد مطلوبی قرار دارد.

فرضیه های اصلی

شواهد نام تجاری بر نگرش به نام تجاری گلاب قمصر تاثیر معناداری دارد.
آوازه برند بر نگرش به نام تجاری گلاب قمصر تاثیر معناداری دارد.
شواهد برند بر قصد خرید مشتریان گلاب قمصر تاثیر معناداری دارد.
آوازه برند بر قصد خرید مشتریان گلاب قمصر تاثیر معناداری دارد.
نگرش به نام تجاری بر قصد خرید مشتریان گلاب قمصر تاثیر معناداری دارد.
1-8-تعریف عملیاتی  اصطلاحات تحقیق

برند: برند تجاری عبارتست از یک نام، واژه ،علامت و خدمات و طرح و یا ترکیبی از آنها که برای شناسایی کالاها و خدمات یک فروشنده مورد استفاده قرار می گیرد و باعث متفاوت نمودن انها از کالاها و خدمات رقبا می شود(کاتلر،2001).

شواهد برند: شواهد برند تعیین کننده فردیت، آرمانها و اهداف، ارزشها و علائم شناسایی برند تجاری است(کاتلر،2001)  .

آوازه برند: فرآیندی است که نام تجاری از طریق تبلیغات و بازاریابی به بازر ومشتریان عرضه می شود(کاتلر،2001).

قصد خرید مشتریان: حفظ تعهد عمیق به خرید مجدد یا انتخاب مجدد محصول به طور مستمر در آینده، به رغم این که تاثیرات موقعیتی و تلاش های بازاریابی ، به صورت بالقوه می تواند باعث تغییر در رفتار مشتری شود(الیور،34:1999).

تبلیغات: یکی از مهم­ترین ابزارهای ارتباطی در فعالیت­های بازاریابی مطرح بوده و در ایجاد تصویر ذهنی مناسب از برند در ذهن مشتریان نقش حیاتی بر عهده دارد(کاتلر،2001).

نگرش به نام تجاری: نگرش به نام تجاری عواملی است که برند یک سازمان از طریق تبلیغات، تسهیلات خدماتی و ظاهر ارائه دهندگان خدمات، نام سازمان و آرم ان ارائه می­نماید(کاتلر،2001).

گلاب قمصر:محصولات قمصر کاشان برای خوشبو نمودن تهیه شده از گل محمدی می باشد.

 

2-1.برند

2-1-1.نام تجاری چیست ؟

برند تجاری عبارتست از یک نام، واژه ،علامت و خدمات و طرح و یا ترکیبی از آنها که برای شناسایی کالاها و خدمات یک فروشنده مورد استفاده قرار می گیرد و باعث متفاوت نمودن انها از کالاها و خدمات رقبا میشود. یک برند تجاری باعث می شود تصویر یکپارچه ای از شرکت در اذهان تداعی می شود و در اثر استفاده از این برند تجاری برای کالاهای دیگر شرکت، کارایی بالا رفته و هزینه های ممکن کاهش یابد. بر طبق تعریف انجمن بازاریابی آمریکا برند تجاری عبارت است از: اسم، عبارت، سمبل، طرح و یا ترکیبی از این موارد می باشد. هدف، شناسایی کالا و خدمات از یک فروشنده یا گروهی از فروشندگان و تفکیک نمودن آنها از یکدیگر در رقابت های اقتصادی می باشد. از لحاظ فنی، برند، یک نام، لوگو، یا سمبل جدید برای محصول است. دیوید آکر برند تجاری را سمبلی می داند که با تعداد زیادی دارایی و تعهد ذهنی خورده است وپیوند خورده است وهدف آن شناسایی و تمایز محصولات است. رونی بیان میکند برند یک عبارت، علامت، سمبل یا ترکیبی از این هاست که به منظور شناسایی کالاها و خدمات یک فروشنده یا گروهی از آنان از محصولات رقبا مورد استفاده قرار است. بوز-آلن و همیلتون برند تجاری را، راه میانبری برای برقراری ارتباط با بازار به وسیله داده ها می دانند. لسلی دی چرناتونی پروفسور بازاریابی مدرسه بازرگانی بریتانیا می گوید: برند تجاری عبارتست از مشارکت فعال در هر گونه ارتباطی، که این ارتباط چه میان مشتری و برند تجاری،کارمند و کارمند،کارمند و مشتری یا کارمند و دیگر ذی نفعان به وجود می آید.(کاتلر،2001)

 تعیین نام تجاری هنر و بنیان بازاریابی است . انجمن بازار یابی آمریکا نام تجاری را چنین تعریف کرده است :  یک نام تجاری یک نام ، اصطلاح ، علامت ، نشان یا طرح یا ترکیبی از این هاست که

1-8-        روش انجام پژوهش…. 9
1-9-        قلمرو موضوعی، زمانی و مکانی انجام تحقیق.. 10
1-9-1- قلمرو موضوعی تحقیق.. 10
1-9-2- قلمرو زمانی تحقیق.. 10
1-9-3- قلمرو مکانی تحقیق.. 10
1-10-     تعریف متغیرها و اصطلاحات و واژه ها 10
1-11-     تعریف مفاهیم نظری و عملیاتی تحقیق.. 10
1-11-1- فناوری اطلاعات.. 10
1-11-2- سیستم اطلاعات و فناوری اطلاعات.. 11
1-11-3- رفتار سازمانی.. 11
1-11-4- عناصر رفتار سازمانی.. 12
جمع بندی فصل اول. 13
فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه تحقیق
2-1- مقدمه. 15
2-2- بخش اول: فناوری اطلاعات و ارتباطات و کاربرد آن در سازمان.. 15
2-2-1- فناوری اطلاعات.. 16
2-2-2- جامعه اطلاعاتی.. 16
2-2-3- زیر ساخت های فنی- اجتماعی جامعه اطلاعاتی.. 16
الف)زیر ساخت های ارتباط از راه دور 16
ب)زیر ساخت های مرتبط  با دانش…. 16
ج)زیر ساخت های فناوری رابط اطلاعات.. 16
2-2-4- سواد اطلاعاتی.. 17
2-2-5- شاخص های فناوری اطلاعات.. 19
2-2-6- زیر ساختار فناوری اطلاعات و ارتباطات.. 21
2-2-6-1- تار جهان گستر(اینترنت) 21
2-2-6-2- پست الکترونیکی.. 22
2-2-6-3- پرتال.. 22
2-2-6-5- تراکنش الکترونیک… 24
2-2-7- فعالیت های سازمانهای الکترونیک… 25
شرایط اجرای موفق استراتژی سازمانهای الکترونیک… 25
2-2-7-1- رهبری الکترونیک: وجود رهبری و اندیشه استراتژیک… 25
2-2-7-2- فراهم بودن زیر ساخت تکنولوژیکی.. 25
2-2-7-3- آماده بودن زیرساخت نهادی.. 25
– وجود سرمایه انسانی آگاه و آماده در زمینه ICT. 25
2-2-7-4- وجود زیرساخت حقوقی، اعتماد، امنیت اطلاعات و حریم خصوصی. 26
2-2-8- تجارت الکترونیک توسط سازمان.. 26
2-2-9- پرداختهای الکترونیکی در تجارت الکترونیکی.. 27
2-2-10- انواع روش های پرداخت الکترونیکی.. 27
2-2-11- شهر الکترونیک… 28
2-2-11-1- مدل شهر الکترونیک… 29
2-2-11-2- شهروند الکترونیکی.. 30
2-2-11-3- شهرداری الکترونیک… 30
2-3- قسمت دوم: رفتار سازمانی.. 31
2-3-1- مفهوم سازمان.. 31
2-3-2- رفتار سازمانی.. 32
2-3-2-1- هدف از مطالعه رفتار سازمانی.. 32
2-3-2-2- مبانی علمی رفتار سازمانی.. 41
2-3-2-3- محورهای رفتار سازمانی.. 42
2-3-2-4- رفتار سازمانی و مدیریت… 46
2-3-2-5- وظایف مدیران در زمینه بهبود رفتار سازمانی.. 47
2-3-2-6- ضرورت مدیریت رفتار سازمانی در آینده 48
الف- رفتار سازمانی مثبت گرا 48
ب- رفتار سازمانی تعارض گرا 48
2-3-3- مفاهیم مرتبط با رفتار سازمانی.. 53
2-3-3-1- تعریف سازمان.. 53
2-3-3-2- فرهنگ… 54
2-3-4- سطوح تجزیه و تحلیل رفتار سازمانی.. 47
2-3-5- ساختار سازمانی و رفتار کارکنان.. 49
2-3-6- عملکرد سازمان.. 49
2-3-7- تعیین کننده های عملکرد سازمان.. 50
2-3-8- چارچوب اندازهگیری عملکرد- لی.. 51
2-3-8-1- رضایت ذینفعان.. 51
2-3-8-2- ارتباطات سازمانی.. 52
2-3-8-3- همکاری تیمی.. 53
2-3-8-4- عملکرد راهبردی.. 54
2-3-8-5- مدیریت دانش…. 54
2-3-8-6- رشد سازمانی.. 55
2-4- قسمت سوم:

 

فناوری اطلاعات و اثرات آن بر رفتار سازمانی و مدیریت سازمان.. 57
2-4-1- اثر متداول اینترنت و فناوری اطلاعات.. 57
2-4-2- استفاده از اینترنت برای کارمندیابی.. 57
2-4-3- استفاده از اینترنت در شیوه های جدید کار 58
2-4-4- استفاده از اینترنت برای توسعه قابلیت‌های کارکنان در سازمان.. 59
2-4-5- اثر فناوری اطلاعات و ارتباطات بر سازمان.. 59
2-4-6- تغییر در سبک رهبری سازمان.. 60
2-4-7- تغییر نقش کارکنان در سازمان.. 61
2-4-8- تغییر شیوه کنترل کارکنان در سازمان.. 61
2-4-9- تغییر انگیزش کارکنان در سازمان.. 62
2-4-10- تغییر در مدیریت اطلاعات و بهرهبرداری از دانش…. 62
2-5- ادبیات و پیشینه پژوهش…. 63
2-6- قسمت چهارم: فناوری اطلاعات در شرکت گاز استان لرستان.. 65
2-6-2- امور فناوری اطلاعات در شرکت گاز استان لرستان.. 66
2-6-3- پست الکترونیک در شرکت گاز استان لرستان.. 68
فصل سوم: روش شناسی پژوهش
3-2- فرضیات پژوهش…. 71
3-3- روش شناسی پژوهش…. 71
3-4- ابزار گردآوری اطلاعات.. 72
3-5- روشهای گردآوری اطلاعات.. 73
3-6- شاخص ها و متغیر های تحقیق.. 74
3-7- روش سنجش متغیرها 75
3-8- روایی ابزار تحقیق.. 77
3-8-1- پایایی ابزار تحقیق.. 78
3-9- جامعه مورد مطالعه. 78
3-9-1- تعیین حجم نمونه. 79
3-9-2- روش نمونه‌گیری.. 80
3-9-3- آزمون کفایت نمونه گیری.. 80
3-10- روشهای تجزیه و تحلیل اطلاعات.. 81
خلاصه فصل سوم. 84
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها و آزمون فرضیه ها
4-1- مقدمه. 86
4-2- ارائه یافته های توصیفی.. 86
ویژگیهای جمعیت شناختی جامعه مورد مطالعه. 86
4-2-1- ویژگی جنسی جامعه مورد مطالعه. 86
4-2-2- ویژگی سنی جامعه مورد مطالعه. 87
4-2-3- ویژگی سطح تحصیلات پاسخگویان.. 87
4-2-4- ویژگی سابقه کاری پاسخگویان.. 88
4-3- تجزیه و تحلیل سوألات توصیفی پرسشنامه. 89
4-4- تحلیل توصیفی شاخصهای اصلی پژوهش…. 92
4-5- تحلیل استنباطی از یافتههای تحقیق.. 94
4-5-1- آزمون کلموگروف اسمیرنوف.. 94
4-5-2- آزمون همبستگی اسپیرمن.. 95
4-5-2-1- فرضیه اول.. 95
4-5-2-2- فرضیه دوم. 96
4-5-2-3- فرضیه سوم. 97
4-5-2-3- فرضیه اصلی پژوهش…. 97
4-5-3- تحلیل اثرات فناوی اطلاعات بر رفتار سازمانی کارکنان.. 98
4-5-3-1- محاسبه اثرات شاخصهای ابزار فناوری اطلاعات بر رفتار سازمانی.. 98
4-5-3-2- محاسبه اثر ابزار فناوری اطلاعات بر رفتار سازمانی کارکنان.. 100
جمعبندی فصل چهارم. 102
فصل پنجم: نتیجه گیری و ارائه پیشنهادات
5-1- مقدمه. 104
5-2- جمعبندی فرضیات پژوهش…. 104
5-2-1- تحلیل دادهها با آزمون کلموگروف-اسمیرنوف.. 104
5-2-2- تحلیل دادهها با آزمون همبستگی اسپیرمن.. 104
5-2-3- تحلیل فرضیه ها با رگرسیون خطی و تحلیل مسیر. 106
5-3- بحث و نتیجه گیری.. 106
5-4- پیشنهادات پژوهش…. 109
5-5- پیشنهادها برای پژوهشهای آتی.. 110
5-6- محدودیتهای پژوهش…. 110
منابع و مأخذ. 111
ضمائم
پیوست یک
پیوست دو
 
 
فهرست جداول
عنوان                                                                                                          شماره صفحه
جدول 2-1: تعریف مفاهیم پایه فناوری اطلاعات…………………………………………………………………………………………………….18
جدول 2-2: شاخص‌های کلیدی سنجش دسترسی به جامعه اطلاعاتی………………………………………………………………………..20
جدول 2-3: دسته­بندی فرایندهای مدیریت دانش…………………………………………………………………………………………………….46
جدول 2-4: پست الکترونیک شرکت گاز استان لرستان…………………………………………………………………………………………….64
جدول 3-1: مشخصات سوألات عمومی و فردی پرسشنامه پژوهش…………………………………………………………………………..69
جدول 3-2: شاخص­ها، مولفه­ها و متغیرهای پژوهش……………………………………………………………………………………………….71
جدول 3-3: محاسبه آلفای کرونباخ برای شاخص­های پرسشنامه………………………………………………………………………………..75
جدول 3-4: تقسیم بندی کارکنان اداره گاز استان لرستان…………………………………………………………………………………………..76
جدول شماره 3-5: نتایج آزمون KMO برای تشخیص کفایت نمونه گیری………………………………………………………………..79
جدول 4-1: ویژگی جنسی جامعه مورد مطالعه………………………………………………………………………………………………………84
جدول 4-2: ویژگی سطح تحصیلات جامعه مورد مطالعه………………………………………………………………………………………….85
جدول 4-3: ویژگی سابقه کاری جامعه مورد مطالعه…………………………………………………………………………………………………86
جدول 4-4: میزان ارتباط کارکنان شرکت گاز با فناوریهای IT………………………………………………………………………………….87
جدول 4-5: میزان استفاده فناوریهای IT در شرکت گاز لرستان…………………………………………………………………………………88
جدول 4-6: میزان استفاده کارکنان در طول روز از فناوریهای IT………………………………………………………………………………89
جدول 4-7: میزان استفاده کارکنان به ساعت در طول روز از فناوریهای IT…………………………………………………………………89
جدول 4-8: استفاده از فناوریهای IT و کاهش استفاده از روشهای سنتی…………………………………………………………………….90
جدول 4-9: میانگین، انحراف معیار و بار عاملی متغیرهای ابزارهای فناوری اطلاعات…………………………………………………..91
جدول 4-10: میانگین، انحراف معیار و بار عاملی متغیرهای اثرات فناوری اطلاعات بر شرکت گاز………………………………..92
جدول 4-11: میانگین، انحراف معیار و بار عاملی متغیرهای اثرات فناوری اطلاعات بر شرکت گاز………………………………..93
جدول ۴-12: نتایج آزمون کلموگروف اسمیرنوف برای بررسی نرمال بودن متغیرهای پرسشنامه…………………………………….94
جدول ۴-13: همبستگی اسپیرمن بین متغیرهای تبادل الکترونیکی داده و رفتار سازمانی کارکنان…………………………………….95
جدول ۴-14: همبستگی اسپیرمن بین متغیرهای برنامه­ریزی منابع سازمان و رفتار سازمانی کارکنان…………………………………96
جدول ۴-15: همبستگی اسپیرمن بین متغیرهای طراحی و تولید به کمک رایانه و رفتار سازمانی کارکنان………………………..97
جدول ۴-16: همبستگی اسپیرمن بین متغیرهای ابزارهای فناوری اطلاعات و کیفیت رفتار سازمانی کارکنان…………………….98
جدول ۴-17: همبستگی اسپیرمن بین متغیرهای استفاده از فناوری اطلاعات و تغییر در رفتار سازمانی کارکنان………………..99
جدول4-18: نتایج تحلیل فرضیه­های اول، دوم و سوم پژوهش با استفاده از روش احتمالات بیشینه……………………………..100
جدول4-19: نتایج تحلیل فرضیه­ چهارم پژوهش با استفاده از روش احتمالات بیشینه…………………………………………………101
جدول4-20 : خلاصه نتایج تحلیل فرضیه چهارم پژوهش با استفاده از روش احتمالات بیشینه…………………………………….103
جدول 4-21: ترکیب اثرات مستقیم و غیرمستقیم متغیرها در مدل­های پژوهش………………………………………………………….104
 
 
 
فهرست اشکال
عنوان                                                                                                          شماره صفحه
شکل 1-2: فناوری اطلاعات و اجزای آن………………………………………………………………………………………………………………..12
شکل 1-2: مدل مفهومی پژوهش؛ رابطه بین فناوری اطلاعات (و شاخص­های سه­گانه آن) با رفتار سازمانی کارکنان………….8
شکل 2-3: مدلهای رفتار سازمانی و متغیرهای تأثیرپذیر آن……………………………………………………………………………………….13
شکل شماره2-1: سطوح عملیاتی پرتال…………………………………………………………………………………………………………………..25
شکل 2-2: مدل شهر الکترونیک…………………………………………………………………………………………………………………………….33
شکل 2-3: نمودار سه سطح تجزیه و تحلیل در رفتار سازمانی…………………………………………………………………………………..37
شکل 2-4: روند ایجاد محیط مطمئن و محیط نامطمئن…………………………………………………………………………………………….38
شکل 3-1: تشریح قسمت­های طیف لیکرت و اساس ارزش­گذاری عددی آنها…………………………………………………………….72
شکل 3-2 : جمع­بندی ارزش­های طیف لیکرت و تبدیل به مقیاس فاصله­ای………………………………………………………………..73
شکل 3-3: رابطه آماری محاسبه آلفای کرونباخ برای تشخیص پایایی ابزار تحقیق………………………………………………………..75
شکل 3-4: فرمول تعیین حجم نمونه کوکران برای جامعه متناهی……………………………………………………………………………….77
شکل: 3-5: رابطه محاسبه کفایت نمونه­برداری…………………………………………………………………………………………………………78
شکل 3-6: مدل روش شناسی تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………..81
شکل 4-1: ضرایب رگرسیونی غیر استاندارد مدل پیشنهادی پژوهش………………………………………………………………………..101
شکل 4-2: ضرایب رگرسیونی استاندارد مدل پیشنهادی پژوهش……………………………………………………………………………..101
شکل 4-3: ضرایب رگرسیونی غیر استاندارد مدل پیشنهادی پژوهش………………………………………………………………………..102
شکل 4-4: ضرایب رگرسیونی استاندارد مدل پیشنهادی پژوهش……………………………………………………………………………..102
شکل 4-5: ضرایب رگرسیونی غیر استاندارد مدل پیشنهادی پژوهش………………………………………………………………………..103
شکل 4-6: ضرایب رگرسیونی استاندارد مدل پیشنهادی پژوهش……………………………………………………………………………..103
 
فهرست نمودارها
عنوان                                                                                                          شماره صفحه
نمودار 4-1: وضعیت جنسی جامعه مورد مطالعه………………………………………………………………………………………………………85
نمودار 4-2: مقایسه سطح تحصیلات افراد جامعه مورد مطالعه…………………………………………………………………………………..86
نمودار 4-3: مقایسه میزان سابقه کاری افراد جامعه مورد مطالعه…………………………………………………………………………………87
 
چکیده
تأثیر فناوری اطلاعات بر رفتار سازمانی و اخلاقیات کارکنان سازمان، یکی از مباحثی است که تمام سازمان­هایی که به استفاده از این فناوری­ها مبادرت می­ورزند را به تعمق وادار کرده است. شرکت گاز استان لرستان نیز به مثابه یک سازمان طی دو دهه اخیر همانند دیگر بخش­های دولتی و خصوصی برای پیشبرد اهداف و تسهیل در دستیابی به مقاصد خود از فناوری اطلاعات استفاده کرده است و در این راستا در جریان ایجاد همگامی بخش انسانی با فناوری اطلاعات، به ناچار  منجر به پذیرش تأثیراتی از سوی این فناوری­ها بر کارکنان و در نهایت رفتار سازمانی خود بوده است. از این رو هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی و تحلیل تأثیرات استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات بر رفتار سازمانی کارکنان شرکت گاز استان لرستان می­باشد. روش تحقیق مورد استفاده در این پژوهش از نوع توصیفی- تحلیلی و همبستگی (علی) می­باشد، که در دسته مطالعات کاربردی بوده و بصورت پیمایشی انجام گرفته است. ابزار گردآوری اطلاعات دسته اول پرسشنامه محقق ساخته بود که از بین 107 نفر از کارکنان شرکت گاز استان لرستان (شعب شهرستانی آن) به تکمیل اطلاعات پرداخت و داده­های گردآوری شده با نرم افزارهای Spss و Amos مورد تحلیل قرار گرفتند و نتایج به این صورت حاصل شد: تحلیل داده­ها با آزمون کلموگروف- اسمیرنوف نشان دهنده عدم وجود توزیع نرمال برای متغیرهای مورد بررسی بود، پس از آن آزمون همبستگی اسپیرمن نشان داد که بین متغیرهای مورد بررسی در فرضیات تحقیق رابطه معنادار وجود دارد. با استفاده از آزمون رگرسیون خطی و تحلیل مسیر به تحلیل اثرات متغیرهای مستقل بر متغیرهای وابسته پژوهش پرداخته شد و با استفاده از روش احتمالات بیشینه و نرم افزار آموس گرافیک به ترسیم این روابط و اثرات پرداخته شد. در نهایت فرضیه­های پژوهش مورد تأیید قرار گرفت و مشخص شد که استفاده از فناوری­های اطلاعاتی و ارتباطی بر رفتار سازمانی کارکنان شرکت گاز استان لرستان تأثیر گذاشته و این تأثیرات بیشتر نشان دهنده بهبود کیفیت رفتار سازمانی کارکنان می­باشد.
واژگان کلیدی: رفتار سازمانی، فناوری اطلاعات، کارکنان شرکت گاز لرستان.
 
 

1-1-    مقدمه
در لغت نامه انگلیسی آکسفورد فناوری اطلاعات به شاخه­ای از فناوری اطلاق می­شود که توزیع، پردازش، و ذخیره اطلاعات به خصوص توسط رایانه را شامل می شود. فناوری ارتباطات و اطلاعات به سرعت روند زندگیمان حتی شیوه ای را که به سبب آن به تجارت می پردازیم، به اطلاعات و خدمات دسترسی می یابیم و به برقراری ارتباط با یکدیگر و سرگرم نمودن خودمان می پردازیم را دستخوش تغییر می سازد. فناوری ارتباطات و اطلاعات اقتصاد جهانی را تقویت و پشتیبانی می نماید. همچنین با حقوق بشر در ارتباط بوده و در بهترین حالت، از آزادی بیان و حق استفاده از اطلاعات بر اساس ماده 19 بیانیه جهانی حقوق بشر حمایت به عمل می آورد(عارفی، 1390). “سازمان بهره برداری اقتصادی و توسعه” سازمان ملل[1] از فناوری اطلاعات و ارتباطات تمایز مناسبی را میان ابعاد تولیدی و خدماتی فناوری ارتباطات و اطلاعات ارائه می­نماید. در سال 198 کشورهای عضو سازمان مذکور برای تعریف فناوری اطلاعات و ارتباطات بعنوان ترکیبی از صنایع تولیدی و خدماتی که داده ها و اطلاعات را به صورت الکترونیکی دریافت، انتقال و ارائه می نماید به توافق دست یافتند. عامل مهم در این تعریف جامع این است که همانگونه که فناوری ارتباطات و اطلاعات دوگانگی سنتی میان تولید و خدمات را در هم می ریزد، فعالیت هایی را که منجر به تولید و پخش محصولات فناوری اطلاعات و ارتباطات می گردد را می توان در هر جایی از اقتصاد یافت (کلس[2]، 2003).
بر این اسال در اداره ها و شرکت های مختلف دولتی و خصوصی در تمام کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه به استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات برای بهبود وضعیت موجود خود و دستیابی به وضعیت مطلوب پرداخته اند، البته در این زمینه تأثیراتی نیز از این فناوری ها پذیرفته­اند که در پژوهش حاضر به یکی از این تأثیرات با عنوان رفتار سازمانی کارکنان پرداخته است.

1-2-    بیان مسأله
امروزه علم الکترونیک در حال ایجاد انقلابی است که از لحاظ اهمیت و ابعاد تأثیرگذاری کمتر از انقلاب صنعتی نیست. این علم ظرفیت های تازه و چشمگیری به هوش و دانش بشری داده و با بهره­گیری از ابزارهای جدید، ماهیت کار و زندگی را متحول ساخته است. روش های محدود کننده سنتی منسوخ شده و قابلیت های مرتبط با آن مانند فناوری اطلاعات توانسته هر صنعت و فعالیت وابسته به جریان اطلاعات را تغییر داده، تکمیل یا اصلاح کند (پورتر،1380: 53). به طور کلی می­توان گفت که فناوری اطلاعات عبارتست از ” گردآوری، ذخیره سازی، سازماندهی، پردازش و نشر اطلاعات، اعم از صوت، تصویر، متن یا عدد است که با استفاده از ابزار رایانه­ای و مخابراتی صورت می­پذیرد” (فهیمی، 1380: 27). بنابراین، امروزه فناوری اطلاعات جزء لاینفک زندگی روزمره مردم و دولت شده و در این مسیر دولت، بخش خصوصی و مردم به طرق مختلف با این فناوری­ها در ارتباط می­باشند و بسته به نیاز خود، بصورت موقت و یا دائم از فناوری­ها برای دستیابی به اهداف خود استفاده می­کنند. بخش خصوصی همانند سایر تحولات علمی در بهره­گیری از فناوری اطلاعات هم، نسبت به بخش دولتی پیشگام بوده است و بر این اساس اولین آثار استفاده از فناوری اطلاعات، در تجارت الکترونیکی مشاهده می­شود که با استفاده از قابلیت هایی مانند اینترنت و اکسترانت شیوه­هایی مانند بازاریابی آنلاین، تماس با مشتری و یا تأمین کنندگان را به وجود آورده­اند (پورتر، 1380: 23). اما سازمانهای دولتی نیز از این تجربه بهره­برده و بخش عمده­ای از فعالیتهای خود را به فناوری اطلاعات واگذار کرده­اند و با گرایش خود به سوی جهان الکترونیک، زمینه های لازم را برای ایجاد سازمان الکترونیکی در قالب دولت الکترونیک را فراهم ساخته­اند، سازمانی که به صورت انتفاعی یا غیر انتفاعی، اینترنت و شبکه خصوصی را به کار برده و فعالیت­ها و ارتباطات را تسهیل می­سازد (رابینز، 2005: 33).
استفاده از فناوری اطلاعات بر عملکرد و سایر خروجی­های سازمان تأثیر می­گذارد، از این رو در طی دهه 1970 و1980 تولیدکنندگان به منظور خودکارسازی فعالیتهای خود به استفاده از فناوری اطلاعات روی آوردند(حاجی حسینی و همکاران،1391: 27-26)، همچمین اوایل دهه 1990 با رشد سریع سرمایه­گذاری در فناوری اطلاعات برای برنامه­ریزی منابع سازمان و مدیریت زنجیره ارزش همراه بود (هیم و پنگ، 2010: 148-147). فناوری اطلاعات به نحو چشمگیری شیوه­های انجام کسب وکار شرکتها را تغییر داده است و انتظار می­رود که این تغییرات با پیدایش تجارت الکترونیک تداوم یابد(لین، 2009: 866). به عبارت دیگر، فناوری اطلاعات همراه با تجارت الکترونیک، تحولات عظیمی را در سازمانها ایجاد کرده و شرکتها را ملزم به تغییر ساختارها و استراتژی­های کسب و کارشان نموده است (لی و همکاران، 2011: 38). از آنجایی که استفاده صرف از یک فناوری خاص به سبب سهولت تقلید و کپی­برداری نمی­تواند یک مزیت رقابتی و پایدار را برای شرکت­ها ایجاد کند(رودریگز و لورنته، 2011: 835)، از این رو ضرورت ایجاد تناسب در روابط میان فناوری اطلاعات – عملکرد و نیز شناسایی عوامل و شرایط بروز هم افزایی فناوری اطلاعات بیش از پیش احساس می­شود(جاناسی کارن و نای، 2004: 270). علاوه بر آنچه که گفته شد، قابلیتهای شرکتها از نظر فناوری اطلاعات در پردازش اطلاعات ورودی، میزان شناخت آنها را افزایش داده و سرمایه­هایی فکری[3] را ایجاد می­کند که شرکتها را قادر به تصمیمات خردمندانه­تر و انجام اقدامات اثربخش می­نماید. چنین قابلیتهایی نشان دهنده میزان پیچیدگی شرکتها در استفاده از فناوری اطلاعات برای حمایت از  به اشتراک گذاری اطلاعات در درون شرکتها، پردازش اطلاعات ورودی و بهره­برداری از دانش در راستای تولید خروجی­هایی ارزشمند برای بهبود عملکرد سازمان هستند(لای و همکاران،2008: 17). فناوری اطلاعات را می­توان برحسب پذیرش و استفاده از آن تعریف نمود. به طور کلی با توجه به نتایج تحقیقات گذشته سه منبع اصلی فناوری اطلاعات را شامل تبادل الکترونیکی داده­ها[4]، طراحی و تولید به­کمک رایانه[5]، و برنامه­ریزی منابع سازمان[6] می­دانند(رودریگوئز و مارتینز،2011: 111).
طبق راهبرد معروف (H.I.O.T) فناوری به مثابه یک سیستم شامل اجزاء و خرده سیستم­های اطلاعاتی، فنی و سخت افزاری، انسانی و ارتباطات و سازمانی است (ایسلم، 1998: 3) که به افزایش انسجام میان حوزه­های عملیاتی مختلف و تسهیل همکاری در درون سازمان می­انجامد(بانکر و همکاران، 2006: 317). صاحبنظران معتقدند که رشد و توسعه موزون همه اجزای فناوری برای رشد و توسعه سازمان ضروری است و در این میان همگامی عامل انسانی با فناوری مورد استفاده در سازمان نقش مهمی در تحقق اهداف سازمانی خواهد داشت. با وجود این و علیرغم تکامل این فناوری در سازمانها، همچنان تردیدهای فراوانی در مورد تأثیرات این فناوری بر اخلاق کارکنان وجود دارد. درواقع مزایای اقتصادی و سازمانی فناوری اطلاعات چندان مورد تردید نیست و تردید عموماً درباره شیوه­ای است که فناوری اطلاعات حوزه اجتماعی و بخصوص قلمرو اخلاقی آن را دچار دگرگونی می­کند (فوکان و دیلو، 2000: 239). به همین دلیل، برای ایجاد همگامی بخش انسانی با فناوری اطلاعات، رفتار سازمانی که از مباحث مهم و حیاتی در مدیریت سازمانهاست، با دنیای الکترونیک در ارتباط می­باشد و به بیان دیگر در یک رابطه همبستگی و تأثیر و تأثر قرار می­گیرند(در این ارتباط، رفتار سازمانی به بررسی آثاری که فرد، گروه و سازمان بر رفتار فرد در درون سازمان دارد می­پردازد. به بیان دیگر، وظیفه رفتار سازمانی مطالعه رفتار سازمانی در عرصه سازمان، رویارویی رفتار فرد و سازمان و بالاخره بررسی سازمان می­باشد (قاسمی، 1383: 2)).  همانطوری که گفته شد تردید نسبت به استفاده سازمانی از فناوری اطلاعات عموماً درباره حوزه اجتماعی و بخصوص اخلاقی آن می­باشد، به همین سبب بسیاری از مباحث اخلاقی پیرامون رایانه­­ها و فناوری اطلاعات توسط «دیدگاه تأثیر» در مورد فناوری اطلاعات مطرح شده­اند(سهرابی و خانلری، 1388: 2). به عنوان مثال آیا رایانه­ها اقسام جدیدی از مسائل اخلاقی را به وجود می­آورند که نیازمند نظریه­های جدید یا متفاوت اخلاقی می­باشد؟ یا خیر؟. درواقع تأثیر فناوری اطلاعات بر رفتار سازمانی و اخلاقیات کارکنان سازمان، یکی از مباحثی است که تمام سازمان­هایی که به استفاده از این فناوری­ها مبادرت می­ورزند با آن روبرو هستند، زیرا استفاده از این فناوری ها تثیرات مثبت و منفی زیادی را بر رفتار کارکنان بر جای می­گذارد. مسأله اساسی این سازمانها این است که تأثیر موارد اخلاقی فناوری اطلاعات بر رفتارهای مورد انتظار کارکنان چگونه است؟
شرکت گاز استان لرستان نیز به مثابه یک سازمان طی دو دهه اخیر همانند دیگر بخش­های دولتی و خصوصی برای پیشبرد اهداف و تسهیل در دستیابی به مقاصد خود از فناوری اطلاعات (و شاخص­های سه­گانه آن تبادل الکترونیکی داده­ها، برنامه­ریزی منابع سازمان، طراحی و تلید به کمک رایانه) استفاده کرده است و در این راستا در جریان ایجاد همگامی بخش انسانی (به مثابه سازمان) با

 نهایی است.

1-1-1-1-  اصول نظام مدیریت زنجیره تأمین عبارتند از:
اصل اول:تقسیم بندی مشتریان بر اساس خدمات مورد نیاز آنها و طراحی انتخاب زنجیره تأمین و عرضه مناسب به گونه ای که ارائه خدمات به مشتریان در بخش های مختلف،سوددهی مناسب و مورد نظر را داشته باشد.

اصل دوم:تنظیم شبکه پشتیبانی با توجه به نیازهای مشتریان و اصل سوددهی.

اصل سوم:توجه به اطلاعات بازار و همراستا نمودن زنجیره تأمین یا به عبارت دیگر برنامه ریزی تقاضا با استفاده از پیش بینی مستمر و تخصیص بهینه منابع.

اصل چهارم:طراحی و تولید محصول با گرایش به نظرات و خواسته های مشتری و بالا بردن سرعت پذیرش تغییرات در زنجیره تأمین.

اصل پنجم:مدیریت راهبردی منابع عرضه به منظور کاهش هزینه مواد و خدمات مرتبط با آن.

اصل ششم:طراحی راهبرد زنجیره عرضه به گونه ای که قادر به پشتیبانی سطوح مختلف تصمیم گیری بوده و بتواند نمایی شفاف از جریان محصولات،خدمات و اطلاعات را ارائه دهد.

 

اصل هفتم:انتخاب معیارهای جامع عملکرد برای سنجش میزان موفقیت در دستیابی کارآمد و مؤثر به خواسته های مصرف کننده نهایی(جعفر نژاد و شاه حسینی،1385،ص67).

 

1-1-2-   مؤلفه های مدیریت زنجیره تأمین
مدیریت زنجیره تأمین دارای سه مؤلفه کلی است که عبارتند از(بیات،1387،ص37):

1.مدیریت اطلاعات و سیستم های اطلاعاتی در زنجیره تأمین

2.مدیریت موجودی  و جریان مواد در زنجیره تأمین

3.مدیریت روابط بین اعضای زنجیره تأمین

1-2 بیان مسئله 4

1-3 ضرورت و اهمیت انجام تحقیق 6

1-4 اهداف تحقیق 7

1-4-1 هدف اصلی 7

1-4-2 اهداف جزئی 7

1-5-فرضیات تحقیق 8

1-5 فرضیه اصلی 8

1-5-1 فرضیه­های فرعی 8

1-6 تعریف واژه‌ها 8

1-6-1 تعاریف مفهومی 8

1-6-2 تعاریف عملیاتی 9

فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه­ پژوهش

2-1 مقدمه 12

2-2 مبانی نظری……………………………………………………………………………………………………………………………………………………12

2-2-1 منابع تامین مالی کوتاه مدت 12

2-2-1-1 منابع اصلی تامین مالی کوتاه مدت 13

2-2-1-1-1 اعتبار تجاری 13

2-2-1-1-2 وام بانکی 14

2-2-1-1-3 وام­های فصلی 14

2-2-1-1-4 تامین مالی مقدماتی 15

2-2-1-1-5 نرخ بهره وام­های بانکی 15

2-2-1-1-5-1 نرخ بهره چیست 15

2-2-1-1-5-2 علت های وجود این نرخ های متفاوت 16

2-2-1-1-5-3 رجحان زمانی 16

2-2-1-1-5-4 امکان غیر نقدینگی 16

2-2-1-1-5-5 امکان نکول 16

2-2-1-1-5-6 تورم 17

2-2-2 اسناد تجاری 17

 

2-2-2-1 وام­های تضمین شده 18

2-2-2-2 حساب­های در یافتنی به عنوان وثیقه 18

2-2-2-3 حساب­های دریافتنی به جای وثیقه­گذاری 18

2-2-2-4 موجودی­ها به عنوان وثیقه 18

2-2-2-5 وام‌هاى کوتاه‌مدت بدون تضمین 19

2-2-2-6 حد اعتبار 19

2-2-2-7 اعتبار در حساب جارى 20

2-2-2-8 وام‌هاى یک ماهه 21

2-2-3 هزینه تامین مالی 21

2-2-4 عمل نوسانی (چرخشی) 22

2-2-5 عمل تسویه حساب 22

2-2-6 اهداف تامین مالی کوتاه مدت 22

2-2-7 منابع بی­بهره 23

2-2-7-1 حساب­های پرداختنی 23

2-2-7-2 منابع تعهدی 24

2-2-8 منابع سود دار بدون وثیقه 24

2-2-8-1وام­های بانکی خود پرداز(بی وثیقه) 24

2-2-9 مشخصات تامین مالی کوتاه مدت بانک 25

2-2-9-1  حد اکثر مقدار وام­گیری 25

2-2-9-2  تسویه حساب سالانه 26

2-2-9-3  قواعد محدود سازنده 26

2-2-9-4 موازنه غرامت 26

2-2-9- 5 رسید پرداخت شخصی 26

2-2-10 منابع کوتاه مدت بی وثیقه  بانکی 27

2-2-10-1  اوراق تجاری 27

2-2-10-2  وامهای شخصی (خصوصی) 27

2-2-10-3  پیش پرداخت نقدی مشتری 27

2-2-10-4 منابع کوتاه مدت تضمینی 28

2-2-10-4-1 انبار موقتی 28

2-2-10-4-2 انبار مرکزی 29

2-2-10-5 وام دریافتی ودیعه 29

2-2-10- 6 حق تصرف وام متغیر 30

2-2-11 مؤسسات سرمایه­دار 30

2-2-12 تضمین تامین مالی با صورت حساب­های قابل وصول 31

2-2-12-1 گرو گذاری برات­های قابل وصول 31

2-2-12-1-1 انتخاب صورت حساب­ها 31

2-2-12-1-2  تعدیل­های اعتباری 32

2-2-12-1-3 تعیین درصد 32

2-2-12-1-4 دریافت پول 32

2-2-12-1-4-1  بر مبنای عدم آگاهی 32

2-2-12-1-4-2 بر مبنای آگاهی 33

2-2-13  تامین مالی میان مدت 35

2-13-1 قرارداداعتباری مدور 35

2-13-2 وام دوره­ای 35

2-13-3  اجاره 35

2-13-4 وام­های بانک تجاری 36

2-13-4-1 وثیقه 36

2-13-4-2 مشارکت 36

2-13-4-3 نرخ ثابت در مقابل نرخ متغیر 36

2-2-14 وام­های شرکت­های بیمه 37

2-2-15 وام­های شرکت­های مالی و سازندگان تجهیزات 37

2-2-16 وام دهی نقدینگی جاری در برابر بهای موجودی 37

2-2-17 ابزارهای ویژه تامین مالی بلندمدت 38

2-2-17-1 سهام عادی 38

2-2-17-2 مزایای انتشار سهام عادی 38

2-2-17-3 موارد با اهمیت در انتشار سهام عادی 39

2-2-17-4 سهام ممتاز 39

2-2-17-5 اوراق قرضه 40

2-2-18 مشکل اوراق قرضه در بانک­داری بدون ربا 41

2-2-19 اوراق مشارکت 42

2-2-20 اوراق بهادار قابل تبدیل به اوراق مشارکت یا اوراق قرضه 45

2-2-21 انواع روش‌های تامین مالی خارجی 48

2-2-21-1 روش‌های قرضی استقراضی 48

2-2-21-1-1 فاینانس 49

2-2-21-1-3  فاینانس خودگردان 50

2-2-21-1-5 خطوط اعتباری 51

2-2-21-1-6 وام‌های بین‌المللی 52

2-2-22 روش‌های غیر قرضی (سرمایه‌گذاری) 52

2-2-22-1 سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی 52

2-2-23 مزایای سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی 53

2-2-24  انواع روش‌های سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی 53

2-2-25  معاملات جبرانی 54

2-2-26 معاملات تهاتری 54

2-2-27 خرید متقابل 54

2-2-28 افست 54

2-2-29 بیع متقابل 54

2-2-30  صکوک 55

2-2-31 ویژگیهای صکوک، تفاوت­ها و شباهت­های آن با اوراق قرضه 55

2-2-32  تئوری سلسله مراتبی روش­های تأمین مالی 59

2-2-33 حسابداری مخارج تامین مالی 60

2-2-33-1 هدف 60

2-2-33-2 دامنه کاربرد 60

2-2-33-3 مخارج تامین مالی 60

2-2-34 منابع مالی بانک‌ها در ایران 64

2-2-35 ساختار سرمایه 64

2-2-36 تئوری‌های ساختار سرمایه 64

2-2-36-1 رویکرد خالص (NI)1 65

2-2-36-2 رویکرد سود خالص عملیاتی(NO2)2 65

2-2-36-3 رویکرد سنتی1 66

2-2-36-4 رویکرد مودیلیانی و میلر(M& M) 66

2-2-36-5 نظریه‌ی ساختار سرمایه در چارچوب مدل قیمت‌گذاری دارایی سرمایه‌ای CAPM 67

2-2-37 اهمیت ساختار سرمایه 68

2-2-38 عوامل مؤثر بر ساختار سرمایه 68

2-2-39 هزینه‌ی سرمایه 69

2-2-40 هزینه‌ی سهام عادی 69

2-2-41 هزینه‌ی سود انباشته 71

2-2-41 هزینه‌ی بدهی 71

2-2-42 هزینه‌ی سرمایه در شرکت‌های ایرانی 72

2-2-43 میانگین موزون هزینه‌ی سرمایه 74

2-2-44 هزینه‌ی نهایی سرمایه 74

2-2-45 ساختار سرمایه‌ی بهینه 75

2-2-46 عوامل تعیین‌کننده‌ی ساختار سرمایه‌ی بهینه 75

2-2-47 ساختار سرمایه‌ی بهینه در بانک‌ها 76

2-2-48 نرخ کفایت سرمایه 77

2-3 پیشینه­ی تحقیقات انجام شده 77

2-3-1 تحقیقات داخلی 77

2-3-2 پیشینه­ی خارجی 79

فصل سوم: روش­شناسی پژوهش

3-1 مقدمه 83

3-2 روش تحقیق 83

3-3 جامعه‌ی آماری 84

3-4 روش و ابزار گردآوری اطلاعات 84

3-5 روش­های تجزیه و تحلیل داده­های پژوهش 85

3-5-1 داده­های پانل (داده­های تابلویی) 85

3-5-2 روش­های تخمین مدل­های ادغام شده 86

3-5-3 آزمون F لیمر 87

3-5-4 آزمون هاسمن 87

3-5-5 مدل اثر ثابت (FEM) 88

3-5-6 مدل اثرات تصادفی (REM)یا مدل تصحیح خطا (ECM) 88

3-5-7  آزمون ریشه واحد پانل 89

3-5-8 آزمون هم جمعی پانل دیتا 89

3-5-8-1 آزمون هم جمعی پدرونی 90

3-5-9  مفهوم سطح معناداری 91

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده­ها

4-1- مقدمه 93

4-2- آمار توصیفی 93

4-3- آزمون ریشه واحد داده­های پانل 98

4-4- آزمون هم­جمعی Kao (Engle-Granger based) 101

4-5- معرفی متغیرها و تصریح مدل 101

فصل پنجم: نتیجه­گیری و پیشنهادها

5-1- مقدمه 106

5-2-  نتیجه­گیری 106

5-2-1- فرضیه اصلی 106

5-2-2- فرضیه­های فرعی 107

5-3 یافته­های جانبی پژوهش 109

5-4- پیشنهادها 110

5-4-1- پیشنهادهای اجرایی(حاصل از پژوهش) 110

5-4-2 پیشنهادهای مبتنی بر آزمون فرضیات پژوهش 113

5-5 محدودیت­های پژوهش 113

منابع و مآخذ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….113

منابع فارسی 115

منابع لاتین 117

Abstract II

چکیده

بانک‌ها و مؤسسات مالی در راستای اهداف مالی خود برای بقا نیازمند تحلیل ساختار سرمایه و کاهش هزینه ها با استفاده از روش‌های تأمین مالی هستند. ساختار سرمایه ازیک‌طرف با هزینه سرمایه و از طرف دیگر با ریسک اعتباری مرتبط است. بنابراین بانک با کاهش دادن نسبت سرمایه برای رسیدن به سود بیشتر و یا افزایش سرمایه برای مقابله با خطر نکول مواجه است. علاوه بر این، یک سری قوانین داخلی و بین‌المللی برای شفافیت مالی مؤسسات وضع‌شده است که از جمله آن، قوانین بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و کمیته بال است. بنگاه­ها به منظور اجرای پروژه­های سودآور و دستیابی به حداکثر بازدهی در جهت افزایش منافع سهامداران خود، از منابع مالی مختلف بهره می­گیرند. به طور کلی هدف اصلی شرکت­ها و مؤسسات انتفاعی کسب سود بیشتر و به دنبال آن افزایش ثروت سهامداران، قیمت سهام و در نهایت ارزش شرکت می­باشد. یکی از راه­های کسب سود و ارزش برای شرکت­ها تحلیل ساختار سرمایه است. هدف پژوهش حاضر، تحلیل ساختار سرمایه بانک ملی با در نظر گرفتن هزینه­های سرمایه و ریسک است. این تحقیق بر حسب هدف کاربردی و بر اساس شیوه‌ی گردآوری داده‌ها توصیفی از نوع اثباتی و سعی در بررسی روابط بین متغیرهای تحقیق و اثبات یا عدم اثبات همبستگی بین آن‌ها می‌باشد. جامعه آماری این پژوهش بانک ملی ایران است بدین گونه که اطلاعات کل بانک در سال‌های 1387 تا1391 جمع‌آوری‌شده است. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 90 شرکت محاسبه گردید. نتایج حاکی از آن­است که به جز متغیر سپرده­های پس­انداز، با سطح معناداری 6169/0 که بالاتر 05/0 محاسبه گردید، فرضیه­های دیگر پژوهش تأیید شدند. در این بین، رابطه ساختار سرمایه و سپرده­های سرمایه­گذاری کوتاه­مدت با در نظر گرفته هزینه، بیشترین رابطه را با ضریب 840/1 داشت.

کلیدواژه: ساختار سرمایه، هزینه سرمایه، ریسک، بانک ملی.

1-1 مقدمه

بنگاه­ها به منظور اجرای پروژه های سودآور و دستیابی به حداکثر بازدهی در جهت افزایش منافع سهامداران خود، از منابع مالی مختلف بهره می­گیرند. توانایی بنگاه ها در مشخص نمودن منابع داخلی یا خارجی برای فراهم کردن سرمایه از عوامل اصلی رشد و پیشرفت آن­ها محسوب می­شود. توانایی یک بنگاه در دسترسی به تأمین مالی خارجی عاملی کلیدی در توسعه، رشد و بقای آن است(رمضانی، 1383). دسترسی بنگاه­ها به تأمین مالی خارجی قدرت رقابت پذیری آنها را افزایش می­دهد. به علاوه، دسترسی به منابع مالی به طور قابل توجهی رشد بنگاه را تسهیل می­کند. اشاره می کنند که محدودیت های اعتباری تأثیر منفی بر مخارج نوآوری و سرمایه­گذاری دارند؛ دسترسی به منابع مالی تأثیر مثبتی بر رشد بنگاه دارد. بر این اساس، یکی از مهم­ترین تصمیمات مالی، نحوه تأمین مالی بنگاه های اقتصادی است که نقش بسزایی در استمرار و رشد سودآوری آن­ها دارد(نجفی، 1385). توانایی بنگاه­ها در دستیابی به منابع مالی داخل و خارج از بنگاه به منظور سرمایه­گذاری و اجرای طرح های توسعه­ای آن از عوامل اصلی رشد و سودآوری محسوب می­شود. شرکت­ها اغلب هنگامی که به منابع مالی جدید نیاز دارند، یا از طریق بهره­گیری از منابع داخلی بنگاه اعم از سود انباشته و ذخایر، نیاز خود را مرتفع می­سازند. یا از طریق دریافت وام و اعتبارات از بانک­ها و مؤسسات مالی و اعتباری و یا انتشار سهام و سایر انواع اوراق بهادار بدهی و سرمایه­ای.  البته عامل مهم در تصمیم­گیری بنگاه­ها هزینه تأمین مالی می­باشد. تأمین مالی داخلی هیچ­­گونه هزینه­ای برای بنگاه­ها در بر نداشته و می­تواند در بلندمدت بنگاه را بر افق های فراتری از سودآوری برساند( مؤمنی، 1389).

شکل‌گیری سازمان‌ها بر اساس نیاز افراد در جوامع مختلف، گرچه سازوکار خاص خود را دارد، اما آن­چه مبرهن است سازمان‌ها برای حفظ، بقا و رشد نیازمند تحلیل ساختار سرمایه چه به‌صورت رسمی و یا غیررسمی هستند و یا می‌باشند. تغییرات سریع کنونی در محیط داخل و خارج سازمان‌ها ازیک‌طرف، بقا و ماندگاری از طرف دیگر امری اجتناب‌ناپذیر است. رکودهای اخیر و بحران ورشکستگی بانک‌ها در دهه‌های 1970 و 1981 که خود دلایلی بوده‌اند و یا عواملی می‌باشند که بررسی و تحلیل ساختار سرمایه و نسبت سرمایه‌ی کافی بانک‌ها را در عرصه‌ی بانکداری موردتوجه قرار داده‌اند و یا قرار می‌دهند. تا جایی که کمیته‌ی بال1 برای بانکداری در سال 1988 مشخص کرد که سرمایه‌ی بانک بایستی حداقل 8 درصد ارزش موزون دارایی‌های ریسک دار  باشد(پرسکارت، 2001: 35).

بنابراین تقویت نسبت سرمایه در بانک‌ها عاملی در جهت توانمند ساختن آن‌ها برای مقابله با خطر عدم بازپرداخت تسهیلات بانکی از طرف وام‌گیرندگان می‌باشد (عاملی در مقابل ورشکستگی) و از طرف دیگر حداکثر کردن سود سهامداران موضوعی در جهت بهینه کردن ساختار سرمایه است. ازاین‌رو جهت بهینه کردن ساختار سرمایه‌ی بانک، تحلیل و کاربرد منابع مختلف مالی بانک‌ها و هزینه‌هایی که بانک به جهت تأمین آن‌ها متقبل می‌شوند و همچنین برآورد میزان هزینه هر یک از آن منابع برای مدیران مالی بانک‌ها برای تصمیم‌گیری درباره‌ی تأمین مالی و متناسب ساختن یا پرتفوی مطلوب منابع مختلف در جهت مقابله با خطر ورشکستگی و حداکثر نمودن ارزش بانک است.

1-2 بیان مسئله

مؤسسات و بنگاه­های اقتصادی به ویژه فعالان در بخش صنعت، برای ادامه­ی حیات و فعالیت­های تولیدی خود و همچنین توسعه­ی فعالیت­ها، به سرمایه­های کلان نیاز دارند. همچنین، این مؤسسات و بنگاه­های اقتصادی برای تأمین سرمایه­ی مورد نیاز خود وابستگی شدیدی به بازارهای مالی دارند(کوربت و جنکینسون[1]،2005). نقش این بازارها در اختیار گذاشتن سرمایه­های لازم برای مؤسسات و شرکت­ها است. یکی از نکات اساسی مورد توجه مدیران مالی بنگاه­های اقتصادی، روش­ها و میزان تامین مالی است(بریلید و میرز[2]،2009). انواع منابع تأمین مالی در کشور به دو دسته­ی منابع مالی بدون هزینه و منابع مالی با هزینه تقسیم­بندی می­شود. منابع مالی بدون هزینه شامل پیش دریافت از مشتریان، بستانکاران تجاری، سود سهام پرداختنی و هزینه­های پرداختنی است. منابع مالی با هزینه به دو دسته­ی منابع داخلی (سود انباشته) و منابع خارجی (تسهیلات کوتاه مدت و بلندمدت و انتشار سهام جدید) تقسیم می­شود(میرز[3]، 2008). به طور کلی هدف اصلی شرکت­ها و مؤسسات انتفاعی کسب سود بیشتر و به دنبال آن افزایش ثروت سهامداران، قیمت سهام و در نهایت ارزش شرکت می­باشد(هالسی[4]، 2010). یکی از راه­های کسب سود و ارزش برای شرکت­ها انتخاب روش­ مناسب تأمین مالی است(پنمان[5]، 2009). در سال­های اخیر روش­های تأمین مالی به­دلیل مزایایی که داشته است، نظر مدیران مالی شرکت­ها و مؤسسات تجاری را به خود جلب کرده است( فرناندز[6]، 2011). بنابراین در این پژوهش، تأثیر روش­های تأمین مالی بر شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران مورد مطالعه و بررسی قرار می­گیرد، و با توجه به مزایایی که روش­های تأمین مالی در این حیطه دارد، به دنبال این پرسش هستیم که آیا این روش­ها تأثیری بر ارزش شرکت­های پذیرفته در بورس اوراق بهادرا تهران دارند یا خیر؟

تشکیل هر سازمان، مؤسسه و یا شرکتی به دنبال برطرف نمودن نیازهای افراد، برای بقا و ماندگاری در جهان متلاطم و پررقابت کنونی نیازمند بررسی و برآورد چگونگی دستیابی به اهداف خاص خود، در راستای سودآوری امری اجتناب‌ناپذیر است. در این راستا بانک ملی ایران نیز برای دستیابی به اهداف و همچنین تداوم حیات و فعالیت خود محتاج حداکثر نمودن سودش است و این کار از طریق افزایش درآمدها و کاهش هزینه‌ها امکان‌پذیر است، که استراتژی مناسب کاهش هزینه‌ها در ترکیب نحوه‌ی تأمین مالی است. با توجه به اینکه یکی از اقلام هزینه‌ها، هزینه‌های ثابت تأمین مالی است که برای افزایش سودآوری بانک، بایستی حداکثر تلاش در جهت تأمین مالی از طریق کسب منابع مالی ارزان‌قیمت (کم‌هزینه‌تر) به عمل آید. منابع تأمین مالی در ساختار سرمایه متبلور است؛ و ترکیب ساختار 1 سرمایه‌بر هزینه ثابت تأمین مالی و ریسک مالی و درنتیجه بر بازده حقوق صاحبان سهام تأثیر می‌گذارد.

با توجه به اکثر نظریات موجود درزمینه ساختار سرمایه که به ارتباط بین ساختار سرمایه با هزینه‌ی آن، ریسک شرکت و ارزش آن اذعان دارند(احمدزاده، 1384: 5).

مدیران مالی شرکت‌ها و واحدهای انتفاعی به‌واسطه‌ی ارتباط بین ساختار سرمایه با هزینه‌ی سرمایه و ریسک ازیک‌طرف و همچنین بین هزینه‌ی سرمایه باارزش واحد انتفاعی از طرف دیگر وجود دارد، درصدد استفاده از مکانیزم ساختار سرمایه برای کاهش ریسک مالی و افزایش سودآوری خود هستند.

تعیین ترکیب بهینه‌ی منابع مالی جهت حداکثر کردن ارزش واحد انتفاعی در چارچوب محدودیت‌های قانونی موجود در این راستا صورت می‌گیرد. در رابطه با ساختار سرمایه‌ی بانک و برای مقابله با ریسک اعتباری نسبت سرمایه از موضوعات حائز اهمیت است، به همین دلیل است که استانداردهای سرمایه مبنی بر ریسک توسط کمیته بال در سال 1988 برای پوشش دادن ریسک اعتباری ایجاد شد(مارشال، 1999، 125). از آنجائی که نرخ کفایت سرمایه در نُرم بین‌المللی 8 درصد دارایی‌های ریسک دار در نظر گرفته می‌شود. با این اوصاف ضمن بررسی عوامل مؤثر بر ساختار سرمایه در بانک ملی ایران اینکه آیا ساختار سرمایه‌ی بانک ملی ایران بهینه است یا خیر و اینکه نحوه‌ی ترکیب منابع مالی در چارچوب قوانین موجود داخلی و خارجی تا چه حدی مطابقت دارد و نسبت فوق‌الذکر در سال‌های 1387 تا 1391 محاسبه خواهد شد و بهینه بودن ساختار سرمایه طی دوره از ابعاد مختلف که برای مدیریت مالی بانک برای اتخاذ تصمیمات لازم برای حرکت در راستای بهینه‌سازی آن ضروری است، بررسی خواهد شد.

 

1-3 ضرورت و اهمیت انجام تحقیق

شرکت­ها برای اجرای پروژه­های سرمایه­گذاری سودآور در دسترس، تسویه­ی بدهی­های موعد رسیده، افزایش سرمایه در گردش و پرداخت سود به سهامداران به منابع مالی متعددی دسترسی دارند. این منابع، وجوه نقد حاصل از فعالیت­های عملیاتی و فروش دارایی­ها (به عنوان منابع درون سازمانی تأمین مالی)، استقراض وام بانکی، انتشار اوراق مشارکت و انتشار سهام جدید (به عنوان منابع برون سازمانی تأمین مالی) را شامل می شوند. توانایی شرکت­ها در تعیین منابع مالی مناسب و تصمیم­گیری صحیح در این خصوص از عوامل اصلی موفقیت شرکت به شمار می­رود( لطفی، 1385). مهمترین هدفی که مدیریت در زمان انتخاب روش تأمین مالی باید توجه کند، افزایش ثروت سهامداران می­باشد. یعنی با در نظر گرفتن هزینه هر یک از منابع مختلف تأمین مالی و آثار آن بر روی بازده و ریسک شرکت منابعی را انتخاب کند که باعث به حداقل رساندن هزینه­های تأمین مالی گردد. ترکیب مناسب منابع تأمین مالی با خصوصیاتی همچون هزینه سرمایه اندک و نرخ بازده بیشتر همراه است(مؤمنی، 1389). بررسی مطالعات پیشین نشان می­دهد اکثر مطالعات روش­های تأمین مالی و تاثیرآن بر بازده روی مواردی چون ارتباط بین گزینش منابع تأمین مالی و بازده شرکت­ها، ارجحیت منابع برون سازمانی تأمین مالی به منابع درون سازمانی و یا برعکس، رسیدن به یک ساختار مطلوب سرمایه و ارتباط بین ساختار سرمایه و ریسک تأکید داشته­اند. با توجه به توضیحات ارائه شده و با توجه به اینکه از جمله کاربردی­ترین منابع برون سازمانی تأمین مالی در میان شرکت­های فعال در بورس تهران، وام بانکی و افزایش سرمایه است. وظایف اصلی مدیریت مالی، تصمیم­گیری در ارتباط با تأمین مالی، سرمایه­گذاری و تقسیم سود است( پنمان[7]، 2009).  هر یک از این تصمیمات در رابطه­ی با هدف شرکت است و تصمیم­گیری در زمینه­ی ترکیب مطلوب این سه مورد، حداکثر کننده­ی ارزش شرکت برای سهامداران است. بنابراین، شناسایی اولویت روش­های تأمین مالی و عوامل تأثیرگذار بر آن­ها و انتخاب روش­های مناسب در راستای به حداکثر رسانیدن ثروت سهامداران از اهمیت زیادی برخوردار است( چنگ[8]، 2009).

سرمایه مناسب و کافی یکی از شرایط اساسی لازم برای حفظ سلامت نظام بانکی است و رابطه آن با سودآوری ازیک‌طرف و ریسک موجود در دارایی‌ها از طرف دیگر واضح و مشخص است(احمدی، 1389: 1). کسب سود پایدار، حفظ و ادامه‌ی رشد و هر نوع تصمیمات مدیریتی و استراتژیکی در محیط‌های متلاطم امروزی در گروه داشتن ساختار سرمایه مناسب‌تر و نزدیک‌تر به نرم‌های بین‌المللی است و اینکه منابع مالی را از چه منابعی تهیه کنیم، که کمترین هزینه و کمترین ریسک را دربر داشته باشد؛ و منابع مالی را کجا سرمایه‌گذاری کنیم که بیش‌ترین بازدهی را، با کمترین ریسک، به بار آورد. پس برای اینکه ساختار سرمایه چگونه تعیین شود، مطلوب‌تر است و از چه منابع مالی استفاده شود و آیا منابع مالی جدید در دسترس است یا خیر می‌طلبد ساختار سرمایه تحلیل شود. ساختار سرمایه اساس مالکیت دارایی‌های شرکت‌ها و میزان کارایی آن و استفاده از بدهی و سرمایه در ساختار سرمایه رانشان می‌دهد. انتخاب نوع و ترکیب منابع مالی با توجه به رقابت‌های موجود بین بانک‌های خصوصی و دولتی و سایر مؤسسات مالی، هزینه‌ی تأمین مالی برای آن‌ها مهم به نظر می‌رسد. بنابراین بررسی و تحلیل ارتباط بین هزینه‌های تأمین مالی و ساختار سرمایه ‌یاریگر مدیران مالی در تصمیم‌گیری‌های استراتژیکی است.

1-4 اهداف تحقیق

1-4-1 هدف اصلی

تعیین رابطه بین ساختار سرمایه بانک ملی با در نظر گرفتن هزینه­های سرمایه و ریسک.

1-4-2 اهداف جزئی

تعیین رابطه بین ساختار سرمایه و سپرده­های سرمایه­گذاری کوتاه­مدت با در نظر گرفتن هزینه­های آن.

تعیین رابطه بین ساختار سرمایه و سپرده­های سرمایه­گذاری بلندمدت با در نظر گرفتن هزینه­های آن.

تعیین رابطه بین سپرده­های جاری و ساختار سرمایه.

تعیین رابطه بین سپرده­های پس­انداز و ساختار سرمایه.

1-5-فرضیات تحقیق

1-5 فرضیه اصلی

تحلیل ساختار سرمایه بانک ملی با در نظر گرفتن هزینه­های سرمایه و ریسک.

1-5-1 فرضیه­های فرعی

بین ساختار سرمایه و سپرده­های سرمایه­گذاری کوتاه­مدت با در نظر گرفتن هزینه­های آن رابطه معناداری وجود دارد.

بین ساختار سرمایه و سپرده­های سرمایه­گذاری بلندمدت با در نظر گرفتن هزینه­های آن رابطه معناداری وجود دارد.

بین سپرده­های جاری و ساختار سرمایه رابطه معنادار وجود دارد.

بین سپرده­های پس­انداز و ساختار سرمایه رابطه معنادار وجود دارد.

1-6 تعریف واژه‌ها

1-6-1 تعاریف مفهومی

ساختار سرمایه

به ترکیب بدهی‌ها و حقوق صاحبان سهام، ساختار سرمایه گویند(انواری، 1385: 79).

هزینه‌ی سرمایه

عبارت است از متوسط هزینه‌ی منابع مالی مورداستفاده‌ی شرکت است(جهانخانی و اعرابی، 1382: 210).

ساختار سرمایه‌ی بهینه

نوعی ساختار سرمایه است که در آن میانگین موزون هزینه‌ی سرمایه (WACC) شرکت  حداقل و ارزش شرکت حداکثر می‌باشد(جهانخانی و اعرابی، 1382: 210).

ریسک اعتباری1

به عدم اطمینان در بازپرداخت وام و تسهیلات اعطای بانک‌ها به‌وسیله‌ی وام‌گیرندگان، ریسک اعتباری گویند.

نرخ کفایت سرمایه2

حداقل نسبت قابل‌قبول سرمایه برای مقابله با ریسک اعتباری بانک‌ها می‌باشد.

منابع مالی

وجوهی است که مؤسسه انتفاعی برای تأمین مالی دارایی‌هایش از آن‌ها استفاده می‌کند.

سرمایه

سرمایه شامل وجوهی است که در آغاز تأسیس بانک به‌وسیله‌ی سهامداران فراهم‌شده  است(حسینی، 1381: 53).

 

1-6-2 تعاریف عملیاتی

ساختار سرمایه: به درصد هر یک از منابع تأمین مالی بانک (شامل سرمایه، سود انباشته، سپرده‌های مختلف، بدهی به بانک مرکزی و سیستم بانکی) از کل منابع آن اطلاق می‌شود.

اقلام ساختار سرمایه شامل دو قسمت است:

الف) بدهی‌ها؛ شامل:

 -بدهی به بانک‌ها و سایر مؤسسات اعتباری و بانک مرکزی

 سپرده‌ها (دیداری – پس‌انداز و مشابه  سرمایه‌گذاری مدت‌دار و سایر سپرده‌ها)

ب) حقوق صاحبان سهام:

پیرسازی نیز به عنوان یکی از مهمترین عوامل ایجاد استحکام خصوصا در آلیاژهای غیر آهنی هر روز
بیشتر از قبل بکار گرفته می .شود
در این تحقیق آلیاژهای مس بررسی و روشهای مختلف افزایش استحکام در این آلیاژها مطرح گردید.
مس عموما ب هواسطه کار سرد و ریزدانه کردن افزایش استحکام را تجربه خواهد کرد که میتوان با اضافه
نمودن عملیات آنیل نیز به خواص مورد نظر رسید. در گروه آلیاژهایی که از نوع محلول جامد میباشند

 

 چندهدفه، چند تابع هدف مختلف وجود دارند که تمایل به یافتن کمینه یا بیشینه­ی آن­ها به­طور هم­زمان وجود دارد. اغلب این توابع هدف در نقطه­ی مقابل یک­دیگر قرار دارند، به­ طوری­ که بهبود یکی از آن­ها، با بدتر شدن دیگری مواجه می­شود. بنابراین در این­گونه مسائل برخلاف مسائل تک­هدفی که تنها یک نقطه­ی اکسترمم برای مسئله وجود دارد، مجموعه­ای از پاسخ­های بهینه به عنوان جواب به­دست می­آیند که به اصطلاح نقاط بهینه­ی پارتو یا منحنی پارتو خوانده می­شوند.

روش­های بهینه­یابی چندهدفه­ی مبتنی بر پارتو، در مقایسه با روش­های بهینه­یابی تک­هدفه، دارای مزایایی می­باشند. اول این­که، پاسخ بهینه­ی پارتو دربردارنده­ی مجموعه­ای از پاسخ­ها می­باشد که   می­تواند شامل پاسخ­هایی که دارای نقض قید می­باشند نیز باشد، بنابراین یک پاسخ با نقض قید مجاز اگر ارزش تابع هدف بالایی داشته باشند، نیز می­تواند در نظر گرفته شود. دوم این­که، با تجزیه­ی مسئله­ی اصلی به چندین مسئله، اهداف مختلف انعطاف پذیری بیشتری در جست­وجوی فضای پاسخ خواهند داشت.

الگوریتم ژنتیک با مرتب سازی نامغلوب، یکی از مطرح ترین و پرکاربردترین الگوریتم های بهینه سازی در زمینه ی بهینه سازی چندهدفه می باشد. اسرینیباس و دِب در سال ۱۹۹۵ روش بهینه سازی (NSGA)  را برای

 

حل مسائل بهینه سازی چند هدفه معرفی نمودند. نکات برجسته ای که در مورد این روش بهینه سازی وجود دارند، عبارتند از:

جوابی که هیچ جواب دیگری، به طور قطع بهتر از آن نباشد، دارای امتیاز بیشتری است. جواب ها بر اساس این که چند جواب بهتر از آن ها وجود داشته باشند، رتبه بندی و مرتب می شوند.
شایستگی (برازندگی) برای جواب ها بر حسب رتبه آن ها و عدم غلبه سایر جواب ها، اختصاص می یابد.
از شیوه اشتراک برازندگی (Fitness Sharing) برای جواب های نزدیک استفاده می شود تا به این ترتیب پراکندگی جواب ها به نحو مطلوبی تنظیم شود و جواب های به طور یکنواخت در فضای جستجو پخش شوند.
با توجه به حساسیت نسبتا زیادی که نحوه عملکرد و کیفیت جواب های الگوریتم (NSGA) به پارامترهای اشتراک برازندگی و سایر پارامترها دارند، نسخه دوم این الگوریتم با نام (NSGA-II)

توسط دِب و همکارانش در سال ۲۰۰۰ معرفی گردید [54]. ویژگی های عمده این الگوریتم عبارتند از:

تعریف فاصله تراکمی (Crowding Distance) به عنوان ویژگی جایگزین برای شیوه هایی مانند اشتراک برازندگی
استفاده از عملگر انتخاب تورنومنت دو-دویی
ذخیره و آرشیو کردن جواب های نامغلوب که در مراحل قبلی الگوریتم به دست آمده اند (نخبه گرایی)

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

 

 

چکیده

 

هدف پژوهش حاضر سنجش ریسک شرکت‌های منتخب بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از معیار تسلط تصادفی و مقایسه با نتایج حاصل از انحراف معیار، انحراف معیار نامطلوب و نیم‌واریانس به عنوان شاخص‌های متداول سنجش ریسک، می‌باشد. شرکت‌های بورسی مورد مطالعه در این پژوهش شامل 23 شرکت از صنعت خودرو و 20 شرکت از صنعت شیمیایی می باشد که در بازه‌ی زمانی ابتدای فروردین ماه تا پایان اسفند ماه 1393 در بورس اوراق بهادار تهران فعالیت و بیش از 210 روز معاملاتی در سال داشته اند که موضوع فعالیت آنها سهام باشد. داده های مورد استفاده در این پژوهش شامل بازده هفتگی شرکت‌های مورد نظر با احتساب سود تقسیمی سال 1393می باشد که بر اساس قیمت پایانی روزانه ابتدا و انتهای هفته‌ی کاری بورس محاسبه گردیده و در مجموع شامل 52 بازده هفتگی برای هر شرکت در طول سال است. نتایج حاکی از آن است که بین شرکت‌های صنعت خودرو و صنعت شیمیایی تسلط تصادفی مرتبه ی اول، مرتبه ی دوم و مرتبه ی سوم وجود دارد. در دو صنعت مورد نظر معیار تسلط تصادفی با سنجه‌های ریسک ذکر شده ارتباط معکوس و معناداری وجود دارد. بدین معنی که شرکت‌هایی که از نظر معیار تسلط تصادفی در مراتب اول قرار گرفته اند دارای ریسک کمتری نسبت به سایر شرکت‌ها می باشند و شرکت‌هایی که با توجه به معیار‌های ریسکی مورد استفاده دارای مرتبه‌ی بالاتری می باشند از نظر معیار تسلط تصادفی جایگاه پائینی را به خود اختصاص داده اند.

 

کلمات کلیدی: سنجش ریسک، معیار تسلط تصادفی، انحراف معیار، انحراف معیار نامطلوب، نیم واریانس.

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                صفحه

فصل اول. 1

کلیات پژوهش… 1

1-1- مقدمه. 2

1-2- بیان مسأله. 3

1-3- اهمیت و ضرورت انجام پژوهش… 4

1-4- اهداف پژوهش… 5

1-5- سوالات پژوهش… 5

1-6- نوع پژوهش… 6

1-6-1- قلمرو موضوعی پژوهش… 6

1-6-2- قلمرو مکانی پژوهش… 6

1-6-3- قلمرو زمانی پژوهش… 7

1-7- نوآوری پژوهش… 7

1-8- استفاده کنندگان از نتایج پژوهش… 8

1-9- تعاریف نظری واژگان کلیدی.. 8

1-10- ساختار کلی پژوهش… 10

فصل دوم. 11

مبانی نظری و پیشینه پژوهش… 11

2-1- مقدمه. 12

2-2- ریسک.. 13

2-3- منابع ریسک.. 14

2-3-1- ریسک بازار 14

2-3-2- ریسک تورمی. 15

2-3-3- ریسک تجاری.. 15

2-3-4- ریسک نقدینگی. 16

2-3-5- ریسک کشور 16

2-4- انواع ریسک.. 16

2-4-1- ریسک سیستماتیک.. 17

2-4-2- ریسک غیر سیستماتیک.. 17

2-5- معیارهای متداول اندازه گیری ریسک.. 19

2-5-1- سنجه های اندازه گیری نوسان. 19

2-5-1-1- دامنه ی تغییرات.. 19

2-5-1-2- متوسط قدر مطلق انحرافات.. 20

2-5-1-3- متوسط مجذور انحرافات.. 20

2-5-1-4- انحراف معیار 20

2-5-1-5- انحراف معیار نا مطلوب.. 21

2-5-2- سنجه های ریسک نا مطلوب.. 21

2-5-2-1- نیم سنجه های ریسک.. 22

2-6- بورس.. 22

2-6-1- صنعت گروه محصولات خودرویی. 22

2-6-2- صنعت گروه محصولات شیمیایی. 23

2-7- معیار تسلط تصادفی. 23

2-7-1- تسلط تصادفی مرتبه اول(FSD) 24

2-7-2- تسلط تصادفی مرتبه دوم(SSD) 25

2-7-3- تسلط تصادفی مرتبه سوم(TSD) 26

2-8- برتری تصادفی مارکوئیتز. 26

2-9- برتری تصادفی آتی. 27

2-10- مزیت‌های معیار تسلط تصادفی. 27

2-11- پیشینه پژوهش… 28

2-11-1- پژوهش های خارجی. 28

2-11-2- پژوهش های داخلی. 34

2-11-3- نقدی بر پژوهش های گذشته و نوآروی پژوهش حاضر. 37

2-12- جمع بندی.. 40

فصل سوم. 42

روش شناسی پژوهش… 42

3-1- مقدمه. 43

3-2- روش پژوهش… 43

3-3- جامعه و نمونه آماری پژوهش… 44

3-4- روش جمع آوری اطلاعات.. 47

3-5- متغیرهای پژوهش… 48

3-5-1- متوسط مجذور انحرافات(واریانس) 48

3-5-2- انحراف معیار 48

3-5-3- نیم واریانس… 48

3-5-4- انحراف معیار نامطلوب.. 49

3-5-5- بازده 49

3-5-6- بازده بدون ریسک.. 50

3-6- مفاهیم آماری تسلط تصادفی مرتبه اول. 50

3-6-1- تابع احتمال، تابع چگالی و تابع توزیع تجمعی. 50

3-6-2- قوانین تصمیم‌گیری براساس تسلط تصادفی مرتبه اول. 51

3-6-3- شرح نموداری قوانین تسلط تصادفی مرتبه اول. 53

3-6-4- شرح مفهومی تسلط تصادفی مرتبه اول. 54

3-7- مفاهیم آماری تسلط تصادفی مرتبه دوم. 54

3-7-1- ریسک گریزی.. 55

3-7-2- قانون تصیم گیری سرمایه‌گذاری براساس معیار تسلط تصادفی مرتبه دوم. 56

3-7-3- شرح نموداری تسلط تصادفی مرتبه دوم. 56

3-7-4- شرح مفهومی تسلط تصادفی مرتبه دوم. 57

3-8- مفاهیم آماری تسلط تصادفی مرتبه سوم. 58

3-8-1- چولگی مثبت به‌عنوان یک ابزار اندازه‌گیری برای تسلط تصادفی مرتبه سوم. 58

3-8-2- قانون تصمیم گیری سرمایه‌گذاری براساس معیار تسلط تصادفی مرتبه سوم. 59

3-8-3- شرح نموداری تسلط تصادفی مرتبه سوم. 59

3-9- آزمون معیار تسلط تصادفی. 62

3-10- جمع‌بندی.. 65

فصل چهارم. 67

تجزیه و تحلیل یافته‌های پژوهش… 67

4-1- مقدمه. 68

4-2- آمار توصیفی. 68

4-2- محاسبه معیار تسلط تصادفی. 74

4-3- محاسبه انحراف معیار و انحراف معیار نامطلوب.. 87

4-4- محاسبه نیم واریانس… 90

4-5- محاسبه ی ضریب همبستگی رتبه ای اسپیرمن. 92

4-6- جمع بندی.. 95

فصل پنجم. 96

بحث و نتیجه گیری.. 96

5-1- مقدمه. 97

5-2- تحلیل یافته ها و نتیجه گیری.. 97

5-3- پیشنهادات کاربردی.. 102

5-5- محدودیت های پژوهش… 103

منابع و مأخذ. 104

 

 

 

 

فهرست جداول

عنوان جدول                                                                                                      صفحه

38
جدول2-1. مروری بر پژوهش های خارجی گذشته
45
جدول 3-1. فهرست شرکت های زیرگروه صنعت خودرو در حال معامله از فروردین تا اسفند ماه سال 1393
46
جدول3-2 فهرست شرکت های زیر گروه صنعت شیمیایی در حال معامله از فروردین تا اسفند ماه سال 1393
59
جدول 3-3. توزیع بازده سرمایه‌گذاری F و G
61
جدول 3-4. توزیع بازده سرمایه‌گذاری M و N
69
جدول4-1. آمار توصیفی صنعت خودرو
70
جدول 4-2. نتایج آزمون کولموگروف – اسمیرنف صنعت خودرو
71
جدول 4-3. آمار توصیفی صنایع شیمیایی
72
جدول 4-4. نتایج آزمون کولموگروف – اسمیرنف صنایع شیمیایی
73
جدول 4-5.  نتایج آزمون تسلط تصادفی به صورت زوجی برای تمام شرکت های صنعت خودرو
84
جدول 4-6. تعداد شرکت های مسلط و تحت تسلط بر هر شرکت صنعت خودرو به تفکیک مرتبه ی تسلط تصادفی
85
جدول 4-7. نتایج آزمون تسلط تصادفی به صورت زوجی برای تمام شرکت های صنعت شیمیایی
86
 جدول 4-8. تعداد شرکت های مسلط و تحت تسلط بر هر شرکت صنعت شیمیایی به تفکیک مرتبه ی تسلط
88
جدول 4-9. انحراف معیار شرکت های صنعت خودرو
88
جدول 4-10. انحراف معیار نامطلوب صنعت خودرو
89
جدول 4-11. انحراف معیار صنعت  شیمیایی
89
جدول 4-12. انحراف معیار نامطلوب صنعت شیمیایی
90
جدول 4-13. مقادیر نیم واریانس صنعت خودرو
90
جدول 4-14. مقادیر نیم واریانس صنعت شیمیایی
92
جدول 4-15. ضریب همبستگی رتبه ای اسپیرمن بین معیار تسلط تصادفی و انحراف معیار صنعت خودرو
92
جدول 4-16. ضریب همبستگی رتبه ای اسپیرمن بین معیار تسلط تصادفی و انحراف معیار نامطلوب صنعت خودرو
93
جدول 4-17. ضریب همبستگی رتبه ای اسپیرمن بین معیار تسلط تصادفی و انحراف معیار صنعت شیمیایی
93
جدول 4-18. ضریب همبستگی رتبه ای اسپیرمن بین معیار تسلط تصادفی و انحراف معیار نامطلوب صنعت شیمیایی
94
جدول 4-19. ضریب همبستگی رتبه ای اسپیرمن بین معیار تسلط تصادفی و نیم واریانس صنعت خودرو
94
جدول 4-20. ضریب همبستگی رتبه ای اسپیرمن بین معیار تسلط تصادفی و نیم واریانس صنعت شیمیایی
 

 

 

 

فهرست نمودار ها

عنوان نمودار                                                                                                      صفحه

10
نمودار 1-1. ساختار کلی پژوهش
53
نمودار 3-1. مرز کارا و غیرکارای معیار تسلط تصادفی مرتبه اول
55
نمودار 3-2. تابع مطلوبیت فرد ریسک‌گریز
57
نمودار 3-3. عدم وجود تسلط بین F و G براساس معیار تسلط تصادفی مرتبه دوم
57
نمودار 3-4. تسلط  F بر G براساس معیار تسلط تصادفی مرتبه دوم
58
نمودار 3-5. تابع چگالی توزیع به ترتیب از راست به چپ با چولگی منفی، متقارن و مثبت
60
نمودار 3-6. تابع توزیع تجمعی F و G
60
نمودار 3-7. آزمون تسلط تصادفی مرتبه دوم برای F و G
61
نمودار3-8. آزمون تسلط تصادفی مرتبه سوم برای F و G
62
نمودار 3-9. تابع توزیع تجمعی M و N
62
نمودار 3-10. آزمون تسلط تصادفی مرتبه دوم برای M و N
62
نمودار 3-11. آزمون تسلط تصادفی مرتبه سوم برای M و N
73
نمودار 4-1. میانگین بازدهی هفتگی، انحراف معیار و انحراف معیار نامطلوب صنعت خودرو
74
نمودار 4-2. میانگین بازدهی هفتگی، انحراف معیار و انحراف معیار نامطلوب صنعت شیمیایی
75
نمودار 4-3. توابع توزیع تجمعی شرکت های محور سازان ایران خودرو و نیرو محرکه
76
نمودار 4-4. تعیین تسلط تصادفی مرتبه ی اول بین شرکت های محور سازان ایران خودرو و نیرو محرکه
76
نمودار 4-5. توابع توزیع تجمعی شرکت های محور سازان ایران خودرو و سایپا
77
نمودار 4-6. تعیین تسلط تصادفی مرتبه ی اول بین شرکت های محور سازان ایران خودرو و سایپا
77
نمودار 4-7. تعیین تسلط تصادفی مرتبه ی دوم بین شرکت های محور سازان ایران خودرو و سایپا
78
نمودار 4-8. توابع توزیع تجمعی شرکت های محور سازان ایران خودرو و مهرکام پارس
78
نمودار 4-9. تعیین تسلط تصادفی مرتبه ی اول بین شرکت های محور سازان ایران خودرو و مهر کام پارس
79
نمودار 4-10. تعیین تسلط تصادفی مرتبه ی دوم بین شرکت محور سازان ایران خودرو و مهرکام پارس
79
نمودار 4-11. تعیین تسلط تصادفی مرتبه ی سوم بین شرکت محور سازان ایران خودرو و مهرکام پارس
80
نمودار 4-12. توابع توزیع تجمعی شرکت های محور سازان ایران خودرو و گروه بهمن
81
نمودار 4-13. تعیین تسلط تصادفی مرتبه ی اول بین شرکت های محور سازان ایران خودرو و گروه بهمن
81
نمودار 4-14. تعیین تسلط تصادفی مرتبه ی دوم بین شرکت های محور سازان ایران خودرو و گروه بهمن
82
نمودار 4-15. تعیین تسلط تصادفی مرتبه ی سوم بین شرکت های محور سازان ایران خودرو و گروه بهمن
 

 

 

 

 

فصل اول
 
کلیات پژوهش
 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1-1- مقدمه
یکی از مهم‌ترین بخش‌های اقتصادی کشورها، بازار سرمایه است که ارتباط نزدیکی با ساختار و وضعیت اقتصادی کشور دارد. توسعه بازار سرمایه می تواند نقش مهمی در رشد درآمد ملی و رفاه عمومی جامعه ایفا کند. بازار سرمایه به عنوان یک زیر سیستم بخش مالی اقتصاد، کارکرد بسیار مهمی در توسعه فعالیت‌های اقتصادی و ایجاد شرایط مطلوب اقتصادی در کشورهای مختلف دارد.

امروزه بورس به عنوان مهمترین بخش بازار سرمایه ابزاری برای تجهیز و هدایت سرمایه در جهت توسعه اقتصادی، مؤثرترین ابزار در سیستم اقتصاد متکی به بازار آزاد به شمار می رود. بررسی ریسک و بازده سهام شرکت‌های مختلف بورسی، از مهمترین پیش نیازهای سرمایه‌گذاری در بورس می باشد. ﺭﺷﺪ ﻭ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﻣﻘﺎﺭﻥ ﺑﺎ ﺭﻳﺴﻚ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪﺍﻱ ﻛﻪ می توان ﮔﻔﺖ ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﻌﺮﺽ ﻫﻴﭻ ﺧﻄﺮﻱ ﻗﺮﺍﺭ ﻧﻤﻲ ﺩﻫﺪ، ﺑﻪ ﺳﻮﺩﺁﻭﺭﻱ نخواهد رسید. ﺩﺭ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺍﮔﺮ ﺭﻳﺴﻚ ﺧﻴﻠﻲ ﺯﻳﺎﺩ ﺑﺎﺷﺪ، ﺑﺎﻋﺚ ﻛﺎﻫﺶ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ‌ﮔﺬﺍﺭﻱ ﻭ ﺍﮔﺮ ﺧﻴﻠﻲ ﻛﻢ ﺑﺎﺷﺪ ﺍﺛﺮﻱ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺩﺍﺭﺩ ﭼﺮﺍ ﻛﻪ ﺩﺭﺁﻣﺪ ﻭ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻧﺎﺷﻲ ﺍﺯ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ‌ﮔﺬﺍﺭﻱ ﻛﻢ ﺟﺎﺫﺑﻪ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ، بنابراین وجود یک نسبت معقول از هر دو معیار مورد نیاز است. در واقع سرمایه‌گذار به منظور حداکثر نمودن مطلوبیت خود و نیز حداقل ساختن ریسک حاصل از سرمایه‌گذاری، اقدام به سنجش ریسک سهام با توجه به شاخص‌های مختلف می‌نماید.

امروزه نهاد‌‌های بسیاری در جامعه وجود دارد که هر یک از درجه‌ی اهمیت و ضرورت خاصی در امر سرمایه‌گذاری برخوردارند. یکی از این نهادهای پر اهمیت بورس اوراق بهادار می باشد. حضور بورس و رشد روز‌افزون آن در اقتصاد کشورها خود از دلایل اهمیت و ضرورت آن است به طوری که اقتصاد کشورها بدون وجود آن نمی تواند رونقی را تجربه کند. جمله‌ی معروف موجود در بازار سرمایه اسلامی “بورس میزان الحراره ی اقتصاد کشورهاست” آشکار‌ کننده میزان اهمیت و ضرورت بورس در اقتصاد کشورها می باشد. این جمله بدان معنا است که هرگونه اتفاق مثبت و یا منفی که در اقتصاد هر کشوری رخ دهد به سرعت در بورس منعکس خواهد شد. به عبارت دیگر، افراد هر کشور می توانند با توجه به روند کلی وضیت بورس آن کشور نسبت به وضعیت کلی اقتصاد کشورشان قضاوت نمایند.

 

 

1-2- بیان مسأله
از آغاز دهه ی 1950 تا کنون پژوهشگران زیادی در بازار‌های سرمایه به مسئله‌ی سنجش ریسک توجه کرده و همواره با مدل سازی و آزمون مدل‌های موجود در صدد بررسی کارایی ابزار‌های مختلف بوده اند. امروزه با گسترش روز افزون بازارهای سرمایه و جذب سرمایه‌های کوچک فردی به سمت فعالیت‌های تولیدی، این بازارها نقش مهمی در تخصیص منابع مالی جامعه ایفا می کنند. دستیابی به رشد بلند مدت و مداوم اقتصادی نیازمند تجهیز و تخصیص بهینه منابع در سطح اقتصاد ملی است. در کنار منابع مالی در هر جامعه، هدایت این منابع به سمتی که منجر به بالاترین بازدهی شود. شکی نیست که توسعه و حفظ توان اقتصادی هر کشوری در آینده در گرو سرمایه‌گذاری امروز آن کشور است و سرمایه‌گذاری موتور محرک توسعه اقتصادی و اجتماعی است.

بورس اوراق بهادار یکی از زمینه‌های بسیار مستعد کسب بازدهی برای سرمایه‌گذارانی که هر کدام به تنهایی توانایی راه اندازی یک کسب و کار را ندارند و می توانند با سرمایه محدود خود در بورس سرمایه‌گذاری کرده و به مقیاس سرمایه‌گذاری خود منتفع شوند. بورس اوراق بهادار تهران صنایع متعددی را شامل می شود. از جمله صنایع موجود در بازار بورس اوراق بهادار تهران، صنایع شیمیایی و خودرویی می باشد. صنعت مواد شیمیایی در این بازار نسبت به دیگر صنایع از حاشیه سود بالایی برخوردار است. صنعت خودرو به دلیل پر چالش بودن بازار خودرو در ایران، از صنایع پر افت و خیز و حاشیه سود متغیر می باشد.

مهمترین مفاهیم در تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاری، بازده و ریسک می باشند. هرگاه رویدادهای آتی به طور کامل قابل پیش بینی نباشد و اختلافی میان نرخ بازده مورد انتظار و بازده واقعی وجود داشته باشد، ریسک وجود دارد. وجود ریسک بدین معنی است که برای پیش بینی آینده، بیش از یک نتیجه وجود دارد و هیچ‌یک از نتایج تحقق یافته، قطعی نیست. رابطه‌ی میان بازده و ریسک یک رابطه‌ی مثبت است، یعنی هر اندازه بازده مورد انتظار بالاتری مد نظر باشد، ریسک آن نیز بیشتر خواهد بود. برای هر سرمایه‌گذاری بدست آوردن بازده مطلوب است اما موضوع مهم‌تر این که، سرمایه گذار در قبال تحمل چه میزان ریسک، به این بازدهی می رسد.

هدف مدیریت ریسک کنترل پیامدهای نامطلوب ناشی از تحمل ریسک و همچنین اطمینان یافتن از دستیابی به فواید پذیرش ریسک است. سهل‌انگاری در مدیریت ریسک، عواقب نامطاوب و مهمی به لحاظ مالی و اعتباری بر جای می‌گذارد و بی توجهی به آن می تواند باعث انحراف از مسیر اصلی امور شود و موجب شود تا به جای صرف وقت در مسایل اصلی تجارت، عمده انرژی و امکانات صرف مقابله با تبعات عدم مدیریت ریسک گردد. یکی از ابزارهای اندازه‌گیری ریسک انحراف معیار می باشد که تغییرات بازدهی اطراف میانگین را ریسک می نامد. سنجه ی بعدی ریسک انحراف معیار نامطلوب می باشد که فقط به بازدهی‌های زیر نرخ هدف توجه خاصی دارد و نیم واریانس که با دید واقع بینانه‌تری بازدهی مورد انتظار سرمایه‌گذار را ملاک ارزیابی ریسک قرار می دهد و انحراف از بازدهی‌های زیر نرخ میانگین سرمایه‌گذاری را ریسک می داند. معیار‌های ریسک همچون انحراف معیار، انحراف معیار نامطلوب و نیم واریانس و هیچ کدام از این معیار‌ها در زمانی که توزیع بازدهی های حاصل از سرمایه‌گذاری غیر نرمال باشد، از کارائی بالایی برخوردار نبوده و در صورتی معیارهای کارایی می باشند که تابع مطلوبیت سرمایه‌گذاران درجه دو باشد و توزیع بازدهی‌های مورد مطالعه نرمال باشد در صورتی که واضح است که در بسیاری از موارد این شروط برقرار نیست. از این رو استفاده از معیار تسلط تصادفی برای سنجش ریسک شرکت‌های صنایع شیمیایی و خودرو، به دلیل اینکه فاقد مفروضات محدود کننده نسبت به سایر روش های سنجش ریسک، با توجه به نوع توزیع بازدهی است، مورد استفاده قرار می گیرد.

 

1-3- اهمیت و ضرورت انجام پژوهش
رشد اقتصاد بدون توسعه‌ی مالی امکان پذیر نیست. بر پایه‌ی تحقیقات متعدد، موسسات و ابزارهای مالی، رابطه‌ی مثبت با توسعه و رشد اقتصادی دارند و اغلب اقتصاد‌ دانان رشد مالی را مقدمه‌ای بر ایجاد جهش در فرایند توسعه‌ی اقتصادی می دانند. تجارب کشورهای مختلف و مطالعات متعدد تجربی در این زمینه، بیانگر این واقیت است که توسعه‌ی بازار مالی به خصوص بورس اوراق بهادار، اثر خالص مثبت بر پس انداز، تشکیل سرمایه و رشد اقتصادی دارد. بنابراین اهمیت این پژوهش از منظر افراد درگیر در فرآیند سرمایه‌گذاری به شرح ذیل می باشد:

از منظر شرکت‌های بورس به منظور سنجش عملکرد خود با سایر شرکت‌های فعال در بازار سرمایه بالاخص شرکت‌های فرابورسی، شرکت‌های بورسی، شرکت‌های بورسی-فرابورسی و یا شرکت‌های فعال در بازار پایه این پژوهش حائز اهمیت می باشد.

از دیدگاه خود شرکت‌های صنعت خودرو و صنعت شیمیایی فرایند سنجش ریسک می تواند موجب گردد که شرکت‌ها بایکدیگر مورد مقایسه قرار گیرند و هر کدام از این شرکت‌ها که ریسک و بازده معقولی داشته باشد، توانایی سرمایه‌پذیری بالایی را در کنار ریسک معقول خود داشته باشند.

از منظر سرمایه‌گذاران، سنجش ریسک شرکت‌های بورسی موجب افزایش اطمینان خاطر فرد سرمایه‌گذار در اطمینان حاصل نمودن از کارایی شرکت‌های صنایع مورد نظر در امر سرمایه‌گذاری می شود. با توجه به این که هدف از سرمایه‌گذاری قبل از هر گونه کسب بازده، حفظ اصل سرمایه می باشد، بنابراین در صورت عدم آگاهی از میزان ریسک سرمایه‌گذاری، سرمایه‌گذران با خطر از دست دادن اصل سرمایه مواجه خواهند شد.

از منظر نظارت بر عملکرد شرکت‌های بورس اوراق بهادار تهران در دو صنعت خودرو و شیمیایی، در واقع عملکرد تمامی شرکت‌های ارائه شده، از جمله شرکت‌هایی که اوراق بهادار منتشره توسط آنها سهام می باشد برای این سازمان از اهمیت خاصی برخوردار است.

 

1-4- اهداف پژوهش
سنجش ریسک و رتبه بندی شرکت‌های زیرگروه صنعت خودرویی بورس اوراق بهادار بوسیله ی معیار تسلط تصادفی.
سنجش ریسک و رتبه بندی شرکت‌های زیرگروه محصولات شیمیایی بورس اوراق بهادار بوسیله‌ی معیار تسلط تصادفی.
تعیین مرتبه تسلط(تسلط تصادفی مرتبه اول، تسلط تصادفی مرتبه دوم، تسلط تصادفی مرتبه سوم) شرکت‌های صنعت خودرو بر یکدیگر.
تعیین مرتبه تسلط(تسلط تصادفی مرتبه اول، تسلط تصادفی مرتبه دوم، تسلط تصادفی مرتبه سوم) شرکت‌های محصولات شیمیایی بر یکدیگر.
مقایسه‌ی میان رتبه بندی‌های بدست آمده با استفاده از تسلط تصادفی، انحراف معیار، انحراف معیار نامطلوب و نیم واریانس.
 

1-5- سوالات پژوهش
با توجه به موضوع پژوهش، این پژوهش سوال محور می باشد و فرضیه برای آن متصور نیست. در این پژوهش به دنبال پاسخگویی به سوالات زیر هستیم:

سوال اول: تسلط شرکت‌های زیر گروه محصولات خودرویی و شیمیایی بر یکدیگر به تفکیک مرتبه تسلط (تسلط تصادفی مرتبه اول، تسلط تصادفی مرتبه دوم، تسلط تصادفی مرتبه سوم) چگونه است؟
سوال دوم: رتبه بندی شرکت‌های صنعت محصولات خودرویی و شیمیایی بر اساس ریسک با استفاده از معیار تسلط تصادفی چگونه است؟
سوال سوم: رتبه بندی شرکت‌های صنعت خودرو و صنعت محصولات شیمیایی بر اساس انحراف معیار و انحراف معیار نامطلوب چگونه است؟
سوال چهارم: رتبه بندی شرکت‌های صنعت خودرو و صنعت محصولات شیمیایی بر اساس نیم واریانس چگونه است؟
سوال پنجم: آیا میان نتایج سنجش ریسک شرکت‌های خودرویی و شیمیایی، با معیار تسلط تصادفی، انحراف معیار و انحراف معیار نامطلوب ارتباط معناداری وجود دارد؟

واژگان کلیدی: غرر، ریسک، قرارداد اختیار معامله، بیع حق، اختیار معامله آمریکایی

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                                     صفحه

مقدمه : 1

الف- بیان مسئله: 2

ب- سابقه و ضرورت تحقیق: 3

ج- سوالات تحقیق : 4

د- فرضیه های تحقیق : 5

هـ- روش تحقیق : 6

و- ساختار تحقیق : 6

فصل اول : تعاریف و مفاهیم.. 7

مبحث اول: مبانی غرر در فقه اسلامی.. 8

گفتار اول: مفهوم لغوی غرر در فقه. 8

گفتار دوم: مدرک قاعده غرر 9

بند اول: قرآن.. 9

بند دوم: سنت… 12

بند سوم: اجماع. 13

گفتارسوم: غرر از منظر فقهای اسلامی.. 14

بند اول: مصادیق موارد تحقق غرر 14

بند دوم: غرر در شروط ضمن العقد: 16

بند سوم: شرط مجهول.. 21

مبحث دوم: عنوان غرر در حقوق ایران.. 23

گفتار اول: شرایط و لوازم غرر در حقوق ایران.. 23

گفتار دوم: تحلیل غرر به مفهوم جهل در حقوق ایران.. 26

گفتار سوم: غرر در شروط ضمن عقد. 31

بند اول: مفهوم شرط.. 31

بند دوم: شرط و التزامات متقابل.. 33

مبحث سوم : بررسی عنوان غرر در حقوق انگلستان.. 40

گفتار اول :مفهوم لغوی و اصطلاحی غرر 40

 

بند اول :بررسی غرر بر اساس مفهوم ریسک… 40

بند دوم: بررسی مفهوم غرر بر اساس ثمن تعیین نشده 41

بند سوم : بررسی غرر بر اساس بیع مبیع آینده 42

گفتار دوم : بررسی شروط ضمن العقد در حقوق انگلستان.. 44

گفتار سوم : بررسی عنوان غرر بر اساس اصل آزادی قراردادها 48

بند اول : اصل آزادی قراردادی: 48

بند دوم :نقش دولت در تحدید دامنه اصل آزادی قراردادی.. 51

بند سوم: بررسی تعارض اصل حسن نیت با اصل حاکمیت اراده 58

گفتار چهارم : بررسی غرر بر اساس امکان قابلیت تعیین عوضین.. 60

فصل دوم : شبهه غرر در قرارداد اختیار معامله. 64

مبحث اول:قرارداد اختیارمعامله. 65

گفتار اول : ماهیت قرارداد اختیار معامله. 65

بند اول : تعریف قرارداد اختیارمعامله. 65

بند دوم : انواع قرارداد اختیار معامله. 66

گفتار دوم : موضوع قرارداد اختیار معامله. 67

بند اول: مالیت داشتن.. 69

بند دوم : معلوم و معین بودن.. 71

گفتار سوم : قرارداد اختیار معامله مصداق بیع حق.. 72

بند اول : بیع حق در فقه امامیه. 72

بند دوم : بیع حق در حقوق ایران.. 75

گفتار چهارم: ادله صحت قرارداد اختیار معامله. 78

مبحث دوم: بررسی نفی غرر در قراردادهای اختیار معامله. 82

گفتار اول : نفی غرر در قرارداد اختیار معامله بر مبنای فقه اسلامی.. 82

بند اول: نفی غرر بر مبنای مفهوم خطر. 82

بند دوم : نفی غرر بر مبنای قابلیت تعیین عوضین.. 87

گفتار دوم: نفی غرر در قرارداد اختیار معامله بر مبنای حقوق ایران.. 90

بند اول: نفی غرر بر مبنای پذیرش احتمال و اقتضاء تعیین.. 90

بند دوم: نفی غرر بر مبنای پذیرش مخاطره و ریسک منطقی.. 93

گفتار سوم : نفی غرر  در قراردادهای اختیار معامله در حقوق انگلستان.. 95

بند اول:  نفی غرر بر اساس ملاک قابلیت تعیین (ثمن تعیین نشده) 96

بند دوم نفی غرر : بر اساس اعمال اصل حاکمیت اراده 97

مبحث سوم: بررسی غرر در قرارداد اختیار معامله آمریکایی.. 100

گفتار اول :بررسی نظریه ی موافقان نفی غرر 100

بند اول: نظریه پذیرش خطر و ریسک در معاملات… 100

بند دوم : نظریه حصر عنوان غرر،  در مصادیق سه گانه. 101

بند سوم : نظریه قیاس اولویت… 101

گفتار دوم : نقد نظریه موافقان.. 102

گفتار سوم: بررسی نظریه وجود غایت… 108

نتیجه گیری و پیشنهاد. 119

منابع ومأخذ. 123

مقدمه :

همواره در تبیین وتنقیح موضوعات  حادث، آنچه تهافت و تعارض را به میدان تقابل وارد می کند که لازمه ترک این تعارض تطبیق امر حادث بر مبنای قانونی و حقوق جاری، و به عبارت اخری تبیین موضوعات جدید در ما وضع له قانون است. البته آنچه را که در این چالش نباید فراموش نمود، لزوم اجتهاد پویایی است که از انسداد ورود جامعه به عرصه های جدید معاملات و مبادلات نوین جلوگیری نماید البته این امر نباید موجب عدول اجتهادی در برابر نصوص قانونی گردد.

در این تحقیق نگارنده فقه اسلامی و حقوق ایران را به عنوان متغیرهای وابسته مطالعه و مورد تحقیق قرارداده است و از حقوق انگلستان به عنوان یک متغیر وابسته و الهام بخش ادله استفاده نموده است.

در مباحث مطالعات تطبیقی آنچه لازم قطعی می باشد این نکته است که فضای معاملاتی و به مفهوم عام تر نظام اقتصاد مالی جدا از بازارهای معاملاتی نوین جهانی نباشد اما در منقح نمودن تعارضات نمی توان از مبدا پیدایش و اصول منبعث از آن غافل بود.

معاملات نوین و اصولاً مبدا موضوعات مستحدثه در باب معاملات و کثرت روزافزون آن اغلب در کشورهایی پدید آمده اند که دارای نظام اقتصادی آزاد یا لیبرال هستند که هدف از معاملات اگرچه دارای چارچوب قانونی مشخصی هستند کسب حداکثر سود از انعقاد معامله است و معاملات نوین اغلب در این فضا پدیدار آمده اند و صحت و بطلان آن اصولاً در ترازوی تصدیق این ایده ها قرار می گیرند. اما در نظام های حقوقی و اقتصادی کشورهایی که قانون آنها منبعث  از ایدئولوژی و مکتب دینی است و دکترین آن اندیشه فقهی فقها آن اعصار است تطبیق این دو امر نیازمند تدقیق و تتبع جامع است در نظام های حقوقی منبعث از مذهب در انعقاد معامله اصولاً کسب سود تنها مقتضی معاملات است نه علت تامه آن زیرا در نظام اقتصاد آزاد یا لیبرال ان یقبض ناقصاً و یدفع راجحاً نمی تواند موضوعیت داشته باشد حکم حلیت بیع و حرمت ربا و یا ترویج قرض الحسنه بیانگر این مطلب است که حقوق منبعث از ایدئولوژی در فرض تحقیق همواره به اعتبار تحصیل سود بیشتر در قبال تملیک مال کمتر نمی اندیشد اگرچه مغابنه را پذیرفته است. قوانین مذهبی و نظام های اقتصادی منبعث از آن همواره سعی در القاء ارزشهای اخلاقی در مبادلات دارند التسویه بین المتعاملین فی الانصاف، اقاله النادم اذا تفرقا من المجلس اوشرط الخیار، اگرچه این ارزشهای اخلاقی جنبه ارشادی داشته باشند نه وجوبی ولی سهمی را در بستر تقنین قواعد حقوقی دارا می باشد.

با توجه به مقدمات یادشده سعی نگارنده بر این بوده است در مطالعات خویش  در فقه و حقوق و حقوق انگلستان، اجتهادی را از اصول و قواعد مسلم پذیرفته شده در فقه و حقوق ایران و حقوق انگلستان ارائه گردد، که هم وضع واضع را مورد امعان نظر قرارداده باشد،  و هم دکترین حقوقی بر مبنای اصول بنیادین آن را بپذیرد و به طور خلاصه سعی نگارنده در تبیین قرارداد اختیار معامله بر اساس قاعده نفی عدول اجتهادی در برابر نصوص قانونی بوده است. در این مطالعه تلاش بر این است که ابتدا مفهوم غرر را بر اساس اصول پذیرفته شده در فقه و حقوق ایران و حقوق انگلستان را بر اساس نظرات راجح و مستند فقها و دکترین بدست آید و پس از آنکه مبنای دقیق از این مفهوم در موضوعات سه گانه مورد مطالعه بدست آمد، به تعریف قرارداد اختیار معامله و بررسی مبانی شکلی و ماهوی آن را بپردازیم و آن بر مبنای بدست آمده از مفهوم غرر در فقه و حقوق ایران و حقوق انگلستان منطبق نماییم و بطلان  و صحت  این قرارداد را بر اساس ادله و مستندات استخراج شده و از مبانی یادشده را به اثبات برسانیم تا یک بستر برای تحقیقات و مطالعات گسترده تر فراهم آید.

الف- بیان مسئله:

به همان شیوه ای که اقتصاد جهانی در حال تغییر و توسعه می باشد ابزارهای معاملات نیز به اقتضاء این تغییرات دچار تحول شده است و به همراه شیوه های معاملاتی مرسوم سهمی را در بازار مبادلاتی به دست آورده است. قراردادهای اختیار معامله همانند ابزارهای مشتق مالی به تدریج گسترش یافته اند و سهم عمده ای را در بازارهای معاملاتی ایفا می نماید. این قراردادها علاوه بر اینکه یک ابزار برای تجارت و کسب سود می باشد وسیله ای برای پوشش ریسک های ناشی از نوسانات ناگهانی قیمت ها می باشد. قراردادهای اختیار معامله بر خلاف ابزارهای مشتقه هم در بورس و هم در فرابورس قابل عرضه می باشد و این خود یکی از مهمترین دلایل سبقت روزافزون این قراردادها از سایر ابزارهای مشتقه می باشد.

قراردادهای اختیار معامله دسترسی گسترده تری را به بازارهای مالی فراهم آورده است و این دسترسی گسترده میزان حجم و گردش ثروت را افزایش داده است.

در قراردادهای اختیار معامله خریداران، حق معامله در زمان آتی را به همراه مصونیت از نوسانات بازار کالا بدست می آورند که خود یک وسیله مناسب برای پوشش ریسک است. این قراردادها علیرغم مزیت های یادشده دارای ماهیت خاص قراردادی می باشد که باتوجه به اصول فقهی و قانونی ایران مناقشاتی بر آن مترتب است. از جمله  مناقشاتی که می توان  بیان نمود: مجهول بودن شرط اعمال اختیار در اختیار معامله آمریکایی، شائبه غرری بودن قرارداد اختیار معامله، فقدان برخی از شرایط صحت قراردادها، شائبه احتمالی بودن این قراردادها و مجهول بودن عقد نهایی که برخی نویسندگان به ان امر اشاره نموده اند. با توجه به مطالب یاد شده بیان دیدگاه های فقه اسلامی، حقوق ایران، و حقوق انگلستان راجع به مفهوم غرر، شرایط لازم برای اعمال قاعده غرر،

ها برای کشتار مردم استفاده کرده اند. در حال حاضر، حدود 23 هزار سلاح هسته ای در جهان وجود دارد که نزدیک به نیمی از آن ها عملیاتی هستند و هر لحظه می توان آن ها را به کارگرفت. هم اکنون روسیه با 12هزار کلاهک هسته ای دارای بزرگترین زرادخانه هسته ای جهان است و آمریکا 8 هزار و 646 سلاح هسته ای راهبردی و دو هزار و ده سلاح تاکتیکی دارد.

بررسی روند تحولات جهانی نشان می دهد که این دوکشور همچنان بر ادامه حفظ و ارتقای این سلاح ها تاکید دارند. مجموع این مولفه ها و تاکیدات جهانی بر امنیت بین الملل ضرورت اصل خلع سلاح هسته ای از جانب این دو کشور را امری ضروری می نماید. بنابراین در این تحقیق برآنیم تا سازوکارهای حقوقی خلع سلاح دوجانبه هسته ای میان این دوکشور را تبیین نماییم.

ب: ضرورت و اهمیت انجام تحقیق

مساله خلع سلاح هسته ای از مسائل مهم حقوق بین الملل است که در دو دهه اخیر نیز اهمیت بیشتر یافته است و این مساله با توجه به تهدیدات روزافزون هسته ای از جانب این دوکشور و پیشینه تاریخی این دو کشور در این حوزه و آثار ناشی از عملکرد آنان، ضرورت انجام این تحقیق را هم از لحاظ نظری و هم از لحاظ کاربردی واجد اهمیت کرده است.

ج: سابقه و پیشینه تحقیق

شایان ذکر است که در رابطه با خلع سلاح و خصوصا خلع سلاح هسته ای تحقیقات و مقالات و کتاب های فراوانی نگاشته شده است که همگی به این موضوع به صورت کلی و جزئی پرداخته اند، از این قبیل اند تحقیقاتی نظیر : بنیادهای حقوقی خلع سلاح آقای مرتضی مختاری امین در مجله سیاست خارجی به سال سیزدهم، شماره 2، تابستان 1378و… کتاب هایی نظیر : بررسی فعالیت های سازمان ملل متحد از دیدگاه اسناد خلع سلاح تالیف آقایان بهرام مستقیمی و مسعود طارم سری تهران چاپ انتشارات مرکز مطالعات عالی بین المللی دانشگاه تهران به سال1359و 1381 و… اما در رابطه با خلع سلاح دوجانبه با محوریت آمریکا و روسیه کتابی نگاشته نشده است ولی مقالات متعدد اشاره گذرایی به این موضوع داشته اند ولی به روشنی و با جزئیات بیشتر به این موضوع پرداخته نشده است و برای روشن تر شدن نقاط ابهام و بحث های جزئی تر در رابطه با این مساله ، نگارنده این موضوع را برای تحقیق خود برگزیده است.

د: هدف های مورد انتظار از تحقیق

تبیین یکی از مسائل مهم حقوق بین الملل، تبیین قلمرو خلع سلاح دوجانبه و نقاط ضعف نظام دوجانبه موجود در رابطه با خلع سلاح هسته ای و ارائه راهکارهای احتمالی برای اصلاح آن، آشنا ساختن محافل علمی و افکار عمومی کشورمان با عملکرد کشورهای آمریکا و روسیه در مورد خلع سلاح با توجه به اینکه دو کشور مزبور مدعیان اصلی در زمینه اجرای مقررات بین المللی در این حوزه هستند، از اهداف وکاربردهای مورد انتظار از انجام این تحقیق هستند.

ه: سوال اصلی تحقیق

 

در این تحقیق سعی می شود به پرسش اصلی ذیل پاسخ داده شود:

1- سازوکارهای حقوقی برای خلع سلاح دوجانبه چیست و چه تعهداتی برای آمریکا و روسیه به منظور خلع سلاح دوجانبه ایجاد شده است؟

و. سوالهای فرعی تحقیق

1- نظارت و تضمین برای اجرای این تعهدات و سیستم راستی آزمایی در این مورد چیست؟

2- این دو کشور به چه میزان به تعهدات خود در زمینه خلع سلاح عمل کرده اند؟

3- عملکرد آمریکا و روسیه در زمینه خلع سلاح دوجانبه هسته ای، چه آثاری بر روند خلع سلاح جهانی و فعالیت نهادهای بین المللی همچون آژانس بین المللی انرژی اتمی داشته است؟

ز: فرضیه های اصلی تحقیق

1- کاهش تسلیحات هسته ای در چهارچوب معاهدات دوجانبه بین دو کشور، از جمله مهمترین سازوکار حقوقی برای خلع سلاح هسته ای این دو کشور است که مطابق مفاد این اسناد، می بایست کاهش تسلیحات صورت گیرد.

ح. فرضیه های فرعی تحقیق

1- سیستم تضمین اجرا و راستی آزمایی مستقل و بین المللی در موافقت نامه های دوجانبه دو کشور پیش بینی نشده است و نظارت بر اجرا بر عهده نهادهای ملی هریک از طرفین و وابسته به خواست و اراده دوکشور است.

2- آمریکا و روسیه به عنوان بزرگترین دارندگان سلاح هسته ای در جهان، نتوانسته اند به تعهدات خود در رابطه با خلع سلاح هسته ای دوجانبه عمل نمایند .

3- عملکرد آمریکا و روسیه در زمینه خلع سلاح دوجانبه و رفتار تبعیض آمیز این دو کشور در اعطای فناوری تسلیحات هسته ای به برخی کشورها، موجب تضعیف فرآیند کلی خلع سلاح و عدم کارایی آژانس بین المللی انرژی اتمی در این قلمرو شده است.

ط: جنبه نوآوری تحقیق

نوآوری این تحقیق در پرداختن به مساله خلع سلاح از دیدی دوجانبه با محوریت آمریکا و روسیه است که به روشنی و با جزئیات بیشتر در مقالات و تحقیقات دیگر بحث نشده است و نیز از این نظراست که روابط بین این دوکشور را در رابطه با خلع سلاح هسته ای به چالش   می کشد.

 ی. روش تجزیه و تحلیل داده ها

انجام این تحقیق مبتنی بر مطالعه کتابخانه ای به روش تحلیلی است و روش تجزیه و تحلیل اطلاعات هم روشی توصیفی و تحلیلی است.

در خاتمه این مقدمه و در راستای پاسخگویی به پرسش های تحقیق، ابتدا در بخش یکم به ذکر کلیات و مفاهیم خلع سلاح وکنترل تسلیحات و نقد مناسبات آن ها و سازوکارهای حقوقی خلع سلاح خواهیم پرداخت. در بخش دوم هم،  بررسی معاهدات خلع سلاح دوجانبه هسته ای منعقده بین آمریکا و روسیه را از آن جهت که شرایط معاهدات خلع سلاحی را دارا هستند و موانع پیش روی آن ها و عملکرد این دوکشور و آثار آن بر روند خلع سلاح جهانی را به بحث خواهیم گذارد.

بخش اول: سازوکارهای حقوقی خلع سلاح هسته ای

شرح موضوع:

سلاح های مدرن هسته ای آن چنان قدرتی در تخریب جانداران و اشیا دارند که از دیدگاه عقلایی نمی توان آن ها را در شمار ابزار قابل استفاده در سیاست به شمار آورد. بر همین اساس گفته می شود که هیچ هدفی وجود ندارد که پیگیری آن استفاده از این سلاح مخرب را توجیه کند. حداقل در افکار عمومی، باور حاکم این است که هرگونه استفاده از سلاح هسته ای مترادف با آخرین روز زندگی بشر است. اگر این امکان وجود داشت که بتوان اینگونه سلاح ها را نابود کرد، جامعه جهانی می توانست محیطی به مراتب بی خطرتر برای انسان ها باشد. راه نهایی رهایی از این سلاح ها همانا از بین بردن آن هاست.[1]

 برای خلع سلاح هسته ای[2] تعریف واحد و جامعی وجود ندارد. خلع سلاح هسته ای به معنی مطلق کلمه عبارت از کاهش یا نابودی تسلیحات هسته ای در سطح بین المللی بدون در نظرگرفتن ماهیت، کمیت و کیفیت آن ها است.[3] این فرآیند به تناسب تحولات تاریخی، دگرگونی را پذیرا شده و اکنون مفهومی یافته است که چه بسا با نخستین بینش های ناظر بر تاسیس و تکوین آن تفاوتی شگرف داشته باشد.

از دیدگاه نظری، موفقیت این فرآیند و دستیابی آن به اهداف حقیقی خویش در پرتو قواعد و مقرراتی صحیح و عادلانه، در درجه اول به اراده سیاسی دولت ها بستگی دارد. با این حال اراده سیاسی گر چه لازم و ضروری است اما کافی نمی باشد. برای اینکه اراده سیاسی شکل گیرد و به طور مناسب به اجرا درآید، باید با استفاده از تخصص و مهارت های علمی کارشناسان مختلف به ویژه کارشناسان حقوقی و فنی با فراهم کردن زمینه های ایجاد تعهدات و ترتیبات الزام آور متضمن حقوق و تکالیف برابر برای دولت ها، برای انهدام ذخایر تسلیحات هسته ای موجود و بستن گریزگاه های فنی قوانین به این امر اهتمام ورزید.[4] در این راستا، معاهدات به عنوان یکی از ابزارهایی که اراده متعاهدین را درخصوص تعهدات و حقوق تنظیم شده در آن  به طور الزام آور و برابر برای دولتها در بردارد، می تواند به عنوان مهم ترین سازوکار لازم برای خلع سلاح وکنترل تسلیحات هسته ای باشد.

این بخش را به دو فصل تقسیم بندی می نماییم. در فصل اول، خلع سلاح هسته ای را مفهوم شناسی کرده و تحولات تاریخی آن را بیان می نماییم و سپس در فصل دوم، سازوکارهای حقوقی خلع

امروزه، روایت شناسی با نقد و تحلیل داستان در آمیخته است و روایت شناسی، از ساختارگرایی صرف، به سمت معناگرایی سوق پیدا كرده است. در واقع این معنای هر بخش از داستان، چه ظاهری و چه تلوینی است كه كاركرد ساختاری آن را در كل مجموعه مشخص می‌كند. از این رو در تحلیل روایی واحدها، به مسائل مربوط به نقد و تحلیل داستان نیز توجه شده است و سعی بر این بوده كه كار، حالت ساختار شناسانه خشك به خود نگیرد.
در بخش بعدی، ساختار روایی داستان توضیح داده شده است،‌ جدول كاركردهای آن، براساس نظریة پروپ مشخص شده است و با یك نمودار، سعی شده است شكل‌روایی داستان نشان داده

 

ح-افزایش بهره وری از طریق افزایش غرور فردی، خود احترامی و ارزش گذاری به خود(همان منبع:p496)

3-اتخاذ رویکرد مشتری مداری  : تغییرات 30 سال گذشته باعث شدکه بازارها تغییرکنند .مشتریان  واژه انتخاب  را به کار گیرند یعنی گزینه های مورد نظر خود را در محصولات جستجو کنند.اولین بار در کارخانه های خودروسازی مشتریان دارای حق انتخاب بودند. تولید کنندگان نیازهای مشتریان را لحاظ میکردند .در طی دو دهه گذشته همر و چمپی بر روی این موضوع به بررسی پرداختند که سازمان ها از چه طریقی میتوانند جایگاه خود را در جامعه باز یابی کنند و از روشهای نوین مدیریت برای بهبود بهره گیری از منابع استفاده نمایند.مهندسی مجدّد روش و برنامه ای نیست که تنها برای بهبود انگیزش و روحیه کارکنان به کار گرفته شود بلکه به معنی استفاده بهینه از دانش و یافته های مدیریت در عرصه نوینی است که سازماندهی و ساختار دوره تولید انبوه و شیوه های کلاسیک انجام کار را متحول مینماید)صادقی،1391:ص4) محیط های امروز ایجاب میکنند که شرکت ها با سرعت توسعه پیدا کنند و تولیداتی را عرضه کنند که نیازهای مشتریان را برآورده میسازد .امروز مشتریان م

 

حصولات موردنظر خود را میخواهند. به دنبال آن مفهوم مشتری مداری انبوه  مطرح گردید که مفهوم اساسی برای بقای شرکت ها در بازار امروزی است .این مفهوم سازمان های مختلف را قادر میسازد تا پاسخ هایی سریعتر و با انعطاف بیشتر به مشتریان و نیازهای آنان بدهند. این کار دو مزیت کلی هزینه کمتر و کیفیت بیشتر را در بر دارد. این کار از طریق زیر صورت میگیرد. ( Schuppert, 2011, p27)

الف –امکان تغییرات ارزان و سریع در تولید

ب-کاهش فرآیند فروش و سفارش مشتری

چکیده 1
مقدمه. 2
بیان مسئله. 2
سوالات تحقیق. 3
فرضیه های تحقیق. 3
ضرورت و اهداف تحقیق. 4
روش تحقیق. 5
سازمان دهی تحقیق. 5
بخش اول:قاچاق انسان،خصایص جرم شناختی و جایگاه پروتکل الحاقی به کنوانسیون پالرمو در مبارزه با این جرم
فصل اول: قاچاق انسان و مفاهیم مرتبط با آن. 7
مبحث اول: تعریف قاچاق انسان و خصایص آن. 7
گفتار اول: تعریف قاچاق انسان. 7
گفتار دوم: خصایص بزه قاچاق انسان. 10
الف) عدم رضایت واقعی بزه دیده یا افراد زیان دیده از جرم. 11
ب) خصیصه تجاری یا سوداگرانه جرم قاچاق انسان. 12
ج) خصیصه سازمان یافتگی جرم قاچاق انسان. 13
مبحث دوم: مفاهیم مرتبط یا مشابه با قاچاق انسان. 16
گفتار اول: مقایسه قاچاق انسان و قاچاق مهاجرین.. 17
گفتار دوم: مقایسه قاچاق انسان و جرم به بردگی گرفتن یا فروش برده 20
گفتار سوم: مقایسه قاچاق انسان و جرم استثمار و بهره کشی جنسی یا قوادی سازمان یافته. 23
فصل دوم: خصایص جرم شناختی قاچاق انسان. 27
مبحث اول: خصایص مربوط به جنبه سازمان یافته و فراملی جرم. 27
گفتار اول : عواید و سود حاصله از ارتکاب جرم و آمار موجود در این خصوص… 28
گفتار دوم: وجود حلقه های بزه کاری قاچاق انسان در بیش از یک کشور. 32
مبحث دوم: خصایص مربوط به بزه دیده 34
گفتار اول: خاموش بودن و ضعیف بودن بزه دیده به عنوان عامل دشواری کشف جرم. 35
فصل سوم: جایگاه پروتکل الحاقی به کنوانسیون پالرمو در مبارزه با جرم قاچاق انسان. 38
مبحث اول: اقدامات بین المللی انجام شده پیش از تصویب پروتکل قاچاق انسان. 38
گفتار اول: کنوانسیون ها و اسناد مربوط به برده داری، تجارت برده و عناوین مشابه. 39
گفتار دوم: اعلامیه ها و کنوانسیون های دیگر مرتبط با بحث قاچاق انسان. 41
میحث دوم: چگونگی شکل گیری پروتکل الحاقی به کنوانسیون پالرمو و محتویات پروتکل. 49
گفتار اول: چگونگی شکل گیری، تدوین متن و امضاء پروتکل و روند تصویب آن تا به امروز. 50
گفتار دوم: محتوای پروتکل در یک نگاه کلی.. 52
بخش دوم:قواعد ماهوی و شکلی ناظر بر تعقیب کیفری بزه قاچاق انسان و حقوق بزه دیدگان این جرم
فصل اول: قواعد ماهوی مربوط به بزه قاچاق انسان. 57
مبحث اول: عناصر تشکیل دهنده جرم. 57
گفتار اول: عنصر قانونی.. 58
الف ) عنصر قانونی جرم قاچاق انسان. 58
ب) عنصر قانونی جرایم در حکم قاچاق انسان. 60
ج) مواد اختصاص یافته به تعریف جرم قاچاق انسان و جرایم ملحق به آن در پروتکل الحاقی به کنوانسیون پالرمو 61
گفتار دوم: عنصر مادی جرم. 63
الف) رفتارهای مصداق عمل مجرمانه در جرم قاچاق انسان. 63
ب) شرایط مادی لازم برای تحقق جرم. 66
1- تاثیر رضایت یا عدم رضایت بزه دیده 67
2- وسایل مورد استفاده در ارتکاب جرم. 69
3- اهمیت جابجایی مکانی و ضرورت یا عدم ضرورت انتقال بزه دیده به کشور دیگر. 72
گفتار سوم: عنصر معنوی یا روانی جرم. 74
الف) علم مجرمانه. 74
ب) سوء نیت عام در ارتکاب جرم قاچاق انسان. 75
ج) سوء نیت خاص و مقاصد مرتکب از انجام اقدامات مجرمانه. 76
مبحث دوم:

 

سایر قواعد ماهوی مربوط به تعقیب جرم قاچاق انسان. 78
گفتار اول: مجازات های اصلی.. 79
الف) الزامات مندرج در پروتکل الحاقی راجع به مجازات اشخاص حقیقی و یا حقوقی.. 79
ب) مجازاتهای اصلی مقرر در حقوق ایران. 80
گفتار دوم : مجازات های تکمیلی و ضبط و مصادره اموال و عواید مجرمانه. 80
الف ) مجازاتهای تکمیلی و تبعی.. 82
ب ) ضبط و مصادره اموال و عواید مجرمانه در بزه قاچاق انسان. 83
فصل دوم: قواعد شکلی مربوط به تعقیب بزه قاچاق انسان و حقوق بزه دیدگان این جرم. 86
مبحث اول: قواعد شکلی مربوط به تعقیب جرم قاچاق انسان. 86
گفتار اول: عدم ضرورت شکایت شاکی خصوصی.. 87
گفتار دوم: امکان بهره گیری از فنون و شیوه های مخصوص و فوق العاده در تحقیق و تحصیل ادله جرم. 88
گفتار سوم: ضبط و توقیف اموال متهمین در طی رسیدگی کیفری به جرم قاچاق انسان. 90
گفتار چهارم: حمایت از شهود و مطلعین در جرم قاچاق انسان. 91
مبحث دوم: حقوق بزه دیدگان و حمایت از آنها در جرم قاچاق انسان. 97
گفتار اول: حق بزه دیده مبنی بر دخالت موثر در فرآیند کیفری.. 97
گفتار دوم: حق بزه دیده مبنی بر دریافت غرامت و جبران خسارت.. 99
گفتار سوم: حق بزه دیده مبنی بر دریافت اجازه اقامت در کشور میزبان و یا دریافت مساعدت برای بازگشتن به وطن خود 102
نتیجه‌گیری و پیشنهادات.. 111
پیوست.. 115
منابع و مآخذ. 124
چکیده
در حال حاضر به علت رشد و توسعه روز افزون پدیده قاچاق انسان، این پدیده چه در داخل کشورها به موجب قوانین داخلی و چه در سطح بین المللی بر طبق کنوانسیون های مربوطه، به عنوان یک جرم مهم تلقی شده است. از جمله، در سطح سازمان ملل متحد، پروتکل پیشگیری، سرکوب و مجازات قاچاق اشخاص به ویژه زنان و کودکان اضافه شده به کنوانسیون ملل متحد بر ضد جرم سازمان یافته فراملی ( کنوانسیون پالرمو ) از اهمیت شایانی برخوردار است. به موجب مقررات پروتکل، علاوه بر اینکه کشورها به جرم انگاری قاچاق انسان متعهد و ملزم شده اند، جرایم موضوع پروتکل در حکم جرایم موضوع کنوانسیون پالرمو شناخته شده و لذا ضمانت اجراهای مربوط به جرایم سازمان یافته و سایر جرایم موضوع کنوانسیون از قبیل مسئولیت اشخاص حقوقی، ضبط و مصادره اموال و عواید ناشی از جرم و الزام به در نظر گرفتن مجازاتهای متناسب که به حد کافی بازدارندگی داشته باشند، شامل قاچاق انسان نیز می شود. به علاوه، مقررات پروتکل الزامات خاصی را برای همکاری دولتها در جهت مبارزه و پیشگیری از قاچاق انسان و حمایت از بزه دیدگان این جرم مخصوصاً در بازگشتن توأم با امنیت بزه دیدگان به کشورهای مبدأ و جبران خسارت از آنها در نظر گرفته اند. در کشور ما از سال 1383 با تصویب قانون مبارزه با قاچاق انسان، قانون گذار، عمدتاً ( و حتی صرفاً ) به جرم انگاری این پدیده پرداخته که از نقاط قوت آن، پیش بینی جزای نقدی به میزان دو برابر اموال و عواید مجرمانه است، لیکن چنانچه جرم قاچاق انسان مشمول عناوین مذکور در قانون مجازات اسلامی باشد، به مجازات مقرر در سایر عناوین محکوم می گردد که با قاعده تعدد معنوی جرم مغایرت دارد و ممکن است موجب عدم صدور حکم جزای نقدی شود. در هر حال این امکان است که عواید مجرمانه ناشی از قاچاق انسان بر اثر انطباق موضوع با مواد قانونی دیگری که فاقد مجازات مالی باشند در عمل برای بزهکاران باقی بماند در حالی که برای سرکوب این جرم که با انگیزه های مالی صورت می گیرد، محروم سازی مجرمین از عواید مجرمانه باید قطعیت داشته باشد.
در قانون مبارزه با قاچاق انسان نیز ابهاماتی مشاهده می شود که در پایان نامه به آنها مفصلاً پرداخته شده است. به سبب ماهیت فراملی این جرم، هیچ کشوری به تنهایی در مبارزه با جرم مذکور نمی تواند توفیق چندانی داشته باشد و از این رو پیشنهاد این است که کشور ایران هر چه سریعتر به پروتکل پالرمو در خصوص قاچاق اشخاص به ویژه زنان و کودکان ملحق شود.
کلید واژه: قاچاق انسان، کنوانسیون پالرمو، جرم سازمان یافته، حمایت از بزه دیده
مقدمه
تحولات جهان معاصر که از یک سو به تحکیم و توسعه ارزشهای مشترک میان تمامی جوامع بشری منتهی شده، دیوار مرزهای ملی را کوتاه تر و فرهنگ ها را به هم نزدیک ساخته است و از سویی دیگر نیازها و آرمان ها و نگرانی های مشترکی را برای بشر پدید آورده است، از جمله نگرانی های بشریت در قرن حاضر، جرایم سازمان یافته فراملی می باشد که این دسته از جرایم امنیت ملت ها، دولت ها و به طور کلی بشریت را تهدید می کند. از جمله جرایم سازمان یافته فراملی می توان به جرم قاچاق انسان اشاره نمود که از ابتدای دهه 1990 میلادی این پدیده شوم ابعاد وسیعی پیدا کرده است.
با عنایت به اینکه قاچاق انسان، به طور مستقیم به کرامت انسانی لطمه می زند و از سوی دیگر کلیه ابعاد سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی کشورها به ویژه کشورهای جهان سوم و در حال توسعه را تهدید می کند، رسیدگی و توجه به این جرم را نسبت به دیگر جرایم از اهمیت خاصی برخوردار نموده است تا جایی که اراده ای بین المللی را در جهت مبارزه جدی تر با این پدیده شوم

شرکت تجاری[1] اصولاً عبارت است از اینکه چند شخص مالی را برای تجارت و استفاده از منافع آن در میان گذارند. قانون تجارت تعریفی از شرکت تجاری به‌طور کلی بیان ننموده و تعریفی که در ماده 571 ق.م مقررشده بیشتر مربوط به اشاعه است تا شرکت.

ایجاد شرکت بستگی به همکاری دو یا چند شخص دارد؛ این همکاری ممکن است از طرف شرکاء شخصاً انجام شود یا به اشخاص دیگری نمایندگی دهند که از طرف آنان امور شرکت را اداره نمایند. در بعضی از قوانین مانند قوانین انگلیس و آلمان شرکت تک عضوی[2] پیش‌بینی‌شده است، ولی قانون مدنی ایران شرکت را اجتماع حقوق مالکین متعدد تعریف کرده است و از مضمون قانون تجارت همکاری چند نفر برای تشکیل شرکت مستفاد می‌شود. شرکت با شریک واحد طبق قانون مدنی ایران قانونی نیست، البته تشکیل شرکت تجاری با عضو واحد ازنظر تحلیلی امکان‌پذیر است.

 تشکیل شرکت با عضو واحد دارای مزایای عمده‌ای است ازجمله اینکه در بسیاری از موارد قانونگذار انجام برخی از فعالیت‌های اقتصادی را فقط در اختیار شرکت‌ها گذاشته و ازآنجایی‌که تاجر طبیعی نمی‌تواند به انجام این فعالیت‌ها مبادرت نماید و شاید اجتماع افراد برای تشکیل شرکت میسر نباشد به همین خاطر

 

افراد می‌توانند با تشکیل شرکتی که تنها یک عضو دارد (شرکت تک عضوی) به این مهم نائل گردند و فعالیت‌های اقتصادی را در پوشش یک شخص حقوقی به انجام برسانند. در بسیاری از کشورها شروع تک عضوی شدن شرکت‌ها از شرکت‌های با مسئولیت محدود بوده و در ادامه روند تکاملی خود به دیگر انواع شرکت‌ها بسط و توسعه پیداکرده است و خوشبختانه در لایحه جدید قانون تجارت ایران نیز اجازه تشکیل شرکت با مسئولیت محدود در قالب شرکت تک عضوی داده ‌شده است.

 شرکت تک عضوی در بسیاری از ابعاد از همان عملیات و اصولی پیروی می‌نماید که دیگر شرکت‌ها

طی می‌کنند و در بسیاری از موارد ازآنجایی‌که در شرکت با عضو واحد تنها یک شخص وجود دارد روند امور جاری شرکت به سهولت صورت می‌پذیرد.

در کنار عوامل فوق نگرانی‌هایی نیز وجود دارد که اشخاص را از تشکیل شرکت روی‌گردان می‌کند. یکی از این نگرانی‌ها در مورد همکاری بین شرکا بخصوص در موردی است که اشخاص از روحیه تعاون و همکاری لازم برخوردار نیستند. در این صورت است که با تشکیل شرکت نه‌تنها چرخ‌های ماشین اقتصاد و صنعت سرعت فزون‌تری به خود نمی‌گیرد، بلکه با افزون‌خواهی شرکاء کند شده یا از حرکت بازمی‌ایستد. درنتیجه سرمایه‌های بسیار که در کارگاه‌های تولیدی باید به کار گرفته شود، عملاً بلااستفاده می‌مانند؛ بنابراین وظیفه قانونگذاران است که در کنار توجه به روحیه تعاون و همکاری اشخاص به روحیه تک‌روی اشخاص نیز توجه نمایند و با مدیریت صحیح خود چنین سرمایه‌هایی را در مسیر پیشرفت جامعه به کار گرفته و درراه بهبود وضعیت جامعه گام‌هایی بردارند. در قانون تجارت ایران‌ همه‌ی شرکت‌های موضوع ماده 20 قابلیت تشکیل با عضو واحد را ندارند و آزادی عملی که در قانون شرکت‌های انگلیس مصوب 2006 به شرکت‌های این نظام حقوقی داده‌شده وجود ندارد. درنهایت اینکه تشکیل شرکت با عضو واحد و هم‌چنین مراحل اداره[3] و مدیریت و انحلال[4] آن مسائلی است که ذهن را درگیر می‌کند و تلاش می‌شود که در ادامه به‌تمامی این مسائل و سؤالات پاسخ داده شود.

1-2- تعریف مساله و بیان ضرورت انجام پژوهش:

 است و در تبصره 4 [7] همین ماده،آن را به ضرر و زیان ناشی از احکام جزایی نیز تسری داده است.[8]

در بند الف ماده 108 قانون ثبت[9] برای کلاهبردارانی که تقاضای ثبت ملک متعلق به دیگران را نموده اند در برابر مدعی خصوصی فرض تضامنی بودن مسئولیت مطرح شده است.[10]در بند ج ماده 165 قانون دریایی[11] نیز کشتی ها به دلیل خسارات بدنی یا فوت در برابر شخص ثالث بطور تضامنی مسئول شناخته شده اند.[12]

در جواب به توجیه این گروه از حقوقدانان باید گفت مصادیق بیان شده بنا به دلایل خاصی توسط قانونگذار وضع شده است به همین علت نمی توان از این موارد خاص قاعده ی کلی استخراج نمود و آن را در موارد مشابه اعمال کرد بطور مثال قانونگذار در ماده 317 قانون مدنی و ماده 108 قانون ثبت مسئولیت تضامنی را به منظور برخورد شدید با غاصبین و کلاهبرداران وضع نموده است.[13] همچنین ماده 14 قانون مسئولیت مدنی یک حکم استثنایی است و صرفاً در رابطه با مسئولیت کارفرمایان اعمال می شود به همین دلیل است که قانونگذار صراحتاً قید ماده 12 را در آن بیان نموده است. بنابراین این ماده قابل استناد در موارد

 

مشابه نیست.[14] به بیان دیگر در قوانین ایران هرچند که در برخی از مواد بطور خاص به مسئولیت تضامنی اشاره شده است اما این مواد قانونی نمی تواند مبنایی برای استنباط یک قاعده کلی قرار بگیرد و اجرا نمودن این نظریه به عنوان یک اصل در تمام موارد نادرست است. زیرا هنگامی می توان حکم به مسئولیت تضامنی اسباب داد و مسئولیت تضامنی  هنگامی به عنوان یک اصل پذیرفته می شود که قانونگذار خلاف آن را تصریح نکرده باشد در حالی که می بینیم قانونگذار برای اسباب عرضی مسئولیتی خلاف مسئولیت تضامنی قائل شده است و استناد کردن به موادی که جنبه استثنایی دارد کاملاً اشتباه است و در نتیجه می بایست این مواد را تفسیر مضیق نمائیم و در سایر موارد از نظرات دیگری استفاده نمود. به همین ترتیب در انتقاد به این نظریه باید گفت صرف مناسب بودن این نظریه به حال شخص زیان دیده نمی تواند عاملی باشد برای تحمیل مسئولیت مازاد بر زیان زنندگان.

به دلیل وجود همین ایرادت، حقوقدانان طرفدار نظریه تضامن سرانجام از نظر خود عدول کردند و نظریه نسبی بودن را پذیرفتند با این استدلال که برای رعایت عدالت لازم است هر عاملی به نسبت تأثیر خود مسئول شناخته شود.[15] زیرا مطابق با حقوق اسلامی هر شخصی تنها نسبت به اعمال خویش مسئول است و مسئولیت او کاملاً جنبه شخصی دارد.[16]

[1]– ماده 12 ق.م. م :” کارفرمایانی که مشمول قانون کار هستند مسئول جبران خساراتی می باشند که از طرف کارکنان اداری و یا کارگران آنان در حین انجام کار یا به مناسبت آن وارد شده است…”

[2]– ماده 50 قانون تعهدات سوییس:”هر گاه  چند نفر مجتمعاً زیانی وارد آورند، متضامناً مسئول جبران خسارت وارده هستند….”